Xhieda ta’ Keith Schembri – 14 ta’ Diċembru 2020 (L-ewwel parti)
Fl-Atti tal-Inkjesta datata 19 ta' Novembru 2019, rigward skont it- Termini ta’ Referenza ta’ l-Inkjesta Pubblika dwar l-Assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.
Seduta miżmuma llum it-Tnejn 14 ta’ Dicembru, 2020.
Keith Schembri iben Alfio u Josephine nee’ Gauci, imwieled San Giljan u residenti Mellieha, bil-Malti bil-gurament jghid:
Imh. M. Mallia : Sur Schembri nibda biex naghtik il-caution, dwar il-warning.
L- ewwel domanda inti qieghed bil-police bail . . .
Keith Schembri : Iva.
Imh. M. Mallia : Waqt investigazzjoni? Keith Schembri : Iva. Iva, iva.
Imh. M. Mallia : Mela allura inti ghandek id-dritt, ghandek id-dritt, ma twegibx ghal domandi jekk taheb illi bir-risposta li taghti tista’ tinkrimina ruhek. Fhimtha dik?
Keith Schembri : Fhimtha. Imh. M. Mallia : Fhimtha. Keith Schembri : Fhimtha.
Imh. M. Mallia : U taf xi tfisser. Keith Schembri : Naf xi tfisser.
Imh. M. Mallia : All right. Nistghu nistaqsuk fuq xiex qed tigi ndagat?
Keith Schembri : Jiena qed nigi ndagat fuq l-inkjesta li kienet infethet fuq il- commision ta’ mitt elf (100,000) tal-passaporti u fuq chats li kien hemm bejni u bejn is-sur Fenech.
Imh. M. Mallia : Bejn?
Keith Schembri : Bejni u bejn is-sur Yorgen Fenech. Imh. M. Mallia : Chats?
Keith Schembri : Chats.
Imh. M. Mallia : Chats li kien hemm bejnek . . . Keith Schembri : WhatsApp chats iva.
Imh. M. Mallia : All right.
Imh. J. Said Pullicino : Biex inkunu aktar precizi, indagat jew inti persuna ta’ nteress dwar l-omicidju?
Keith Schembri : L-omicidju sa issa, wara li kont hrigt minghar bail u li qalu ma ghandhomx bzonni iktar hadd ma rega’ kellimni.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri inti staqsewk fuq – inti gejt indagat, mistoqsi fuq ic-cirkostanza imma . . .
Keith Schembri : Daqshekk. Bhall-lum sena jigifieri bejn wiehed w iehor. Imh. J. Said Pullicino : Le biex tkun taf inti kif tirrispondi.
Keith Schembri : Grazzi.
Imh. A. Lofaro : Bhall-lum sena ilu ok.
Imh. M. Mallia : Issa tirrealizza wkoll illi ahna hawnhekk m’ahniex qeghdin naghmlu, ninvestigaw l-omicidju ta’ Daphne Caruana Galizia u l- kundizzjoni ta’ Yorgen Fenech. Ahna qed nghamlu xoghol kompletament differenti, all right? Voldieri lil Yorgen Fenech, ghal dak li huwa konnessjoni tieghu, l-allegat, l-allegat konnessjoni tieghu ma l- omicidju all right, m’huwiex il-kompitu taghna f’din l- inkjesta. Mela that’s setteled, nibdew. Ir-rwol tieghek fil-politika meta bdiet?
Keith Schembri : Ara jiena kont il-kullegg San Alwigi 6th Form ma’ l-ex Prim Ministru Joseph Muscat. Minn hemmhekk il-kors tal-ligi ma kienx fetah . . .
Imh. M. Mallia : Sorry, ghax fakkruni f’xi haga. Jiena ghidtlek, ghidtlek, inti ghandek id-dritt ma twegibx.
Imh. A. Lofaro : Any question, kwalunkwe domanda. Imh. M. Mallia : Kwalunkwe domanda.
Keith Schembri : Naf, jien iddecidejt li ha nixhed f’kull domanda li ser issaqsuni.
Imh. M. Mallia : All right.
Imh. A. Lofaro : Imma ghandek id-dritt, ghazel inti.
Keith Schembri : Grazzi. Thank you very much. Thank you very much. Imh. A. Lofaro : Dak dritt tieghek.
Imh. M. Mallia : Ghamilniha cara. Imh. A. Lofaro : Dak dritt tieghek. Keith Schembri : Ok.
Imh. M. Mallia : Mela l-ewwel domnada li staqsejtek ir-rwol tieghek fil- politika kif bdiet?
Keith Schembri : Tajjeb. Mela jiena kont il-kullegg San Alwigi 6th Form u wara mort ma l-ex Prim Ministru Joseph Muscat, konna hbieb hemmhekk. Wara mort, ma nfetahx il-Kors tal-ligi, mort sena foundation, fl- ispare time tieghi ghamilt sena u nofs nahdem b’mod volontarjat bhala gurnalist mas-Super One. Niftakar l-ex Prim Ministru Joseph Muscat jigi fuqi jghidli x’qed taghmel u spjegajtlu. Qalli : kemm nixtieq nigi naghti daqqa t’id jien ukoll. Kont kellimt lil dak iz-zmien il-Head of News Room Evarist Bartolo, illu huwa Ministru Evarist Bartolo u kien qalli : iva gibu u naraw xi jfisser, xi jsarraf. Jiena hadt lil Joseph Muscat hemmhekk u flimkien konna nirrapurtaw certu ahbarijiet, kont gieli naqra ahbarijiet ukoll fuq is-Super One u kif ukoll konna tnejn (2) minn seba’ (7) minn nies li bdejna l-gazzetta Il- Kullhadd.
Imh. J. Said Pullicino : Meta kien iz-zmien bejn wiehed w iehor dan?
Keith Schembri : Qabel in-ninety six (’96). Ninety four (’94), ninety five (’95), f’dak l-ilma.
Imh. J. Said Pullicino : U allura kont inti li ntorducejt lil Muscat fil-Labour Party?
Keith Schembri : Le ma’ News Room biex inkun fair. Imh. J. Said Pullicino : Ma’ News Room.
Keith Schembri : Imma nahseb ehe, minn hemm telqet iva, minn hemm telqet.
Imh. J. Said Pullicino : Intom kontu hbieb hux hekk jigifieri? Keith Schembri : Konna hbieb hafna u ghadna hbieb.
Imh. J. Said Pullicino : Bqajtu f’kuntatt?
Keith Schembri : Ghadna hbieb. Imbaghad jiena ma ridtx inkompli l- Universita. Mort nahdem il-Bank of Valletta. Ghamilt sentejn il- Bank of Valletta u wara tlaqt mill-Bank of Valletta u mort ftaht negozju tieghi, negozju li ghamilt fih ghoxrin (20) sena. Komplejt nizviluppah, ftahna numru ta’ kumpaniji li konna noperaw u ghadna noperaw kemm Malta u kemm b’mod internazzjonali – kellna operation Malta u operation l-Ingliterra, Kent. Imbaghad meta Joseph, ha nsejjahlu Joseph, iddecieda li johrog ghal MEP
jiena kont ghentu wkoll ftit fil- kampanja ovvjament, mhux daqshekk fil-miftuh, mhux daqshekk fl- apert, imbaghad fit-two thousand and eight (2008) meta l-Labour tilef l-elezzjoni, l-famuza telfa ta’ elf u hames mitt (1,500) vot, jiena kont mort id-dar ta’ Joseph Burmarrad u ghidtlu: Joseph nahseb il-Partit u l-pajjiz ghandu bzonnok. Qalli : tTghenni? Ghidtlu : nghinek fejn nista’, jien ovvjament ghendi in-negozji tieghi.
Imh. J. Said Pullicino : Hemmhekk ghentu fil-kampajna tieghu biex isir leader.
Keith Schembri : Biex isir leader. Ghentu jahdem il-kampanja biex isir leader. Wara li lahaq leader talli : Isma Keith, qalli: ghandi bzonnok. Ghidltu : Joseph trid tifhem li jien ghandi n-negozji tieghi, ghandi dawn l-impjegati kollha ma nistax naqbad u nitlaq kollox. Hdimt l- ewwel kampanja ta’ l-MEPs tat-two thousand and nine (2009) u wara dik hdimna bejn wiehed w iehor ghaxar (10) kampanji elettorali flimkien li kienu kampaniji tal-Kunsilli Lokali, kampanji ta’ elezzjonijiet generali, kampanji ta’ l-MEPs u zewg (2) referenda, referendum tad-divorzju u referendum tal-kacca. Fit- thirteen, (’13) meta rbahna l-elezzjoni tat-thirteen (’13), konna ovvjament entuzjazmi hafna bir-rizultat li rnexxielna ngibu. Qalli : Keith, qalli: ghandi bzonnok mieghi. Tkellimna ftit. Spjegajtlu l-problemi li ghandi vis-a-vi n-negozju tieghi imma ddecidejt li hadt il-pass difficli li mmur mieghu Chief of Staff. Dak il-mument jiena minn jeddi u bi qbil mieghu wkoll, irrezinjajt mid-directorships tieghi kollha fil- kumpanija u tghajt kelma lill-Prim Ministru li jiena x- xoghol ta’ tenders, ta’ karta, ghax dik hija l-linja taghna, wahda mil-linji taghna li dejjem hadt ghal dawn l-ahhar hmistax (15) –il sena nista’ nidhol ghalihom ghax huma tenders imma progetti godda fil-gvern jien ma nmissx maghhom. U minn hemm dhalt Chief of Staff.
Imh. M. Mallia : Ok. Ha nersqu pass lura. Ir-rwol tieghek fl-elezzjoni ta’ l- elfejn u tlettax (2013) x’kien propjament?
Keith Schembri : Campain Manager. Campain Manager. Imh. M. Mallia : Campain Manager li kien jinvolvi?
Keith Schembri : Kontroll totali tal-kampanja, jigifieri tidderiegi xi jrid isir, tidderiegi xi jrid jinghad, il-messagg. Il-kampanja tkun maqsuma f’diversi linji, jigifieri ghandek il-linja tan-narrattiva, tal-messagg, ghandek il-linja tar-ricerka, ricerka kwantitattiva, ricerka kwalitattiva, ghandek il- linja tal-logistika u ghandek il-linja tal- komunikazzjoni u fuq nett ghandek il-Campain Manager li jara li l- erba’ (4) linji tal-kampanja jkunu qeghdin jahdmu in tandem.
Imh. J. Said Pullicino : U ghandek il-linja kruccjali tad-direzzjoni politika li l- partit fil-gvern kellu jiehu, hux hekk?
Keith Schembri : Ezattament.
Imh. J. Said Pullicino : Issa allura mbaghad fic-cirkostanza kont int, ghax inti stess ghidt diversi drabi u forsi bir-ragun, li kont sturmentali biex il-Partit Laburista jirbah diversi elezzjonijiet u jirbah certi kampanji.
Keith Schembri : Kont parti minn team. Kont parti minn team.
Imh. J. Said Pullicino : Imma inti kont thossok parti determinanti ghax dan ghidtu inti pubblikament li inti kont fil-fatt persuna li mexxejt b’certu sahha l-kampanja u rbahtu fit-two thousand and thirteen (2013). Jigifieri l-idea li l-Gvern johrog policy meta jkun fil-Gvern li jkun business friendly, dika minn naha tieghek giet principalment?
Keith Schembri : Ma kienetx minn naha tieghi biss. Kienet ovvjament – kelli input kbir fiha ghax jien ghext in-negozju. Jien kuntrarju ta’ hafna nies li jidhlu fil-politika jien dhalt fin-negozju u mbaghad dhalt fil- politika mhux bil-maqlub, fhimt? Jien kont inhoss in-nuqqasijiet li kienu jitkellmu mieghi negozjanti ohra x’qed ihossu. Kellna wkoll numru ta’ meetings ma’ firxa kbira ta’ nies fin-negozju, wholesale, retail, export, qed tifhem? Financial services – konna qed nippruvw nifhmu kif nistghu nghamlulhom hajjithom ahjar. Ahna dejjem emminna, dejjem emminna, li ghalkemm gejin mill-latt tal- left, tax-xellug fl- isfera politika, ahna dejjem emminna li biex tqassam il-gid trid l-ewwel tikkrejah. U jiena u l-Prim Ministru konna nidhqu, nghidu, nghidu isma inti kkreja l-gid u ahna nqassmuh, jigifieri that was . . .
Imh. J. Said Pullicino : Ifhimni l-kuncett forsi ghal Partit Socjalista huwa nnovattiv pjuttost, jigifieri itendi lejn is-socjal kapitalista speci,
pero’ ma hemm xejn hazin fiha u fil-fatt tat rizultati ha nghidu hekk. Fih innifsu kuncett mhux hazin, jigifieri . . .
