Xhieda ta’ Fiona Formosa – 14 ta’ Ottubru 2020

Xhieda ta’ Fiona Formosa – 14 ta’ Ottubru 2020

Differita 28 ta’ Gunju 2006


L-Atti tal-Inkjesta datata 19 ta' Novembru 2019, rigward skont it-Termini ta’ Referenza ta’ l- Inkjesta Pubblika dwar l- Assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.


Seduta miżmuma llum l-Erbgha 14 ta’ Ottubru 2020, fid-2:00 a.m. fit- Tieni Sular, Awla 20, il-Qorti.


Xhud Fiona Formosa iben Michael Cilia u Georgina nee` Azzopardi mwielda H’ Attard u residenti Had-Dingli bil-Malti u bil-gurament taghha tghid :


Chairman Imhallef M Mallia :

Ghandi nifhem illi inti thadem il-Ministeru ta’ l-Affarijiet Barranin.


Ix-Xhud :

Iva.


Chairman Imhallef M Mallia :

Kemm ilek hemm?


Ix-Xhud :

Minn 1996


Chairman Imhallef M Mallia :

‘96.


Ix-Xhud :

‘96.


Chairman Imhallef M Mallia :

U fit-2017 x’ kienet il-kariga?


Ix-Xhud :

Kont Segretarju Permanenti fil-Ministeru.


Chairman Imhallef M Mallia :

Segretarju Permanenti fil-Ministeru. Issa ser inkellmuk fuq persuna wahda, fuq Andrew Caruana Galizia. Dana kien impjegat maghkom fiz-zmien. Kien kellu diplomatic postal.

Ix-Xhud :

Ehe.


Chairman Imhallef M Mallia :

Ghandi nifhem illi fost il-postijiet illi mar kien hemm l-Indja.


Ix-Xhud :

Iva.


Imhallef A Lofaro :

Dak iz-zmien kien l-Indja, hux hekk?


Ix-Xhud :

Iva.


Chairman Imhallef M Mallia :

Dak iz-zmien kien l-Indja. U gie mitlub jirritorna Malta. L-ewwel nett, kemm kien ilu l-Indja?


Ix-Xhud :

Nahseb xi sena, jidhirli li mit-2016; ma niftakarx ix-xahar, imma xi sena qisu.


Imhallef A Lofaro :

Xi sena.


Chairman Imhallef M Mallia :

Xi sena. U x’ kienu c-cirkostanzi tar-recall – tar-ritorn tieghu?


Ix-Xhud :

Semplicement kelli direzzjoni li nitterminalu l-posting u jigi lura Malta. Jigifieri ma nafx, ma nafx.


Chairman Imhallef M Mallia :

Kellek direzzjoni. Minn tahielek id-direzzjoni?


Imhallef A Lofaro :

Minn ghand min?


Ix-Xhud :

Min-naha tal-Ministru


Chairman Imhallef M Mallia :

Min-naha tal-Ministru

Imhallef A Lofaro :

Li kien dak iz-zmien?


Ix-Xhud :

Carmelo Abela.


Imhallef A Lofaro :

Carmelo Abela.


Imhallef J Said Pullicino :

Carmelo Abela …..…


Imhallef A Lofaro :

Tahielek bil-miktub? Verbalment?


Ix-Xhud :

Ma niftakarx, pero` jiena hu kellimni jigifieri


Imhallef A Lofaro :

Hu direttament, ok.


Imhallef J Said Pullicino :

Jigifieri dana …. taghkom ghandkom personal file fil-Ministeru?


Ix-Xhud :

Suppost kulhadd ghandu personal file.


Imhallef J Said Pullicino :

Suppost kulhadd ghandu.


Imhallef J Said Pullicino :

Il-personal file tieghu ghandek ta’ din il-persuna?


Ix-Xhud :

Ma fhimtekx? Sorry.


Imhallef J Said Pullicino :

Il-personal file tieghu ghandkom ta’ din il-persuna partikolari?


