Fl-Atti tal-Inkjesta datata 19 ta' Novembru 2019, rigward skont it- Termini ta’ Referenza ta’ l-Inkjesta Pubblika dwar l-Assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.

Seduta miżmuma llum l-Erbgha 7 ta’ Ottubru, 2020.

Onorevoli Avukat Dr. Jose Herrera, iben il-mejjet Joseph u Margaret nee’ Galea, imwieled Sliema u residenti Hal Lija bil-Malti bil-gurament jghid:

Imh. M. Mallia : Dr. Herrera inti ilek isservi fil-Gvern taht kappa jew ohra minn Marzu ta’ l-elfejn u tlettax (2013). All right?

Dr. Jose Herrera : Hekk hu.

Imh. M. Mallia : Segretarju Parlamentari, Ministru ghall-Ambjent, Ministru ghal Wirt Kulturali. Voldieri inti ghandek workings tajbin kemm tal-Gvern kif ukoll tal-Partit li thaddan. Issa hawnhekk kien hawn xi Ministri illi tawna background ta’ laqghat li kienu jsiru barra l- Kabinett u semmewlna l-famuza kitchen cabinet. Nahseb bhal ma smajniha ahna, smajtha int. Inti kont xi parti minnha din jew inkella taf li kienet tezisti? Jew tista’ tghtina xi nformazzjoni dwar l-operations taghha din?

Dr. Jose Herrera : L-ewwelnett nibda billi nafferma illi t-terminologija kitchen cabinet ta’ wiehed mill-Ministri shabi, naturalment allura biex jiddeskrivi x’inhi kitchen cabinet wiehed nahseb irid isaqsi lil persuna li ddeskriva li hemm kitchen cabinet. Jiena rrid nispjega zewg (2) affarijiet. L-ewwelnett is-sistema politika taghna hija sistema ta’ demokrazija parlamentari u allura skont il-Kostituzzjon l-poteri esekuttivi huma vestiti solament fil-Kabinett tal-Ministri. Pero’ ma tfissirx illi l-Prim Ministru ma jkollux nies li huma confidents tieghu u nies illi jkunu vicin tal-Prim Ministru.

Imh. A. Lofaro : Kien hemm nies vicin tal-Prim Ministru iktar minn haddiehor?

Dr. Jose Herrera : Ma nahsibx li kien l-ewwel Prim Ministru li kellu nies vicin tieghu. Jigifieri perswaz li hekk hu. Il-Prim Ministru kellu nies illi huma vicin tieghu.

Imh. M. Mallia : Li huma?

Dr. Jose Herrera : Bosta nies li huma vicin tieghu. Indubjament jekk hu ghandu c-Chief of Staff tieghu, li huwa l-Kap tas-Segretarjat tieghu, dak ikun vicin tieghu hafna.

Imh. A. Lofaro : Hemm il-Ministri mbaghad?

Imh. M. Mallia : Mill-Ministri kien hemm xi hadd?

Dr. Jose Herrera : Sa fejn naf jiena, ha nispjega kif inhossa jien. Mela, meta tkun Ministru tiffunzjona bi tliet metodi. Certu decizjonijiet, il-Ligi stess jew ic-cirkostanzi stess jiddettaw li tiddecidihom wahdek. Certu decizjonijiet li jkunu ta’ portata nazzjonali, per ezempju jekk se tressaq xi abbozz ta’ Ligi jew xi policy document importanti jew xi progett magguri, ttellghu l-Kabinett billi l-ewwel tibghat Cabinet memo lil Principal Permanent Secretary u din itellahhulek fuq l- agenda ghax dak iservi bhala Segretarju tal-Kabinett, il-Principal Permanent Secretary. Imbaghad ikollok affarijiet ohra illi inti bhala Ministru thoss illi jkun utili u importanti li wiehed jitkellem mal-Prim Ministru ghax ghalkemm il-Prim Ministru huwa biss Prim Ministru inter pares fi hdan il- Kabinett tradizzjonalment u hekk hu fil-fatt il-Prim Ministru huwa l-kap tal-Gvern. Huwa l-kap ta’ l- Ezekuttiv. Allura jekk inti thoss illi hemm xi haga illi tista’ timpatta nazzjonalment il-pajjiz jew xi haga illi forsi hija kontroversjali mill- aspett ta’ policy, jiena kont niltaqa’ regolari mal-Prim Ministru u l- Prim Ministru jkollu mieghu dawk in- nies li hu jkun ihoss li jkunu jridu jattendu ghal dik il-laqgha partikolari. Pero’ jiena oltre minn dan ma nistax nghid. Jigifieri min kien jinfluwenza l-aktar il-Prim Ministru nahseb l-ahjar din id- domanda ssir lil ex Prim Ministru.

Imh. A. Lofaro : Sakemm ma kontx tosserva u tista’ tghidilna wkoll inti.

Dr. Jose Herrera : Le jiena diga ghidt illi ndubjament illi l-Prim Ministru kellu nies li kienu confidents tieghu. U fis-sens confidents li wiehed jinduna jew jirrealizza li dawna kellu certu fiducja fihom u allura naturalment kienu confidents tieghu. Jien b’daqshekk m’inhiex qed naghti xi titoli ta’ xi group ta’ nies.

Imh. A. Lofaro : Ma ghidtilniex min huma lanqas, hlief is-sur Schembri.

Dr. Jose Herrera : Issa qed issemmili s-sur Schembri kien confidant personali tal-Prim Ministru. Kien ikun prezenti meta jien kien ikolli l-laqghat personali mal-Prim Ministru. Kien ikun prezenti. Meta jiena ddiskutejt certu issues u certu policies mal-Prim Minsitru, kien ikun hemm ic-chief of Staff tieghu prezenti. Sakemm imbaghad ic- Chief of Staff influwenza lill-Prim Ministru fuq id-decizjonijiet wara li jiena nohrog mill-kamra, dak naturalment wiehed irid isaqsi lil Prim Ministru.

Imh. M. Mallia : Semmejt inti li certu progetti ta’ importanza magguri kienu jkunu diskussi fil-Kabinett. Issa nsemmilek, per ezempju l-progett ta’ l-Electrogas, il-Vitals . . ., l-IIP, dawn gew diskussi fil-Kabinett jew gew ipprezentati lesti lill-Kabinett? Nibdew bl-Electrogas per ezempju. Ha nibdew minn hawn. L- Electrogas kienet policy tal- Gvern illi l-energija trid issir bil-gass. Granted, ok? Dik kwistjoni . .

. policy, mhux kompitu taghna. Pero’ l-kuncett ta’l-Electrogas, il- kuncett, il-formazzjoni tieghu, n-nies li kienu jikkomponuh, ir- ristruttura li kellha tiehu, il-finanzjament taghha, dawn gew diskussi fil-Kabinett jew kellkom pakkett diga lest ipprezentat lilkom?

Dr. Jose Herrera : Mela, bhala regola meta wiehed jirredigi memo ghall- Kabinett, id- direzzjoni generali hi illi l-Cabinet memo jrid ikun konciz u li jissottolinja l-iskop ta’ Cabinet memo. Jekk hemm xi nefqa jistabilixxi n-nefqa u l-idea wara l-Cabinet memo. Il- workings ta’ kif imbaghad jithaddem dak li hemm fil-progett in dibattitu quddiem il-Kabinett daka mbaghad jassumi r- responsabilta’ taghha l-Ministru partikulari. Ahna bhala Ministri rridu nassumu illi kull Ministru qieghed in buona fede. Pero’ ahna niddiskutu l-principju, per ezempju tal-gass, niftakar l-ewwel Cabinet memo resaq kien, din kienet promessa elettorali. Il-Gvern kellu mandat pjuttost qawwi biex jaghmel kambjament necessarju fil-mod ta’ kif jigi prodott l- elettriku fil-pajjiz. L-idea kienet li mill- heavy fuel oil nimxu ghall-gass u fil-bidu tal-legizlatura kien hemm xi zewg Cabinet memos, jew ma nafx kemm, li tressqu l-Kabinett u l-ewwel Cabinet memos kienu linji gwida illi speci dan il-Gvern

behsiebu jaghmel din il-privatision u affarijiet simili. Il- mekkanizmu ta’ kif mbaghad se jsiru n-negozjati u min huma ezattament, min kien se jkun involut fil-progett innifsu, dik naturalment giet fdata fil-persuna li kien qed imexxi dak id- dekasteru partikulari li kien, dak iz-zmien, Konrad Mizzi.

Imh. M. Mallia : L-ghazla tal-bids per ezempju giet ezaminata mill-Kabinett? Dr. Jose Herrera : Le.

Imh. M. Mallia : Le.

Dr. Jose Herrera : L-ghazla tal-bids ma mienetx giet ezaminata mill-Kabinett. Ma kienx gie diskuss is-suggett fil-Kabinett, sakemm naturalment niftakar jiena. Dan qed nitkellmu fuq numru ta’ snin ilu u l- impressjoni tieghi hi illi le, dawn id-dettalji ma gewx diskussi fil- Kabinett.

Imh. M. Mallia : All right. Jigifieri min kellhom ikunu l-komponenti tax- shareholders tal-kumpanija gie diskuss hemmhekk?

Dr. Jose Herrera : Sa fejn naf jiena niftakar min kienu se jkunu l-komponenti tal- kumpanija jew kumpaniji sussidjarji ma gewx dibattuti fil- Kabinett.

Imh. M. Mallia : Meta giet in-necessita’ li jkun hemm il-garanzija per ezempju dika giet diskussa fil-Kabinett, ghax dik xi haga taffettwa l-Gvern.

Dr. Jose Herrera : At one point in time l-issue ta’ l-estenzjoni tal-garanzija o meno illi kellna bzonn naghmlu kienet giet diskussa fil-Kabinett. L- issue principali kien illi ahna konna ntqalilna illi kien hemm issue ta’ state aid, issue pjuttost burakratiku milli sostanzjali u li eventwalment ma kellniex ghalfejn nahsbu li mhux se jkollna l- clearance mill- istituzzjonijiet Ewropej. U allura kien necessarju illi naghmlu bridge loan ghal certu perjodu pjuttost qasir. Dika kienet in succint il- prezentazzjoni li nghatat lilna fil-Kabinett. Pero’ aktar dettalji x’intqal fil-Kabinett inhossni marbut illi ma nistax nidhol f’certu dettalji minhabba illi tradizzjonalment u hija l-konswetudni, illi dak li jinghad, li jigi dibattut fil-Kabinett huwa kunfidenzjali, allura d- dettalji ta’ x’intqal ezatt . . .

Imh. M. Mallia : Ok. Le mhux qed nistaqsi . . .

Dr. Jose Herrera : Qed nghid dak li pjuttost huwa diga fil-public domain u jiena naturalment mhux qed nikkontrattata dak li hemm fil-public domain.

Imh. M. Mallia : Illum nafu per ezempu li kien hemm mument meta l- Electrogas kienet se tfalli. Infatti kien hemm inkwiet kbir fil- Ministeru tal-Finanzi. Gie jghidilna hawnhekk is-sur Alfred Camilleri meta dana qajjem kjas meta rcieva dik l-ittra minn ghand il-Bank of Valletta illi l-Electrogas kienet vicin il-mod – ma kienetx qed tlahhaq mal-pagamenti. Dan il-fatt, dan il-fatt, gie diskuss fil- Parlament?

Dr. Jose Herrera : Nibda biex nghid illi naturalment . . .

Imh. M. Mallia : Sorry. Mhux il-Parlament, il-Kabinett, sorry.

Dr. Jose Herrera : Indubjament il-Ministru tal-Finanzi jkollu l-koncerni tieghu b’mod partikulari ‘l ghaliex irid jew ma jridx allura qed jidhol aktar fid- dettal tal-progett ghaliex huwa l-borza tal-pajjiz. Jigifieri l- Ministru tal-Finanzi u l-Ministeru tal-Finanzi at the end of the day responsabbli mill-aspett fiskali tal-pajjiz. Allura kemm il-progett jitmexxa minn dak il-Ministru li jkun qed jikkappegga l-progett u t- teknici tieghu u c-civil, l-Ministru tal-Finanzi jrid u ma jridx irid ikun b’xi mod konvolt. Allura naturalment dak il-Ministeru,i d-dettalji ta’ x’ikun qed jigri jkun jafhom izjed minn Ministru iehor. Fuq il- Kabinett il-kwistjoni ta’ falliment o meno, again x’intqal ezatti fil- Kabinett, id-dibattitu nhossni skomdu li nitkellem fuq dak li ntqal fil- Kabinett ghaliex inhoss illi l-kostitudni ninpedini milli nghid.

Imh. M. Mallia : It was raised in Cabinet level?

Dr. Jose Herrera : Il-fatt li kien hemm xi kumpanija ha tfalli jiena ma ngabitx a konoxxenza tieghi.

Imh. M. Mallia : Ok. Il-Vitals, xi tghidli?

Dr. Jose Herrera : Mela, il-Vitals again fil-manifest elettorali . . .

Imh. J. Said Pullicino : Qabel ma nghaddu ghal Vitals. Il-progett ta’ l- Electrogas irrizultalna hawnhekk li gie diskuss ukoll qabel l- elezzjoni tat-two thousand and thirteen (2013). Inti taf xi haga fuqha din?

Dr. Jose Herrera : Kienet saritilna prezentazzjoni. . . . Imh. J. Said Pullicino : Minn min?

Dr. Jose Herrera : Il-prezentazzjoni kienet, jekk niftakar sewwa, ghax ma rridx nigi mgiddeb at a later stage, pero’ jekk niftakar sewwa, il-progett ta’ l- Electrogas jew aktar milli l-Electrogas ghax dak iz-zmien, ha nkun sincier mieghek kien il-genn ta’ l-elezzjoni u tghidlix x’kien jisimhom il-kumpaniji ghax jien iktar kif mohhi dak iz-zmien ghax kienet fil- kampanja personali tieghi. Nitkellem kif ghandi nitkellem. Pero’ ehe nista’ nikonferma li l-kwistjoni tal- kambjament tal-gass, minn heavy fuel oil ghall-gass kien suggett li l-Partit Laburista fl-oppozizzjoni kien tah portata kbira ghal diversi ragunijiet. Kien hemm ragunijiet ambjentali u ragunijiet ukoll fiskali, ekonomici. Tinsiex li l-Enemalta dak iz-zmien kienet ghaddejja minn perjodu ta’ problemi fiskali kbar, on the verge of collapse. Plus il-kontijiet tad-dawl kien hemm issue politiku fuqhom. Kien ukoll l-aspett ambjentali u allura kien hemm il- weghda elettorali illi wahda mill-progetti priorjitarji tal- Gvern gdid kien ikun li jindirizza dan, ha nghidlu hekk, deficit fl-energija. U allura ehe at one pont in time kienet saritilna prezentazzjoni u l- prezentazzjoni kienet saritilna dak iz-zmien minn kandidat gdid tal- Partit Laburista li kien Konrad Mizzi.

Imh. J. Said Pullicino : U kien hemm Paul Apap Bologna indikat fiha?

Dr. Jose Herrera : Ma niftakarx. Ma niftakarx u jekk issemma jiena ma nistax nikkonferma la iva u lanqas le, ghax ma niftakrx.

Imh. J. Said Pullicino : Ma tiftakarx. Dr. Jose Herrera : Ma niftakarx.

Imh. J. Said Pullicino : Pero’ mbaghad dik il-presentation intom accettajtu li taddottaw dak il-progett bhala parti mill-kampanja.

Dr. Jose Herrera : Ehe. Il-progett li kien gie prezentat lilna kien jidher wiehed attrajenti fis-sens illi kien hemm numru ta’ nies teknici wara r- rapport. Hekk kien qalilna – kien qed jispjegalna illi l-end result tieghu kien entrojtu fil-privatization entrojtu ta’ kapital dirett gewwa l-Enemalta, ghax kienet se tbieh parti mill-simha taghha, kif fil-fatt dan l-aspett irrealizza ruhu ghaliex l-Enemalta fil-fatt dahhlet ammont ta’ flus . . .

Imh. J. Said Pullicino : Irrejalizza ruhu ftit jew wisq fuq il-linji li kien gie prezentat lilkom.

Dr. Jose Herrera : Ehe.

Imh. J. Said Pullicino : All right.

Dr. Jose Herrera : Jigifieri kif kien se jithaddem, min kienu se jkunu x- shareholders, il-makkanizmu tal-finanzjament etc, f’dak l-istadju ahna ma konniex gejna ibbrifjati.

Imh. J. Said Pullicino : U hemm hekk huwa indikalkom li din kienet se tkun public private partnership? Jigifieri kien se jkun ivolut il-privat kien?

Dr. Jose Herrera : Kien hemm indikazzjoni pjuttost cara illi l-way forward kienet illi s- settur ta’ l-energija kellu jigi jekk mhux kollu, parzjalment ippravitizzat.

Imh. J. Said Pullicino : Ippravitizzat. Dr. Jose Herrera : Iva.

Imh. J. Said Pullicino : Ok. Allura jkollu element ta’ investiment privat fiha. Dr. Jose Herrera : Iva.

Imh. J. Said Pullicino : Issa mbaghad meta gie biex isir il-progett saret presentation lill-Kabinett, il-presentation saret bhala li l-progett huwa ga finalizzat, bhala progett?

Dr. Jose Herrera : Kien hemm – l-ewwel – again irrid nerga nafferma din il- kwistjoni biex ma nidhirx li jiena qed inkun anetiku anke mal- kollegi tieghi membri tal-Kabinett u mal-gurament tieghi.

Imh. J. Said Pullicino : Onorevoli ha nghidlek, dan il-principju ahna nirrispettawh u nirrikonoxxuh, pero’ meta l-Gvern stess poggiena hawnhekk biex nindagaw certi affarijiet, jiena l-elementi bazici mhux fl-interess tal-Kabinett u ta’ l-iehor, tal-verita’ in kondizzjoni tar-remit taghna, jigifieri ahna ma rridux inkunu nafu izjed minn dak li huwa r-remit taghna. Issa ahna qed infittxu . . .

Dr. Jose Herrera : Nista’ nafferma u nghid li jiena ghandi fiducja shiha fl- istituzzjoni gudizzjarja. Jien trabbejt fl-istituzzjoni gudizzjarja u ma ghandix dubju illi dak huwa l-iskop taghkom u jien qieghed hawn biex safejn tippermettili l-ligi jew l-etika, jiena nikkollabora all the way. Biss jekk certu taghrif jew dak li ntqal f’sede li jiena ghandi certu kunfidenzjalita’ inhoss li qed nonqos jekk jiena nidhol f’certu dettalji. Pero’ meta gie prezentat lilna ma nisax ninnega ghax anke qieghed fil-public domain illi earlier on fil-legizlatura, l-

kwistjoni tal- privatisation kienet giet ipprezentata lilna fil- Kabinett.

Imh. J. Said Pullicino : Li rrid nghid jien ma niccaqalqux mill-principju illi minn poggiena hawn poggiena bil-fakulta minnu. Qalilna fittxu kollox. Araw kollox. Jigifieri noqghodu attenti. Mela meta gie prezentat fil-Kabinett, dan gie prezentat bhala progett.

Dr. Jose Herrera : Hekk hu.

Imh. J. Said Pullicino : Naqblu li wara ftit xhur dan jekk mhux gimghat kienet harget tender?