Keith Schembri : Tat rizultat tali f’seba’ (7) snin irnexxielna nnaqsu d-dejn tal- Gvern bin-nofs, irnexxielna r-revinew ntellghuh, nisploduh, jigifieri rnexxielna nilhqu full employment, irnexxielna nzidu penzjonijiet, irnexxielna nzidu – nsomma mhux se noqghod nidhol fihom, hemm litanija ta’ affarijiet minghajr, ghax il-Prim Ministru kien jghidha qabel kull budget, ahna mhux ser immissu t-taxxi tal- poplu.
Imh. J. Said Pullicino : Sewwa. Jigifieri daka koncess, mhux il-mertu taghna imma koncess. Mela allura qabel l-elezzjoni tat-two thousand and thirteen (2013) bdejtu tahdmu din l- istrategija u bhala parti mill- istrategija jidher illi, bilfors kellu jkun hekk, kontu qed taghmlu laqghat u feelers man-negozju wkoll biex taraw sa fejn stajtu tikkoperaw.
Keith Schembri : Iva.
Imh. J. Said Pullicino : Kull Gvern jaghmilha, kull Partit jaghmilha u kwistjoni ta’ grant.
Keith Schembri : Hekk hu. Hekk hu.
Imh. J. Said Pullicino : Issa meta nigu ghal dawn il-kuntatti, inti x’rwol kellek? Ghax ahna ha naghmlu hekk, issemma hafna r-raba’ sular u mhux ir-raba’ sular, dana qisek qed tghid il-Vatikan hemm il- Papa, jigifieri mhux kwistjoni fejn qieghed. Il-kuncett warajha, il- kuntatt illi kien hemm, sa liema extent kienu?
Keith Schembri : Mela ha nibda mill-punto di partenza. Ir-raba’ sular ma kienux jidhlu fih l-ebda negozjanti, tajjeb? Jiena kont ghamilt, ha nghidha ghax ha ssaqsuhieli, kont ghamilt finger recognition min jista’ jidhol hemmehkk, ghax wahda mill-affarijiet li dejjem, dejjem hadt hsieb hija li ma jkollniex leaks li johorgu minn hemm gew ghax il-leaks iggib distrust bejn it-team, tajjeb? Tghidli – konna strict hafna, t-team tal-kampanja elettorali ma kellux x’jaqsam mat-tmexxija tal-Partit. Ahna konna hemm biex niddeliverjaw rizultat. Tghidli gew kellmuna negozjanti? Mela fit-two thousand and eleven (2011), twelve (’12), thirteen (’13) il-poplu kien qed juri bic-car li kellu bzonn bidla. Iktar milli ahna morna fuqhom, il-verita
kienet illi huma gew fuqna u kullhadd gie jghidilna isma ahna nahsbu li Gvern irid jaghmel hekk, Gvern irid jaghmel hekk. Sat- thirteen (’13), l- ekonomija, l-pajjiz kien stagna. Allura kien hemm dik il-will, the need for change, and they, these people were telling us what that change should be. Tghajna kasha kollha? Le, kullhadd ikollu l-bais tieghu, kullhadd ikollu n-nies tieghu allura ahna wizinna, pero’ ma ltqajniex biss ma businessmen. Iltqajna ma hafna nies ohra, ltqajna ma avukati, ltqajna nies fil-financial services, iltqajna ma nies fil-gaming. Pero’, pero’ ghax hek hekk jidhol il-latt tal-left, zammejna f’ghajnejna li kull ma ha jinholoq gid hemm fuq irid jitqassam b’mod ekwu kemm stajna, nahseb li stajna ghamilna iktar in all fairness, liz-zghir ukoll.
Imh. J. Said Pullicino : Agreed. U kieku kontu . . . fuq in-negozju ghaliex il- fatti ta’ din l-inkjesta t-terms of reference taghna qeghdin hekk ukoll hu, jigifieri naraw il-konnessjoni li kien hemm bejn wahda w ohra. Allura waqt li konna qeghdin naghmlu dawn il-laqghat man- negozjanti u hekk, kien hemm negozjanti li gew bi proposti konkreti dak iz-zmien qabel l-elezzjoni?
Keith Schembri : Kien hemm kemm qabel u kemm wara. Imh. J. Said Pullicino : Ghalissa qabel.
Keith Schembri : Qabel kien hemm. Imh. J. Said Pullicino : Kien hemm.
Keith Schembri : Kien hemm, iktar mhux specifici, jigifieri nies qalulna: isma ma jistax ikun li biex niehdu risposta mill-Planning Authority indumu sena u nofs, aqtghuha iva jew le halli ahna nkomplu ghaddejjin. Ahna kieku titfa’ l-lista ta’ affarijiet really and truly meta ahna konna s-surveys u konna naghmlu s-surveys ezatti u ta’ kull gimgha, number one on the agenda kien dejjem ikun il- kontijiet tad-dawl u l-ilma, qed tifhem.? Jigifieri n-nies mhux generalment biex jghidulna, imma n-negozji, fabbriki jghidulna: isma biex nikkompetu hemm barra ahna right, ta’ l-inqas tridu taghtuna rata vantaggjuza fuq id-dawl u l-ilma li dak li ha niffrankaw ahna se nergghu ninvestuh fin-negozju halli nhaddmu iktar nies, halli nimpruvjaw il-makkinarju taghna, so on and so
forth u nkunu kompetittivi. Dik wahda minnhom, pero’ kien hemm hafna iktar minn hekk.
Imh. J. Said Pullicino : Sewwa. Dik kienet wahda mill-cavallo di battaglia. Keith Schembri : Kienet ghax smajna lill-poplu.
Imh. J. Said Pullicino : Ibbazajtu hafna fuq dik. Keith Schembri : Ghax smajna lill-poplu.
Imh. J. Said Pullicino : Allura dina wiehed jigi jaghmel il-proposta, jghidlek l- ilment tieghu u jghidlek issa kif se nibqa’ maghkom u inti tghidlu ahna ha naghmlu kemm nistghu biex inrahsu l-kontijiet tad-dawl u l-ilma.
Keith Schembri : Wahda minnhom dik, mhux dik biss.
Imh. J. Said Pullicino : Sa hemm kollox sew. Imma jiena kont qed insaqsik fuq progetti specifici fejn naf, qatt xi hadd qallek ghalikom dak iz- zmien gie bi progett, ha nsemmi wahda ghax issemmiet hafna hawn, ta’ l-Electrogas tajjeb? Dana kien hemm xi mument fejn gew xi negozjanti ghandek u qalulek hares, dejjem qabel l- elezzjoni, ahna ghandna progett jidhrilna l-mod kif trahhas id-dawl u l-ilma huwa biex il-power station hekk, hekk, hekk u hekk. Dan id-diskors sar?
Keith Schembri : Le qatt, le qatt. Fil-fatt jekk tara ahna l-pjan ta’ l-energija ghax niftakru minn meta ghamilt il-kampanja elettorali, ahna ma ghidniex il-pjan tal- power station. Ahna ghamilna pjan totali qed tifhem, ta’ l-energija, jigifieri kien kif ha nnaqsu l-emmissions, kif ha rrahsu l-prezzijiet . . .
Keith Schembri : Stenna ftit, stenna ftit all right, hawnhekk qalulna u xedhu jigifieri illi kien hemm presentation qabel l-elezzjoni ta’ progett lill- partit u qalulna kif se tigi u ma tigix. Ma kienx hemm nies involuti imma l-progett kien hemm. Jigifieri dan ma jistax . . . .
Imh. A. Lofaro : Kien hemm id-dettalji.
Keith Schembri : Kien hemm iktar minn progett wiehed ma jfissirx li kull min gie bi progett – imma, imma ha nkun onest mieghek . . .
Imh. J. Said Pullicino : Ezatti.
Keith Schembri : Fil-latt taghna, we take that with a pinch of salt – ghax inti trid tkun fil-Gvern u tara n-numri biex tghid dan jista’ jsir u dan ma jistax isir. Qed tifhem?
Imh. M. Mallia : Allura dan il-progett tiftakar li gie prezentat lilkom ta’ l- Electrogas qabel l-elezzjoni?
Keith Schembri : Ta’ l-Electrogas le imma kien hemm hemm progetti ohra li gew prezentati lilna.
Imh. M. Mallia : Dak iz-zmien kien hemm ukoll l-inter connector, kien qed jinhadem fuqu. Dak qatt ikkunsidrajtuh bhala replacement ghal power station?
Keith Schembri : Ma kienx replacement. Dak l-interconnector wahdu qatt ma seta’ jkun replacement. Jekk seta’ jkun parti mill-option totali tas-supply ta’ l-energija ghall-pajjiz. Il-pajjiz qatt ma seta’ jistrih fuq interconnector biss. Dika ghamilniha cara. Jien m’inhiex daqshekk tekniku fl-affarijiet. Jiena nara n-numberes biss, pero’ minn lewn id- dinja li jiena ma nkunx nixtieq li ghadna dawn il- fabbriki kollha, dawn l-isptarijiet kollha li s-security of supply taghna tkun tiddependi biss fuq interconnector minn Sqallija.
Imh. J. Said Pullicino : Dik hija decizjoni politika . . . Keith Schembri : Politika.
Imh. J. Said Pullicino : . . .u li lilna ma tinteressaniex direttament. Pero’ jinteressana nkunu nafu jekk saru diskussjonijiet ma’ negozjanti fuq progetti bhal dawn, ghax la inti ghandek. Ifhimni, il-Ministru Mizzi xehed, il-Ministru Mizzi kien ikkunsidrat bhala l-persuna, qabel l-elezzjoni tat-two thousand and thirteen (2013), illi kien qed jiprogetta dan it-tip ta’ zvilupp, tajjeb – u mill-dak li ghandna jidher li kien hemm hafna mahsub u lest qabel l-elezzjoni. Jigifieri ghax dana kif taf inti u rrizulta wkoll hawn illi l-progett tal-power station imbaghad fi zmien ftit gimghat jekk mhux xhur, forsi xahrejn, tlieta (3), beda jimmaterjalizza fil-pajjiz u hareg bhala lest dan tajjeb. Allura kif tispjegah dan filli ma kien hemm xejn u f’daqqa wahda kien hemm dan it-tip ta’ zvilupp?
Keith Schembri : Jiena l-pozizzjoni tieghi bhala Campain Manager u wara bhala Chief of Staff, ahna ntrabatna fil-manifest elettorali li ha nrahhsu l- kontijiet tad-dawl u l-ilma u tajna terminu ghalih tajjeb? Allura bilfors ried ikun item number one on the agenda, ghax kull gurnata li dam ma rahhasna the production, il-cost of production tad-dawl, tajjeb, kien ha jkun flus hergin minn but il-Gvern.
Imh. J. Said Pullicino : Jiena dak nifhmu, dak nifhmu u bilfors kellu jkun hekk politikament ukoll. Pero’ kif tispjega illi fi ftit gimghat immaterjalizza, mix-xejn dan ghax qed nitkellmu xejn, ftehemna? Kien hemm zewg (2) stampi biss. Immaterjalizza bin-nies, bil- persuni. I mean bl-ispecifications, kif se jahdem, il-vapur, kif tispjegah dan? Bilfors kien preparazzjoni qawwija u hija ma’ hemm xejn hazin ta’.
Keith Schembri : Le, le li jkun progett, li tkun preparajt progett ma kienx progett, nimmagina jien ma kien xil-progett per se. L-idea kienet hemm ta’ xi jrid jaghmel u ma jaghmilx. Ma stajniex immorru nghidu: isma nkunu rresponsabli kif gie li sar qabel nghidu isma ha nrahhsu l- kontijiet tad-dawl u l-ilma b’hamsa u ghoxrin fil-mija (25%). Imbaghad – kif ha ssir? Imbaghad naraw.
Imh. J. Said Pullicino : Mhux ghalhekk qed nghidlek, jigifieri bilfors kien hemm dan.
Keith Schembri : Pero’ mhux progett per se. L-idea, l-idea. Ahna dejjem ghidna rridu nnaqsu, nwaqqfu totalment, kif ghamilna, l-heavy fuel oil. Tahseb li ha nghidu nwaqqfu l-heavy fuel oil minghajr ma jkollok idea ta’ kif ha twaqqaf il-heavy fuel oil?
Imh. J. Said Pullicino : Iva, mhux kwistjoni. Daka naqblu, pero’ xorta jibqa’ d-domanda kbira kif f’daqqa wahda filli ma kien hemm hadd interessat fis-suggett, hadd ma gie bl-idea, sewwa, bl-idea vicina ghal dak li gara, f’daqqa wahda sibna l-idea, sibna n-nies, sibna kollox fi zmien daqshekk qasir.