Imhallef A Lofaro :

Ta’ Andrew Caruana Galizia.

Ix-Xhud :

Suppost hemm qieghed nimmagina; ma nafx ghax ma nafx x’ hemm, imma suppost hemm qieghed. Issa ma ghadnix segretarju permanenti jigifieri.


Imhallef J Said Pullicino :

…jigifieri ma ghadekx hemmhekk inti?


Ix-Xhud :

Ghadni fil-Ministeru imma spiccajt it-term f’ Mejju li ghadda


Imhallef J Said Pullicino :

Jigifieri jekk inkunu rridu l-file ahna minn ghand min ser ingibuh?


Ix-Xhud :

Nahseb li titolbu lis-segretarju permanenti prezenti nimmagina.


Imhallef A Lofaro :

Li huwa?


Ix-Xhud :

Chris Cutajar.


Imhallef A Lofaro :

Chris Cutajar.


Chairman Imhallef M Mallia :

Issa nafu wkoll li r-ritorn tieghu gie mitlub fi ftit granet, ma tantx kellu wisq cans; taf ghax kienet din? Ghalfejn? X’ kienet ir-raguni?


Ix-Xhud :

Ir-raguni ghalfejn ma nafx ..


Imhallef J Said Pullicino :

Din l-urgenza?


Chairman Imhallef M Mallia :

L-urgenza? X’ kienet din l-urgenza li jigi daqshekk malajr?


Ix-Xhud :

Ma nafx, ma nistax nghid. Kull ma naf li kelli dik id-direzzjoni li jsir caqlieq.


Chairman Imhallef M Mallia :

U kif gie notifikat biha din l-ordni?

Ix-Xhud :

Bghattlu email jiena. Kont bghattlu email jiena.


Chairman Imhallef M Mallia :

Inti kont bghattlu email fejn avzajtu li..


Ix-Xhud :

Li kien ser jispicca l-posting


Chairman Imhallef M Mallia :

Li ser jispicca l-post tieghu..


Ix-Xhud :

Ehe.


Imhallef J Said Pullicino :

Normalment, insa l-persuna issa; normalment meta jkun hemm a recall ikun hemm xi raguni. Ghal xejn b’ xejn ma jaghmilhiex il-Ministru.


Ix-Xhud :

Isir diversi caqlieq imma mhux bilfors inkun naf jiena jigifieri.


Imhallef J Said Pullicino :

Imma gie li saret hekk paq-pum jew inkella …?


Ix-Xhud :

Kien hemm, kien hemm postings tul iz-zmien li saru malajr ehe.


Imhallef J Said Pullicino :

U …. ukoll?


Ix-Xhud :

Sorry?


Imhallef J Said Pullicino :

Ir-recall isir malajr ukoll? Ejja lura malajr?


Ix-Xhud :

Gieli kien hemm ehe.


Imhallef J Said Pullicino :

….raguni gravi maghrufa. ..

Ix-Xhud :

Mhux bilfros inkun nafha jiena pero`. I mean..


Imhallef J Said Pullicino :

Naqblu li r-recall sar vicin hafna r-rizulat ta’ l-elezzjoni tat-2017?


Ix-Xhud :

Nahseb xi xahar wara? Jew xi haga hekk.


Imhallef J Said Pullicino :

Xi xahar wara.


Chairman Imhallef M Mallia :

Xi xahar wara. U min kien l-ahhar commissioner ta’ l-Indja f’ dak iz-zmien?


Ix-Xhud :

Nahseb John Aquilina? Le, Stephen Borg, Stephen Borg.


Chairman Imhallef M Mallia :

Stephen Borg


Imhallef J Said Pullicino :

Illum ghadu ambaxxatur Stephen Borg?


Ix-Xhud :

Rega’ gie Malta. Rega’ qieghed Malta.


Imhallef J Said Pullicino :

Qieghed Malta.


Chairman Imhallef M Mallia :

U llum, is-Sur Caruana Galizia ghadu mal-Foreign Affairs?