Dr. Jose Herrera : Mela, dak li inti qed tghid m’inhiex se nikkontradittieh ghaliex ga rrizulta anke minn dispozizzjonijiet li nghataw quddiem din l-istess kummissjoni u jiena nista’ nafferma dak li ntqal.

Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri naqblu. Allura bilfors dan, ghax il-Gvern kien wasal biex johrog tender ta’ din il-kwalita tant kumplikat within a few weeks bilfors kien mahdum dan within a short period, ha nghidu hekk.

Dr. Jose Herrera : Le jiena nista nixhed fuq fatti illi wara ftit gimghat jew wara ftit zmien inhareg it-tendering, daka jiena naffermah ghax hekk hu.

Imh. J. Said Pullicino : Hekk hu.

Dr. Jose Herrera : Pero’ biex nesprimi opinjoni, nahseb li mdorri jiena f’din l- Awla li jiena nimxi fuq fatti mhux fuq l-opinjoni tieghi.

Imh. J. Said Pullicino : Qeghdin fuq l-stess wavelength. Dr. Jose Herrera : Hekk hu.

Imh. J. Said Pullicino : U lanqas jinteressana dana bhala Bord il-fesiability tal-progett. Il-progett jieta jkun wiehed tajjeb, hazin, ma jinteressaniex, tajjeb? Lanqas jekk irnexxiex jew le, j’Alla jirnexxi. Hemm fuq dan ir-rapport imbaghad, fuq dan il-progett, ir-rapport ta’ l-Awditur Generali illi jghid dak li jghid u ahna nohduh kif inhu u ma nidhlux fih, kuntenti bih u daqshekk. Jigifieri fuq il-progett tal- power station li nistghu nghidu zgur li kien hemm involviment privat li dan l-involviment privat kien beda f’certu zmien, tajjeb, u kompla wara, ma jimpurtax, imbaghad kellu l-esidu li kellu, naqblu?

Dr. Jose Herrera : Iva naqblu.

Imh. M. Mallia : Il-Vitals xi tghidli?

Dr. Jose Herrera : Mela l-kwistjoni tal-Vitals hija – l-aspett politiku taghha m’huwiex lil hinn hafna mill-idea li tressaq il-progett ta’ l-energija ghaliex ukoll kien hemm promessa elettorali u mandat elettorali illi ried isir investiment sostanzjali fl-isptarijiet. U kellek tliet (3) sptarijiet f’Malta. Tnejn (2) minnhom kwazi ma kienu qed jigu utilizzati xejn. Kellek St. Lukes u l-isptar adjacenti ta’ St. Lukes, insejt x’jismu.

Imh. M. Mallia : Karen Grech.

Dr. Jose Herrera : Karen Grech. Imbaghad kellek l-isptar ta’ Ghawdex u l- kwistjoni ta’ Ghawdex li kien tajjeb li jkollok medical school li tista’ tattira certu akkademja barranija wkoll u tattira nvestiment f’dan ir-rigward. Jigifieri dika kienet l-idea. U again, ahna gejna prezentati din id- darba fil-Kabinett, gejna pprezentati b’dokument, il-way forward biex nirrejalizzaw bazikament din il- policy. Il-policy kienet li hemm bzonn dan l-investiment. Il-Gvern dak iz-zmien kien jafferma illi way forward kien ukoll, din qieghda fil-public domain, illi kemm jista’ jkun wiehed jinvolvi s-settur privat. L-idea hija li l-Gvern huwa r-regolatur, il-Gvern qieghed hemm biex jirregola, jghaddi l-ligijiet pero’ kemm jista’ jkun is- settur privat jinvolvi ruhu u dika kienet il- prezentazzjoni li konna inghatajna.

Imh. M. Mallia : U min ghamilha l-presentation?

Dr. Jose Herrera : Dika kienet progett illi jekk niftakar sewwa kien qed jihhendiljha l-Ministru Konrad Mizzi fil-vesti tieghu bhala Ministru ta’ Projects Malta kif ukoll fil-vesti tieghu bhala Ministru dak iz- zmien allura responsabbli mis-settur tas-Sahha.

Imh. M. Mallia : All right. Again, again, meta gejtu ghal preferred bidder, meta gejtu nfurmati illi kien hemm il-preferred bidder, dan il- Kabinett ghamel skrutinju fuqu din il-persuna? Il-history? Kemm kellu expertise fis-suggett? Jew saw min x’imkien iehor?

Dr. Jose Herrera : Again minghajr ma nidhol fid-dettal ta’ dak li gie diskuss fil- Kabinett, nista’ nghid biss, ghax ukoll qieghda fil-public domain u m’inhiex se nikkontrattha illi le min kien il-preferred bidder jew min kienu l- kumpaniji illi kienu se jiehdu over l-isptarijiet, ahna

ma dhalniex fiha. Alemnu sa hawnhekk niftakar jien u qed nikkonvalida u qed nikkonferma dak li ga ntqal.

Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri lanqas kontu aware mela li kien hemm memorandum of understanding bejn il-Ministeru u min ghamel ix- xoghol, tajjeb, qabel ma harget it-tender? Din ma kienetx a konjazzjoni tal-Kabinett?

Dr. Jose Herrera : Le ahna l-Kabinett kif spjegajt – il-kabinett ikollok dawk l- erbatax (14), hmistax (15), tlettax (13) -il Cabinet memo quddiemu u kull Ministru jassumi responsabilta’ tal-Cabinet memo tieghu. Wiehed ghandu jassumi li qieghed in buona fede, jekk imbaghad ikun in male fede wiehed imbaghad irid jirispondi ghal dak illi ghamel li jkun imur kontra . . .

Imh. J. Said Pullicino : Imma allura qeghdin noqorbu.

Dr. Jose Herrera : Ahna fil-Kabinet inkunu nghatajna l-progett, l-iskop tal- progett, l- idea tal-progett, kif se jithaddem il-progett u mbaghad daka jassumi r- responsabilta min ghandu jassumiha.

Imh. M. Mallia : Bhala fatt kont taf inti li hemm dan il-memorandum of understanding qabel.

Dr. Jose Herrera : Jien ma kontx, jien ma niftakarx li kont naf, le. Ma niftakarx li kont naf.

Imh. M. Mallia : All right.

Imh. J. Said Pullicino : Imma qed noqorbu issa Onorevoli, noqorbu lejn is- sitwazzjoni li semmew almenu zewg (2) Ministri shabek, tajjeb? Illi fil-pajjiz il-Kabinett kien jaghmel hafna affarijiet, imma l-progetti kbar li kienu jinvolvu setturi essenzjali, energija, l-edukazzjoni, s- sahha, ma kien jidhol kwazi f’xejn hlief li jghid dan kien fil- programm elettorali, dan il-progett kif jidher tajjeb u mexxi u jista’ jkun li diga mexxejtu. Allura jidher li veru illi kien hemm distinzjoni bejn min qed imexxi certi aspetti serji tal-pajjiz u ohrajn.

Dr. Jose Herrera : Indubjament illi inti kellek . . .

Imh. J. Said Pullicino : Hawn min gie qalilna ma kont naf xejn, ma kont naf xejn. Ma kont naf xejn x’jigifieri?

Dr. Jose Herrera : Li jirrizulta zgur hu illi fl-assenjazzjoni tax-xoghol tal- Kabinett, l- assenjazzjoni ta’ Projects Malta li kienet tieghu f’idejha

l-progetti magguri, kienet assenjata lil Ministru partikulari fost portofol iehor.

Imh. J. Said Pullicino : Daka veru.

Dr. Jose Herrera : Dika huwa fatt li rrizulta. kKf jigu assenjati l-portofolji hija progorattiva tal-Prim Ministru u wiehed imbaghad jista’ jiddiduci dak li jhoss li ghandu jiddiduci.

Imh. J. Said Pullicino : Fair enough. Imma ahna mhux qed nikkontestawh dak. I-Prim Ministru ghandu d-dritt iqassam ix-xoghol skont kif jidhirlu hu. Pero’ r-responsabilta ministerjali, kollettiva dika hemmhekk qieghda u l-ebda Prim Ministru jew Ministru ma hu ha jnehhiha. Mela allura jien qed insaqsi l-Ministri ndividwali fil- Kabinett meta bdew johorgu dawn is-sitwazzjonijiet x’rejazzjoni kien hemm? Li r-responsabilta ta’ dak il- ministru jirrispondiha hu jew li nirrispondu ghaliha ahna l-koll meta bdew johorgu certu allegazzjonijiet, veru jew mhux veru ma nafx fuq kwazi kull wiehed minn dawn il-progetti kbar. Fuq kwazi kull wiehed min ndawn il- progetti kbar, tajjeb? X’rejazzjoni kien hemm fil-Kabinett?

Dr. Jose Herrera : Jiena li nista’ nghid hu dan: illi fil-bidu tal-legizlatura kien hemm iktar armonija fil-Kabinett.

Imh. A. Lofaro : Imma mbaghad x’gara?

Dr. Jose Herrera : Wiehed kien – ahna kif spjegajtilkom, ahna fil-Kabinett nassumu responsabilta u niddeciedu fuq dak li jigi prezentat lilna. Jekk ikun hemm min ikun in male fede u mhux qed nghid li kien hemm, pero’ jekk kien hemm u dan li hemm fid-dominju pubbliku, hemm fid-dominju pubbliku u hemm inkjesti u hemm rapporti tal- audit Office u kollox, min kien male fede jirrispondi ghall-agir tieghu. Ahna fil-Kabinett konna nigu pprezentati, kif spjegajt qabel, l-iskop tal-progett u ahna konna jew naqblu ma’ l-iskop tal- progett jew ma naqblux ma’ l-iskop tal- progett. Daka kien il- funzjoni tal-Kabinett. Ahna m’ahniex managers. Tinsiex illi l- Kabinett m’huwiex – tkun manager qisek fid-dekasteru tieghek. Lanqas ma nghidlu manager Ministru ghax huwa policy maker, pero’ il-Kabinett m’huwiex manager u m’huwiex hmistax (15) –il CEO. Huma policy makers illi jidderiegu. Ma tistax tidhol fil-progett ghax ovvjament ghandek il-pajjiz kollu f’idejk. Pero’ naturalment

jekk ikun hemm kwistjonijiet li wiehed irid jindaga izjed fil- Kabinett ikollu l- opportunita u jindaga izjed. Mhux qed ninnega u lanqas nikkonferma li gara hekk, li kien jigri hekk.

Imh. M. Mallia : Meta hargu r-rapporti ta’ l-FIAU dwar dawn il-progetti ma nkwetawkomx? Ma ghamiltu xejn?

Imh. A. Lofaro : X’ghamiltu?

Dr. Jose Herrera : Jiena diga affermajt ghall-fatt illi kien hemm perjodu fejn fil- Kabinett ma kienx hemm l-armonija li kien hemm precedentement u wahda mir-ragunijiet tista’ tkun il-kwistjoni tar-rapport li inti ghadek kemm indikajt.

Imh. A. Lofaro : Jew meta hargu l-Panama Papers per ezempju? Dr. Jose Herrera : Il-kwistjoni tal-Panama Papers hija kwistjoni ohra. Imh. A. Lofaro : Kien hemm Ministru eee nvolut.

Dr. Jose Herrera : I mean hija kwistjoni ohra. Imh. A. Lofaro : Jigifieri ma hadtuhiex bi kbira.

Dr. Jose Herrera : Ma saqsejtnix fuq il-Panama Papers ghadek, allura ma wegibtx.

Imh. A. Lofaro : Qed insaqsik. Qed insaqsik. Dr. Jose Herrera : Jigifieri x’inhi d-domanda?

Imh. A. Lofaro : X’gara fil-Kabinett, fil-Parliamentary group meta faqqa l- iskandlu tal-Panama Papers?

Dr. Jose Herrera : Panama Papers ahna skoprejnihom kif – jiena skoprejthom almenu, ma nixtax nixhed fuq shabi, jien skoprejthom through the media. Ovvjament kif qieghed fil-public domain, kien hemm rejazzjoni, kienet rejazzjoni pjuttost assidwa mill-politici in generali, mhux ta’ naha jew ohra biss u minn uhud tal-membri tal- Kabinett. At one point in time il-Prim Ministru kien iddecieda, ovvjament minhabba r-rejazzjoni taghna illi jkellimna wiehed wiehed . . .

Imh. A. Lofaro : One by one ehe qaluwielna.

Dr. Jose Herrera : Ovvjament kien staqsiena x’jahseb li ghandu jaghmel, kif ghandu jirrejagixxi f’dik ic-cirkostanza u ahna bhala Ministri morna u ghidna dak li nahsbu li ghandu jaghmel.

Imh. A. Lofaro : Tista’ tghidilna x’ghidtlu inti jekk joghgbok?

Dr. Jose Herrera : Jiena ghidtlu illi deherli illi kemm il-Ministru koncernat kif ukoll ic- Chief of Staff tieghu kellhom, minhabba c-cirkostanzi, minhabba d- delikatezza tac-cirkostanzi kellhom jiddemettu.

Imh. A. Lofaro : Kellhom jirrezinjaw.

Dr. Jose Herrera : Jirrezenjaw. Dik kienet il-pozizzjoni tieghi.

Imh. M. Mallia : Semmejtli inti li l-progetti ta’ l-energija u l-progetti ta’ l- isptar kienu fil-kampanja elettorali tal-Partit Laburista qabel l- elezzjoni tat-two thousand and thirteen (2013), allura kienu fid- dover la darba kien fil-Gvern kellu mandatt biex iwettaqhom. Pero’ l-American University kienet?

Dr. Jose Herrera : L-American University ma kienetx – ma jidhirlix. Ovvjament ma ghandix il-manifest hawnhekk quddiemi pero’ ma jidhirlix li kienet parti mill-manifest elettorali. Pero’ having said that ma tfissirx li l-Gvern huwa marbut in stretto ure li jimplimenta biss dak li hemm fil-manifest.

Imh. M. Mallia : Pero’ dana kien progett iehor kontroversjali fejn qajjem hafna allegazzjonijiet fuqu. Again stante l-kobor tieghu, stante l- kontroversja li qalghet, stante d-dettalji li kienu hergin, il-Kabinett kellu xi kontroll fuqha din?

Dr. Jose Herrera : Daka kien progett iehor illi irreka certa kontroversja. L-iktar, mil- aspett tieghi ha nghid, l-iktar li rajtu li qajjem kontroversja f’dak il-mument, ghax imbaghad wara expose facto wiehed jikkumenta mod iehor, ghax illum dak li hemm fid-dominju pubbliku huwa akbar milli kien fid-dominju taghna. Dak il-progett kien kontroversjali l-aktar fl- opinjoni tieghi mill-aspett ambjentali. Fis-sens illi kien se jkun hemm allokat porzjon sostanzjali ta’ art, ghal zvilupp, meta kont imbaghad Ministru ta’ l-Ambjent jien kont insistejt illi almenu biex wiehed jikkumpensa parti sostanzjali mill- art li kienet dizinjata ghal villa areas tinghatali bhala Ministru ta’ l- Ambjent u ndhhalha fil-park nazzjonali li jiena kkrejajt b’Legal Notice f’dik iz-zona. Hemmhekk jiena meta kont Ministru ta’ l- Ambjent, l-Imwadar, ikkrejajt il-Park ta’ l-Imwadar li fih kwazi elf tomna u kont zidt fih, ghax kont insistejt li ghandu jkun hekk, illi parti minn territorju hemmhekk li kien dizinjat ghal bini jiena dahhaltu, kwazi erbghin (40) tomna, thirty eight (38) tumoli kont

dahhaltu fl-Imwadar. Jiena dak iz-zmien kont Ministru ta’ l- Ambjent u jiena r-riservi tieghi, jekk kelli riservi, kienu l-aktar mill- aspett ambjentali. Again, fuq min kien in-nies wara dik l- Universita u x’investiment u min kien se jgib l-investiment jew haga ohra, jiena ma niftakarx li jiena kelli tgharif.

Imh. A. Lofaro : Il-programm ta’ cittadinanza b’investiment, dak ma kienx fil- manifest elettorali jidhirli.

Dr. Jose Herrera : Can you repeat the question?

Imh. A. Lofaro : Il-programm ta’ nvestiment biex takkwista c-cittadinanza Maltija.

Imh. M. Mallia : L-IIP.

Imh. A. Lofaro : Il-Passaporti.

Dr. Jose Herrera : Kien hemm inderettament, jekk niftakar sewwa, xprunar fil- manifest, ha nghidlu hekk, kelma vaga, illi wiehed jipprova jsahhah is-settur – tas-settur finanzjarju. U dejjem tradizzjonalment, dejjem dawn it-tip ta’ nvestimenti li huma nvestimenti, ha nghidilhom hekk mhux materjali, morali, investimenti ta’ dan it- tip, dejjem konna nghamluhom taht il-kappa ta’ dak li huwa nvestimenti finanzjarji. U nahseb illi l-idea kienet illi inti tippromovi investiment, issahhah l- aspett finanzjarju b’dan il- mod. Infakkar illi potenzjal ta’ Malta u t- territorju ta’ Malta li jkollna industrija tal-manifattura qawwija kif kellna fis-sebghinijiet kienet giet drastikament minimizata u allura z-zewg setturi ewlenin biex jaghtu kontribut lil GDP kien naturalment is-settur finanzjarju li jinkuludi wkoll il-gaming. Jiena wkoll dak inqisu bhala parti mis-settur finanzjarju u t-turizmu. U allura li wiehed jesplora metodi ta’ kif inti – you enhance fis-settur finanzjarju on principle issa qed nghid, ghax imbaghad il-principju jkun tajjeb kif thaddmu jekk wiehed irid jara hux tajjeb jew le, mhux qieghed hawn biex niggudika, pero’ on principle nahseb l-idea mhix hazina ghax f’hafna pajjizi, nkluz Cipru u pajjizi ohrajn bhal Portugal u ohrajn ghandhom skemi simili.

Imh. A. Lofaro : Pero’ kien kontroversjali hux hekk?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni niftakar li kont ghadni avukat zghir meta Alla jahfirlu u ghandi l-ikbar rispett lejh is-Segretarju Parlamentari li kien

responsabbli ghas-settur finanzjarju kien introduca l-ewwwel darba s-settur finanzjarju on shore, off shore companies kien kontroversjali. Illum expose facto wiehed jghid kemm kienu tajbin dawk il-mizuri ghaliex ikkrejaw settur mix-xejn. Bhal per ezempju s-settur tar-registrazzjoni tal-vapuri. Dak kien beda mix-xejn fit- tminijiet, imbaghad saru l-emmendi necessarji taht gvernijiet rispettivi u llum wiehed jiftahar u bis-sewwa jghid illi ghandna settur marittimu aktar b’sahhtu iktar milli kien qabel minhabba li nirregistraw il-vapuri. Jigifieri ma tfissirx li ghax tkun kontroversjali li jkun a priori hazin. Ma tistax inti tiggudika f’dak l- istadju. Li jkun hazin hafna drabi mhux il-progett. Kif jithaddem il- progett.

Imh. A. Lofaro : Difatti l-Kummissjoni Ewropeja issottolinjat reservations, ir- riservi taghha. Le l-Commission kienet.