Keith Schembri : Pero’ sibna l-idea, sibna n-nies. Kien hemm numru ta’ nies mill-memorja tieghi li bbidjaw ghal – jigifieri we did not re-invent the wheel. Dan ma ghidniex: isma ha naghmlu xi haga li ha titla’ fuq il-qamar. This was a simple power station tajjeb, li ha tnaqqas l-emmissions u tnaqqas il-cost of production. Jien il-mistoqsija tieghi Sur Imhalfin hija kif qatt ma saret qabel, ghax din hija xi haga bazika, kif qatt ma saret qabel. Jien insaqsi l-mistoqsija ‘l ghala, ‘l ghala, dan il-progett daqshekk semplici, semplici imma jekk taqra madwar id-dinja kollha, dan hu l-progett, ghalfejn l- amministrazzjoni ta’ qabilna qatt ma hasbu li jaghmluha. Jigifieri that is a simple question from my side.
Imh. M. Mallia : Ahna l-preokkupazzjoni taghna hija illi jidher li kien hemm il- pjan lest kollu qabel l-elezzjoni.
Keith Schembri : Il-planning lest kollu f’liema sens?
Imh. M. Mallia : Fis-sens illi dakinhar ta’ l-elezzjoni stess jekk mhux qabel, anke fil- kampanja elettorali stess, intom wgheddtu illi dan il- power station se tibnuh fi zmien sitt (6) xhur. Sinjal li kellkom il- pjan ghalih allura?
Keith Schembri : Sinjal li tefghu l-bid, ma nafx jekk hux cert, nikkoregi ruhi bejn disa’ (9) jew hdax (11) –il konsorsium li kollha kkommettew ruhhom li jaghmluh f’dak it- time frame.
Imh. M. Mallia : Ehe imma biex jikkommettu ruhhom, biex jikkommettu ruhhom, . . .
Imh. A. Lofaro : Iridu jkunu jafu.
Imh. M. Mallia : . . . sinjal li kienu jafu li jidhlu ghaliha din. Keith Schembri : Le li huwa doable.
Imh. M. Mallia : Li huwa doable.
Keith Schembri : Jiena meta fin-negozju tajjeb, ha nibni fabbrika, tajjeb? Imh. M. Mallia : Iva, ehe.
Keith Schembri : Immur ghand ghoxrin (20) ruh u nghidlu: isma din taghmilieli f’sena? Min jghidli le f’sena u xahrejn, hemm min jghidli f’disa’ (9) xhur u jaghtuk the base line u ghidna: isma din trid issir f’sitt (6) xhur. Jaghmilha min jaghmilha jrid issir f’sitt (6) xhur. Qed insemmi sitt (6) xhur ghax semmejtieli inti ghax ma nafx is-sitt (6) xhur . . .
Imh. M. Mallia : Li qed insaqsuk huwa illi ma nistghux nifhmu, ma nistghux naccettaw il-fatt illi din il-power station daqshekk komplessa ma gietx diskussa qabel.
Imh. A. Lofaro : Ma xi nies illi . . . Imh. M. Mallia : Ma xi nies.
Imh. A. Lofaro : Ma xi nies.
Imh. M. Mallia : M’ahniex qed nitkellmu binja normali ta’ dar, qed nitkellmu power station f’gieh il-Bambin . . .
Keith Schembri : Imma, imma . . .
Imh. M. Mallia : . . . illi xi haga teknika mmens illi Malta wahda biss ghandna.
Keith Schembri : Jista’ jkun, jista’ jkun, jista’ jkun minghajr ma nkun arroganti, nghid li qabel konna qed inkejjlu b’xiber haddiehor? Ghax dan tara pajjizi differenti, niskanta nsiefer, l-affarijiet li lilna kienu johdulna sitt (6) snin, seba’ (7) snin ahna Malta, barra minn Malta jsiru f’sena u nofs, sentejn, allura ghax m’ghandniex nilhqu l-livell internazzjonali ta’ haddiehor. Jekk tara kemm idum biex tinbena power station madwar id-dinja, ma nafx ta’ forsi qed nispara from the hip.
Imh. M. Mallia : Forsi qed nizbalja wkoll ghax jista jkun sentejn ta’ mhux sitt
xhur.
Keith Schembri : Hemm cans, hemm cans kbir. Lanqas jien.
Imh. M. Mallia : Ma nafx. Imma naf li kien hemm terminu. Naf li kien hemm terminu.
Keith Schembri : Pero’ kien hemm hafna nies fl-amministrazzjoni li kont fiha jien kienu jghidulna: kif tista’ ssir? Ahna konna nghidu isma rridu ngibu l-ekonomija taghna l-aqwa fl-Ewropa and it was the fastest growing economy in Europe for seven (7) consecutive years. Hafna nies qalulna, jekk tghafas – this is – there is a difference between a business friendly Government and a Government with a business metality. The business mentality, jiena per ezempju ma kontx well seen minn hafna nies tac-civil tajjeb? Jiena issa nqlajt minnha l-pozizzjoni u nista’ nghid kollox kif inhu. Jien ghalija, tajjeb, li l-ewwel kellma meta mmur ghand xi hadd tac-Civil jghidli le. Il-le ma tezistix fid-dinja. Irridu naghmluha, le ma tezistix. I am here to deliver tajjeb. Kont nindanna fis-sajf, naqbad it-telephone fis-siegha u nofs (1:30) u ma nista naqbad lil hadd, meta llum l- ufficini, issa abbli nohrog minn hawn tghidx kemm jghajruni, imma l-ufficini tal-Gvern huma kollha bl-air condition, meta n-nies tal- privat kollha jahdmu sal-hamsa (5:00), sas-sitta (6:00), sas- sebgha (7:00) ta’ filghaxija. Dawn l-affarijiet kienu jtertquni minn gewwa u li jien ma naccettahomx. U forsi l-fatt li jien gej minn negozju, gej mill-privat u mort f’kariga daqshekk gholja li l-ebda persuna minn negozju qatt ma okkupaha, nahseb . . .
Imh. M. Mallia : Kif kont tikkoncilja din il-fatt illi inti gej minn negozju . . . Keith Schembri : Kienet difficli.
Imh. M. Mallia : . . . mal-pozizzjoni tieghek bhala Chief of Staff fil-politika? Keith Schembri : Kienet difficli hafna. Kienet difficli. It was a culture shock. Imh. M. Mallia : Qatt ikkunsidrajt illi se tpoggi ruhek f’kunflitt ta’ nteress?
Keith Schembri : Le kunflitt ta’ nteress – l-unika kunflitt ta’ nteress li kelli kien fil-hsieb tieghi, ghax jiena wara ghoxrin (20) sena fin-negozju tajjeb, il-fatt li jkun hemm certu decizjonijiet daqshekk facli, tajjeb, daqshekk logici, daqshekk ovvji, li hadd ma jkun irid jehodhom, that bothers my mind. Jigifieri jiena dawk qatt ma stajt naccettahom. Jigifieri jien l-fatt, tghiduli antipatku, jien ehe dejjem imdorri fil-privat, nahdem biss b’KP eyes, key performers indicators. Jien xogholi x’inhu? Jien xogholi huwa dawn is-seba’
progetti jridu jaslu. Il-kif jaslu jien ma nidholx fihom. Jien m’iniex tekniku. Imma kif qal il-Prim Ministru jien kont naqbad it- telephone nkellem lil Ministri, lis-Segretarji Parlamentari taghhom, tajjeb, il-Permanent Secretaries u nghidilhom isma: dan ghalfejn kullhadd ikaxkar saqajh? Irriduha ssir ghax hemm in-nies – per ezempju housing – housing kienet wahda mil-ikbar ugieh ta’ rasijiet taghna. Jiena meta jkollna l-lista, ghandna lista tal- Customer Care u l-lista li nkunu qed niehdu mis-surveys li nkunu qed naghmlu ahna. Ahna dejjem xtaqna nisimghu x’qed jghid il- poplu. Housing hawn problema kbira fil-pajjiz. Kbira l-problema fil-pajjiz. Tajjeb?
Imh. A. Lofaro : Ehe minn dejjem kienet.
Keith Schembri : Jien, jien ghax nara l-affarijiet mill-att ta’ negozju logiku, jien dejjem ghidt: isma jekk hawn numru ta’ kumpaniji kbar li ghandhom ihallsu hafna NI, ghandhom jaghtu hafna lill-Gvern tajjeb, u ghandhom propjetajiet qeghdin hemm, il-Gvern ghandu jghid jien flok inhalli familja rieqda ma’ l-art jew b’sitt (6) itfal reqdin go zewgt (2) ikmamar, jekk dan il- persuna ghandu jaghtini 20 miljun, 30 miljun f’NI ghax ma nghidlux: isma tini 150, tini 200 flat fejn inpoggi familji fejn jistghu jorqdu. Jien hekk kont nahseb u ovvjament tkaxkir tas-saqajn ghax le ma nistghux, ghax le ma nistghux. Jien il-le ma nistghux jekk hemm mitejn (200) familja hemm barra li ghandna fejn inraqduhom ahjar, dawk l-affarijiet jien ma kontx naccettahom.
Imh. J. Said Pullicino : Imma nsomma imma mbaghad hemm il-Ligijiet li jirregolawk ukoll eh.
Imh. A. Lofaro : Ezatt. Keith Schembri : Naf.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax din il-problema kollha. Keith Schembri : Ehe, sitwazzjoni mhux problema.
Imh. J. Said Pullicino : Issa ha mmorru lura ghall-Electrogas. Domanda specifika – jigifieri inti teskludi jew tikkonferma li qabel l-elezzjoni ma tkellimtux ma Gasan, Apap Bologna? Oqghod attent ghax dan Yorgen Fenech – dana qabel l-elezzjoni fil-konfront tar-rigward l- Electrogas. Ma dawna inti b’xi mod qatt tkellimt jew le?
Keith Schembri : Jien zgur li qatt ma tkellimt maghhom.
Imh. A. Lofaro : Jew iltqajtu, kellkom lunch, dinner, ma nafx? Xi dinners jew lunches.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri hawnhekk ghandna vizwali wiesgha issa. Importanti li d-domandi jkunu specifici ghax jista’ jkun li relevanti.
Keith Schembri : Tajjeb.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri jekk iltqajtux u tkellimtux – mhux bilfors iddecidejtu ta’ , jista’ jkun li ma ddecidejtux.
Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Mhux bilfors tkunu ddecidejtu xi haga . . . Imh. A. Lofaro : Iddiskutejtu.
Imh. J. Said Pullicino : . . . imma ltqajtu?
Keith Schembri : L-energija ma dawn it-tlieta (3) minn nies li qed issemmi, jien ma ddiskutejt qatt.
Imh. J. Said Pullicino : Fuq il . . .
Keith Schembri : Kien hemm hafna affarijiet li kemm il-familja Fenech, kemm il-familja Gasan . . .
Imh. J. Said Pullicino : Le, le, le, jien qed nitkellem specifiku issa. Fuq il- power station.
Keith Schembri : Le, le, le.
Imh. J. Said Pullicino : Tajjeb. La qabel u wara meta bdejtu titkellmu? Wara meta bdejtu qabel . . .
Keith Schembri : Wara it-thirteen (’13) urew bhal konsorsja ‘l ohra kollha gew jippruvaw jifhmu x’qed isir, tajjeb, u x’ghandhom bzonn u ltaqa’ maghhom il-Ministeru koncernat.
Imh. J. Said Pullicino : U ma’ Siemens ukoll? Keith Schembri : Qatt ma ltqajt jien.
Imh. M. Mallia : L-Imhallef saqsietek . . . Imh. A. Lofaro : Lunches, dinners?
Imh. M. Mallia : . . . jekk attendejtx xi dinner jew lunch . . . Imh. A. Lofaro : Qabel l-elezzjoni.
Imh. M. Mallia : . . . qabel l-elezzjoni f’Portomaso?
Keith Schembri : Qatt. Jiena qatt ma mort dinner jew lunch Portomaso. Imh. M. Mallia : Fejn iddiskutejtu l-progett.
Keith Schembri : Le zgur li le. Jien qatt ma mort. To – ha nerga lura ghax ftakart xi haga . . .
Imh. A. Lofaro : All right.
Keith Schembri : Ahna konna nitelghu United Nations darba fis-sena New York, tajjeb, u darba kont qieghed fil-kamra u cempilli l- Peramanent Representative tal-Germanja u qalli li xtaq jiltaqa’ mieghi fil- Four Seasons Hotel New York.
Imh. A. Lofaro : Fejn? Fejn qieghda l-hotel please? Keith Schembri : Four Seasons, New York.
Imh. A. Lofaro : New York, ok.