Ix-Xhud :

Qieghed fuq unpaid leave. Sa fejn naf jiena ghadu impjegat taghna jigifieri.


Chairman Imhallef M Mallia :

Unpaid leave.


Ix-Xhud :

Ehe.

Imhallef J Said Pullicino :

U Stephen Borg li kien ambaxxatur, tkunu tajtu sodisfazzjoni intom mill- Ministeru ghaliex ir-recall?


Ix-Xhud :

Ma niftakarx li kelli dik id-diskussjoni, ma niftakarx .


Imhallef J Said Pullicino :

Imma normalment ….


Ix-Xhud :

Li niftakar li kien qalli pseci z-zmien.. speci ried xtaq li jibqa’ izjed speci. Imma ma niftakarx li kellna diskussjoni ghal xiex jew….


Imhallef J Said Pullicino :

Imma normalment, meta Ministru jirrikolja diplomatiku, tasjjeb?, jaghmilha din through his il-Permanent Secretary.


Ix-Xhud :

F’ dan il-kaz ehe.


Imhallef J Said Pullicino :

Il-Permanent Secretary.


Ix-Xhud :

Nimmagina li dejjem hekk isir.


Imhallef J Said Pullicino :

U dan ma jghidx lill-ambaxxatur – hares ghandek dak id-diplomatiku rrdu lura. Ma jghidlux?


Ix-Xhud :

Jien nimmagina.. nahseb li jiena stess kont ghedtlu l-ambaxxatur li ser jigi lura; imma ma niftakarx jekk kotnx ktibtlu dirett imma..


Imhallef J Said Pullicino :

U minghajr ma tajtu raguni allura tahseb?


Ix-Xhud :

Jista’ ikun. Ma kellix raguni. Jiena ma kontx naf raguni jigifieri. Ma stajtx ghedtlu l-ambaxxatur

Imhallef J Said Pullicino :

Pero` kien isir bil-miktub dan ix-xoghol.


Ix-Xhud :

Ehe nahseb li ghandi xi email, jew inkella meta ktibt lil Andrew ma niftakarx sew, meta ktibt lil Andrew ikkopjajt lil high commissioner, ma niftakarx ezatt.


Imhallef J Said Pullicino :

Mela l-korrispondenza tirrizutla mill-personal file normalment?


Ix-Xhud :

Din partikolari ma nafx jekk hi qieghda fil-pesonal file, ma nafx.


Imhallef J Said Pullicino :

Jew qieghda fil-cloud ukoll din?!


Ix-Xhud :

Sorry?


Imhallef J Said Pullicino :

Qieghda fil-cloud ukoll!?


Ix-Xhud :

Jist’ ikun! Ma nafx. Pero` s-Sur Caruana Galizia kellu ovvjament ..


Imhallef J Said Pullicino :

..


Chairman Imhallef M Mallia :

Sa fejn taf int, kemm kellu postings is-Sur Caruana Galizia? F’ liema postijiet mar?


Ix-Xhud :

Li niftakar kien Berlin 2011 minghalija sa 2016. Ma nafx kellux xi haga qabel 2011 ghax ma kontx Malta jien stess, jigifieri ma nafx.


Chairman Imhallef M Mallia :

U normalment, normalment meta bniedem ikollu posting overseas hekk per ezempju l-Indija, normalment kemm idum hemmhekk?


Ix-Xhud :

In-normali posting ta’ tliet snin; pero` jkun hemm caqlieq differenti; min ikollu extension, min jispicca qabel, min imur min posting ghal iehor jigifieri

Chairman Imhallef M Mallia :

U s-Sur Caruana Galizia kemm kien ilu?


Imhallef A Lofaro :

Sena hux?


Ix-Xhud :

Nahseb sena


Chairman Imhallef M Mallia :

Sena hux?


Ix-Xhud :

Ehe, nahseb.


Imhallef J Said Pullicino :

U sa fejn inti aware s-Sur Caruana Galizia kellu xi …. fuq il- performance tieghu bhala diplomatiku?