Dr. Jose Herrera : Il-Parlament Ewropew approva s-sistema taghna. Jien nahseb il- Commission iktar milli kkritikat li jkollok sistemi bhal dawn nahseb kellha l-opportunita’ tikkritika forsi certu attitudnijiet li ttiehdu fit-thaddim tas- sistema, mhux is-sistema. Jiena s-sistema nahseb allahares ma kellniex dik is-sistema ghaliex dik is-sistema u progetti simili ohra hallew riserva f’Malta li qeghdin taht forma ta’ bank ta’ ‘l fuq minn tmien mitt miljun Euro, iggenera xoghol lil klassi professjonali kemm avukati, kemm accountants, kemm xiri. Kienet industrija li ggenerat ammont sostanzjali ta’ flus. Ma nahsibx illi jkun ghaqli, qed nghidiha jiena bhala idea tieghi mhux qed nitkellmu ghan-nom tal-Gvern hawn, imma ma nahsibx li jkun ghaqli u tajjeb ghal pajjiz li skemi bhal dawn jigu a direttura abrogati.

Imh. J. Said Pullicino : Fuq dan naqblu, nikkondividwu u ma ghandix dubju jien li l-affarijiet hekk jibdew. Tibda l-idea u mbaghad kif tigi realizzata. Kif kienet tajba l-proposta anke oggettivament illi tajjeb li jkollok Gvern li jkun business friendly, naqblu, xejn hazin, qieghda tajba, l-kwistjoni hi kif timplimentaha. Issa l-issue li ghandna quddiemna u dan huwa l-mertu ta’ din l-inkjesta, mhux qieghda fl-arja, tajjeb, il-mertu huwa dan, ghaliex gara illi major projects, nghidu major projects kwazi kollha, tajjeb, kien hemm

involut private element illi lill-Gvern, mhux se ndhol fil-Gvern issa, private element illi ma qalghux il-Gvern. Jigifieri ghandna progetti illi kienu tajbin forsi oggettivament u meta tghasarhom tghid imma kien hawn dan ghaliex ma dan u dan ghaliex ma dan, ghaliex ma l-iehor u din ghadha mhix spjegata. L-ohra mbaghad kif l- elementi tan-negozju f’Malta infiltrw din l-istorja. Jigifieri meta ssib wiehed bhal, fejn naf, storja mgharufa llum, tajjeb, li ghandek ic-Chief of Staff negozjant, Panama Papers, qieghed hemm u mdahhal f’affarijiet bhal . . . industry. Dawn huma l-affarijiet illi lilna jinkwetawna. Ghandek il-kaz tas-sur Fenech li maghruf kullhadd issa x’inhi s-sitwazzjoni. I mean ghaliex kull progett kellu l-Vitals f’daqqa wahda spicca min tah 30 miljun jghidu, ma nafx. I mean ghaliex kellu jkun hekk, kwazi kull wahda, kwazi kull wahda. L-idea tajba, … tajba pero’ kienu kollha mahduma u hawn l- importanti, kollha mahduma mill-Ministri li inti ovvjament ma ghandekx responsabilta ghalihom, tajjeb, u li l-Gvern ma kellux kontroll fuqhom. U dawn huma l-affarijiet illi oggettivament, tajjeb, minghajr ma naqbdu politika u affarijiet, wiehed irid jara.

Imh. A. Lofaro : U kif dejjem il-Minsitru Konrad Mizzi? Anke wara r-rapporti kollha li hargu mill-FIAU. Anke wara l-Panama Papers.

Dr. Jose Herrera : Ifhimni . . .

Imh. J. Said Pullicino : Ghax allura nigu ghal l-idea li qalu l-Ministri shabek illi veru kienu zewg livelli, imma dawk iz-zewg livelli irridu naraw kif kienu qed jahdmu. Ghax jiena dejjem nghid, anke f’din l-inkjesta smajna hafna xiedha, tajjeb, li ghandek sa certu livell hafna nies, kif taf inti, kullhadd jahdem tajjeb hafna drabi b’mod eccelenti. U mbaghad taqbez dak il-livell u ssib il-problemi, qed nifthemu? Ahna dak l-ilma qed naraw. Dan biex wiehed ikun jaf ghalfejn qeghdin hawn, m’ahniex hawn biex nghaddu z-zmien.

Dr. Jose Herrera : Indubjament illi dak huwa l-kompitu ta’ din il-kummisjoni. Hija fact finding mission u jiena ovvjament nissottometti ruhi ghall-awtorita ta’ din il-kummissjoni. Jiena wiehed minn dawk illi mhux dejjem kont sodisfatt, ha nitkellem car, pero’ jiena wiehed minn dawk illi on paper at least, nemmen hafna fl-istituzzjonijiet illi jezistu fil- pajjiz. Hafna mill-istituzzjonijiet taghna huma home

grown, evolvew matul is-snin, ma jfissirx li huma bla dnub, pero’ by far enlarge anke fiz-zminijiet difficli wettqu gustizzja. Per ezempju l- istituzzjoni tal-Qrati jien ghandi l-ikbar reverenza lejha. Ma tfissirx li l-Qrati taghna dejjem kienu bla dnub ghax kien hemm zminijiet sfortunatament meta nafu x’gara. Pero’ by far and far jien ghad ghandi fiducja ceka fil-Qrati. L-istess ghandi per ezempju fl- istituzzjonijiet kostituzzjonali tal-pajjiz, per ezempju fl-ufficcju ta’ l- Awditur Generali u nemmen dak illi jghid l-Awditur Generali zgur, indubjament, ghandu jinghata l-piz li jisthoqlu, kif ukoll l- Awtoritajiet Regolatorji li jaqghu taht – fis-settur finanzjarju, semmejt l-FIAU. Dawn huma istituzzjonijiet illi wiehed irid jaghti l- piz taghhom. Pero’ suppost nitkellmu car u tond, hemm istituzzjonijiet fil- pajjiz, ghandek l-Avukat Generali, ghandek il- Kummissarju tal- Pulizija, ghandek il-Magistratura dawn qedghdin hemm biex jaqdu u jizonoraw l-inkarigu taghhom. Jien qieghed hawn, ma jien niddefendi lil hadd. La qieghed hawn biex niddefendi l-okkupant ta’ xi ta’ xi kariga, wisq anqas xi kollegi tieghi li setghu li ghalxiex – li setghu ghandhom x’jirrispondu. Jien mhux qieghed hawn biex niddefendihom. Jien qed nghid pero’ hekk tahdem is-sistema illi inti issa . . . .

Imh. M. Mallia : U din again kien hemm bzonn, kellhom jghaddu erba’ (4) snin sakemm ittiehdet xi azzjoni wara l-Panama Papers? Come on, hekk tahdem . . .

Dr. Jose Herrera : Pero’ mhux qieghed hawn biex nikkritika l-Magistratura, pero’ sfortunatament anke certu inkjesti damu iktar milli suppost damu. Jiena kont nippretendi u nistenna li forsi, mhux qed ninterferixxi, biex ma nigix miskwotat, pero’ jiena nahseb certu nkjesti ghandhom jigu konkluzi quddiem il-Magistratura mhux snin u snin. Nifhem ir-rizorsi limitati tal-Qrati. Nifhem illi difficli li jkollok Prim Imhallef li jghid isma inti qed taghmel certu nkjesti ma taghmilx xoghol izjed, ghax jiena nifhem il-pressjoni li hawn il- Qrati. Jiena ghext kwazi sebgha u ghoxrin (27) sena shah nipprattika quddiem dawn il-Qrati u naf il-pressjoni li jkollhom il- Magistratura.

Imh. M. Mallia : U hdimt fil-kriminal.

Dr. Jose Herrera : U hdimt fil-kamp fil-kriminal.

Imh. M. Mallia : Hdimt fil-kriminal. Taf kif jahdmu l-pulizija, taf kif jahdmu l- pulizija.

Dr. Jose Herrera : Hekk hu.

Imh. J. Said Pullicino : Meta jridu jahdmu. Imh. A. Lofaro : Meta jridu jahdmu.

Dr. Jose Herrera : Jien m’iniex hawn biex niddefendi l-ebda pulizija jew Spettur jew . . .

Imh. M. Mallia : Le, pero’ at the end kellna nistennew erba’ (4) snin meta . . . Imh. A. Lofaro : Setghu marru huma jinvestigaw.

Dr. Jose Herrera : Imma intom qed tistaqsuni l-opinjoni tieghi? Imh. M. Mallia : Le.

Dr. Jose Herrera : Jiena ma nistax nixhed fuq opinjonijiet.

Imh. A. Lofaro : Lanqas xejn, pero’ ghadek ma wegibtnix Onorevoli dwar meta l-Minsitru Konrad Mizzi gie Ministru minghajr portafol u xorta kien Kastilja, kien l-ufficcju tieghu hemmhekk u kien inkarigat xorta wahda mill-progetti. Possibbli li hadd minkom ma gibidlu l-attenzjoni ghal dan il-fatt lill-Prim Ministru? Kellna diga l- Panama Papers, kellna diga rapporti ta’ l-FIAU.

Dr. Jose Herrera : Ifhimni, kif jigu assenjati . . .

Imh. A. Lofaro : Hadd ma jkellmu inti bhala Ministru?

Dr. Jose Herrera : Jien? Bhala principju, nibdew minn hawn illi l-Kostituzzjoni tiddetta illi wahda mill-prerogattivi li ghandu l-Prim Ministru . . .

Imh. A. Lofaro : Iva verament.

Dr. Jose Herrera : . . . hija li jassenja l-portofolio. Imh. A. Lofaro : Iva verament, ghandek ragun.

Dr. Jose Herrera : U daka jigifieri ma tistax inti jekk hu ghandu d-dritt, kif hawnhekk jien inkun membru tal-Gudikatura ma nistax nikkritika lill-Prim Imhallef lil min se jassenja xoghol. Jigifieri jekk il-Prim Imhallef jghogbu ghada filghodu illi jinnomina Imhallef partikulari biex jippresedi l-Prim Awla, jew Imhallef partikulari biex jippresedi l- Qorti Kriminali, dik hija l-prerogattiva tieghu.

Imh. A. Lofaro : Veru.

Dr. Jose Herrera : Issa mbaghad ghandek il-Qorti tal-public opinion. Dik hija l- kritika ssir u l-kritika nahseb li kellha ssir saret.

Imh. A. Lofaro : Imma intom per ezempju meta tghajtu l-vot taghkom unanimu ta’ fiducja f’Konrad Mizzi?

Dr. Jose Herrera : Id-domanda x’inhi imma?

Imh. A. Lofaro : Id-domanda hija ghalfejn tghajtu l-confidence vote tieghek jekk kellek certi riservi?

Dr. Jose Herrera : Mela, ha nerga’ nispjega s-sistema. L-ewwel nett is-sistema parlamentari taghna hija mmudellata, tajjeb jew hazin, jew kienet kif kienet il- House of Commons l-Ingliterra, fis-sens illi hija bbazata fuq parti- jigifieri Parlament by far and large, mhux ma jkollox indipendenti ta’, jkollok, by far and large hija komposta minn partiti – minn deputati li jirraprezentaw il-Partiti Politici. U biex ikun jista’ jiffunzjona l-Parlament iridi ikollok dik li hija dixxiplina parlamentari. Issa fil-kaz in dizamina, fil-kaz in dizamina, tajjeb jew hazin, jiena nghid hazin, ma nghatax il- prerogattiva li wiehed jivvota minghajr dixxiplina parlamentari.

Imh. A. Lofaro : So it was not an open vote.

Dr. Jose Herrera : Allura jekk inti qieghed membru ta’ group parlamentari inti trid tivvota ma’ dak il-group parlamentari jew inkella trid tiddeciedi dak il-mument jekk hux opportun ghalik li inti tirrizenja mill-group parlamentari u mill-kariga li inti jkollok.

Imh. A. Lofaro : Jigifieri dik kienet l-option?

Dr. Jose Herrera : Issa wiehed jista jargumenta both ways. Wiehed jista’ jghid biex nafferma principju jiena nista dak il-mument nirrizenja u min jaghmel hekk ihoss li jaghmel hekk u forsi l-istorja tiggudikah ahjar. Ahna – almenu jien dherli li jekk inti tirrizenja, inti titlef il- vuci tieghek u jien hassejt illi f’dak il-mument partikulari kien iktar opportun in-nies, bhali ohrajn, li jzommu l-pozizzjoni taghhom fi hdan l-ezekuttiv.

Imh. A. Lofaro : Pero’ kien hemm Ministru, jigifieri kollega tieghek li qalilna li hu ghamel hekk ghaliex hadem minn gewwa, ma rrezenjax imma hadem minn gewwa biex igib il-bidla. Inti ghamilt bhalu?

Dr. Jose Herrera : Jien qed nispjegalek, l-ewwel nett x’ghamel il-kollega tieghi jiena ma nafx, mhux ha nikkumenta fuqu . . .

Imh. A. Lofaro : X’qalilna li ghamel.

Dr. Jose Herrera : Pero’ jiena ghadni kif affermajt illi jekk inti tiddimetti, tirrezenja, inti l-influwenza tieghek tispicca. Mela jekk inti tkun trid taghti l- kontribut tieghek kif inti thoss ghandek taghtih, jekk inti tirrezenja stajt tkun ghamilt affermazzjoni qawwija, fair engough u ghal kuntrarju tista’ inti tibqa’ hemm fil-kariga, kif baqghu kollegi tieghi f’diversi cirkostanzi difficli, pero’ baqghu fil- kariga, inti tista’ tinfluwenza b’mod pozittivament jekk inti jkollok kariga. U fil-passat kien hemm cirkostanzi li kienu koroh, mhux se noqghod insemmihom, fejn nies ma ddeimettawx, baqghu hemm imbaghad on the run taw il-kontribut taghhom. U ahna, jien almenu jiena dherli li dik il-pozizzjoni li kelli niehu.

Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri nistghu nghidu, u nahseb taqbel mieghi illi filwaqt illi f’Novembru tas-sena l-ohra wara li graw certi fatti li jafhom kullhadd, iddecidejtu li taghmlu pressjoni qawwija, u fil- fatt ghamiltuha u skont ma ahna nfurmati li inti kont wiehed mill- iktar voci verusi, perssjoni biex il-Prim Ministru allura jiehu l-passi li kellu jiehu, l-liberta’, serjeta’ ta’ dak inhar ma kontux thossu li kienet tezisti fiz-zmien la meta hargu l-Panama Papers u lanqas meta giet assassinata s-sinjura Caruana Galizia. Naqblu hekk?

Dr. Jose Herrera : L-affarijiet eskalaw, naturalment b’mod ovvju. Ma hemmx ghalfejn nikkumenta ghax dak li hu ovvju . . .

Imh. J. Said Pullicino : Nahseb maghruf.

Dr. Jose Herrera : Le ahna nghidu . . . l-oggett jitkellem ghalih innifsu. Jigifieri meta gie arrestat certu persuna u gew arrestati certi persuni l- affarijiet kienu li kienu u naturalment il-Kabinett u l-membri tal- Kabinett irrejagixxew kif kellhom jirrejagixxu skont dak li huwa moralment korrett.

Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri dak li kien maghruf dakinhar li kullahdd . . . . Dr. Jose Herrera : Kien hemm build up u mbaghad il-build up splodiet u r-

rejazzjoni tal-membri tal-Kabinett kienet dik li inti ghadek kif affermajt.

Imh. J. Said Pullicino : Dawk il-fatti. Kemm kontu tafu intom qabel ma hargu pubblici? Jigifieri il-publiku sar jaf certu affarijiet meta hargu fil- publiku. Il-Kabinett bir-rizorsi li kellu sa fejn kien jaf li hafna minn dawk l-affarijiet li hargu kienu ga hemmhekk, tajjeb? Involviment

ta’ certi persuni, kemm? Ghax ma jistax ikun johrog fil-publiku allura harget fil-publiku allura issa m’ghandniex x’naghmlu, bilfors minn hemm irridu nghaddu. Mhux hekk ix-xoghol. Id-domanda hi jekk intom kontux konxji qabel ma gara dan illi kien hemm certi persuni nvoluti li seta’ gara, tajjeb, dak li kien suspett serju, gara.

Dr. Jose Herrera : Ifhimni jiena kont naf dak li kien fid-dominju publiku. Ma kontx naf, ma kontx qieghed at a vantage point jien personalment illi nkun naf dak illi issucceda wara. Jien li bdejt nisma towards the end, fl-ahhar, fis-sajf, li smajt kien dak li kien beda hiereg u beda jigi whispering fid- dominju publiku. Naturalment dan li jinghad, li tisma’ hearsay, li tisma’ socjalment, dak li tisma’ m’humiex fatti jigifieri. Jigifieri wiehed qatt ma kellna xi statement jew xi prezentazzjoni min xi ufficjal jew iehor li qalilna isma hawn dawn il-problemi. Allura jiena qatt ma kont naf b’dawn l-affarijiet.

Imh. J. Said Pullicino : Pero’ Dottore ha nghidlek, fid-dinja kollha meta hargu Panama Papers kien hawn terremot. Hawn Malta terremot xejn.

Imh. A. Lofaro : Xejn.

Imh. J. Said Pullicino : L-Avukat Generali jghidilhom bil-mod certi affarijiet. Dan kellna. Meta hargu s- 17 Black kienet xi haga iktar serja, iktar specifika, akkuza determinata, tinvolvi nies cari min huma, l-istess ma gara xejn. I mean this is the problem we have.

Dr. Jose Herrera : Meta harget . . .

Imh. J. Said Pullicino : Min kienu n-nies illi b’xi mod jew iehor zammew li tittiehed azzjoni meta jkun hawn affarijiet bhal dawn?

Dr. Jose Herrera : Meta harget 17 Black dik kienet wahda mill-elementi li tat il- fuel biex l-affarijiet bdew jeskalaw. Jiena nifhimha, l-gudizzju tieghi minn barra, minn gewwa u minn barra. Nahseb li wara hargu il- fatti jew l-allegazzjonijiet li 17 Black, dika kienet il-bidu tar-roller coaster, jiena nifhimha. Nista nkun skorrett, nifhimha hekk.

Imh. A. Lofaro : Onorevoli, jigifieri mhux mill-Panama Papers bdiet?

Dr. Jose Herrera : Pero’ naturalment x’opinjonijiet ghandi ma nistax nghid. Imh. A. Lofaro : Mhux mill-Panama Papers bdiet? Min 17 Black.

Dr. Jose Herrera : Skuzani?

Imh. A. Lofaro : U mhux mill-Panama Papers.

Dr. Jose Herrera : Ifhimni l-kwistjoni tal-Panama Papers diga spjegajt. Il- kwistjoni tal- Panama Papers kien hemm uproar. Tant kien hemm uproar illi l- Prim Ministru hassu kostrett illi jistaqsina ndividwalment. Ahna dak il-mument ghamilna d-dover taghna. Ghidna lill-Prim Ministru dak li kellna nghidulu, pero’ mbaghad at that point in time il-Prim Ministru kellu l-prerogattiva. Inti trid timxi skont il-Kostituzzjoni, ma tistax tmur oltre.

Imh. J. Said Pullicino : Imma skuzi ta’, 17 Black kienu jsemmu specifikament lis-sur Schembri u lis-sur Fenech.

Dr. Jose Herrera : Id-domanda kienet fuq Panama. Issa qieghda fuq 17 Black. Imh. A. Lofaro : Issa qed immur 17 Black.