Keith Schembri : New York. Jien mort hemmhekk u qalli – hadna b’idejn xulxin u qalli : Just biex ninfurmak ahna nafu li hemm konsorsju taghna li ha jidhol ghall- progett tal-power station, Siemens . . .
Imh. A. Lofaro : Siemens.
Keith Schembri : . . . u nitolbuk, ma talabni xejn, imma he will be given a fair. Ghidtlu ahna hemm tender tajjeb, jekk ikunu l-ahjar fit-tender ahna ma ghandna l-ebda problema. Certu lobbying kien sar, kif isir lobbying dejjem jigifieri . . .
Imh. A. Lofaro : Dak dejjem isir lobbying.
Keith Schembri : U lobbying mhux f’dawn l-affarijiet biss imma hemm hafna lobbying iehor li jkun ghaddej il-hin kollu.
Imh. J. Said Pullicino : Isir dejjem anke mill-Ambaxxati jigifieri.
Keith Schembri : Ambaxxati wkoll. U kull Ambaxxata. U jien nixtieq, kont nghidilhom lill-Ambaxxati taghna, ghamlu l-istess haga ghan- negozji taghna li jkunu qeghdin jidhlu f’tenders barra minn Malta.
Imh. J. Said Pullicino : Daka granted. Jekk sarx due diligence fuq Siemens issa?
Keith Schembri : Ma nkunx naf dawn l-affarijiet. Ma nidholx f’dak id-dettal jien.
Imh. J. Said Pullicino : Ma tafx. All right. Imh. A. Lofaro : Fuq l-Electrogas?
Imh. J. Said Pullicino : X’tista’ tghidilna, ghax l-Electrogas ifhimni, mbaghad hargu wara li kien hemm l-idea, hareg it-tender hux hekk?
Keith Schembri : Hareg it-tender.
Imh. J. Said Pullicino : Ehe. U dan it-tender ghamlu l-Gvern, le? Keith Schembri : Ghamlu l-Gvern.
Imh. J. Said Pullicino : Ghamlu l-Gvern. U biex ghamel it-tender ma’ min ikkonsulta?
Keith Schembri : Dettalji li jien ma nidholx f’dak id-dettal. Imh. J. Said Pullicino : Ma tidholx. Ma tidholx.
Keith Schembri : Jiena meta jitlaq il-progett, xogholi fil-pozizzjoni tieghi kien li jara u nhabbat l-irjus li jrid iwassal il-progett qed tifhem? Jigifieri nara, ghax hafna drabi s-sitwazzjonijiet li jkun hemm li billi jkun inter-Ministerial project, kullhadd iwahhal f’kullhadd biex il- progett kullhadd, imma dak kien xogholi li nghaqqad.
Imh. J. Said Pullicino : Ifhimni inti konxju fuq id-dellijiet li hemm fuq dan il- progett, veri, mhux veri, d-dellijiet qeghdin hemm jigifieri u dellijiet donnhom jinvolvu illi kien hemm relazzjoni bejnek u bejn is-sur Fenech u forsi, forsi, anke Dr. Mizzi illi jinvolvu l-progett jew dak li jista jidhol fil-progett. X’ghandek xi tghid fuq hekk? Ghax dana issa stabbilit, mhux qed nghid tort u htija, jekk hux tajjeb jew hazin. Qed nghid biss illi stabbilit li kien hemm dan it-tip ta’ rabta – issa kif tispjega dak fil-kuntest illi inti l-progett tlaqtu minn idejk u telaq u ma ghandek x’taqsam xejn iktar?
Keith Schembri : Ha naghmel – nista’ naghmel . . . Imh. J. Said Pullicino : Aghmel li dak li hu relevanti.
Keith Schembri : Jiena Sur Imhallfin, inkjesta shiha kullhadd jigi hawn u jharref fuqi. Jien qatt ma tkellimt ghax jien m’inhiex politiku u qatt ma kelli ghalfejn nitkellem, tajjeb. Pero’, pero’, ilhom tliet (3) snin jew erba’ (4) snin, tajjeb, ghax qed issemmi d-dellijiet Sur Imhallef, jghidu li jiena hadt kickbacks fuq passaporti, tajjeb? L-inkjesta harget. Jien talbtha u ergajt tlabtha u ergajt tlabtha, tlabt full disclosure, tajjeb, u wara dawn l-erba’ (4) snin ihamguni ma l- irjehat tad-dinja kollha, tajjeb, l-inkjesta, bicca linja minnha, tajjeb, ma hemm l-ebda prova prima facie li turi li trasferimenti fis- somma totali tal-mitt elf (100,000) Euro kienu jirraprezentaw hlas ta’ kickback dwar il-bejgh ta’ passaporti. Id-dellijiet facli titfaghhom, facli titfaghhom. Erba’ (4) snin damu jghidu li jien hadt kickbacks minn fuq il-passaporti. Issa bic-car iswed fuq l- abjad li jien qatt ma hadt l-ebda kickback fuq l-ebda passaport, tajjeb.
Imh. A. Lofaro : Dik hija konkluzjoni definittiva jew il-Magistrat talbet lill- pulizija biex ikomplu jinvestigaw? Ghax ahna ma nafux x’hemm fl- inkjesta.
Keith Schembri : Ghandek ragun, jien nixtieq u nitlob li tigi prezentata kollha l- inkjesta. Minn qalbi nixtieqha. Nahseb it is only fair wara kullhadd jitfa’, jitfa’ u jitfa’ li jekk hemm inkjesta u li spiccat mill- Magistrat Galea Sciberras tohrog. Hi jekk nista’ su due piedi nghidlek x’kien hemm, hi qalet li wara tliet (3) snin bl-esperti forensici barranin, so on and so forth, ma setghetx tifhem ghalfejn jien fit-two thousand and eleven (2011), anqas kont fil-politika, disa’ (9) snin ilu, tajjeb, kelli l-bzonn li nsellef fuq sentejn mitt elf (100,000) Euro lis-sur Tonna.
Imh. A. Lofaro : Ehe.
Keith Schembri : Huma ma sabu xejn u talbet lill-pulizija jaraw jistghux isibu xi haga. La qeghdin fiha . . .
Imh. A. Lofaro : U l-pulizija qed tinvestiga fuq din.
Keith Schembri : U la qeghdin fiha, ghax din hija xi haga li ghalija hija emozzjonali hafna, jien wara li gara dan kollu jigifieri fuq dawn il- mitt elf (100,000) meta f’dawk is-sentejn qabel dhalt fil-politika l- group tieghi kien jaghmel turnover ta’ fuq ghoxrin miljun fis-sena,
tajjeb, u qed nitkellmu fuq mitt elf (100,000), il-pulizija, l-AG iffrizawli l-kontijiet tieghi kollha, tal- kumpaniji kollha, ta’ nies li m’ghandhomx x’jaqsmu. It-tifla tieghi ta’ hmistax (15) –il sena ghandha debit card, it-tifla l-ohra ta’ sbatax (17) –il sena lanqas l- istipendju ma jidhol fil-kont taghha, debit card imwaqqfa, harget taht il-Qorti Kostituzzjonali u l-Qorti taht Lawrence Mintoff jghid li dawn huma mizuri drakonjani, tajjeb, jigifieri . . .
Imh. J. Said Pullicino : Sur Kieth Schembri m’ahniex ninvestigaw lilek.
Keith Schembri : Naf, naf imma xtaqt nghidilkom Sur Imhallef. Xtaqt nghidilkom.
Imh. A. Lofaro : Fair enough.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ dak il-mertu lanqas nafuh ahna jigifieri . . . Keith Schembri : Ghad-dellijiet, ghad-dellijiet.
Imh. J. Said Pullicino : . . . b’xi mod kont konness u jien saqsejtek specifikatament fuq l- Electrogas.
Keith Schembri : Tajjeb. Mela ha naqleb fuq l-Electrogas, tajjeb. Jien naf li inti qed talludi, rightly so, ghal kwistjoni tas-17 Black, tajjeb. Is-17 Black li jiena qatt ma chadt li kienet parti . . .
Imh. J. Said Pullicino : Qed terga’ tispjegali issa nigu ghalija s-17 Black. Keith Schembri : Ok.
Imh. J. Said Pullicino : Oqghod fuq l-Electrogas, jigifieri d-domanda kienet semplici hafna, li l-konnessjoni bejnietkom it-tlieta (3) fir-rigward ta’ l-Electrogas . . .
Keith Schembri : Ma kelli x’naqsam xejn. Imh. J. Said Pullicino : Ma tezistix?
Keith Schembri : Xejn, xejn, xejn, xejn. Xejn. Imh. J. Said Pullicino : Ma tezistix.
Keith Schembri : Xejn. Jien l-interess tieghi biss bhala Chief of Staff tal- Prim Ministru, mhux bhala Keith Schembri, li d-deadlines li nghataw iridu jimxu maghhom. Kull deadline li konna tard, tajjeb, il-pajjiz, il- Gvern kien qieghed ihallas numru ta’ flus ghax jissussidja dik ir- rohs fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma li tghajna.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ kif tispjega illi f’Mejju two ow one six (2016) kien hemm l-ahbar – issa ghidli vera jew mhux vera, ma nafux, gejja minn naha tan-Nextia BT fuq xi email li baghtu huma, li inti
kont qed tippjana li ddahhal hamsin elf (50,000) Dollaru fix-xahar minn dawn it-tip ta’ operazzjonijiet.
Keith Schembri : Nista’ . . .
Imh. J. Said Pullicino : Dik l-ewwel nett hija vera jew mhux vera?
Keith Schembri : Nista’ jekk joghgbok niehdok fil-kontest kollu taghha l-haga ghax you cannot take it on it’s own merit, tajjeb?
Imh. J. Said Pullicino : Mhux problema.
Keith Schembri : Jiena fit-two thousand and thirteen (2013) meta dhalt fil- politika, tajjeb, qabel dhalt fil-politika jien diga kelli offshore structures kif kullhadd jaf, tajjtb. Offshore structures ghax ahna kellna l-ewwelnett there is nothing illegal with having an offshore structure. Nitilqu minn hemm, jigifieri li kieku hemm iktar minn tliet kwarti mill-gruppi kbar ta’ Malta kollha ghandhom offshore structures u offshore accounts, tajjeb u ahna l-holding taghna kellna l-istess haga, tajjeb. Fit-thirteen (’13) ovvjament meta dhalt fil-politika, jien fuq pariri li nghatajt kemm minn avukati u kemm minn awdituri, tajjeb, ftaht trust mal-Bank of Valletta fejn, x’kont qed naghmel? Kont qed nitfa’ l-assi kollha tieghi u eventwalment kont ha naqleb il- kumpaniji tieghi kollha taht dan it-trust. Ghaddew xi zmien, ghaddew xi xhur u gew numru ta’ nies, iktar minn tnejn (2) minn nies li qaluli : Isma l-Partit Nazzjonalista jaf bit-trust li int ghandek mal- Bank of Valletta nkluz l-ammonti li fihom u x’qed taghmel u ma taghmilx. Jiena kont ktibt lil dak iz- zmien Chairman John Cassar White u John Cassar White rrispondieni bil-miktub: isma ahna ftahna nvestigazzjoni pero’ ma nistghux naghtuk garanzija li mill-bank ma llikja xejn. Mela l-bank li l-Gvern shareholder fih, jien Chief of Staff tal-Gvern, jien mort fuq il-Prim Ministru ghidtlu : Prim Ministru ghandi zewg (2) affarijiet x’nista’ naghmel u tkellimniha flimkien – jew nissuja l- bank, imma timmagina Chief of Staff tal- Gvern li jissuja bank li l- Gvern shareholder fih, kerha, jew inhalliha tghaddi. U ddecidejt bhal hafna afffarijiet ohra fil-karattru tieghi li nhallihom jghaddu, tajjeb? Zball, mhux zball, dak il-karattru tieghi. Minn hawn imbaghad jien ghidt mela rrid niftah – l-istess trust li ghandi bzonnu, ma rridx ikolli x’naqsam ma Malta ghax kullma ghamilt
Malta, issa tghidli bhax kont fil-politika, but anyway there were certain items li kienu fair li johorgu fuqi kien hemm certain items fuq affarijiet ohra ta’ health, tal-mara tieghi, tieghi, whatever, that’s irrelevant at this point in time, ghaddiet u marret. Allura jien hadt pariri u l-parir li nghatajt minn awditur lokali, avukati lokali u avukati l-Ingliterra hija li I always stick to Commonwealth countries, u tawni zewg (2) gurisdizzjonijiet – New Zealand u Singapore. Jien ddecidejt li mmur New Zealand. Ftaht trust New Zealand, jien eventwalment jien kont ha nibda nitrasferixxi ftit, ftit l-assi tieghi li kelli Malta fit-trust ta’ Malta ghat trust f’New Zealand u anke l- kumpaniji, l-holding company minn Malta mmexxiha New Zealand. Ghal hafna ragunijiet. Inti meta tmiss mal-politika kullhadd jaf kif inhuma l-affarijiet. Jigifieri xi darba l- gvern Nazzjonalista ha jitla’, whatever, qed tifhem, so I wanted to try and protect, issa jekk hux paranoid jew le ma nafx, u ftaht it- trust New Zealand. New Zealand qalulna bilfors trid asset biex it- trust tahdem. Mossad Fonseca li jien qatt ma kelli kuntatt maghhom ma’ Mossad Fonseca, qalulna the fastest way to give asset temporalily, temporalily, is to open a company in Panama. That was temporalily ghax jiena mbaghad xtaqt nibda nitrasferixxi l-kumpaniji tieghi minn Malta ghat-trust New Zealand. Biex infethet din l-istruttura, ghax wara kullhadd bravu, dawn qalu isma inti trid tghid li ha jkollok X ammount of revenue. Jigifieri l-X ammount of revenue inhadem bil-maqlub ma tajtux jien u l- awdituri tieghi taw dan l-X ammount of revenue biex l-istruttura setghet tinfetah.