Ix-Xhud :

Minhiex aware li kien hemm le.


Imhallef J Said Pullicino :

Mintix aware.


Ix-Xhud :

Minhiex aware le.


Imhallef J Said Pullicino :

Kien qed li jaghmel xoghlu.


Ix-Xhud :

Sa fejn naf jien.. jien ma kellix xi informazzjoni.


Chairman Imhallef M Mallia :

Tista’ tghidilna xoghlu x’ kien hemmhekk?


Ix-Xhud :

Xoghlu kien ta’ diplomat pero` ezattament x’ kien jaghmel ma nafx. Nimmagina xoghol diplomatiku normali tal-mission jigifieri politiku u konsulari

Chairman Imhallef M Mallia :

Ok. Xi haga ohra?


Dr Therese Comodini Cachia :

Ms Formosa, inti ghedt illi inghatatlek struzzjoni diretta mill-Ministru; dan inghatalek bil-miktub jew bil-fomm?


Ix-Xhud :

Ma niftakarx sew, jigifieri rrid infittex.


Dr Therese Comodini Cachia :

Imma xi haga bhal din se mai tkun fil-personal file tal-persuna?


Ix-Xhud :

Ma nahsibx le; ma nahsibx li qieghda fil-personal file le; biex jigi jigifieri li jien ghedtlu biex jigi ma nahsibx. Nahseb li kienet komunikazzjoni bejni u bejnu – bejn Andrew imbaghad.


Dr Therese Comodini Cachia :

U l-istruzzjoni tal-Ministru lilek din tkun fil-personal file jew tkun xi minute fil-personal file jew lanqas?


Ix-Xhud :

Le ma nahsibx, lanqas.


Dr Therese Comodini Cachia :

Ma tahsibx. U meta inghatajt din l-istruzzjoni inti staqsejt ir-raguni ghal fejn?


Ix-Xhud :

Ma jidhirlix li kellna diskussjoni. Naf li tkellimna fuq zmien meta kellu jigi lura; u daqshekk.


Dr Therese Comodini Cachia :

Jigifieri z-zmien ta’ hmistax biex jigi lura kien determinat ukoll mill-Ministru?


Ix-Xhud :

Ehe. Jidhirli li iva. Ghax jiena kont tlabt ghal izjed zmien u din id-direzzjoni kienet li jigi min 15th August.. ma nafx ..


Dr Therese Comodini Cachia :

Ok. Meta l-high commissioner Malti fl-Indja talbek jekk jistax ikun hemm estensjoni ta’ zmien ghas-Sur Caruana Galizia, inti dik ma’ min iddiskutejtha?

Ix-Xhud :

Mal-Ministru.


Dr Therese Comodini Cachia :

Mal-Ministru direttament?


Ix-Xhud :

Iva.


Dr Therese Comodini Cachia :

U minkejja t-talba tal-High Commissioner il-Ministru xorta zamm il-hmistax li kien iffissa qabel?


Ix-Xhud :

Il-Ministru ried.. ehe ried li c-caqlieq isir kif kien tani d-direzzjoni li naghmel ic-caqlieq.


Dr Therese Comodini Cachia :

Ok.


Imhallef J Said Pullicino :

Jigifieri qed naqblu li l-Ambaxxatur kuntent bih tant hu hekk li ried ikollu extension


Ix-Xhud :

..


Imhallef J Said Pullicino :

Naqblu iva illi ma kellu ebda raguni ghaliex tigi terminate; hux hekk?


Ix-Xhud :

Nahseb li ahjar issaqsi lilu, jigifieri fis-sens jiena ma kellix rapporti f’ dak is- sens.


Chairman Imhallef M Mallia :

Staqsejnih ta’


Imhallef J Said Pullicino :

Jigifieri dan kienu bil-miktub ta;’ jigifieri l-Ambaxxatur nafu x’ qal.


Ix-Xhud :

Sewwa.