Imh. J. Said Pullicino : Issa dan xi mod jew iehor anke jekk il-Prim Ministru jghid din haga tieghi naraha jien tac-Chief of Staff, Chief of Staff qed jirrifletti fuq il-pajjiz kollu, fuqkom stess. Allura kif tista’ tispjega sakemm ma kienx hemm sahha ta’ xi hadd iehor, illi wiehed jibqa’ hemm? Ghax kwalunkwe Prim Ministru ffaccjat b’haga bhal din irid, jghid stenna, hawnhekk x’se naghmlu, ftehimna? Inti l-ewwelnet meta ssemma s-sur Fenech issorprendejt ruhek li b’xi mod seta’ kien imdahhal dan? Kont tafu qabel lis-sur Fenech?

Dr. Jose Herrera : Is-sur Fenech jiena ma nafux la socjalment u lanqas personalment. Iltqajt mieghu biss darba wahda xi hames (5) snin ilu fil-vesti tieghi meta kont involut u responsabbli mis-settur ta’ gaming ghax kien hemm l-aperta ta’ xi progett zghir li kellu u kont bhala Segretarju Parlamentari kont mistieden ghal ftuh. Dik l- unika darba f’ghomri ili jiena qatt iltqajt mas-sur Fenech. Fuq is- sur Fenech li naf huwa dak li kien beda jinstema’ fil-public domain. Ma nafx izjed. Daqshekk naf fuqu s-sur Fenech.

Imh. M. Mallia : Li kien habib . . .

Dr. Jose Herrera : Li kien hemm fil-public domain jiena nafu. Nafu sa fejn kien hemm informazzjoni fil-public domain. Internament ma kont naf xejn.

Imh. A. Lofaro : Kont tarah Kastilja, dejjem hemm? Dejjem ma’ Keith Schembri?

Dr. Jose Herrera : Jiena Kastilja nattendi darba fil-gimgha Kabinett u nattendi wkoll meta jien, kif jaghmlu shabi wkoll il-Ministri, jkolli xi nkontru mal- Prim Ministru. Jiena kemm attendejt il-Parlament, l-ewwel nett kieku rajtu ma kontx ngharfu ghax onestament jiena ma nafux. Pero’ ma niftakarx li kien hemm. Qed neskludi li kien hemm? Zgur li le. Seta’ kien f’xi ufficcju iehor? Zgur li seta’ kien. Jiena kont inkun fil-kamra tal-Kabinett u fil-kamra tal-Kabinett qatt ma rajtu. Jien fil- kamra tal-Prim Ministru kont inkun, qatt ma kont fil-kmamar l-ohrajn ta’ l-edificcju. L-edificcju huwa edificcju kbir, jigifieri kienx hemm jew le ma nafx. Ma ghandix idea kienx ikun hemmhekk. Ma nistax inwiegeb . . .

Imh. M. Mallia : Li kien habib kbir tac-Chief of Staff kont taf?

Dr. Jose Herrera : Sirt naf, wara sirt naf, at one point in time kullhadd sar jaf. Jigifieri ma nistax nghid li ma kontx naf at one point in time. Kienx habib kbir jew le ma nafx. Imma li kien business associate mieghu llum hemm irrizultat sa certu punt, ghax ghad hemm il-kawzi ghaddejjin u wiehed jipprezumi, ghadu jipprezumi illi . . .

Imh. M. Mallia : Qed insaqsik fi zmien qabel?

Dr. Jose Herrera : Jiena ma kontx daqshekk vicin ta’ Keith Schembri jiena. Jiena lil-Keith Schembri nafu fil-vesti tieghu bhala Chief of Staff u rrid infakkar li Chief of Staff stranament mhix xi kariga Kostituzzjonali bhal per ezempju, anqas hi xi kariga legali. Per ezempju l-Permanent Secretaries kif taf hija kariga Kostituzzjonali. Il-Principal Permanent Secretary saret ammenda u tezisti l-kariga ta’ Principal Permmanent Secretary. Kienet saret fi zmien Grima, J.

R. Grima u kienet giet ikkrejata l-kariga ta’ Principal Permanent Secretary. Mela l-Principal Permanent Secretary huwa kariga ufficjali u huwa kariga Kostituzzjonali. Il-kariga ta’ Chief of Staff hemm min kien isejhilha mod, hemm min fi zmien Mintoff kien isejhilha Private Secretary, fi zmien Fenech Adami, l-Prim Ministru Fenech Adami kienu jsejhuh Head of Adminstration. Fi zmien Joseph Muscat kienu jsemmuh Chief of Staff. Illum isemmuh Head of Administration. Daka huwa stranament il-kariga tieghu, a person of trust. Mela l-persuna tkun marbuta mal-Prim Ministru. Dik hija l-kariga. Ghalhekk l-argument illi dik hija kwistjoni illi

niddecidiha jien, ghax dak ghandu l-fiducja tieghi, person of trust tieghi. Mentri jekk tkun Ministru dika mod iehor.

Imh. J. Said Pullicino : Pero’ s-sur Schembri . . .

Dr. Jose Herrera : Qed nispjega jiena l-aspett legali, mhux qed niggustifika politikament haga jew ohra.

Imh. J. Said Pullicino : Is-sur Schembri pero’ huwa persuna ta’ kapacitajiet rinomati, tajjeb bhala ragel, kapaci ghal hafna affarijiet. Kien persuna li fil-Partit wara kollox huwa rikonoxxut, jew ghalmenu hu jakkwida lilu nnifsu bhala persuna li rebbah ma nafx kemm il- elezzjoni, jigifieri huwa maghruf sewwa fic-criki tal-Partit. Ma hemm xejn hazin, kollox tajjeb, ftehemna. Il-fatt imbaghad li sar CEO u skond ma qalulna l-Ministri mhux ahna, dan kellu sahha kbira u tant hi kbira li jifhem li hu assolut, ftehemna, allura dan is- search light fuqu huwa kbir. Mela meta dan is-search light tant hu kbir u l-qawwa tieghu fil-pajjiz bhal amministratur hija daqshekk kbira kif wiehed meta ssibu nvolut fl- affarijiet wahda wara l-ohra ma jghidx hawn x’inhu gej? Din ghaliex hekk? Ghax il-punt taghna huwa dan illi jkollok incident wiehed accettat, progett wiehed mar zmerc accettat, imma meta jkollok sistema u hawn qeghdin niffaccjaw sistema, tajjeb, allura dik imbaghad lilna thassibna u bilfors thassbek. Kif hadd – ma kienx hemm rejazzjoni ghal dan.

Dr. Jose Herrera : L-ewwel nett, ha nitlaq minn hawn, il-poteri li jkollu Chief of Staff jew Private Secretary jew whatever you want to call it, ikollu sahha kemm jaghtih min ikun qed jaghtih il-fiducja. Mela jekk jiena Ministru u c-Chief of Staff tieghi jidher li qed naghtih poteri skjaccanti, naghtih poteri skaccanti ghax huwa persuna of trust tieghi, li mhux il-kaz fil-kaz tieghi. Issa x’poteri kellu, x’influwenza kellu mal-Prim Ministru, c-Chief of Staff, wiehed irid isaqsi lill-ex Prim Ministru ghax jiena ma kontx inkun maghhom meta kienu jiddeciedu. Jiena naf dak li hemm daqs kemm taf inti u nista’ nissoponi dak li tissoponi inti. Pero’ b’mod dirett jien ma nafx. Jiena naf dak li nista nissoponi u hawn mhux qieghed biex nixhed fuq dak li nissoponi jew il-kongenturi.

Imh. J. Said Pullicino : Le, jiena ma kontx fil-Kabinett. Dr. Jose Herrera : Issa fil-partit . . .

Imh. J. Said Pullicino : Jiena ma kontx fil-Kabinett.

Dr. Jose Herrera : Fil-partit jiena nkun onest mieghek, lil Keath Schembri ma kontx nafu socjalment u personalment qabel l-elezzjoni tat-two thousand and thirteen (2013). Sirt nafu in breve, in breve, waqt il- kampanja tat-two thousand and thirteen (2013). Ma kontx – qatt ma kont daqshekk vicin tieghu. Jiena f’dik il-kampanja, kif spjegajt, jiena iktar politiku, iktar inhobb inkun politiku tat-triq, tal-kostitwenza, tad-distrett, jien ma tlajtx mill-istruttura tal-partit u m’iniex daqshekk intiz, fis-sens mhux intiz, ghax intiz, intiz, pero’ iktar jiena nkun barra fid-distrett tieghi. Jigifieri jiena x’influwenza kellu fuq il-partit, fil-kampanja Keith Schembri assolutament ma nafx. Li naf daqskom.

Imh. J. Said Pullicino : Qeghdin naqblu u li qed tghid jiggustifika propju l- assessment generali ta’ kif kien organizzat, ghax nifhmu li hemm kandidati, Ministri u deputati li huma tat-triq. Fis-sens tal- Parlament nghidilhom jien u ohrajn amministraturi jew inkella . . .

Dr. Jose Herrera : Li huwa normali.

Imh. J. Said Pullicino : . . . jew inkella xi blu eye boy gej minn barra u jsir eroj. Imma dan all right, I mean din hi s-sitwazzjon, ftehemna, imma mbaghad ghaliex ma jkunx hemm il-brakes dika mbaghad haga ohra hu.

Dr. Jose Herrera : Ma smajtx.

Imh. J. Said Pullicino : Ghaliex ma jkunx hemm il-brakes.

Dr. Jose Herrera : F’dak l-istadju wiehed ukoll irid ikum fair ukoll mal-Partit Laburista. F’dak l-istadju l-Partit Laburista kien partit fl- oppozizzjoni. Kien partit qed jiggieled l-elezzjoni u l-organisation tieghu dika kienet mahduma kif kellha tinhadem mid-dirigenti tal- partit. Ma nsibx x’nikkritika jien. Ha nkun onest mieghek kif il- Partit Laburista mexxa l-elezzjoni tieghu fit-two thousand and thirteen (2013).

Imh. J. Said Pullicino : Dottore ma hemm xejn hazin, tajjeb, la fl- organizazzjoni, la fil-principji, la fl-ghanijiet. Ma hemm xejn hazin f’dan il-punt. Il-punt huwa n-nies, anke hawn l-istituzzjonijiet kollha qeghdin hawn, kollha jahdmu sakemm ihaddmuhom in- nies, ghalhekk jekk ma jkunux tajbin biex jahdmu mbaghad ifallu u

kollox hekk anke l-Ministeri u l-Kabinett. Fuq l-istituzzjonijiet li jahdmu, ha nsaqsi domanda qabel tahrabli ta’ ghax kullhadd jghidli staqsihielu u ha nsaqsihielek. Is-security li inti qabbadt, id- dritt tieghek, ma nindahalx fiha jien, inti qabbadt dikinhar jew vicin dikinhar tal-Kabinett meta li gara li gara u mhux il-pulizija. Jekk ghandekx xi raguni ghaliha?

Dr. Jose Herrera : Mela dak il-mument kien hemm certu tenzjoni fil-klima politika, tal- mument. Ma qed nikkritika lil hadd, ha nitkellem car, qed nitkellem b’mod generali. Kien hemm certu kritika – hawn klima illi biex inkun proattiv jien deherli, l-ewwel nett kif ha jizbroffaw l-affarijiet ma kontx naf, pero’ deherli biex inkun proattiv u nevita ncidenti inutili, illi ghal perjodu ta’ erba’ (4) gimghat, sakemm imbaghad ma kkalmat is- sitwazzjoni kellna Prim Ministru gdid jien kelli security. Ghaliex security mhux pulizija? Kieku kelli xi threat dirett lejja fuq hajti jew fuq sahhti jew il- familja tieghi personali u kien hemm xi threat dirett u rejali jiena kont nirrikorri ghal pulizija. Pero’ l-iskop tas-security f’dak il- mument kien skop pero’ proattiv, fis-sens illi ridt nevita . . .

Imh. A. Lofaro : Precautionary?

Dr. Jose Herrera : Precautionary kienet. Imh. A. Lofaro : Precautionary .

Imh. M. Mallia : Imma mhux ghax kellek xi theddid jew . . .

Dr. Jose Herrera : Theddid dirett fil-konfront tieghi jew tal-familja tieghi ma kellix.

Imh. J. Said Pullicino : U lanqas kellek xi sfiducja fil-pulizija? Dr. Jose Herrera : Mhux kwistjoni ta’ sfiducja.

Imh. J. Said Pullicino : Ma hassejtx il-bzonn . . .

Dr. Jose Herrera : Jiena hassejt, issa jista’ jkun ghamilt hazin u jista’ jkun li ghamilt tajjeb, dak jiggudika min ghandu jiggudika. Pero’ jien hassejt li kieku kelli theddid dirett, jigifieri kieku kelli xi theddid fil- konfront tal-persuna tieghi, ta’ vjolenza jew xi theddid fil-konfront tal-familja tieghi kont nahseb, ghax issa wara hekk nghid, kont nahseb li kont ningagga, ninforma lill-pulizija esekuttiva. La ma kellix dak it-tip ta’ theddid dirett pero’ ridt biss inkun proattiv u nevita ncidenti inutili, jiena allura ghamilt dik il- mossa. Issa

ghamiltx mossa sewwa jew le jiena suggett ghal kritika bhal kwalunkwe ufficcjal pubbliku . . .

Imh. J. Said Pullicino : Le qed insaqsik dik id-domanda ‘l ghaliex wahda mill- affarijiet li kkunsidrajna u li rridu nikkunsidraw hija l-livell ta’ protezzjoni li l-pulizija taghti lill-persuni li jkun mhedda b’xi mod, qed tifhem u hawn diversi kwistjonijiet fuqha din. Ghamilt dik id- domanda f’dak is-sens il-bqija hija decizjoni tieghek u ma ghandha x’taqsam xejn ma . . .

Dr. Jose Herrera : Jiena ghandi nifhem illi x-xoghol ta’ din il-kummissjoni appuntu hi, apparti affarijiet ohra, li tidditermina jekk persuna partikulari nghatax il- protezzjoni li kellha tinghata u dan hu kompitu taghkom u naturalment sewwa taghmlu tindaginaw fuqha.

Imh. J. Said Pullicino : Wara li sehh l-assassinju, dakinhar li gara l-assassinju, inti kont Ministru dak iz-zmien?

Dr. Jose Herrera : Iva.

Imh. J. Said Pullicino : X’kienet ir-rejazzjoni fil-Kabinett? I mean haga bhal din?

Dr. Jose Herrera : Mela, l-assassinju kien sar minghalija sittax (16) ta’ Ottubru ta’ tliet (3) snin ilu.

Imh. A. Lofaro : Ehe.

Dr. Jose Herrera : Niftakar illi jiena kont, dak iz-zmien Minsitru ta’ l-Ambjent, fost affarijiet ohra. Kont qieghed fis-segretarjat tieghi u ndunajna s-segretarjat u jien illi kien gara dak li gara. Pero’ mbaghad ir- rejazzjoni tieghi kienet xokkanti, ta’ xokk. Jien ghalija din hija haga dizgustanti, mhix xokk, inaccettabli, dizgustanti u haga kerha hafna. Nahseb mill-aghar affarijiet li qatt esperjenza pajjizna u jiddispjacini mmens, onestament qed nghidha, ghal dak li gara u l- istess kien, almenu ma dawk li tkellimt jien, tal-kollegi tieghi.

Imh. A. Lofaro : Il-kollegi kollha.

Dr. Jose Herrera : Mal-kollegi li tkellimt. L-atmosfera kienet dik. Almenu dik hija l- impressjoni li jiena nghatajt.

Imh. J. Said Pullicino : Kien gie diskuss l-incident fil-Kabinett?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni hija haga naturali li haga bhal dik tigi msemmija u diskussa fil- Kabinett hux u l-attitudni kienet, tal-kollegi tieghi kienet kif ghadni kemm spjegajt.

Imh. J. Said Pullicino : Fil-Kabinett dejjem kien ikun hemm is-sur Schembri? Dr. Jose Herrera : Il-Kabinett huwa ffurmat minn dan li ha nispjega issa. L-

ewwelnett skont il-Kostituzzjoni huma l-membri, l-Ministri, pero’ jattendu, ghax dik hija l-ghazla li ghamel il-Prim Ministru, s- Segretarji Parlamentari wkoll. Hija prassi li ghandi nifhem kien bdiha l-Prim Ministru precedenti fl-ahhar tal-legizlatura tieghu. Jattendi wkoll ghax huwa de facto s-Segretarju tal-Kabinett is-sur Mario Cutajar li huwa l-Principal Permanent Secretary u jattendi wkoll, prerogattiva tal-Prim Ministru, pero’ jattendi wkoll minghajr ma ghandu vot pero’ jattendi wkoll ic-Chief of Staff jew illum il- Head of Administration tal-Prim Ministru. Dawk huma n-nies li jattendu l-Kabinett.

Imh. A. Lofaro : Konsulenti jattendu? Dr. Jose Herrera : Insejt, skuzani nsejt. Imh. A. Lofaro : Konsulenti.

Dr. Jose Herrera : Skuzani ma ghidtiex din mhux biex – insejt. Jattendu wkoll certu nies li j kunu jokkupaw certi karigi, bhal per ezempju kien jattendi l-Prim Ministru prezenti llum li kien il-konsulent legali tal- Kabinett.

Imh. A. Lofaro : Dr. Robert Abela.

Dr. Jose Herrera : Allura kienet tghmel sens u sewwa li kien jattendi u kien jattendi wkoll Louis Grech illi wkoll huwa konsulent fl-Ufficcju tal- Prim Ministru.

Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri kieku kellkom tiddiskutu l-Panama Papers u 17 Black fil-Kabinett, kien ikun fil-prezenza tas-sur Schembri u tal- Ministru Mizzi hux hekk? Ta’ Dr. Mizzi?

Dr. Jose Herrera : Is-sur Schembri kien ikun perezenti fil-Kabinett u Konrad Mizzi kien ikun prezenti ghax naturalment huwa membru tal- Kabinett.

Imh. J. Said Pullicino : Il-problema taghna m’hijiex il- korruzzjoni ghax fil- pajjiz korruzzjoni dejjem ikun hawn. Il-problema taghna hija l- livell u min kien involut, tajjeb? Dan incident wiehed ma kien

jaghmel l-ebda hoss ta’ xejn, tajjeb? Imma meta jkollok sistema mbaghad ikun hemm bzonn ta’ din l-inkjesta.

Imh. M. Mallia : Dr. Therese?

Imh. J. Said Pullicino : Nillimitaw id-domandi ghal parti li qeghdin naghmlu ahna eee.

Dr. T. Comodini Cachia : Ok. Dr. Herrera meta l-Bord staqsiek fuq il-kwistjoni tal-kitchen cabinet, inti ddeskrivejtha bhala li l-Prim Ministru kellu confidants, plural u nies vicin tieghu. Pero’ meta l-Bord staqsiek biex tghid min kienu dawn il-confidants u n-nies vicin tieghu inti tajt isem wiehed biss. L-ismijiet l-ohra liema huma?