Imh. J. Said Pullicino : Din l-ewwel parti fhimtha. L-ahhar parti ma fhimtiex. Kif l-awdituri jiddeciedu jfajru figura ta’ hamsin elf (50,000) qed nifhem jien fix-xahar . . .
Keith Schembri : Ma nafx kemm hu l-ammont. Ma nafx kemm hu l-ammont.
Imh. J. Said Pullicino : Imma din tirrizulta minn Nextia BT jigifieri li kienu nahseb l- accountants li fethu l-kumpaniji, le?
Keith Schembri : L-accountants u advisors u awdituri tieghi ehe.
Imh. J. Said Pullicino : Ehe. Dana kif l-awdituri jiddeciedu huma kemm se jkun l-ammont u ghalxiex per ezempju l-ammont jew ir-raguni x’inhi?
Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Jiddeciedu huma l-ammont kemm hu u minn liema fondi, minn liema sources gejjin dawk il-flus?
Keith Schembri : Le sources le, sources le. Imma l-ammont biex waslu ghalih jien ma tajtilhom qatt dak l-ammont. Ghalkemm it-turnover tal- kumpaniji tieghi seta’ jiggustifikah dak Sur Imhallef, jien ma tghatielhom qatt dak l-ammont.
Imh. A. Lofaro : Imma allura ha jaqbdu jiktbu ammont minghajr ma jikkomunikaw mal-klijent?
Keith Schembri : Ma nistax nirrispondijielek dik Sur Imhallef.
Imh. M. Mallia : Imma l-ewwel darba qed nismaghha jien din illi l-accountant johrog cifra.
Imh. A. Lofaro : Anke jien.
Keith Schembri : L-ewwel darba li qed tisma’ lili nitkellem ghax jien qatt ma tkellimt.
Imh. A. Lofaro : Ghandek ragun.
Imh. M. Mallia : Cifra li vvintawha huma minghajr ma kkonsultaw mieghek?
Imh. J. Said Pullicino : That is your position. Din l-istorja saret tliet (3) ijiem jew erbat (4) ijiem wara l-elezzjoni, r-rizultat ta’ l-elezzjoni? Ghall- istess haga qed nitkellmu?
Keith Schembri : Le, le. Jiena l-ewwel haga wara l-elezzjoni ftaht trust mal- Bank of Valletta hawn Malta.
Imh. J. Said Pullicino : Allura tal-Panama meta ghmiltha inti?
Keith Schembri : Ma nafx ezatt id-data, imma kienet hafna iktar wara.
Imh. J. Said Pullicino : Imma jigifieri mhux vicin hafna ir-rizultat ta’ l- elezzjoni ghax sa fejn naf jien ftit granet wara.
Keith Schembri : Le wara, hafna wara, wara. Imh. A. Lofaro : Snin, xhur?
Keith Schembri : Le mhux snin, ma nistax nghidlek ezatt . . . Imh. A. Lofaro : Xhur.
Keith Schembri : Imma meta ddecidejt lil-Bank of Valletta trust ma nistax inzommu iktar hawn Malta.
Imh. A. Lofaro : Mela xhur, xhur. Keith Schembri : Jew sena jista’ jkun. Imh. A. Lofaro : Jew sena.
Keith Schembri : Jista’ jkun, ma nafx ezatt, ma nistax . . .
Imh. M. Mallia : Il-fatti juru li l-kumpaniji tal-Panama nfethu granet mhux xhur.
Keith Schembri : Skuzani imma minn min infethu f’granet? Ghax hemm differenza, ghax hafna shell . . .
Imh. M. Mallia : Hija l-kumpanija li nfethet . . .
Keith Schembri : . . . awdituri hawn Malta u nternazzjonalment jifthu shelll companies u jhalluhom hemm. Jiena per ezempju nigi f’pozizzjoni
. . .
Imh. J. Said Pullicino : Imma sorry ta! Imma jaddebitawha lilek jew lili?
Keith Schembri : Le, le, le, le, le. Hawn Malta ssir b’mod generali – mela biex ma nsemmix ismijiet, one of the big four dejjem ikollhom ghaxar
(10) shell companies qeghdin hemm reqdin biex meta jien immur u nghidlu isma ghandi bzonn kumpanija urgenti jaqbad wahda of the shelf.
Imh. J. Said Pullicino : Sekonda Sur Schembri ghax issa sa issa mxejna tajjeb inkomplu mexjin hekk.
Keith Schembri : Kemm trid.
Imh. J. Said Pullicino : Allura kif tista’ tispjega illi dawna nfethu kumpaniji tieghek, s-sur Mizzi u ta’ xi hadd iehor tajjeb, fl-istess gurnata, mill-istess awdituri, tajjeb, minghajr ma jkun hemm instructions diretti ta’ xi hadd?
Keith Schembri : Le, le, le, ghandek zball Sur Imhallef. Ghandek zball. Ha nghidlek ghalfejn.
Imh. J. Said Pullicino : Ghidli fejn halli nkunu nafu.
Keith Schembri : L-ewwelnett mhux tliet (3) kumpaniji biss infethu. Kien hemm iktar minn tliet (3) kumpaniji, jigifieri dan kif qed nghidlek jien l-awdituri u mhux in- Nextia BT, kollha jaghmluha, jixtri ghaxar
(10) shell companies, tajjeb. Billi xtrahom hu, ma jfissirx li kellu klijent ghalihom.
Imh. J. Said Pullicino : Imma l-e mail mhux hekk tghid ta! Keith Schembri : Din Malta tigri b’mod regolari ta’.
Imh. J. Said Pullicino : Nixtieqek toqghod attent ghax jiena ma rridx nippregudika la l-kaz tieghek u lanqas il-kaz ta’ haddiehor ghax hawnhekk noqghodu attenti hafna ridu.
Imh. A. Lofaro : Mhux hekk.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri ahjar ikolli nformazzjoni inqas milli iktar. Imma l- indikazzjonijiet m’humiex hekk ghaliex l-instructions li nghataw minn Nextia BT huma specifici, ghall- persuni, jigifieri ma
. . .
Keith Schembri : Imma d-data ta’ meta nghataw dawk l-instructions m’humiex id-dati li nxtraw il-kumpaniji. Hemmehkk nahseb qed taghmel zball.
Imh. J. Said Pullicino : It’s not the issue. Jiena jista jkolli hawn ghaxar (10) tuffiehat, xi haga u nzommhom ghandi u tghidli tini wahda u nghidlek f’ismek ha naghmilha din u naghmilha f’ismek. Imma dak ma jfissirx li, int il- importanti meta tajtni l-instructions int.
Keith Schembri : Li m’humiex ftit xhur wara l-elezzjoni, dak huwa l-punt tieghi.
Imh. J. Said Pullicino : Imma inti qed tghid illi dawn il-hamsin elf (50,000) fix- xahar kienu se jigu kollha mill- . . .
Keith Schembri : Ma kontx qed nghid hekk. Jien qatt ma tajtha dik is-somma ta’ hamsin elf (50,000).
Imh. A. Lofaro : Huma qabdu u tefghuha u ma kontx taf inti.
Keith Schembri : Huma qabdu u tefghuha. Huma – ha nghidlek jekk titkellem mal-big 4 kullhadd hekk isir. Jigifieri requisites jghidlek isma jien ha nilhqu dan ir-requisite, anke mal-banek lokali jsir hekk jigifieri, that is the normal practice jigifieri.
Imh. A. Lofaro : Li jaghmlu c-cifra hija normali minghajr ma jikkonsultaw mal-klient?
Keith Schembri : Hemm hafna affarijiet li ma kontx ikkonsultajt fihom jien. Imh. A. Lofaro : Imma haga normali din?
Keith Schembri : Ma nafx.
Imh. A. Lofaro : Inti mhux diga kellek strutturi? Keith Schembri : Diga kelli strutturi.
Imh. A. Lofaro : Allura taf, jien ma nafx ghax m’ghandix, imma . . . Keith Schembri : L-istess haga grat bl-istrutturi ‘l ohra.
Imh. A. Lofaro : X’inhi jekk joghgbok?
Keith Schembri : L-istess haga grat bl-istrutturi ‘l ohra. Imh. A. Lofaro : Jaqbdu jaghmlu l-ammont huma hekk.
Keith Schembri : Ghax hu jghidlek biex tinfetah din l-istruttura jrid ikun hemm turn over X ammount.
Imh. J. Said Pullicino : Id-domanda ta’ l-Imhallef hija jekk inti kellek strutturi ohrajn x’kellek bzonn taghmel din l-istruttura fl-istess gurnata ma tnejn ohra li tikkumplikalkom hajjitkom b’dan il-mod?
Imh. A. Lofaro : Ga kellek. Mhux diga kellek?
Keith Schembri : Dawk l-istrutturi kont ghalaqthom imma. Imh. A. Lofaro : Eee kienu maghluqin.
Keith Schembri : Iva, jiena din l-istruttura kelli naghmilha minhabba t-trust tal-Bank of Valletta kieku ma kienx hemm ghalfejn naghmilha.
Imh. A. Lofaro : Ehe dik ghidtilna.
Keith Schembri : Ma kellix ghalfejn naghmilha. Jiena xtaqt li nghix hajja normali, jigifieri kif ghidtilkom jiena dhalt minn negozju I am a nobody, kif qieghed issa I am a nobody, tajjeb. Il-mument li jkollok l-ispotlight ma tista’ taghmel xejn.
Imh. A. Lofaro : Iva mhux hekk.
Keith Schembri : Isaqsuk l-affarijiet personali tieghek il-hin kollu, l-hin kollu, l- hin kollu. So I said to myself isma the only way that I can continue, ghax jien lanqas xtaqt li nitlaq mill-kumpaniji tieghi u nfallihom ghax ma tkunx fair fuq l-impjegati li kelli hemmhekk u d-Diretturi ‘l ohra kollha li kelli hemmhekk, allura ridt insib a way li jibqghu ghaddejin minghar l-ispot light, l-ispot light fuqhom.
Imh. J. Said Pullicino : Imma kif tispjega illi fl-istess gurnata inti u Dr. Mizzi ghalissa, t-tielet wahda ma nafx ta’ min hi, fl-istess gurnata tajtu instructions u nfethu l-kumpaniji, kien hemm, kontu ftehimtu biex
. . .
Keith Schembri : Sur Imhallef jiena tghajt l-istruzzjonijiet tieghi, lill-awditur tieghi ghax hu kien l-awditur li fetahli t-trust fil-Bank of Valletta u dawk sirt naf wara li jien tghajthomlu hafna qabel inghataw istruzzjonijiet ohra. Issa jekk ghamluhom flimkien jien ma nistax inwiegeb ghal dik, pero’ jien dak it-trust ma kellu x’jaqsam xejn, anke l-uzu tieghu, ma kellu x’jaqsam xejn ma’ trusts ohra.
Imh. J. Said Pullicino : U lanqas kellu x’jaqsam xejn ma’ Dr. Mizzi allura? Keith Schembri : Le ma ghandu x’jaqsam xejn, xejn.
Imh. J. Said Pullicino : Kontu tgharfu lil xulxin x’se taghmlu? Ifhimni kontu fl- istess ufficcju hu, ma tkellimtux?
Keith Schembri : Kellu ufficcju faccata tieghi, tajjeb.
Imh. J. Said Pullicino : Tkellimtu xi haga ghax jiena nahseb haga bhal din. . . Keith Schembri : Le, le hu kien jigi jghidli, jien kont anke mal-Prim, ma’
Konrad kont nghidilhom.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri din haga li wasslet biex jaqa’ l-Gvern ta’, apparti li kellna problemi kbar fil-pajjiz. Jigifieri dina possibli ma tkellimtux qabel hares ahna se naghmlu hekk ghax jaqblilna naghmlu hekk, ghax anke Dr. Mizzi . . .