Dr Jason Azzopardi :

Bil-permess tal-Bord, haga zghira ghax qed ikellimni s-Sur Caruana Galizia. Sinjura Formosa, tiftakar lill-High Commissioner Stephen Borg jaghmel l- oggezzjoni tieghu bil-miktub lilek?


Ix-Xhud :

Iva niftakru ehe.


Dr Jason Azzopardi :

U l-oggezzjoni kienet ghat-talba tar-recall ta’ Andrew.


Ix-Xhud :

Li jibqa’ mieghu


Dr Jason Azzopardi :

Inti x’ wegibtu lill-High Commissioner?


Ix-Xhud :

Ezattament x’ wegibtu ma niftakarx, pero` nahseb li ghedtlu ha nitkellimha mal-Ministru.


Dr Jason Azzopardi :

Hekk hu. U tkellimtha mal-Ministru, and you went back u ghedt lil High Commissioner ..


Ix-Xhud :

Li trid issir ir-recall..


Dr Jason Azzopardi :

Li trid issir.


Imhallef J Said Pullicino :

Dottore jekk ghandek l-emails urihomlha..


Dr Jason Azzopardi :

Yes ser ikunu esebiti. Issa l-ahhar haga, jirrizultalek illi r-replacement ta’ Andrew Caruana Galizia gewwa New Daley sar iktar minn erba’ xhur wara?


Ix-Xhud :

Jekk minhiex sejjer zball f’ Ottubru mar xi hadd iehor.


Dr Jason Azzopardi :

F’ Ottubru ta’ l-elfejn u ..

Ix-Xhud :

.. sbatax.


Dr Jason Azzopardi :

Sbatax.


Ix-Xhud :

Ehe.


Dr Jason Azzopardi :

Grazzi


Imhallef J Said Pullicino :

L-emails mhux ahjar turihomlha biex tikkonfermhom?


Dr Therese Comodini Cachia :

Li ha nurik huwa exchange ta’ email bejnek u l-Kummissarju kemm tikkonferma jekk humiex emails li rcivejt..


Ix-Xhud :

Iva tieghi; nikkonferma


Dr Therese Comodini Cachia :

Mela jistghu jigu prezentati.


Imhallef J Said Pullicino :

Xi haga ohra?


Dr Therese Comodini Cachia :

Forsi l-ahhar domanda. Kemm kien hemm persuni fil-korp diplomatiku illi kienu stazzjonati fl-ufficcju tal-High Commissioner f’ Daley?


Ix-Xhud :

Nahseb li dak iz-zmien kienu one plus one, jigifieri High Commissioner u s- Sur Caruana Galizia.


Dr Therese Comodini Cachia :

Jigifieri ghal dawk l-erba’ xhur illi Andrew Caruana Galizia kien nieqes minn hemmhekk ghax kien gie msejjah, il-missjoni kienet qed titmexxa minn persuna wahda.


Ix-Xhud :

Mill-High Commissioner.

Chairman Imhallef M Mallia :

Ghandi kopja ta’ email illi baghat is-Sur Borg, dika giet esebita fl-atti?


Dr Therese Comodini Cachia :

Iva; ghadha kif ikkonfermata Sur Imhallef..


Imhallef A Lofaro :

Iva ratha, u ffirmata.


Chairman Imhallef M Mallia :

U taghha wkoll li baghtet lil Andrew


Dr Therese Comodini Cachia :

Iva li ghadna kif prezentajna issa.


Chairman Imhallef M Mallia :

Ipprezentatha


Dr Therese Comodini Cachia :

Iva pprezentatha.


Chairman Imhallef M Mallia :

Ok, grazzi.


Din hija s-sustanza tax-xhieda ta’ Fiona Formosa kif giet dettata minnha stess fil-prezenza ta’ l-istess xhud.


Niddikjara li traskrivejt bl-ahjar hila tieghi x-xhieda ta’ l-istess xhud.


Saviour Scicluna Traskrittur