Dr. Jose Herrera : Mela jiena ma tkellimtx fuq kitchen cabinet. Dika kienet terminolegija li uza kollega tieghi. Naturalment hu jaf xi jrid jghid biha ezatt u ma nhossx li ghandi niddefinixxi dak li qal kollega tieghi. Jiena ghidt illi pero’ l-Prim Ministru, bhal kull Prim Ministru nimmagina, at different levels, at different levels, ikollu nies illi jkunu confidants tieghu fis-sens li jkun jemmen fihom b.mod partikulari, jafdahom forsi b’mod partikulari u allura dawn in-nies meta inti tifforma opinjoni naturalment anke jien, jifforma opinjoni kullhadd billi tkellem ma dak, tkellem ma l-iehor, tiehu opinjoni ta’ haddiehor, tikkonsulta u mbaghad tiggudika u tasal ghal konkluzjnijiet tieghek. U l-Prim Ministru precidenti, andanti, uxxenti, kellu wkoll nimmagina u naf ukoll illi kellu certu nies illi kienu vicin tieghu.

Dr. T. Comodini Cachia : Min huma?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni min huma n-nies kollha li kienu konfidenti ta’ Joseph Muscat . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Li taf bihom inti.

Dr. Jose Herrera : . . . nahseb ahjar jghid hu, pero’ ndubjament jien kont inhoss illi c-Chief of Staff tieghu kien persuna illi huwa kien jafda hafna ghaliex kien ikun fil-laqghat li kien ikolli mieghu, anke fuq livell personali jew fuq progetti. Allura nahseb li kien jafdah. Peress li Konrad Mizzi kien gie fdat f’certi progetti ta’ entita’ magguri fil-pajjiz u ta’ portata nazzjonali kbira u kellu portofolio pjuttost wiesa hafna, jiena ghandi nasal ghall- konkluzjoni wkoll Konrad Mizzi kien confidant u kien vicin hafna tal-Prim Ministru

dak iz-zmien. Issa jekk issemmili nies ohrajn m’iniex f’pozizzjoni illi nwiegeb.

Dr. T. Comodini Cachia : In-natura ta’ l-esperjenza ta’ dawn il-confidants, forsi tkun tista’ tiddeskrivi din. Sa issa semmejt lil Keith Schembri u lil Konrad Mizzi li t-tnejn (2) li huma ghandhom rabta politika mal- Prim Ministru Joseph Muscat. In-natura tal-confidants l-ohrajn illi forsi inti taf bihom, ghandhom l-istess rabta politika? Jigifieri huma membri tal-Kabinett jew Deputati jew ohrajn?

Dr. Jose Herrera : M’inhiex f’pozizzjoni illi nsemmi nies ohrajn ghaliex . . . Dr. T. Comodini Cachia : M’inhiex nitolbok issemmi ismijiet.

Dr. Jose Herrera : . . . ifhimni jekk ikolli l-avukat personali tieghi naf . . . Dr. T. Comodini Cachia : M’inhiex nitolbok issemmi l-ismijiet.

Imh. A. Lofaro : Konsulenti forsi . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Qed nitolbok tghid jekk in-natura tar-rabta taghom mal-Prim Ministru kienetx minhabba li kienu Membri tal- Parlament jew Deputati fil-Kabinett, jew jekk kienux persuni illi forsi gejjin mis- settur akkademiku, jew mis-settur tan-negozju?

Imh. A. Lofaro : Jew konsulenti.

Dr. Jose Herrera : Ma nhossx li nista’ nwegibha din id-domanda ghaliex la ma nafiex bhala fatt u ma nistax nedduciha b’mod oggettiv fuq fatti, ma nhossx li nista’ nwiegeb dik id-domanda partikulari. Inkun irrid nghid haga wkoll illi Joseph Muscat kif kien jippresedi il-Kabinett kien jippresidih, irrid inkun fair mieghu wkoll, b’mod kordjali hafna. Kien jaghti spazju min l-iktar Ministru anzjan ghall-iktar wiehed junior. Jghid dak illi ghandu jghid, jispjega dak li ghandu jispjega u kien ukoll suggett ghal tibdil tal-fehmiet. Jigifieri jekk wiehed ikollu idea f’mohhu u li inti tmur b’idea differenti, kien suggett illi jekk inti tikkonvincieh huwa jcedi l-pozizzjoni tieghu u jedarixxi. Jiena fuq livell personali issa qed nghidlek, mieghi almenu jkolli nghidha u naffermaha dejjem wera certu ammont ta’ courtesy, il-Prim Ministru mieghi. Jigifieri meta rrid inkellmu, ncempillu, kien ikolli problema, l-ghada kien ikolli laqgha mieghu. Issa ma tfissirx li jien b’daqshekk kont confidant tieghu . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri nassumi li inti ma kontx confidant fil-fatt.

Dr. Jose Herrera : . . . kont confidant tifisser li tkun vicin tieghu ghal ragunijiet u cirkostanzi differenti . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri nassumu li ma kontx confidant? Dr. Jose Herrera : . . . jiena l-vicinanza tieghi kienet ufficjali. Eh?

Dr. T. Comodini Cachia : Nassumu li inti m’inix qieghed tqieghed lilek innifsek bhala confidant?

Dr. Jose Herrera : Le jiena ma kontx confidant tieghu fis-sens, mhux ghax ma kontx nirrispettah bhala l-Prim Ministru tal-pajjiz jew ghax ma kienx jaghti widen lid-dekasteru tieghi. Jiena dak iz-zmien kelli dekasteru mportanti u kien jaghti widen hafna fuqu. Ma kontx confidant fis-sens illi ma kontx – ma kellix dik il-hbiberija personali u ntima mieghu kif forsi ghandu ma’ nies ohrajn.

Dr. T. Comodini Cachia : Hawnhekk uhud mid-Deputati spjegawlna illi kellhom persuna fis-Segretarjat taghhom illi kienet tigi mahtura mill-OPM. Dan kien l-istess kaz fil-Ministeri illi inti servejt fihom?

Dr. Jose Herrera : Dik il-mod ta’ kif tithaddem on paper tidher kerha pero’ fil- verita ma hi kerha xejn, ghaliex? Ghax at the end of the day is- sistema li ntuzat kienet li inti tissuggerilhom lil min tixtieq u l-idea kienet li jkun hemm kondinament bejn l-ufficcjali tal- communications, jigifieri ma kienx hemm aspett sinister fiha. Ghal-ewwel wiehed kien jahsibha hekk pero’ fil-verita u fil-prattika s-sistema kienet wahda biex ikollok iktar koordinament, xejn izjed. Jiena l-persuna li gie mieghi kont issuggerejtu jien li jigi mieghi u kuntent bih sa llum. Jigifieri llum ma hemmx dik is-sistema, pero’ zammejtu fis-Segretarjat tieghi, fl-ufficcu tieghi.

Imh. A. Lofaro : Eee, ma ghadiex dik is-sistema llum? Inbidlet.

Dr. Jose Herrera : Is-sistema kienet, imma s-sistema ghalina – … is-sistema forsi giet misinterpretata. Jien qed nitkellm kif ghandi nitkellem. Forsi giet misinterpretata. L-idea taghha, din l-idea, on paper ghall-ewwel dheret kerha, imma fil-verita kienet illi jkun hemm kordinament. Per ezempju jkollok press conference Monday u ma jkollokx tlieta (3) ta’ l-istess portata fl-istess hin fl-istess gurnata. Jekk per ezempju l-partit xtaq jenfasizza, ghax ahna Gvern wiehed, per ezempju xi mizuri partikulari fil-budget, mhux tmur int u tiehu l-affarijiet, ikun hemm kordinament fil-hidma tal-communications.

Jigifieri ma nahsibx illi kienet sistema illi kellha xi anbjans jew inkella xi sinister aspect tghha, almenu jiena dik hi l-impressjoni li hadt.

Imh. J. Said Pullicino : Dawn il-persuni kienu jirrispondu ghal KurtFfarrugia bhala communications? Ghac-Chief of Staff?

Dr. Jose Herrera : Kienu jirrispondu ghal Kurt Farrugia biss ghal dak li kien communications ghax Kurt Farrugia kien il-kap tal-communications tal-Prim Ministru u by seniority allura kien qisu jiltaghu l- communications officers biex jikkordinaw din it-tip ta’ hidma.

Imh. J. Said Pullicino : U affarijiet ohra lis-CEO? Dr. Jose Herrera : Skuzani?

Imh. A. Lofaro : Keith Schembri.

Dr. Jose Herrera : Ghax ma nistax nisma’.

Imh. J. Said Pullicino : Affarijiet ohra? Mhux communications?

Dr. Jose Herrera : Jiena lil Kurt Farrugia f’dak il-perjodu kien il-kariga desenjata lilu kienet ta’ Head of Communications, jekk qed nghid sewwa, jista’ jkun zbaljat, hekk qed nghid, fl-Ufficcju tal-Prim Ministru.

Imh. J. Said Pullicino : Allura l-affarijiet li ma kellhomx x’jaqsmu ma communication dawn in-nies fil-Ministeri kienu jirrispondu ghac- Chief of Staff bhala regola?

Dr. Jose Herrera : Le. Il-haddiema fis-segretarjat tieghi kienu jirrispondu lili.

Hadd ma kien jirrispondi lic-Chief of Staff tal-Prim Ministru.

Imh. J. Said Pullicino : Le, le. Il-persuna li kien hemm fil-Ministeru tieghek li kienet tirrelata ma Kastilja . . .

Dr. Jose Herrera : Kien jirrispondi lili. Kienet l-ewwel lejalta lejn il-Ministru tieghu. Kien qieghed biss, kien ikollu l-opportunita jikkordina mal- communicatons jew dawn in-nies, jew dawn in-nies li l-kariga, nsejt x’kienu jghidulha, l-ohra biex ikun hemm kordinament f’hidma ohra tal-Gvern. Tinsiex li dana ghalkemm ghandek hmistax (15) –il dekasteru jew ma nafx kemm dan attwalment huwa Gvern wiehed u ovvjament il-politika trid tkun koordinata ghax inkella jkollok hafna . . .

Imh. J. Said Pullicino : Daka fhimnihom u haga tajba. Fiha nfisha haga tajba. Dr. Jose Herrera : Dik hija jigifieri l-pozizzjoni.

Imh. A. Lofaro : Pero’ llum m’ghadiex hekk. Inbidlet.

Dr. Jose Herrera : Le llum ma ghadiex hekk fis-sens illum ikollok kull Ministru ghandu l- communication officer tieghu. Ma nafx it-titlu ezatt x’inhu, pero’ ma hemm xejn hazin illi jiltaqghu bejniethom il- communication officers ta’ diversi Ministeri biex jiddesenjaw strategija jekk ikun hemm bzonn. Ma fiha xejn hazin. Din kienet issir qabel, issir issa u jiena kieku nkun Prim Ministru jien ukoll inhaddem l-istess prassi, ghax m’hijiex prassi hazina. Fuq din tal- communications vera ma nara, mhux qed nara xejn hazin.

Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri jien ghandi nifhem, ghax issa inti qed tghid li s-sistema nbidlet u issa hemm communications coordinator. Kien hemm anka qabel communications coordinator mhux hekk? U allura l-communications coordinator ta’ qabel kien addition ma dan il-persuna li kien jikkordina . . .

Dr. Jose Herrera : Iva.

Dr. T. Comodini Cachia : . . . ma’ Kurt Farrugia. Kien in addition. Dr. Jose Herrera : Iva.

Dr. T. Comodini Cachia : X’inhi l-htiega li jkollok an additional person meta inti qed timpjega communications coordinator dirett?

Dr. Jose Herrera : Ghax li jigri l-communication officer fi hdan dekasteru, fi hdan il- Ministeru, forsi Jason jista’ jaffermah dan ghax kien Ministru wkoll, jitghabba b’xoghol esegerat u ma kontx nafha qabel din ghax jiena qatt ma hdimt – qatt ma kont impjegat f’hajti.

Dr. T. Comodini Cachia : Li ma jirnexxilux jikkordina ma l-Ufficcju tal-Prim Ministru?

Dr. Jose Herrera : Meta tkun fil-politika u tkun Ministru, l-aspett tal- communications fil-Ministeru tieghek huwa aspett hafna mportanti. Ahna l-avukati forsi ma tantx naghtuha mportanza. Ma kontx naf l-importanza ta’ dan is-settur, pero’ jkun wiehed mill- iktar nies busy illi jkollok fis- Segretarjat. Kien inthass li forsi ma kienx qed isir koordinar bizzejjed u allura kien hemm ufficjal biex jghin fil-kordinament ta’ din il-materja. Jiena nista’ nghid di xjenza propju qatt ma rajt xi haga, jien personali – shabi ma nafx, jien personali qatt ma rajt xi haga f’dan l-arangament fuq livell personali fid-dekasteru tieghi illi lili din tatni ghalxiex nhseb hazin. Qatt.

Dr. T. Comodini Cachia : Fuq domandi tal-Bord, inti tkellimt dwar ir-rejazzjoni tieghek u fuq il-kwistjonijiet tal-Panama Papers fil-konfront ta’ Konrad Mizzi u anka ta’ Keith Schembri u ghidt illi meta sejjah ghalik il-Prim Ministru inti kont ghidt illi fl-opinjoni tieghek it-tnejn

(2) li huma ghandhom jiddimettu ruhhom. Pero’ r-relazzjoni tieghek ma Konrad Mizzi x’kienet?

Dr. Jose Herrera : Mela Konrad Mizzi kien a new comer fil-Labour Party. Jiena x’hin jghaddi z-zmien spiccajt wiehed mill-veterani, ma nafx kif, pero’ Konrad Mizzi new comer u tfacca fl-elezzjoni tat-two thousand and thirteen (2013). Ma kontx nafu, ha nitkellem car u tond. Sirt nafu ftit fil-kampanja, mbaghad naturalment sirt nafu izjed meta assuma r-rwol ta’ Ministru, membru tal-Kabinett. Hemm sirt nafu.

Dr. T. Comodini Cachia : Kellek bizzejjed kunfidenza illi tistaqsieh b’mod dirett biex jaghti spjegazzjoni fuq il-kwistjoni tal-Panama Papers? Fuq il- kwistjoni ta’ 17 Black? Fuq ir-rapporti ta’ l-FIAU?

Dr. Jose Herrera : Ma tantx. Ma’ Konrad Mizzi ma tantx kelli xi relazzjoni socjali jew hbiberija partikulari. Kien membru tal-Kabinett u mhux qed nghidha fis-sens ta’ disprezz lejn xi hadd f’dan l-istadju, nghidha kif inhi. Ma kienx wiehed mill-hbieb, mill-kollegi l-iktar vicin tieghi. Ma kienx wiehed mill-hbieb tieghi, la socjalment, la – kont nafu bhala membru tal-Kabinett, kont nitratta mieghu ufficjali fuq materja ufficjali. Il- messaggi li kelli naghtih tghajnihomlu anke kollettivament jien u l- kollegi tieghi meta eventwalment anke gie mnehhi mill-Kabinett u eventwalment ukoll imnehhi minn deputat parlamentari li jirraprezenta l-Partit Laburista. Jigifieri mnehhi mill-Partit Laburista. Jigifieri l-Ministri u l-Parlamentari riedu jiehdu certu mizuri kontra tieghu giet rispekkjata mil-fatt li eventwalment jiehdu l-passi kontra tieghu.

Dr. T. Comodini Cachia : Inti qabel spjegajt illi fil-laqghat tal-Kabinett anke meta kontu tiddiskutu l-kwistjonijiet tal-Panama Papers jew ir- rapporti ta’ l-FIAU, Konrad Mizzi u Keith Schembri kienu jkunu prezenti. Fhimtek sew?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni jiena qatt m’ghidt ghax diga, irridu nafferemaw, x’iddiskutejna u ma ddiskutejniex fil-Kabinett ghax jiena nerga’

nafferma li d- dibattitu fil-Kabinett jirrega certu kunfidenzjalita, ghalkemm li ma hemm l-ebda Ligi tghid dan. Hija konswetudni u drawwa u sens ta’ etika li int iggielghek ma tghidx dak li gie dibattut fil-Kabinett ghax inkella fil-Kabinett kullhadd jibza’ jitkellem. Dan bhal meta inti ma jistax ikollok appell kollegjali u wiehed isaqsi lill-Imhallfin f’inkjesta x’iddiskutu waqt id- deliberazzjonijiet taghhom f’Sentenzi, ghax inkella jekk inti tnehhi l-kunfidenzjalita tnehhi l-effekacita, s- solennita ta’ dik l- istituzzjoni. Jigifieri jiena naraha din mhux biss fuq livell ta’ Kabinett imma naraha mhux biss fuq livell ta’ Gudikatura, imma anke fuq livell ta’ Kabinett. Jigifieri jekk inti ma jkollokx certu privileggi f’dan is-sens, privileggi fis-sens pozittiv mhux negattiv u certu kunfidenzjalita’ x-xoghol ma jistax isir. Allura dak li jintqal gewwa l-Kabinett, dak li qieghed, li qed nghid, jien huwa ga fil- public domain u jiena mhux qed nikkonttrattja dak li ntqal. Pero’ d-dibattitu u x’qalu u ma ntqalx waqt is-seduta tal-Kabinett jiena nhoss li m’huwiex etiku ghalija illi nghidu hawn taht gurament.

Dr. T. Comodini Cachia : M’ghidtlekx tghid x’intqal u laqas tlabtek tghid x’ma ntqalx. Tlabtek tikkonferma biss jekk fhimtekx sew illi waqt laqghat tal-Kabinett fejn gew diskussi l-Panama Papers, l-FIAU reports u r-rabta ta’ 17 Black jekk fhimtekx sew illi ghal dawk id- diskussjonijiet Keith Schembri u Konrad Mizzi kienu prezenti ghal dawk il-laqghat.

Dr. Jose Herrera : Jiena spjegajt u din hija qieghda wkoll, b’daqshekk mhux qed nghid x’intqal, pero’ min kien jattendi jiena ghidtu, min kien hemm prezenti jekk tghidli l-lista ma niftakarx, pero’ indubjament illi Konrad Mizzi li kien membru tal-Kabinett kien ikun prezenti. Jekk sar dibattitu kif qed tghid inti u c-Chief of Staff tal-Prim Ministru kien ikun prezenti. Issa kienux ikunu prezenti dejjem le, ghax gie li jkollok membri tal-Kabinett li jkunu assenti ghal ragunijiet jew ohra. Pero’ illi kienu jkunu parti, formanti parti mill- Kabinett, it public knowledge u jiena m’iniex qieghed nikkontrattja dik l- affermazzjoni.

Dr. T. Comodini Cachia : Sinjuri Imhallfin . . .

Imh. J. Said Pullicino : Dottore ma nixtieqx nikkontradicik jien ghax jiena – qed nitkellmu hawn fuq 17 Black u cirkostanzi li setghu kienu l- movent biex sar l-omicidju. Mela x’intqal fil-Kabinett relevanti ghal din il-kwistjoni m’huwiex sigriet. Ma jistax ikun sigriet ghax huwa nteress pubbliku li ahna nkunu nafuh u anke min qalu. Per ezempju, ezempju ipotetiku, tajjeb, jekk xi hadd li huwa ndizzjat bhala persuna li tista’ tkun nteressata fl-omicidju jghid jiena ma kontx jien jew jiena kont jien ghalija dak relevanti, qalu fil-Kabinett u ma qalux ma jinteressanix. Irrid inkun nafu ghax inkella ma tistax tahdem din l-inkjesta. L-inkjesta tahdem fuq dan ic-cirkostanzi. Ghamilna ftit progress imma ghadna ma wasalniex fejn irridu naslu. Jien ghalija m’ghandux ikun hemm sigrieti fuq dawk il-fatti li jikkoncernaw din l-inkjesta, l-ohrajn ma rridux ikunu nafuhom.