Keith Schembri : Jiena ma kelli ghalfejn niddiskuti ma hadd Sur Imhallef. Jien ma kelli ghalfejn niddiskuti ma hadd, jiena gej minn negozju, dawn huma affarijiet ghalija it’s mind boggling qed tifhem.
Imh. J. Said Pullicino : Imma gejt f’sitwazzjoni li l-ewwel kullhadd iwahhal tajjeb, f’dan, imbaghad iwahhlu f’Mizzi,imbaghad iwahhlu f’Muscat, issa qed iwahhlu fik, jigifieri dan xi hadd x’imkien ghandna, issa ghalina nistghu niefqu f’certu punt ta’, imma . . .
Keith Schembri : Imma sorry ta, jwahhlu, ha nghidlek haga jwahhlu – jien nahseb dan it-trust neffaqni iktar flus minn kollox, ghax qabbadt kumpanija nternazzjonali Crowe Horwath, ghamlu audit li gie prezentat lil Panama Committee, gie prezentat lil media fejn qed jghid, tajjeb, nista nikkwotah? Fejn qed jghid Mizzi and Schembri publish audits of account of companies in Panama. No type of business was made. Dak. Jigifieri jien ghalija dak kien ix-xokk, dak kien ix-xokk. Ix-xokk huwa li ghalija tant huma affarijiet li jien gej minn dak il-generu li tiftah kumpanija barra minn Malta u trusts barra minn Malta so what? Forsi, forsi kont naive – mhux forsi, kont naive li bqajt nahseb b’mod ta’ negozjant.
Imh. J. Said Pullicino : Imma ifhem, ghax dana inti taf x’kien il-fallout tal- Panama Papers fid-dinja kollha, jigifieri m’ghaddielekx minn mohhok illi azzjoni bhal din anke jekk hi genwina ha ggieblek terremot? Ghax fil-fatt giet terremot hu.
Keith Schembri : Iva, iva, iva, iva. Ghaddietli mela ma ghadditlix. Ghaddietli hu u kemm il- darba jien, darba, darbtejn, tliet darbiet kont esprimejt ix-xewqa li nerga’ mmur nahdem fin-negozju, qed tifhem?
Imh. J. Said Pullicino : Li taghmel?
Keith Schembri : Nerga’ mmur lura nahdem fin-negozju. Imh. J. Said Pullicino : Tmur lura fin-negozju.
Keith Schembri : Jien ma kellix bzonn, sorry jien mhux ghax inkun arroganti, I didn’t need this, qed tifhem x’qed nghidlek. Jigifieri jien li kelli bnejtu wahdi, l-mpjegajt lin-nies impjegajthom wehidhom, il- vizjoni tieghi fejn irrid immur wahdi bnejtha. I didn’t need all this, that is the truth.
Imh. M. Mallia : Inti ddiskutejt jew infurmajt lil Dr. Muscat dwar dawn l- istrutturi li kelek il-Panama?
Keith Schembri : Jiena lil Dr. Muscat . . . . Imh. M. Mallia : Qatt iddiskutejt mieghu?
Keith Schembri : Jiena lil Dr. Muscat ghidtlu l-pozizzjoni tieghi li dawn huma, mela jien – jien, I am not a politician. My stay in politics is temporary, tajjeb. Jigifieri jiena ridt immur hemm, naghti l-input tieghi lill-pajjiz u lill- partit and I move on, jigifieri qatt ma kont marbut mas-siggu jigifieri. Jien ghalija kont nitlob li ntlaq minn hemm in all fairness, jigifieri jekk titkellem ma nies madwar tieghi kollha jghidulek l-istess haga. Ehe jien kont ghidtlu li dawn qed naghmilhom ghax jien Malta qed nara issa ha jkun difficli hafna biex nahdem iktar Malta, apparti x-xoghol li ghandi. Jien dejjem xtaqt nespandi, dejjem kont enterpreneur xtaqt immur in horizzontal and vertical ways ohra fin-negozju. Ghidtlu: isma jien din ghamiltha, tajjeb, with a number of potential clients ghal wara li nitlaq mill-politika u qalli sakemm m’ghandiex x’taqsam mal- politika, sakemm ma ghandiex x’taqsam – wara li nqala’ dan kollu ghidtlu skuzajt ruhi mal-Prim Ministru ghidtlu ma ridtx nghaddik minn dan kollu. Forsi hsibt b’mod ta’ negozjant imma jien kont negozjant u dhalt fil- politika. Ha nerga’ nirrepetiha, mhux kont politikant u dhalt fin- negozju.
Imh. M. Mallia : U x’kienet ir-rejazzjoni tieghu meta inti – meta nqala’ dan kollu? Kellmek?
Imh. A. Lofaro : Wara l-Panama Papers jigifieri. Imh. M. Mallia : Kellimtu lil Prim Ministru inti?
Keith Schembri : Jien kellimtu u spjegajtlu l-pozizzjoni tieghi. Konna wehidna u spjegajtielu l-pozizzjoni tieghi. Hu accetta, tajjeb, ir-raguni li tghajtu jien.
Imh. J. Said Pullicino : Inti u Dr. Mizzi tkellimtu fuq dan is-suggett wara li gew ippublikati?
Keith Schembri : Wara? Imh. J. Said Pullicino : Ehe. Keith Schembri : Ovvjament.
Imh. J. Said Pullicino : Kellimtu. Keith Schembri : Kellimtu.
Imh. J. Said Pullicino : F’liema sens kien id-diskors taghkom? Fiex gibuna, fiex dhalna, nirtirawhom, x’kienet id-diskussjoni?
Keith Schembri : Le, le, le qatt ma hadna decizjonijiet flimkien. Jigifieri jiena u l- Ministru Mizzi – we come from – Konrad is a good projects manager, inkredibbli, bravu imma l-formamentis tieghu hija formamentis differenti totali minn tieghi fhimt.
Imh. A. Lofaro : Mhix ta’ negozjant.
Keith Schembri : Mhix ta’ negozjant le, mhix ta’ negozjant. Pero’ jaf jghaqqad in-negozju, jigifieri ghamel zewg deals ghal pajjiz li ninzalu l-kappell ghalihom.
Imh. M. Mallia : U d-Dipartiment tat-Taxxa qatt gew infurmati bihom dawn l- istrutturi?
Keith Schembri : Iva.
Imh. M. Mallia : Minn ghand min?
Keith Schembri : Jiena I subjected myself to a full tax compliance. Imh. M. Mallia : Min?
Keith Schembri : I suibjected myself to a full tax compliance investigation. Imh. M. Mallia : Dak iz-zmien mhux wara?
Imh. A. Lofaro : Le wara li harget nahseb. Imh. M. Mallia : Dak iz-zmien li ftahtu.
Keith Schembri : Ma kellix ghalfejn ninfurmahom.
Imh. A. Lofaro : Wara li harget.
Keith Schembri : Ma kellix ghalfejn ninfurmahom. Imh. M. Mallia : Ma kellekx ghalfejn tinfurmahom. Keith Schembri : Ma kellix ghalfejn ninfurmahom.
Imh. J. Said Pullicino : Id-domanda qed isir ghaliex ahna tlabna li nigu moghtija l-permess mill-Prim Ministru biex wiehed qed jezamina certi tax returns u affarijiet ghad-Dipartiment pero’ jidher li mhux possibli dan.
Keith Schembri : Jekk trid tista’ tehduha minn ghandi. Ma taghmillix differenza lili. Jiena fully transperant fuq dawn l-affarijiet. Ma tghamilli l-ebda differenza jekk ma jistax jaghtikom il-… il-Prim Ministru naghtijulkom jien, ma ghandix problema.
Imh. J. Said Pullicino : Dr. Mizzi nfurmah x’kien l-iskop tieghu li jiftah kunpanija bhal tieghek?
Keith Schembri : Jiena qrajt dak li qal hu. M’inhiex f’pozizzjoni li nirrispondi ghal Dr. Mizzi bl-ebda mod.
Imh. J. Said Pullicino : Allura lanqas fuq Egrant ma ghandek idea inti? Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Allura lanqas fuq Egrant ma ghandek idea inti ta’ min tista tkun?
Keith Schembri : L-Egrant ma ghandi l-ebda mod ghalfejn niddubita dak, l- inkjesta, r-rizultat ta’ l-injesta li hareg mill-Magistrat.
Imh. A. Lofaro : Mhux hekk qed jghidlek. Qed jghidlek taf ta’ min hi? Imh. J. Said Pullicino : Qed insaqsik kellekx idea ta’ min setghet kienet. Imh. A. Lofaro : Jekk tafx ta’ min hi?
Keith Schembri : Jiena dejjem bqajt from day one li qalulna sa meta harget ir- rizultat ta’ l-inkjesta li mhijiex konflingenti anzi tikkonferma li l- Egrant kienet wahda mix-shelf companies li ma ntuzat qatt f’isem Brian Tonna.
Imh. A. Lofaro : Jigifieri baqghet f’isem Brian Tonna din.
Imh. M. Mallia : U Tillgate? Meta ftahtha din? Qabel ma’ sirt Chief of Staff jew wara?
Keith Schembri : Tillgate hija t-trust ta’ – sekonda, fakkarni naqra . . . Imh. A. Lofaro : Imma harget mill-Panama Papers, le?
Keith Schembri : Ehe ghax hemm it-trust ta’ New Zealand u l-kumpanija tal- Panama.
Imh. A. Lofaro : Ezatt.
Keith Schembri : Tillgate liema wahda minnhom? Imh. A. Lofaro : Minghalija l-kumpanija ta’.
Keith Schembri : Il-kumpanija? Le, le l-ewwel it-Trust imbaghad il-kumpanija, whatever the name is.
Imh. M. Mallia : Jigifieri kont diga Chief of Staff meta ftahtha? Keith Schembri : Iva.
Imh. J. Said Pullicino : Dottoressa jekk ghandek xi domandi fuq il-Panama Papers biss.
Imh. M. Mallia : Fuq il-Panama Papers. Imh. A. Lofaro : Fuq il-Panama biss.
Dr. T. Comodini Cachia : Sempliciment ghal issa fuq dak illi xehed. Sur Schembri, inti ghidt illi Nextia BT iddeterminaw l-ammonti illi l- kumpanija tieghek kellha tibda tircievi, l-kumpanija Tillgate kellha tibda tircievi. Fhimtek sew allura meta ghidt illi ddeterminaw l- ammonti imma mhux is-source of funds u mhux il-klijent illi kellha jkollha dik il-kumpanija?
Keith Schembri : Jiena tghajthom a potential list of target clients, tajjeb, li minnhom ftit biss hargu. Jien ma nahsibx li at that point in time l- awdituri kellhom jaraw is-source, mhux xoghol l-awdituri dak.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri d-dikjarazzjoni li Nextia BT ghamlu li Mossak Fonseca fejn qalu illi l-klienti ta’ Tillgate kellhom ikunu 17 Black u Macbridge . . .
Keith Schembri : Sorry mhux il-klienti ta’ Tillgate, potential target clients.
Hemm differenza kbira.
Imh. A. Lofaro : Ehe. Potential target clients.
Keith Schembri : Taf li jkolli potential target f’Malta jien li fl-ahhar mill-ahhar jizvintaw.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela l-potential target clients illi kienu ndikaw bhala 17 Black u Macbridge kont indikajthomlhom inti stess, le?
Keith Schembri : 17 Black zgur.
Dr. T. Comodini Cachia : Issa meta inti tghid potential target clients, jekk tara d-dokument illi mlew in-Nextia BT, jindikaw hekk: main clients, the
main target clients will be 17 Black, registered in Dubai, Macbridge Limited, registered in Dubai. Ghandi nifhem allura li inti kont taf sew ta’ min hija s-17 Black Limited. . .
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . u kont taf ukoll ta’ min hi Macbridge Limited. Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Kif ma kontx taf ta’ min hi MacBrigde Limited imma ndikajtha bhala main client tieghek?
Keith Schembri : Jiena Macbridge Limited la naf ta’ min hi, la naf – u fittixt nipprova u staqsejt lill-awdituri ta’ min hi Macbridge. Ghidtilhom : din qatt ma tajtielkom jien, tajjeb?
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri d-domanda mhix dik. Keith Schembri : Sorry.
Imh. J. Said Pullicino : Id-domanda mhix dik fuq Macbridge. Kif inti semmejtha bla ma kont taf ta’ min hi?
Keith Schembri : Le 17 Black semmejtha jien. Macbridge ma semmejtiex jien. Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri inti tridna nemmnu illi tghajthom main target
. . .