Dr. Jose Herrera : Ma nahsibx li din kienet id-domanda li giet imwassla lili.

Imh. J. Said Pullicino : Jekk kienux hemm jew le jew iddiskutux, per ezempju ddiskutejtux jew le huwa revelantissimu ghalina.

Dr. T. Comodini Cachia : Ezatt.

Imh. J. Said Pullicino : Jekk giex diskuss jew le?

Dr. Jose Herrera : Mhix dik id-domanda li kienet. Id-domanda kienet . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Id-domanda nista nghidha jiena u s-sottimissjonijiet li xtaqt naghmel lill-Imhallfin kienet precizament din – illi jekk l- Imhallfin mhux se jkollhom risposta fuq jekk il-kwistjonijiet ta’ 17 Black, tal-Panama Papers, ta’ l-FIAU reports u l-konnessjoni ta’ Yorgen Fenech ma’ Keith Schembri kienetx diskussa fil-livell tal- Parlament, tal-Kabinett allura dan il-Bord ta’ inkjesta se jkun biss jista’ jigbed il-konkluzjoni illi hadd mill-Kabinett ma ghamel xogholu.

Dr. Jose Herrera : Min qed jghid illi wara li gie arrestat Yorgen Fenech fil- Kabinett din il-kwistjoni ma gietx diskussa? Qieghda fil-public domain, forsi l-iktar haga li tezisti fil-public domain huwa l-fatt illi kellek numru ta’ Cabinet meetings, wiehed wara l-iehor, jiltaqghu anke fl-livell ta’ emergenza, gieli jdumu sieghat u gieli le u gieli jdumu sa l-erbgha (4:00) ta’ filghodu mhux ovvja li dawn il-materji kien qed jigi diskuss fil- Kabinett. Issa jekk inti tghidli jekk kienux

prezenti dawn iz-zewg (2) minn nies nghidlek li kienu jkunu prezenti dawn iz-zewg (2) min nies.

Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri l-unika darba meta l-Kabinett iddiskuta dawn l-affarijiet . . .

Dr. Jose Herrera : Hlief, ghax ma rridx nigi mizinterpretat, ghax dina qieghed fil-public knowledge ukoll, allura ha nghidha. Meta giet diskussa l- kwistjoni tal-mahfra presidenzjali ta’ Yorgen Fenech, hemmhekk ma kienx hemm ovvjament Keith Schembri, ghax kien x’imkien iehor u l-Prim Ministru qabel ma beda d-dibattitu fuq dik il- kwistjoni kien assenta ruhu mill-Kabinett.

Imh. A. Lofaro : Nafuhom, public knowledge.

Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri jien ghandi nifhem illi l-unika laqgha tal- Kabinett fejn gew diskussi Panama Papers, 17 Black u FIAU reports kienet dik il-laqgha li damet sa l-erbgha (4:00) ta’ filghodu?

Dr. Jose Herrera : Mhux hekk wegibt jiena.

Dr. T. Comodini Cachia : Jien ha nerga’ naghmel sottomissjoni lil dan il-Bord. Dr. Jose Herrera : Ma wegibtx hekk jiena. Ma wegibtx hekk.

Dr. T. Comodini Cachia : Jiena nahseb illi x-xhud ghandu jigi mwissi . . . Dr. Jose Herrera : Jiena ma wegibtx hekk.

Dr. T. Comodini Cachia : . . . illi l-konkluzjoni li l-Bord jista’ jirtira mir-risposti tieghu hija illi ma saret l-ebda diskussjoni u allura kull membru tal- Kabinett . . .

Dr. Jose Herrera : Ma hu veru xejn.

Dr. T. Comodini Cachia : . . . lanqas biss indenja ruhu jqajjem din il-kwistjoni. Dr. Jose Herrera : Ma hu veru xejn.

Imh. M. Mallia : Le mhux qed jghid hekk ta’. Mhux qed jghid hekk. Dr. T. Comodini Cachia : Jista jkun specifiku?

Imh. J. Said Pullicino : Qed jghid li ma jridx jghid. Dr. Jose Herrera : Ma ghidtx hekk.

Dr. T. Comodini Cachia : Li ma jridx jghid nigbed il-konkluzjoni jiena.

Imh. M. Mallia : Jiena hadt l-impressjoni li qalilna illi iva dawk gew diskussi. Dr. Jose Herrera : Mhux hekk.

Dr. T. Comodini Cachia : Hekk hija? Dr. Jose Herrera : Mhux hekk.

Imh. A. Lofaro : Qed jghid iva. Mela allura hekk hu.

Dr. Jose Herrera : Anzi ezawrentjament. Ezawrentjament f’certu mumenti fl- ahhar specjalment.

Dr. T. Comodini Cachia : Meta kont qed tigi mistoqsi . . . .

Imh. J. Said Pullicino : Sorry ta’. Li dan il-Bord ikun jaf certu fatti huwa mportanti mhux ghall-Bord anke ghal l-istess Kabinett. Hu mportanti li l-Kabinett jghidilna meta qamet din kien hemm aaaa fil-Kabinett, ghamilna tliet (3) sieghat niddiskutu. Dan ha l- pozizzjoni hekk. Dak importanti li mhux ahna ghall-interess taghna, ghall-interess tal-Kabinett stess u tal-pajjiz. Jigifieri din appart t-trasparenza, l-kontabilita lanqas insemuhom. Imma almenu sa hemm irridu nifthemu hu li certi fatti mportanti nkunu nafuhom.

Dr. T. Comodini Cachia : Qabel kellek domandi fuq id-diversi progetti illi twettqu u per ezempju fir-rigward tad-domanda fejn tidhol il- bejgh tac-cittadinanza l-iskema ta’ l-IIP, inti rrispondejt illi l- manifest kien juri certu xprunar fil-konfront ta’ din is-sistema jew fil-konfront ta’ din il-politika. Pero’ qabel l-elezzjoni intom kontu diga tafu illi l-progett se jkun jinkludi it-tip ta’ bejgh ta’ cittadinanza illi mbaghad dahlet fil-Ligi?

Dr. Jose Herrera : Le. No.

Dr. T. Comodini Cachia : Meta kienu qeghdin jistaqsuk dwar il-kwistjoni tal- Power Station inti ghidt illi pre two thousand and thirteen (2013) saritilna presentation u ghidt illi dik il-presentation saritilkom minn Konrad Mizzi. Pero’ inti ghidt ukoll illi l-presentation kienet issemmi jew tindika persuni teknici. Min kienu dawn il-persuni teknici jew ma nghatajtux ismijiet?

Dr. Jose Herrera : Le jiena li ghidt hu li kien jidher illi d-dokument kien imhejji minn persuni teknici, ghax id-dokument kien pjuttost tekniku.

Dr. T. Comodini Cachia : Ok.

Dr. Jose Herrera : Min kienu n-nies wara l-progett jew investituri potenzjali jien personalment u shabi ma kellniex idea. We didn’t have a clue.

Dr. T. Comodini Cachia : Ok.

Imh. J. Said Pullicino : U semma li l-progett kien jinkludi nvestiment privat. Dr. T. Comodini Cachia : Iva.

Imh. A. Lofaro : Ehe dik hi.

Dr. Jose Herrera : Iva li kien se jkun hemm investiment privat. L-iskop tal- progett kien x’se jkun, kif kien bazikament se jsir dan il-progett, kemm kien prevvist li jigi minimizzat it-tarriffi tad-dawl u l-ilma, kemm kien prevvist illi forsi l-Enemalta se tiggenera flus kapitali bil-bejgh ta’ certu ishma biex taghmel tajjeb ghat-telf li kienet ghamlet u kwistjonijiet hekk. Dik kienet it-tip ta’ prezentazzjoni. Min kien hemm wara l- investiment jew min kienu l-investituri potenzjali f’dik il-prezentazzjoni ma konniex gejna mgharfa.

Dr. T. Comodini Cachia : Inti meta sirt taf illi Yorgen Fenech kien persuna ta’ nteress fl-assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni jiena gejt a konoxxenza illi hu kien is-suspett, illi kien konvolt b’mod dirett f’dan l-omicidju, kif gie arrestat jew forsi ftit granet qabel meta kien hemm indikazzjonijiet anke fid-dominju pubbliku u rumors pjuttost qawwijin illi seta’ kien il-persuna konvolut – f’dak il- perjodu. Qabel dak il-perjodu kien hem rumors fuq diversi nies, pero’ qatt ma rajt provi konkreti u jiena mdorri li fuq suppozizzjonijiet biss ma tfissirx illi there is a true rumor tkun falsita, ha nkun car u tond, ma tfissirx jekk tkun suppozizzjoni tkun falza, car u tond. Jien imdorri illi li rumor huwa rumor pero’ u r-rumors li kien hemm fuq is-social media u li wiehed ipattpat, semmew hafna nies u hafna minnhom semmewhom intortament. Allura Alla hares nghid li dawk kienu nvoluti ghax semmew nies ntortament. Pero’ at one point in time, towards the end, kien hemm suspett qawwi illi l-persuna ndikata minnek kienet konvoluta f’dan ir-reat li int ghadek kif semmejt.

Imh. J. Said Pullicino : Issa Dottore il-patt li negozjant kbir kemm hu kbir ikun involut jew jista’ jkun involut fl-omicidju hi haga serja imma mhix daqshekk importanti ghall- Gvern ghax mhux l-ewwel darba li jigru dawn l-affarijiet. Il-problema tal-Gvern fiex kienet allura? Int ghidtilna li wara l-Panama Papers l-attmosfera donnha nbidlet. Ma bqajtux l-istess qiskom group maghqud, kien hemm certu, kif tispjegalna dan?

Dr. Jose Herrera : Ma fhimtx id-domanda, tista’ ticcarha?

Imh. J. Said Pullicino : Id-domanda hi li l-fatt li jkun hemm negozjant kbir kemm hu kbir illi jkun involut f’omicidju, ghall- Gvern mhix

importanti, ghal Gvern ghax delitt bhal haddiehor. Allura x’kienet ic-cirkostanza illi inkwetat daqshekk lill-Gvern?

Dr. Jose Herrera : Ovvjament dak li hemm fid-dominju publiku huwa hemm u jiena mhux se nikkontratta dak illi rrizulta fid-dominju pubbliku. Jigifieri illi hemm suspett, suspett ta’ kolluzjoni bejn progett partikulari u omicidju, dik qieghda fid-dominju pubbliku u dik ma tinkwetanix, inkun qieghed zlejali lejn il-gurament tieghi. Mhux ovvja.

Imh. J. Said Pullicino : Mela dak il-fatt jinkwetak.

Dr. Jose Herrera : Jinkwetani mmens mhux ftit. B’mod esegerat tinkwetani. Imh. J. Said Pullicino : Allura jinkwetak lilek personali l-konnessjoni bejn il-

persuna nvoluta u l-progett.

Dr. Jose Herrera : Jekk hemm – l-allegazzjoni tinkwetani, ghax f’dan l-istadju allegazzjoni hemm. Jigifieri l-allegazzjoni ddejjaqni u tinkwetani.

Imh. J. Said Pullicino : U allura anke bejn min fil-Gvern kien involut biex imexxi dak il-progett, hux hekk? Ghax inkella ma kienx hemm inkwiet.

Dr. Jose Herrera : Hija haga konsigwenzjali illi wiehed jekk hemm din l- allegazzjoni hija konsigwenzjali illi dik haga tinkwetak ukoll.

Imh. J. Said Pullicino : Ghax l-inkwiet jigi anke biss mill-hsieb.

Dr. Jose Herrera : Imma ma tfissirx, ha naghmluha cara, ghax jien irrid inkun fair ukoll, ma tfissirx, ha naghmluha cara, ma tfissirx li kull min kien konvolut f’xi progett partikulari u hemm assenwazzjoni illi hemm link, allura kull min kien involut f’dak il-progett ghandux jirrispondi, halli nkunu car u tond.

Imh. J. Said Pullicino : Naqblu. Naqblu. Daka naqblu, pero’ l-inkiet minhemm kien gej.

Dr. Jose Herrera : Daka ghadu jrid jigi pruvat mill-Qorti. Dik hija bhalissa hija allegazzjoni, hija allegazzjoni serja li ghadha mhix pruvata, pero’ xorta wahda b’dak li rrizulta . . .

Imh. J. Said Pullicino : Naqblu mieghek.

Dr. Jose Herrera : . . . u b’dak li konna nafu to the leading up to the issue dik tippreokkupani immensament. Mhux ftit, immensament u ddejjaqni wkoll.

Imh. J. Said Pullicino : Ghandek ragun.

Imh. A. Lofaro : Allaheres le.

Dr. T. Comodini Cachia : Dr. Herrera meta tghid dak li kona nafu leading to the issue imbaghad fix-xiedha tieghek tghidilna li inti taf dak illi gie ppublikat fid-dominju publiku . . .

Imh. A. Lofaro : Fil-media ehe.

Dr. T. Comodini Cachia : . . . allura kif tista’ tispjega l-pozizzjoni tieghek anke bhala membru tal-Kabinett illi inti bhala membru tal-Kabinett kellek biss informazzjoni fid-dominju publiku, jew kellek informazzjoni that led up to the issue?

Dr. Jose Herrera : Nassigurak illi fuq l-involviment o meno tan-nies li huma ndagati bhalissa jew huma sotto nvestigazzjoni sa llum fuq il- kwistjoni jiena naf biss dak li kien hemm fid-dominju publiku. Magari kont naf izjed. Pero’ sa hemmhekk naf. It-tieni nett meta mbaghad l-affarijiet iccaraw il- Kabinett kollu, shabi kollegi Minnistri hadna l-pozizzjonijiet li kellna niehdu skont id-dicenza. Jigifieri ahna at one point in time, u anke l-Prim Ministru deherlu li l-pozizzjoni tieghu ma kienetx iktar, almenu mill-aspett politiku, tenibli minhabba li huwa deherlu li kellu jassumi responsabilta politika ta’ certu persuni illi kullhadd jaf min huma. Allura l-Prim Ministru stess, mhux biss ahna l-Ministri, anke Joseph Muscat il- Prim Ministru f’mument partikolari dherlu li kellu jassumi responsabilta politika u allura huwa ddimetta mill-kariga ta’ Prim Ministru.

Imh. J. Said Pullicino : Dikinhar li mbaghad infurmakom li se jirrezenja, hux hekk? Taqbel mieghi, again, public domain, ma nafx hux veru, illi kien hemm dik il-laqgha min qallu lill-Prim Ministru dak iz-zmien illi ttradewk? Din il-kelma ntqalet ittradewk? Mhux fil-Kabinett issa, mhux fil-Kabinett, qed nitkellmu issa, fil-group parlamentari ta’ Kastilja, ok?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni l-kliem li l-Prim Ministru gie ttradut minn nies vicin tieghu dika smajtha. Issa fejn smajtha smajtha mhux darba, pluralita ta’ drabi u jekk ha jirrizulta li hu hekk allura min qalha qal sew.

Imh. J. Said Pullicino : Min qalha jghidilna mbaghad min jahseb li ttradieh ghax il-kwistjoni hawn fuq id-domanda kienet se tkun. Il-kellma tradewk xi hadd ittradieh. Min huma dawn in-nies li tradewh?

Dr. Jose Herrera : L-allegazzjonijiet li gie tradut kif ninterpratha jien hija illi jekk kien hemm kollegi tieghu illi kienu konvolti b’xi skandli illi qed jigu nvestigati u li kawza ta’ dawk l-iskandli huwa kellu jirrezenja, allura dawn in-nies ittradewh. Dika kienet l-affermazzjoni.

Imh. J. Said Pullicino : Inti tifhem li hadd, l-ebda Prim Ministru ma jirrezenja fuq semplici allegazzjoni fl-arja eee.

Dr. Jose Herrera : Jekk inti jkollok allegazzjonijiet illi jwasslu illi c-Chief of Staff tieghek li kif ghidna kien il-confidant tieghu u wara jigi arrestat mill-Pulizija esekuttiva in konnessjoni ma’ delitt, jiena nahseb il- prudenza ta’ kull Prim Ministru f’kull pajjiz fid-dinja kienet tkun li jirrezenja.

Imh. J. Said Pullicino : Fair engough, tajjeb. Agreed.

Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri l-prudenza ta’ Prim Ministru ma tinkludix illi jigi ppublikat rapport ta’ l-FIAU fuq ic-Chief of Staff tieghu?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni. Dawk nahseb li huma kwistjonijiet illi . . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Ma kienetx daqshekk tqila ghalikom bhala membri tal-Kabinett?

Dr. Jose Herrera : . . . x’nahseb jien, l-opinjoni tieghi I mean . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Mhux l-opinjoni tieghek, l-opinjoni ta’ membru tal- Kabinett qed nitlob.

Dr. Jose Herrera : Iva imma l-opinjoni hawnhekk qed nitkellmu fuq bord ta’ nkjesta. In-normi u r-regoli . . . .

Imh. M. Mallia : Dr. Herrera ahna hawnhekk m’ahniex qeghdin f’xi process kriminali ta’ voldieri.

Dr. Jose Herrera : L-opinjoni tieghi . . .

Imh. M. Mallia : Inti Ministru – inti Ministru u l-opinjoni tieghek inqisuh.

Dr. Jose Herrera : Meta jkolli bzonn naghti l-opinjoni naghtiha, pero’ din hija kwistjoni, hija kongettura. Jiena ghalija jista’ jkun hemm ragunijiet ghaliex dokument ghandu jigi ppublikat fl-interess pubbliku u bhala regola jiena nemmen illi rapporti ghandhom jigu ppublikati. Pero’ jista’ jkun hemm eccezzjonijiet u derogi ghal dan il-principju jekk ikun hemm xi nteress illi t-taghrif pubblikat jista’ jaffettwa b’xi

mod li nvestigazzjonijiet andanti. Jigifieri dik allura tista’ tincidi fuq il- publikazzjoni tad-dokument, hemmx din jew le ma nafx.

Dr. T. Comodini Cachia : Fil-fatt ma saqsejtx ghall-opinjoni tieghek fuq l- ippublikar tar-rapporti ta’ l-FIAU. Il-mistoqsija tieghi kienet il- kwistjoni illi, kif kien jaf kullhadd u allura intom ukoll illi iva kien hemm rapporti ta’ l-FIAU fejn kienu qed jissuggerixxu lil pulizija li hemm suspett ragonevoli ghal biex iqieghdu lic-Chief of Staff taht investigazzjoni tal-pulizija, l-fatt illi mbaghad il-pulizija fethu nkjesti quddiem il-Magistrati fil-konfront tac-Chief of Staff, dawn fil-Kabinett ma waslux sabiex titolbu lill-Prim Ministru tergghu halli jnehhi lic-Chief of Staff tieghu?

Dr. Jose Herrera : Ha nghidlek. x’kien fih ir-rapport tal-kummissjoni li qed issemmi inti, FIAU, jien ma rajtux ir-rapport, jigifieri x’fih ir-rapport ma nafux. Pero’ ghandi nifhem, ghandi nifhem, illi kien hemm in subietta materja, fuq il-materja, ghaddejja inkjesta mill- inkwerenti, mill-Magistrat Inkwerenti fuq is-suggett. U l-pozizzjoni dejjem kienet, kif kont nifhimha jiena, illi hemm inkjesta qed tigi kondotta minn inkwerenti u wiehed kien se jagixxi, jikkonduci ruhu skont ir-rizultanzi ta’ l-inkwerenti. Dika kienet l-opinjoni tieghi. Issa jekk dan ir-rapport intbghat lill-Kummissarju ta’ dak iz- zmien u l-pulizija, l-Kummissarju tal-Pulizija ta’ dak iz-zmien ma agixxiex kif kellu jagixxi, dak jirrispondi ghalih il- Kummissarju. Jiena m’iniex konsapevoli, m’iniex konoxxenti ta’ dak li gara fid- Depot tal-Pulizija, jew fil-Police Headquarters. Jigifieri ma nafx, jista’ jkun hafna affarijiet. Jiena nemmen illi l-investigazzjonijiet, hekk imdorri, huma nvestigazzjonijiet li jridu jsiru b’mod awtonomi. Jigifieri hemm rapport, hemm investigazzjoni, l- persuna li wiehed irid isaqsi huwa min kien qieghed imexxi l- investigazzjonijiet reltattivi, mhux kompitu tal-politiku u Alla hares. Alla hares kien kopmitu tal-Kabinett jew tal- pulizija, jew tal-Ministri illi jinterferixxu u jaghmlu pressjoni, issa jekk saret b’mod negattiv m’hu qed naqbez ghal hadd, mhux qed nghid li saret, mhux qed nghid li ma saritx, pero’ Alla hares ghandu jkun il- kap politiku, l-Ministru illi jien inkun per ezempju Ministru tal- Pulizija u rrid jien li nordna lill-pulizija biex imexxu, jew jien inkun

membru tal-Kabinett u nordna li l-pulizija hemmhekk, Alla hares naslu hekk. Suppost f’pajjiz bhal Malta ghandek l-awtoritajiet u agenziji awtonomi u jagixxu huma. Ma jispettax lill-politiku li jidhol fihom dawn l-affarijiet.

Dr. T. Comodini Cachia : Mela filwaqt illi naqbel mieghek Dr. Herrera illi ma jispettax lill-politiku jindahal lill-pulizija u lanqas lill-Magistrati, l- mistoqsija tieghi ma kienetx dwar x’ghamlu l-pulizija jew il- Magistrati imma kienet dwar inti bhala membru tal-Kabinett il- fatt illi kien hemm ir-rapport ta’ l-FIAU li kellu l-konkluzjoni li hemm suspett ragonevoli fuq ic-Chief of Staff u fuq kollega fil- Kabinett, il-fatt illi nfethu nkjesti mill-Magistrati fuq dawn iz-zewg

(2) kollegi, inti bhala membru tal-Kabinett hassejt ir-responsabilta’ illi titlob ir-rizenja taghhom jew li titlob diskussjoni fil-Kabinett dwar dan?

Dr. Jose Herrera : Again, f’dan il-kaz partikulari jien ma rajtx x’fih ir-rapport indikat minnek. Jiena . . . persuni illi jekk hemm xi haga illi hija condusive illi jittiehdu certi nvestigazzjonijiet li dawn il-pulizija kienu qed jaghmluhom. Jien imdorri illi jkolli fiducja, issa jista’ jkun zbaljat, pero’ dejjem imdorri jiena illi nuri fiducja jew almenu nemmen illi l-istituzzjonijiet jahdmu b’certu awtonomija. Jiena bniedem li nemmen hafna fiha din il-haga. U nemmen li l-politiku dejjem ghandu jkun at arms lenght minn dawn l-affarijiet. Kemm jista’ jkun il- politiku jkun at arms lenght fuq hafna affarijiet ohra specjalment fuq dan. U jiena kont nipprezumi illi ghandek l- istituzzjonijiet, mhux ha nsemmi min huma, li jiffunzjonaw u jmexxu.

Imh. J. Said Pullicino : Pero’ Dottore, sorry ta. Li qed tghid kollu veru u napprezza ghax korrett, pero’ mbaghad hemm issues ohrajn hu, ghaliex l-amministratur l-ewwel haga li ghandu jaghmel hu li jassigura amministrazzjoni nadifa. Mela jekk hemm xi hadd f’Dipartiment tal-Gvern, tajjeb, jaghmel foul, jisraq ten Euros (€10) dan jissospenduh mbaghad jigri x’jigri l-Qorti naraw, imma l-fatti, l-ewwel fatti jkunu hemm allegazzjoni serja, one step backwards u naraw. F’dan il-kaz ma jidhirx li gara u l-issue taghna hija din illi jekk inti tara li ma gara xejn, bhal rejazzjoni, over a certain period

of time u allura kkreaja certa impunita certi nies, allura mbaghad jista jkun l-fatt li ma ttiehditx azzjoni, tajjeb, ipprovoka dak li gara. Kollox jista’ jkun. Imma r-realta hija din, ir-realta hija din, allura ghaliex kien hemm din l-innazzjoni, hawn din kollox hu.

Imh. A. Lofaro : Snin.

Dr. Jose Herrera : Pero’ dana, bid-dovut rispett, li ghidt inti huwa prezunzjoni ghax inti ma tafx jekk internament ahna l-politici ma konniex . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Jekk ma tridx tghidilna kif ha nkunu nafu. Imh. J. Said Pullicino : Stenna ftit.

Imh. A. Lofaro : Ma nafux ghax ma ghidtilniex.

Dr. Jose Herrera : Nerga’ nirrakapitila li mhijiex konswetudni u hawn nixtieq nimxi fuqha din, certi domandi li nhoss li ghandi nwegibhom anke fuq direzzjoni tieghek qed inwegibhom, pero’ certi dibattiti li jsiru fil-privat, fil-konfidenzjalita ta’ Kabinett ma nhossx li ghandi nwiegeb ghalihom.

Imh. J. Said Pullicino : Jiena qed nghid li dak li jaf il-pubbliku in generali u kien jaf, dak kien public domain u dak zgur li kien jafu . . .

Dr. Jose Herrera : Imma jiena ma nistax nigi kkritikat jew prezunt l-oppost ghax ma rridx nghid haga li hija kunfidenzjali. Nispjega, jekk hemm xi affarijiet li gew dibattuti li huma kunfidenzjali u jien qed inwiegeb li jiena nhoss li dawk huma kunfidenzjali u ma ghandix inwegibhom ghal hafna ragunijiet li spjegajt, ma tfissirx li allura li ghandu jkun hemm kontro pruzunzjoni illi allura ma sarx id- dibattitu. Jien qed nghid illi certu affarijiet jaqghu taht il-madmad tal-kunfidenzjalita u Alla hares le.

Imh. J. Said Pullicino : Daka spjegajtu. Ahna – diga x’inhuma l-parametri u l- idea taghna pero’ mhux dan il-punt. Il-punt hu l-fatt ta’ l-inattivita, ta’ nuqqas ta’ azzjoni, daka mhux sigriet. Daka huwa pubbliku tajjeb? Ghax ma kienx hemm azzjoni.

Imh. A. Lofaro : Ma kienx hemm.

Imh. J. Said Pullicino : Issa minn naha tal-Kabinett amministrattiva qed nghid, ara kieku ghidtli inti ddecidejna li c-Chief of Staff nibghatuh vaganza ghal tliet (3) gimghat sakemm tikklerja ruhha din. Kont nghidlek sar xi haga. Imma minn dan kollu ma gara xejn over a period u din hija l-problema.

Dr. Jose Herrera : Min mexa mhux kif suppost irid jirrispondi ghal ghemilu. Imh. J. Said Pullicino : Iva dik hija . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Naqblu illi ghandu jkollna fiducja fl-istituzzjonijiet u nahseb hemmhekk kollha f’din l-Awla jaqblu. Allura nistaqsik liema hi l-istituzzjoni li ghandu jerfa’ r-responsabilta politika?

Dr. Jose Herrera : Ma fhimtx ta’ d-domanda. Tista’ terga’ tirreperti?

Dr. T. Comodini Cachia : Jekk qed naqblu illi kullhadd ghandu jkollu l-fiducja fl- istituzzjonijiet, liema hi l-istituzzjoni skont inti li kellu jerfa r- responsabilta’ politika biex inaddaf dak illi kien qieghed jistaqsi dwaru?

Imh. J. Said Pullicino : Dottoressa dak jarah il-Bord issa.

Dr. Jose Herrera : Dak jarah il-Bord u dik hija opinjoni u dika m’ghandux x’jaqsam. Pero’ jiena again li wiehed jipprova jitlob opinjoni . . .

Dr. T. Comodini Cachia : Mhix opinjoni ta’. Ma tlabtekx opinjoni. Membru tal- Kabinett ghandu jkun jaf x’inhi responsabilta politika.

Dr. Jose Herrera : Jiena diga rrispondejt, jekk jiena Spettur tal-Pulizija jew Kummissarju tal-Pulizija u suppost agixxejt b’certu mod u ma agixxejtx, inti trid tirrispondi ghal l-ghemil tieghek.

Dr. T. Comodini Cachia : Dik responsabilta legali mhux responsabilta politika.

Dr. Jose Herrera : Tinsiex min jaghmel nuqqas jirrispondi l-persuna li ghamel in-nuqqas. Dik hija t-twegiba tieghi.

Dr. T. Comodini Cachia : Jiena ha mmur issa b’domanda fuq l-ingagg tal- personal security. Int irrapurat illi ghidt u kkonfermajtha issa wkoll fix-xiedha tieghek illi din kienet mizura precautionary, ta’ natura ta’ prekawzjoni. Il- prekawzjoni hassejt li kellek tehodha ghax kont membru tal-Kabinett?

Dr. Jose Herrera : Jien hassejt illi ghandi niehu dik il-mizura minhabba illi jiena kont persuna fil-pubbliku, kont ovvjament nokkupa kariga fil- Kabinett u c-cirkostanzi f’dak il-mument kienu konvincenti illi jkun xieraq illi jiena jkolli security. Kien biss ghal perjodu qasir. Ma kienx pjacir tieghi, pero’ jiena kienet a precautionary action biex nevita incidenti inutili. Issa jekk tghidli decizjoni tajba jew le, jiena suggett ghall-kritika, pero’ dika kienet il-pozizzjoni tieghi f’dak il- mument.

Dr. T. Comodini Cachia : Dak li jinteressani mhux jekk hix decizjoni tajba jew le. Imma inti ssemmi illi fid-dawl tac-cirkostanzi – dawk ic-cirkostanzi ghalik bhala membru tal-Kabinett x’kienu?

Dr. Jose Herrera : Ic-cirkostanzi kienu illi qeghdin fid-dominju pubbliku, illi kellek certu tenzjoni fil-pajjiz, kellek certu insikurezza fil-pajjiz. Ma tafx kif ha izbroffaw l-affarijiet u jiena deherli f’dak il-mument illi ridt inkun proattiv u jkolli dan it-tip ta’ detail. Dik hija r-risposta tieghi.

Dr. T. Comodini Cachia : Din id-decizjoni kienet marbuta fuq il-partecipazzjoni tieghek fil-laqgha tal-Parliamentary Group illi kienet saet il-laqgha tal-Kabinett ta’ sitt (6) sighat?

Dr. Jose Herrera : Le. Dwar x’ghidt jiena u m’ghidtx jiena u l-partecipazzjoni tieghi f’dik il-laqgha jiena f’dan l-istadju nhossni kostrett illi ma nikkumentax ulterjarment ghax dik hija haga kunfidenzjali li ghamilt u ghamilt, tkellimt u hekk tkellmu shabi, tkellmu appuntu ghax is-seduti tal- Kabinett huma kunfidenzjali. Jekk ma jkunux kunfidenzjali dak li jkun ihossu skomdu illi jaghti l-kontribut tieghu. Jigifieri jiena nahseb illi din it-tip ta’ kunfidenzjalita hija mportanti specjalment f’dan il-kaz.

Imh. J. Said Pullicino : Dottore qed issaqsik mhux x’ghamiltu fil-Kabinett.

X’ghidt int.

Dr. J. Azzopardi : Inzertajt lil Dr. Herrera nafu u allura – mela Dr. Herrera apprezzajt li ppruvajt twiegeb bl-ahjar abilita tieghek id-domandi li sarulek. Ftit domandi li ha naghmillek ma nahsibx li jirrekjedu twegibiet fit-tul. Iktar huma domandi illi jimlew certu dikjarazzjonijiet jew fatti li inti tkellimt dwarhom fil-kors tax- xiedha tieghek. L-ewwel haga, is-suggett tal-memorial quddiem il- Qorti illi sar biex nghidu hekk memorial spontanju ghall- memorja tas-sinjura Caruana Galizia. Il-clearing tieghu, minghajr ma nidhlu fis-suggett, id-domanda tieghi hija sempliciment din. Il- kontroversja dwar id-decizjoni li kien ha Ministru biex hemmhekk ikun hemm kull darba jigi kklerjat giet diskussa nternament fi hdan il-Gvern? Sa fejn taf inti.

Dr. Jose Herrera : Ha nkun onest mieghek, ma nahsibx li kienet item li telghet fuq xi agenda tal-Kabinett.

Dr. J. Azzopardi : Grazzi.

Dr. Jose Herrera : Jigifieri ma nahsibx li giet diskussa, pero’ ma nafx, ma nistax niftakar.

Dr. J. Azzopardi : Ok.

Dr. Jose Herrera : Ma nistax niftakar. Verita’ hija dik – ma niftakarx.

Dr. J. Azzopardi : M’ghandix dubbju. It is ok. Mela t-tieni haga f’Mejju elfejn u sittax (2016) inti diga accennajt illi d-direzzjoni jew ahajr l-ordni tal-Whip kienet biex il-group parlamentari jivvota ghal fiducja fil- mozzjoni ta’ sfiducja illi kien hemm fil-Ministru Konrad Mizzi. Dak huwa fatt. F’Gunju ta’ din is-sena l-group paralmentari Laburista flimkien ma’ l-ezekuttiv allura hadu decizjoni. Hadtu decizjoni illi ghandu ma jibqax jaghmel parti, jitkecca l-Onorevoli Konrad Mizzi. Ir-raguni illi nghatat, dan dejjem fil-pubbliku, mill-kap tal-Gvern kienet b’relazzjoni ma ‘17 Black u l-Panama Papers. Id-domanda hija din. Fil-fehma tieghek x’inbidel minn Mejju elfejn u sittax (2016), mozzjoni, vot fiducja, Gunju elfejn u ghoxrin (2020) decizjoni tkeccija fil-konfront ta’ l-istess persuna, l-istess fatti illi wasslu ghal mozzjoni ta’ sfiducja f’Mejju ta’ elfejn u sittax (2016)?

Dr. Jose Herrera : Mela jiena nahseb, nghid, nemmen, illi r-retroxena kienet tbiddlet min retroxena tas-sena ta’ qabel, fejn qabel kien hemm skop ta’ censura ghal Konrad Mizzi . . . at one point in time wara certu rizultanzi li ssuccedew fl-ahhar gimghat, l-ahhar xhur tas- sena l-ohra, naturalment certu affarijiet ma baqghux biss kongeturi imma saru, anqas nghidu provi ghax ghad m’hemmx gudizzju, ma baqghux mere kongenturi imma saru provi jistghu jwasslu ghal xi haga ohra. Dment li l-kongentura ssir prova, prova mhix htija. Prova hija ghodda li tista twassalek ghall-htija. Kongentura hija supozizzjoni. Dment li inti qieghed fuq suppozizzjoni, qieghed fuq livell ta’ possibilita f’dak il-livell inti tista tiddeduci dak li trid, inti liberu. Kif pero’ mbaghad dik is- suppozizzjoni, dik il-kongentura issir ghodda, ssir prova allura ghandek realta’ differenti. Realta’ illi wara dak l-episodju certu affarijiet illi kienu at one point in time suppozizzjonijiet, kongenturi, saru provi li jistghu jintuzaw fil-konfront ta’certu persuni u nahseb illi l-ezekuttiv u l-membri tal-Parlament tal-

Labour nahseb li f’dak ic-cirkostanza ma kellhomx ghazla ohra ghajr illi jiehdu dik il-pozizzjoni li huma hadu.

Dr. J. Azzopardi : Fil-kuntest ta’ din it-twegiba okkorrielek fl-ahhar, fix-xhur qabel l-elfejn u ghoxrin (2020) illi l-kap tal-Gvern allura, qed nirreferi ghal Prim Ministru Muscat, mar lil hinn fid-difiza tieghu ta’ Konrad Mizzi?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni jiena fuq Joseph Muscat, ha nitkellem b’mod generalment zewg (2) affarijiet – kellu aspett pozittiv hafna illi rebah ir-rispett ta’ hafna nies, ir-rispett ekonomiku, ir-rispett ta’ kif irnexxielu jerga jinfluwenza l- Labour Party jerga’ jiehu l- pozizzjoni tieghu bhala partit organizzat u partit b’sahhtu u nahseb illi at the end Joseph Muscat ghamel certu zbalji li rrikonoxxa huwa stess illi wasslu illi mill-aspett politiku ghal ta’ l-inqas huwa assuma the ultimate price mill-aspett politiku. Ifhimni huwa stess tkellem il-bierah li jiddispjacih u mdejjaq aktar milli jiddispjacih, mill-fatt ta’ kif kellha l-legizlatura tieghu t-term of office tiehgu kellu jispicca. Jigifieri l-aspetti tajbin fih jiena nirrikonoxxihom. Fuq livell personali jiena tghallimt nahdem mieghu, kien Prim Ministru vivaci, kien Prim Ministru b’certu determinazzjoni. Kont tahdem tajjeb mieghu, naturalment l-fatt li ma kecciex lil Konrad Mizzi u lic-Chief of Staff tieghu meta kellu jkeccihom nahseb li daka kien zball kbir illi eventwalment kellu jbati l-konsegwenzi taghhom.

Dr. J. Azzopardi : Fuq Nexia, Onorevoli Ministru, huwa fatt statistikament ippruvat illi inti mill-elfejn u tlettax (2013) jekk mhux l-inqas, fost l- inqas Ministri illi d-dekasteru tieghek ta direct orders lil Nexia BT. Inti statistikament fost l-inqas. Hemm raguni partikulari ghala? Ghax fil-kors tax-xoghol tal-Ministeru bzonnta’ direct order jinqala’, pero’ a differenza ta’ kollegi tieghek, fil-waqt illi haddiehor ta certu ammonti inti kont in-naha ‘l ohra ta’ l-iskala, fost l-inqas prattikament ftit li xejn. Tista’ taqsam mal-Bord x’kienet ir-raguni?