Keith Schembri : Mhux wiehed.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . main client . . . Keith Schembri : Mhux wiehed.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . tghajthom wiehed 17 Black, Macbridge vvintawha Nextia BT . . .
Keith Schembri : Mhux qed nghid hekk. Dr. T. Comodini Cachia : Mela kif dahlet . . . Imh. A. Lofaro : Mhux hu qallhom.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . bhala main client.
Keith Schembri : Jiena fuqi qed nitkellem, fuqi biss nista nitkellem.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti liema tajthom bhala main client lil Nextia BT? Keith Schembri : 17 Black u tqajhom xi erba’ (4) ohra li . . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Liema huma l-erba’ (4) ‘l ohra?
Keith Schembri : Ma niftakarx bl-amment. Tant ghaddew affarijiet u kien hemm gideb u affarijiet li ma tajtx kaz iktar.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri tista’ tfittex nimmagina, le? Keith Schembri : Le ma nistax.
Dr. T. Comodini Cachia : La ma tistax tiftakar min huma. Keith Schembri : Haduli kollox.
Dr. T. Comodini Cachia : Ma tistax tfittex min kienu?
Keith Schembri : Le. Anyway kull ma kien hemm, ghax inti qed taqra bicca minnha biss Dr. Comodini Cachia. Hemm ukoll li n-negozjati ta’ dawk, the business, ma hemm l-ebda negozju f’Malta msemmi.
Dr. T. Comodini Cachia : Ara jien qed naqra dak illi hawn fid-dokument li ntbaghat mill- advisors tieghek li jirrigwardjaw bhala suggett kemm Tillgate li hija l-kumpanija li akkwistajt inti, kif ukoll Hernville.
Keith Schembri : Ha nwaqfek sekonda. Ir-raguni ghalfejn ghaqduhom ma xulxin jien qatt ma ddiskutejt mal-Ministru Mizzi, l-affarijiet tieghi biss nista’ nirrispondi.
Dr. T. Comodini Cachia : Qed insaqsi lilek ghax hemm Tillgate ghax kieku ma nsaqsikx. Int indikajt hekk: main clients: The main target clients will be 17 Black Limited registered in Dubai, Macbridge Limited registered in Dubai. Ghandek spjegazzjoni min fejn giet Macbridge Limited bhala main client tieghek . . .
Keith Schembri : Le ma ghandix.
Dr. T. Comodini Cachia : La qed tghidilna li mhux int tghajtielhom?
Keith Schembri : Le ma ghandix. Jien qatt ma tghajtha u lanqas naf li tezisti Macbridge.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela, meta gie ppublikat dan id-dokument . . . Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : I nti staqsejt lil Carl Cini minn fejn gabha Macbridge wara li poggiha f’ismek?
Keith Schembri : Staqsejt lill-awdituri biex nara jekk tghajtilhomx jien u dawn ma setghu isibuha mkien fir-records taghhom.
Dr. T. Comodini Cachia : Saqsejthem, tlabthom sodisfazzjon ghalfejn poggewha f’ismek?
Keith Schembri : Ga ghidtlek li staqsejthom.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ Sur Schembri ma tarax somebody, ghax setghu ppregudikawk dawn?
Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Setghu ppregudikawk, setghu nvolvewk ma’ ditta ta’ kriminali, fejn naf, ma jistax xi hadd isemmik f’haga bhal din daqshekk serja?
Keith Schembri : Setghu.
Imh. J. Said Pullicino : U ghandna problema ohra ghaliex ha tispicca din qisha kacca ghal kumpaniji fantazma, nies li ma nafux min huma. Ghandna l-Egrant ma nafux min huma, din ma nafux min hi.
Keith Schembri : Sorry, bir-rispett kollu . . .
Imh. J. Said Pullicino : I mean inti b’xi mod, anke mill-boghod ta’ . . . Keith Schembri : Tajjeb.
Imh. J. Said Pullicino : . . . involut, dak l-informazzjoni li tista’ taghtina sakemm ma jippregudikakx, ghandek taghtihulna.
Keith Schembri : Le jiena nista’ naghtik ir-rizultat ta’ l-inkjesta ta’ l-Egrant fejn specifikat ezatt ta’ min hi l-Egrant. Ghax inti semmejtli l-Egrant Sur Imhallef.
Imh. J. Said Pullicino : Le, le, iva l-Egrant qalet li mhix tal-Prim Ministru u mhix tal-familja tieghu.
Keith Schembri : Tajjeb.
Imh. J. Said Pullicino : Imma ta’ min hi ma nafux. Pero’ semmiha, tajjeb, u qiegheda . . .
Keith Schembri : Imma ma sabx l-Imhallef ha nsib jien ta’ min hi. Imh. J. Said Pullicino : Ma nafx.
Keith Schembri : Le, le m’ghandix idea ta’ min hi. Jiena bqajt ma dak li dejjem intqal, ma ghidtux jien, l-Egrant hija ta’ Brian Tonna.
Imh. J. Said Pullicino : Iva kollox sew, pero’ Macbridge semmejtha int. Keith Schembri : Qed nghidlek li ma semmejtiex jien.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax l-accountants tieghek. Keith Schembri : Imma mhux jien.
Imh. A. Lofaro : Dawn ma jaghtukx rendikont? Ma saqsejthomx? Imh. J. Said Pullicino : Ma tkunux kredibbli, jiddispjacini.
Imh. A. Lofaro : Ma saqsejthomx ghalfejn zeffnu lil Macbridge li inti lanqas biss taf x’inhi?
Keith Schembri : Staqsejt.
Imh. A. Lofaro : U x’qalulek dawn?
Keith Schembri : Qalu : ma nistghux insibuha fir-records taghna.
Imh. A. Lofaro : Imma jekk semmewha. Keith Schembri : Issa xi tridni naghmel!
Mm Xi hadd semmiha zgur ghax kitbuha f’ismek. Imh. A. Lofaro : Irid ikun hemm spjegazzjoni logika.
Keith Schembri : Nixtieq hemm spjegazzjoni.
Imh. A. Lofaro : Mhux inti, huma. Allura kif ma keccejthomx? Kieku jien xi hadd jaghmilli hekk inkeccieh u nsib awditur iehor.
Keith Schembri : Dak huwa forsi gudizzju . . . Imh. A. Lofaro : Inti bniedem tan-negozju. Keith Schembri : Nista’ nirrispondi lill-Imhallef? Imh. A. Lofaro : Inti bniedem tan-negozju, le?
Imh. J. Said Pullicino : Ghandna zewg (2) cirkostanzi serji.
Imh. A. Lofaro : Ma jistax ikun jaghmlu hekk dawk u thallihom ghaddejjin biha.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri vvintaw l-ammont fenominali ghalina li ma ghandna xejn, ta- hamsin elf (50,000), tajjeb? Idahluk . . .
Imh. A. Lofaro : Il-hin kollu jivvintaw.
Imh. J. Said Pullicino : . . . jinvolvuk f’kumpanija li inti lanqas taf min hi, I mean come on hu.
Imh. A. Lofaro : U inti tizfen fin-nofs. Almenu hekk qed tghidilna. Keith Schembri : Nista’ nghidlek xi haga Sur Imhallef?
Imh. A. Lofaro : Iva ghidli.
Keith Schembri : U mhux dik biss izzeffint ghalxejn. Nahseb l-isem Keith Schembri it was a easy name dropping exercise . . .
Imh. A. Lofaro : Imma huwa veru li dawk semmew lil Macbridge minghajr ma qalulek.
Keith Schembri : Imma ha nghidlek xi haga Sur Imhallef. Imh. A. Lofaro : Iss.
Keith Schembri : Ha nghidlek xi haga Sur Imhallef. Il-karattru tieghi forsi differenti minn ta’ haddiehor. Jien nipprova naghti benefit of the doubt, imbaghad ghaddew l-affarijiet.
Imh. A. Lofaro : Imma dawn affarijiet serji ta’ Sur Schembri. U lanqas biss tawk spjegazzjoni.
Keith Schembri : Ghandek ragun.
Imh. A. Lofaro : You should have been, should, ma nafx, halli ma nghidlekx should have, could have fired them. Hawn hafna awdituri serji. Kieku jien ma rridx inzomm awdituri mieghi li qed igerfxu l- ammonti minghajr ma jghiduli, jsemmu kumpaniji u lanqas biss jghiduli u titlobhom spjegazzjoni ma jaghtuwilekx u zzommhom? Kont inkeccihom.
Keith Schembri : Ma nixtieqx naghti . . .
Imh. A. Lofaro : Inhallashom u nghidilhom ara daqshekk hi.
Keith Schembri : Ma nixtieqx naghti judgement fuq l-awdituri tieghi. Ma nhossiex fair.
Imh. A. Lofaro : Mhux qed nghidulek li huma ghamlu xi haga kriminali. Keith Schembri : Forsi traskuragni.
Imh. A. Lofaro : Imma allura zzomm nies traskurati mieghek li inti tant ghamilt imperu wahdek, bnejt kollox . . .
Keith Schembri : Issa zgur ma nistax inzommu. Imh. A. Lofaro : . . . bnejt kollox mix-xejn wahdek.
Keith Schembri : Issa zgur ma nistax inzommu. Napprezza imma, napprezza.
Imh. A. Lofaro : Ma ghandekx bzonn il-pariri tieghi zgur ta’. Jien ma nifhimx fin- negozju.
Keith Schembri : Napprezza Sur Imhallef. Imh. A. Lofaro : Ma nifhimx.
Imh. M. Mallia : Ohra, per ezempju issa ghadek kemm ghidtilna inti illi dawn il- pjanijiet li kellek inti kont qed tahseb biex tara kif timxi wara li tohrog mill-politika, pero’ mbaghad ghandna dokument hawnhekk dwar Tillgate, illi it is envisaged that the company will start operating immediately. Kif tikkombachom dawn? Id-dikjerazzjoni dik ghamiltha int issa quddiemna u dan id-dokument qed jghidilna li se jahdem immedjetament?
Keith Schembri : Tinsiex li ghidtlek li jiena kont ha nibda ncaqlaq il-kumpaniji tieghi minn Malta ghat-trust ta’ New Zealand u nwaqqa’ l-Panama Company. Il-Panama Company hija xi haga temporanja kienet. Qed tifhem x’qed nghidlek, jigifieri ma rridx inkun . . .
Imh. M. Mallia : Temporanja imma ara x’qalghet?
Keith Schembri : Imma issa inti tahseb li jien hadt pjacir b’li nqala’? Jigifieri ghalija tant hogwash totali ghalija li ma taghmilx sens hu jien minn
fejn gej. Jien minn fejn gej ghalija, jekk tkellem lin-nies fil- business, offshore companies Alla hares ma hawnx offshore companies, Alla hares ma hawnx offshore companies ghax kieku Malta ara l-persentagg ta’ contribution ghal GDP ghax ahna noffru dak it-tip ta’ servizzi. Jigifieri dan li qed titkellmu fuqhom this is bread and butter, din hija xi haga li jissuggerixxu id-. . . ., ta’ dan il- pajjiz, ta’ strutturi li jinfethu barra min Malta. Issa jien kont ghidt PEP ehe hemmhekk ghandi problema ghax kont PEP u forsi kont qed nahseb b’mohh ta’ businessman. Imma ehe . . . .
Imh. J. Said Pullicino : U sur Schembri l-problema ahna fuq Malta qed nitkellmu. Il- problema li hawn indikazzjonijiet u nirreferi issa ghal 17 Black ghax marbuta, illi l-progetti kienu marbutin anke ma dak li ntqal fis-17 Black, jigifieri inti taf x’intqal fis-17 Black u trid . . . dawn ghaliex issa hemmhekk hemm akkuza specifika, mhux kontra tieghek, kontra xi hadd iehor li mhux qieghed hawn mhux se nitkelmu fuqu li dan il- progett kellu jirrizulta certu profitti, tajjeb? Issa dana kif se nirrikonciljaw dan li ghandna hawn ma dan li qed tghidilna inti . . .
Keith Schembri : Imma bir-rispett . . .
Imh. J. Said Pullicino : Ghall- futur, dan il-prezenti ghal futur.
Keith Schembri : Imma bir-rispett kollu Sur Imhallef, bir-rispett kollu. Jekk jien ghandi klient tieghi, tajjeb, li potential client tieghi, tajjeb, u jidhol, jien naf f’bawxata and so on, jiena li ha jkun potential client x’tort ghandi? Min jaf kemm isiru affarijiet hekk? Min jaf kemm isiru affarijiet hekk hux.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri forsi nistghu mmorru lura ghall- mistoqsijiet. Konna qed nitkellmu fuq id-dikjarazzjoni ta’ Carl Cini ghan-nom ta’ Tillgate. Inti ghidtilna fix-xiedha illi Nextia BT kienu advisors, accountants u awdituri tieghek.