Dr. Jose Herrera : L-ewwel nett il-persuni ta’ Nexia BT, in-nies li jiggestixxu l- kumpanija ma kontx nafhom jiena ealrier on fil-legizlatura. Jiena kont Segretarju Parlamentari fi hdan il-Ministeru tat-Turizmu dik

is-sena u kelli awdituri hemm u kont kuntent bihom. Insejt x’kien jisimhom u mxejt b’dak li kien hemm. Meta jiena kont spiccajt fis- segretarjat fil-Ministeru ta’ l-Ekonomija kien hemm ditta ohra ta’ accountants illi jiena kelli fiducja fihom, ma rridx noqghodx insemmihom, imma huma nies illi kelli fiducja fihom kien hemm progetti mportanti li jkollhom bzonn dawn it-tip ta’ pariri u hassejtni komdu nahdem b’dawn in-nies. Nexia BT ma tfissirx li qatt ma ltqajt maghhom f’dak il-perjodu ghaliex iltqajt ma l-istake holders kwazi kollha. Jien tinsiex kelli s- settur tal-Finiancial Services fost affarijiet ohra u kelli wkoll intergrated maritime policy u kelli wkoll il-MITA u l-Freeport, jigifieri kelli areas illi kienu sensettivi hafna u ridt niltaqa ma hafna stake holders. Meta mbaghad mort f’ta l-Ambjent kien hemm kuntratt wiehed li nghata mill-Wasteserv li kien immirat mhux fuq xi procurment zgur ghax kieku kont forsi ninterferixxi . . .

Dr. J. Azzopardi : Kien direct order ta’ . . .

Dr. Jose Herrera : Kien direct order differenti. Niftakar li kien hemm ftit ta’ stress kbir fil-landfield, hemmhekk hemm problema monumentali

. . .

Dr. J. Azzopardi : Isma, isma. M’ghandniex ghalfejn nidhlu fl-iskart ghax inkella ha mmorru f’area illi . . .

Dr. Jose Herrera : Jiena mal-persuna tan-Nexia ma kellix . . .

Dr. J. Azzopardi : Onorevoli Ministru d-domanda tieghi u ghax naf li inti ragel serju qed insaqsijielek, jigifieri kumplimet qed naghmillek mhux kritika, l-fattur, ghax li inti naf li l-hobz minn halqek tieklu, l-fattur illi kien maghruf wara April elfejn u sittax (2016) li Nexia kienu l- ghodda biex twaqqfu kumpaniji sigrieti li taw lok ghal certu kritika u kontroversja fil-pajjiz, jien nifhem sew li inti hadt decizjoni illi sakemm ma jkunx verament indispensabbli toqghod ‘il boghod?

Dr. Jose Herrera : Jien ovvjament minn nies daqstant kontroversjali bhalu, politikament jiena kont nippreferi li kieku ma jkollix x’naqsam ma nies li li jkollhom . . . .

Dr. J. Azzopardi : You are correct, thank you Onorevoli Ministru. Onorevoli Ministru domanda semplici u diretta hafna. Mmeta sirt taf, meta sirt taf mhux fis-sens formali ta’, imma kien hemm indikazzjonijiet,

jew waslulek indikazzjonijiet b’sahhithom illi fl-elfejn u sbatax (2017) ha jkun hemm elezzjoni msejha, bikrija, elezzjoni generali? Hi thabbret biex infakkrek fl-ewwel (1) ta’ Mejju, ufficjalment, formalment, imma l-politika nafuha l-elezzjoni ma tissejjahx millum ghal-ghada. Internament int, as far as you are aware fejn kont infurmat?

Dr. Jose Herrera : Ma kellix idea, jiena sirt naf kien hemm rumors, kullhadd ipatpat gejja elezzjoni dalwaqt, hemmhekk, pero’ attwalment jiena sirt naf on the first of May, hadd ma qalli u nternament ma gietx diskussa.

Dr. J. Azzopardi : Ok, grazzi Ministru. Issa xtaqt insaqsik dwar il-laqgha tal- Kabinett tat-tmienja u ghoxrin (28) ta’ Novembru illi ghadda illi damet sat-tlieta (3:00) ta’ filghodu, laqgha tal-Kabinett illi ghandi nifhem ma kienetx wahda felici u facli. Mela l-ewwel domanda – x’raguni nghatajt bhala Ministru, membru tal-Kabinett illi d- decizjoni dwar jekk jinghatax jew le proklama ndividwu, Melvin Theuma, jehodha wahdu l-Kap tal-Gvern, pero’ d-decizjoni jekk jinghatax jew le l-proklama ndividwu iehor, Yorgen Fenech, dahal il-Kabinett. Inghatajt spjegazzjoni jew raguni?

Dr. Jose Herrera : Jiena li nista’ nghid hu dan ghaliex dan huwa punt li jkolli nixdhu bilfors li meta nghata l-mahfra lil Melvin Theuma din il- kwistjoni qatt ma giet diskussa fil-Kabinett. Din kienet decizjoni li ddikjara hu stess il-Prim Ministru.

Dr. J. Azzopardi : Yes.

Dr. Jose Herrera : Iddikara hu stess jigifieri mhux qed nghid decizjonijiet, illi qal illi dik hi decizjoni lli huwa hadha wahdu. Wahdu. Pero’ ovjament mahfra o meno ta’ Melvin Theuma bhala agenda fuq il- lista tal-Kabinett qatt ma telghet.

Dr. J. Azzopardi : Grazzi. Issa huwa fatt publiku illi fil-laqgha li damet sas- sighat bikrin ta’ filghodu l-Prim Ministru, Dr. Muscat, f’hin minnhom hareg mil-laqgha tal-Kabinett.

Dr. Jose Herrera : Correct.

Dr. J. Azzopardi : Meta hareg mil-laqgha tal-Kabinett biex tkun diskussa item ta’ certu importanza u gravita’ u naf li ma kienetx attmosfera facli,

min mexxa l-laqgha tal-Kabinett? Zgur li ma kienetx a free for all. Xi hadd idderiega d-diskussjoni.

Dr. Jose Herrera : Is-soltu meta johrog mill-Kabinett il-Prim Ministru, il-prassi hi illi l- Vici Prim Ministru jassumi dak ir-rwol. Ma nafx jekk kienx diga l- Onorevoli Chris Fearne Vici Prim Ministru dak iz-zmien. Ghandi nipprezumi u m’ghandix ghalfejn nipprezumi kontra illi allura l- Onorevoli Chris Fearne asuma r-rwol li jippresedi l- Kabinett meta l- Prim Ministru ma kienx hemm.

Dr. J. Azzopardi : Onorevoli Ministru waqt dik il-laqgha, wiehed jibqa’ jiftakar, jirrizultalek illi jekk int jew kollegi tieghek membri tal-Kabinett, matul dik il-laqgha, matul dik il-laqgha, kienu qeghdin jircievu messaggi fuq WhatsApp minn Keith Schembri jurihom li kien jaf x’qed jintqal dwaru?

Dr. Jose Herrera : Jiena da parti tieghi nista’ nassigurak illi ma rcivejt l-ebda messaggi minn ghandu.

Dr. J. Azzopardi : Ma ghandix dubbju. Inti le.

Dr. Jose Herrera : La ma nafx u hadd ma qalli ma nistax nghid la nikkonvalida u lanqas ninnega, ghax ma nafx.

Dr. J. Azzopardi : Ok. Matul dik il-laqgha tal-Kabinett kien hemm membri tal- Korp tal-Pulizija jibbrifjawkom. Apparti l-Kummissarju u s-sur Arnaud kien hemm xi hadd iehor?

Dr. Jose Herrera : Kien hemm il-Kummissarju, s-sur Arnaud u at one point in time ukoll kien issejjah u gie prezenti l-Attorney General.

Dr. J. Azzopardi : Le imma bhala pulizija qed nitkellem, Spettur Arnaud u l- Kummissarju.

Dr. Jose Herrera : Kien hemm xi assistent iehor? Ha nkun onest mieghek, dawk it-tnejn (2) kienu.

Dr. J. Azzopardi : Ara tiftakarx iktar milli tant l-isem, mhux importanti l-isem, li xtaqt insaqsik Onorevoli Ministru, matul dik il-laqgha l-pulizija min kien qed imexxi, ghandi nifhem kien ikun il-Kummissarju, ovvjament kien the highest ranking officer bhala Korp, lill-membri tal-Kabinett infurmahom bid-dettal ta’ allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni li Yorgen Fenech kien ghamel waqt l-arrest tieghu li kienu jinvolvu lil Keith Schembri u progetti kapitali?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni hawnhekk threading on a tight rope ghax hawnhekk id-domandi nterposti minnek huma mmirati – ghandek dritt issaqsihom u sewwa tipprova tindaga, pero’ jiena rrid ukoll noqghod daqsxejn attent kif nitkellem f’dan ir-rigward. Ghaliex? Ghax hawnhekk again id-domanda qed issir u tigi mmirata lejn dak li gie diskuss f’meeting, propju tal-Kabinett u nkun onest mieghek illi jekk nidhol f’dan is-suggett ma nhossnix komdu ghax inhossni qed immur kontra l-lejalta’ li suppost ghandi lejn il-kunfidenzjalita tal- Kabinett.

Dr. J. Azzopardi : Onorevoli Ministru meta gie arrestat fl-ahhar ta’ Novembru Keith Schembri, huwa fatt fil-pubbliku, gie arrestat. Il-famuz arrest sbieh il-jum fejn il-mobile tieghu ma kienx instab. Qatt inghatajt twegiba, qatt inghatajt spjega, qatt tlabtx informazzjoni x’kien qed jaghmel ftit sighat qabel id-dar tal-Prim Ministru f’Burmarrad?

Dr. Jose Herrera : F’dan ir-rigward inkun onest mieghek ma dhaltx fih. Ma dhaltx fiha din il-kwistjoni.

Dr. J. Azzopardi : Ok. Onorevoli Ministru fil-media u allura fatt pubbliku sar maghruf f’Awwissu, Settembru – anzi nikkoregi ruhi f’Settembru tas-sena li ghaddiet, Settembru elfejn u dsatax (2019) illi Vince Muscat maghruf bhala l-Kohhu, inti ghandek l-esperjenza bhala penalista meta wiehed iwiegeb ghall-att ta’ l-akkuza l-akkuzat jindika l-lista tax-xiedha li ha jkun irid iharrek waqt il-Guri eventwali. Issa f’Settembru sar maghruf mill-media illi dan il- persuna ndika bhala xhud in difeza tieghu allura lil Joseph Muscat, Owen Bonnici u Keith Schembri. Id-domanda hija mhux jekk x’qalek Vince Muscat, mhux il-kaz ovvjament, jekk fil-Kabinett, jekk f’laqghat, jekk f’inkontri inghatajtux raguni ghala, ghax hija xi haga li l-ewwel darba li grat fl-istorja ta’ dawn il-Qrati ta’ l-Awla Kriminali, jkollok dawn it-tliet (3) persuni, Prim Ministru, Ministru tal-Gustizzja u Chief of Staff tal-Prim Ministru mharkin in difeza minn persuna akkuzat b’omicidju. Inghatajtu raguni?

Dr. Jose Herrera : Le. Dr. J. Azzopardi : No? Dr. Jose Herrera : No.

Dr. J. Azzopardi : Jigifieri l-Prim Ministru maghkom ma espremiex, ha nuza l- kelma stghagib, perplessita, xokk, sorpriza, illi gie mharrek xhud minn kriminal in difeza?

Dr. Jose Herrera : Ir-risposta hija fin-negattiv.

Dr. J. Azzopardi : Fin-negattiv. L-ahhar zewg (2) domandi fil-qosor hafna. Bhala procedura kemm tghallimni ftit, tiggwidani ftit bhala procedura mhux tant bhala Ministru Herrera, any Minister. Meta l-Ministru jigi biex jinnomina membri ghall- bord ta’ awtorita li taqa’ fid-dekasteru tieghu, whatever that authority is, so whoever the Minister is, l-procedura fil-Kabinett hija li dik in-nomina tghaddi l-ewwel mill-iskrutinju tal-Kabinett?

Dr. Jose Herrera : In-nomina, meta ssir nomina ghall- hatra fuq xi awtorita’ jew entita’ tintbaghat ghal skrutinju lill-Ufficcju tal-Prim Ministru. Wara tohrog l-aprovazzjoni, ghandi nifhem li din kienet xi sistema procedura li ilha tintuza.

Dr. J. Azzopardi : Ok. Din verament l-ahhar domanda issa u ha naghmilha ghaliex ghax naf, ghandi nifhem x’inhija l-fehma tieghek fuq dan is-suggett li jista’ jghin lill-Bord meta jigi biex jikkonkludi l-hidma tieghu. State financing of political parties. Inti issa veteran tal- politika u anke ta’ kariga Ministerjali. B’mod spassjonat, oggettiv, imparzjali Jose Herrera l-fehma tieghek dwar in-nuqqas fil-pajjiz li ghandna l-finanzjar tal-partiti politici u allura d-dipendenza taghhom fuq il-businesses matul is-snin, qed nirreferi, qed nitkellmu b’mod generali Dr. Herrera, matul is-snin, zewg (2) partiti, sistema politiku. Hija xi haga tajba, xi haga illi jenhtieg tinbidel, huwa ghaqli li tinbidel? Ghax naf li gie li tkellimt inti dwarha ghalhekk qed insaqsik.

Dr. Jose Herrera : Huwa ghaqli li tinbidel. Dr. J. Azzopardi : Skuzani?

Dr. Jose Herrera : Huwa ghaqli hafna li tinbidel, formola magika ma hemmx ta’ kif tista’ tiffinanzja.

Dr. J. Azzopardi : Insa l-formola, imma bhala principju.

Dr. Jose Herrera : Il-principju huwa li kemm jista’ jkun il-partiti politici kemm taht zmien il-Labour u kemm taht zmien in-Nazzjonalisti illi ma jkunux – ikollhom certu awtonomija. Kemm jista’ jkollok

awtonomija, pero’ hadd ma ghandu awtonomija fis-sistema politika taghna.

Dr. J. Azzopardi : Hekk hu.

Dr. Jose Herrera : Ghax sfortunatament fis-sistema politika taghna l-kandidat, il- Ministru, Deputat dejjem qieghed vicin in-nies u l-ezigenzi tan- nies tafhom daqsi.

Dr. J. Azzopardi : Grazzi.

Dr. Jose Herrera : Dik ukoll mhix tajba ma nistax nimmagina kif tnehhiha. Dr. J. Azzopardi : Hekk hu, grazzi hafna minn naha tieghi Ministru Herrera.

Imh. J. Said Pullicino : Biex nghalqu l-chapter kollha, fil-famuza laqgha tad- disgha u ghoxrin (29) ta’ Novembru, il-Prim Ministru Muscat on record, pubblikament, illi hu kellu zrara fiz-zarbun u dina jixtieq li xi darba jaqlaghha. Inti qatt gie a konjizzjoni tieghek x’inhi din iz- zrara? Qatt qalilkom privatament x’inhi?

Dr. Jose Herrera : Ma ghandix idea.

Imh. J. Said Pullicino : Ma ghandekx idea nsaqsu lilu. Fl-istess laqgha l-Prim Ministru Muscat taghkom raguni ghaliex irrezenja?

Dr. Jose Herrera : Min?

Imh. J. Said Pullicino : Jekk fil-laqgha l-Prim Ministru taghkomx ir-raguni ghaliex irrezenja?

Dr. Jose Herrera : Ir-raguni ghaliex huwa telaq kien ghaliex . . . . Imh. J. Said Pullicino : Le, le qalilkomx hu ghalfejn irrezenja.

Dr. Jose Herrera : Direttament spjegalna li kien qed jassumi r-responsabilta’ politika li hass li kellu jassumi fic-cirkostanzi.

Imh. J. Said Pullicino : Ic-cirkostanzi li huma?

Dr. Jose Herrera : Ic-cirkostanzi kienu l-arrest tac-Chief of Staff tieghu, l-arrest ta’ persuna negozjant li setghet kellha xi konnessjonijiet ma’ xi entrapriza primarja fil-pajjiz u cirkostanzi ohra simili illi kkrejaw certu tenzjoni fil-pajjiz f’mument partikulari. Hass li allura kellu jerfa’ r- responsabilta politika f’dak il-mument.

Imh. A. Lofaro : Jigifierimhux talli ma kienx keccihom meta kellu jkeccihom Konrad Mizzi, Keith Schembri. Kienet parti mir-raguni?

Dr. Jose Herrera : Ifhimni, x-xenarju f’hames (5), sitt (6) snin tbiddel. Jigifieri kellek xenarju mod . . .

Imh. A. Lofaro : Imma kieku tkeccew fil-bidu?

Dr. Jose Herrera : Iva imma dika jaraha hu. Jien affermajt li ghalija ghamel zball. Jien ghalija l-Prim Ministru ghidt ghalija ghamel zball, ammetta anke hu illi fil-mument opportun, jiena fir-retroxena ma nafx xi jkun hemm, pero’ jiena l-fatt illi at one point in time il-Prim Ministru ma keccihomx, daka huwa ghalija personalment u nahseb ghal maggoranza ta’ shabi fil-Kabinett, kien zball fundamentali illi messu hadha. Jigifieri ghidniha, din zball baqghet tkaxkar mieghu sakemm zbruffat u kellu . . .

Imh. A. Lofaro : Baqghet tkaxkar mieghu.

Imh. J. Said Pullicino : Pero’ ma qalilkomx li huwa jhossu tradut f’dak l- istadju? Mhux jekk ghidtuhomx intom, jekk hu qalilkomx jiena gejt ittradut pero’ se nitlaq ghax responsabli jien.

Imh. A. Lofaro : Darba minnhom qalha lill-gurnalisti. He did say it.

Dr. Jose Herrera : Jista’ jkun, ma nafx jista’ jkun. Emminni li ha nghidlek, kien hemm zmien tant tisma , fi zmien ta’ tenzjoni, nipprova noqghod attent ghax qieghed fil-gurament u onestament nipprova noqghod attent kemm jista’ jkun.

Imh. J. Said Pullicino : Dana mhux il-Kabinett eee.

Dr. Jose Herrera : Jigifieri jista’ jkun li qalha, mhux qed ninnega li qalha, jigifieri mhux qed ninnega li qalha, pero’ niftakrux jghidha personalment ma niftakrux.

Imh. A. Lofaro : Kien ghamilha domanda gurnalist, gurnalista, ma nafx.

Dr. Jose Herrera : Jista’ jkun, pero’ m’iniex komdu bil-gurament nghid smajtu jghidha, ghax ma niftakarx.

Imh. J. Said Pullicino : Id-domanda qed issir ghax wiehed jifhem illi diskussjoni tahraq bhal dik l-ewwel haga li jaghmel persuna li ddecieda li se jirrezenja, tajjeb, jekk ikun hareg, ser immur mhux ghal xi haga ohra, jiena m’ghandix tort pero’ gejt ittradut minn haddiehor. Dan li qed insaqsi jien.

Dr. Jose Herrera : Pero’ c-cirkustanzi kienu tali illi kienu jimmeritaw il- pozizzjoni li ha. Hu ha dik il-pozizzjoni u assuma r-responsabilta politika.

Imh. A. Lofaro : Bhal ma gara hux hekk. Imh. M. Mallia : All right.

Imh. A. Lofaro : All right grazzi.

Dr. J. Azzopardi : Grazzi Ministru.

Din hija x-xhieda ta’ Onor. Dr. Jose Herrera dettata minnu stess. Niddikjara li traskrivejt bl-ahjar hila tieghi x-xhieda ta’ l-istess xhud.

Margaret De Battista Traskrittrici