Keith Schembri : Ehe, tal-kumpaniji tieghi.
Dr. T. Comodini Cachia : Tal-kumpaniji tieghek. Meta l-ewwel darba li nkarigajthom bhala advisors, accountants u awdituri tieghek? Ilhom snin?
Keith Schembri : Meta kelli seventeen (17) years, jigifieri ilhom twenty eight
(28) years.
Dr. T. Comodini Cachia : Meta kellek seventeen (17) years jigifieri kemm ilu? Keith Schembri : Twenty eight (28) years.
Dr. T. Comodini Cachia : Twenty eight (28) years. Illum ghadhom advisors, accountants u awdituri tieghek?
Keith Schembri : Illum ghalqu. Imh. A. Lofaro : Ghadhom?
Keith Schembri : Ghalqu. Imh. M. Mallia : Ghalqu.
Imh. A. Lofaro : Eee ghalqu. Imma qabel ma ghalqu kienu ghadhom? Keith Schembri : Kienu ghadhom, kienu ghadhom. Ha nghidlek xi haga . . . Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri int dawn telqu minn accountants . . .
Imh. A. Lofaro : Ma nistax nifhimha din.
Keith Schembri : Ha nipprova nfehmielek wahda Sur Imhallef. Taf kemm hu difficli on boarding biex taqleb minn awditur ghal awditur iehor specjalment meta tkun PEP.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghalik zgur. Imh. A. Lofaro : Difficli ghaliex?
Dr. T. Comodini Cachia : Wara dan it-tahwid nimmagina.
Imh. A. Lofaro : U wara l-Panama Papers forsi ghax kieku mhux difficli.
Keith Schembri : Nahseb – serrah rasek li difficli, serrah rasek, anke tara l- HSBC il- kontijiet PEPs ghalquhom kollha u mhux ghax hawn dan it-tahwid. Hija d-dinja kollha li hija hekk. Id-dinja kollha li hija hekk. Kull PEP ghandu problema.
Imh. A. Lofaro : Imma jekk thallashom, mhux bhal meta jkollok avukat thallsu u jaghtik il-file.
Keith Schembri : Ikolli dawn id-diskussjonijiet ma’ numru ta’ nies jahdmu fil- kumpanija mieghi. It doesn’t work that way anymore. Inbidlu l- affarijiet, id-dinja nbidlet.
Imh. A. Lofaro : Kieku ma kienx hemm il-Panama Papers imma? Keith Schembri : Xorta l-istess problema kien ikolli.
Imh. A. Lofaro : Ma jidholx awditur iehor.
Keith Schembri : Difficli. Mhux qed nghidlek ma jidholx, qed nghidlek difficli.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri qed tammetti inti stess, tammetti qieghed, li dawn ghamlulek hsara kbira.
Imh. A. Lofaro : Il-lammi ticcajta.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax propjament hsara li wasslitek . . .
Keith Schembri : Ha nghidlek jien il-karattru tieghi, jien niddejjaq niggudika Sur Imhallef, issa jekk ghamlulix hsara, forsi . . .
Imh. A. Lofaro : Imma inti baghtejt ir-repercussions.
Keith Schembri : Issa forsi huma jaraw li ghamiltilhom hsara jien, jien naf. Imma jien ma niggudikax, jien niddejjaq niggudika, kif niddejjaq nigi ggudikat imma fl-istess hin.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri ppruvajt tfittex awdituri ohrajn biex tibda on boarding procedure maghhom?
Keith Schembri : Ma nistax nifhem ir-relevanza ta’ din il-mistoqsija.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti ghidtilna li difficli minhabba on boarding procedures u ghalhekk qisek allura ma mortx ghad l-ohrajn. Biex inkun certa, inti ppruvajt tmur ghand awdituri ohrajn jew le.
Keith Schembri : Ma nistax nifhem ir-relevanza tal-mistoqsija tieghek.
Dr. T. Comodini Cachia : Ir-relevanza jiddecidiha l-Bord mhux inti Sur Schembri.
Imh. M. Mallia : Kull ma qed issaqsik huwa all right, non o stante dan kollu li nqala’, inti ppruvajt tfittex awdituri ohra?
Keith Schembri : Bir-rispett kollu . . .
Imh. A. Lofaro : Le ma ppruvax ta’ ghax qal li difficli hafna. Keith Schembri : Ma nistax nifhem ir-relevanza tal-mistoqsija. Imh. A. Lofaro : Le, le qal li lanqas biss prova . . .
Keith Schembri : Ha nghidlek ghaliex, milli ghaddwni bhalissa l -inqas haga fuq mohhi hija li nfittex awdituri ohra.
Imh. A. Lofaro : Le mhux issa. Dak iz-zmien?
Keith Schembri : Dak iz-zmien le. Dak iz-zmien kont Chief of staff. Imh. A. Lofaro : Hux vera, le. Daqshekk.
Keith Schembri : Serrah rasek, le, le. Imh. A. Lofaro : Le, dak iz-zmien le. Keith Schembri : Le, le.
Imh. M. Mallia : Issa ghandna doku- . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Minkejja li sirt taf illi ndikaw lil Macbridge li inti ma taf xejn dwarha, bhala klijenta tieghek, minkejja li ndikaw l- introjtu li inti kellek iddahhal cirka mija u hamsin elf (150,000) Euro fix-xahar, minkejja dawn li int qed tghidilna nformazzjoni li
ddecidewha Nextia BT, inti xorta ma ppruvajtx titlaq minn ghand Nextia BT?
Keith Schembri : Le ma ppruvajtx ghal numru ta’ ragunijiet. Jien dak iz-zmien kont Chief of Staff tal-Prim Ministru ma kontx immexxi l-kumpaniji tieghi tajjeb?
Imh. M. Mallia : Ok. Ghandna dokument iehor hawnhekk . . .
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri pero’ rrealizza li bid-dikjarazzjonijiet tieghek llum qed taghmel allegazzjonijiet serji kontra Nextia BT.
Keith Schembri : Ma ghamiltx allegazzjonijiet serji. Dawn mhux serji dawn l- allegazzjonijiet. Issa jekk qed tarawhom serji intom ma nafx, imma ghalija mhux serji.
Imh. J. Said Pullicino : M’humiex serji dawn all right.
Imh. M. Mallia : Per ezempju dokument iehor igib id-data s-sebgha u ghoxrin
(27) ta’ Novembru, two thousand and fifteen (2015). Gie zvelat li Tillgate kellu jircievi madwar zewg miljun Dollari minn ghand 17 Black u Macbridge Limited. Din ukoll ivvintata din ic-cifra?
Keith Schembri : Hija l-istess raguni li tghajtek tal-hamsin elf (50,000) biex jinfetah, nahseb l-istrittura. L-ebda firma tieghi ma hemm fuq dak id-dokument li qed tallega ghalih inti.
Imh. M. Mallia : Ma hemmx il-firma tieghek.
Imh. J. Said Pullicino : Fuq l-e mails ma jkunx hemm firma hux.
Imh. M. Mallia : Fuq l-e mails ma jkunx hemm firma. Kompli Dr. Therese.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela qed nitkellmu fuq Nextia BT u l-ftuh ta’ Tillgate u l-Bord staqsiek jekk inti akkwistajtx din il-kumpanija ftit zmien wara illi gejt mahtur Chief of Staff. Inti ghidtilna illi dawn huma kumpaniji illi Nextia BT, bhal kull awditur iehor jixtri u jhallihom hemmhekk. Inti meta tghajthom istruzzjonijiet biex takkwista kumpanija fil-Panama?
Keith Schembri : Inkun qed nigdeb jekk nghidlek id-data. Ghaddew sitt (6) snin, hames (5) snin, ma nafx. Inkun qed nigdeb jekk nghidlek id- data. Ma nafx.
Dr. T. Comodini Cachia : Dawn l-istruzzjonijiet tkun tajthomlhom bl-fomm, bl-e mail, bil-miktub?
Keith Schembri : Bil-fomm.
Dr. T. Comodini Cachia : Tkun iffirmajt xi mandate?
Keith Schembri : Bil-fomm. Nahseb gew xi mandate, nimmagina, imma qed issaqsini affarijiet li . . . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri dawn huma nformazzjoni li inti tista’ tfittex biex tikkonferma?
Keith Schembri : Nipprova, pero’ kif tafu kollha hawnhekk jien haduli l- computer.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-mobile ma haduwulekx?
Keith Schembri : Il-computer haduli, tajjeb? Ma ghandix access ghalihom dawn l- affarijiet.
Imh. M. Mallia : Tinsiex hawnhekk inti m’intix qed tigi gudikat. M’ahniex qeghdin niggudikawk.
Keith Schembri : Imma ma nistax nigdeb u nghidlek . . .
Imh. A. Lofaro : Imma xorta jrid joqghod attent kif iwiegeb eee.
Keith Schembri : Ma nistax nigdeb u nghidlek naf ghax inkun qed nigdeb.
Imh. A. Lofaro : Sur Schembri xorta trid toqghod attent kif twiegeb ghax inhossni fid-dover.
Keith Schembri : Napprezza.
Imh. A. Lofaro : Oqghod attent. Dak dover tieghi ta’ li nghidlek.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri, semmietlek l-avukat il-mod kif tghajt l- instructions lil Nextia BT u ghadna ma nafux jew ma tiftakarx u ticcekkja.
Keith Schembri : Sorry ehe.
Imh. J. Said Pullicino : Dawk l-instructions tajthomlhom pero’ hux hek inti ghax fil-kaz ta’ l-Egrant kien hemm id-diffikulta tal-persuna ma tigix zvelata ghax kienet importanti u ma nafx x’kienet ic- cirkostanza. Inti ma kellekx dawn ir-riservi. Jigifieri inti lil Nextia BT ghidtilhom biex inti – xi trid, min inti u fil-fatt harget f’ismek bhala nominee hux hekk?
Keith Schembri : Jien qatt ma kelli ghalfejn nahbiha li hija tieghi. Qatt. Imh. J. Said Pullicino : U ma tafx allura ghaliex haddiehor ipprova jahbiha. Keith Schembri : Ma nistax nirrispondik.
Imh. J. Said Pullicino : Ma tafx?
Keith Schembri : Ma nistax nirrispondik.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax issa l-problema qieghda jekk ahna niskreditaw in-Nextia BT kompletament, ha niskreditaw in-Nextia BT f’kollox u dika tiftah bahar iehor. Qed nifthemu?
Keith Schembri : Imma jien ma nistax nirrispondi hux. Mhix tieghi l- kumpanija eee.
Imh. J. Said Pullicino : Ahna ghalhekk qeghdin hawn.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri kif tispjega illi Nextia BT f’Marzu ta’ l- elfejn u tlettax (2013) kienu fil- verita talbu biex jinfethu tliet (3) kumpaniji biss fil-Panama. Wahda minnhom kienet Tillgate li akkwistajt inti.
Keith Schembri : Qed issaqsi lill- persuna zbaljata Dottoressa. Qed tistaqsi lill-persuna zbaljata.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura meta ffirmajt l-akkwist ta’ Tillgate?
Keith Schembri : Ma nafx nirrispondik, pero’ zgur li mhux f’Marzu elfejn u tlettax (2013).
Dr. T. Comodini Cachia : Meta?
Keith Schembri : Ma nafx nghidlek ezatt. Qed issaqsini affarijiet li ma nafx nghidlek.
Dr. T. Comodini Cachia : B’liema mod, il-kumpanija hija tieghek zgur sur Schembri mhux tieghi u allura kif iffirmajt l-akkwist taghha?
Keith Schembri : Sorry ta’ Dr. Comodini Cachia. U bhalha ghandi ghoxrin (20) ohra, jigifieri bir-rispett kollu ma nkunx naf ezatt id-dettal ta’ wahda wahda.
Dr. T. Comodini Cachia : Jien ghandi nifhem illi negozjant bhalek izomm id- dokumentazzjoni ta’ affarijiet importanti bhal dawn specjalment meta kellek bzonn din l-asset company biex titrasferixxi l-assets tieghek kollha minn Malta ghidtilna.
Keith Schembri : Mhux fiha.
Dr. T. Comodini Cachia : Minn Malta ghal go trust fi New Zealand. Keith Schembri : Trust iva, l-kumpanija le.
Dr. T. Comodini Cachia : Biex tiftah trust fi New Zealand ghidtilna asset company fil-Panama.
Keith Schembri : Ezatt. Kelli bzonn an asset company u d-decizjoni kienet ta’ l-awdituri li jghazlu l-Panama because it was the fastest jurisdiction li tinfetah kumpanija. Dik kienet temporanja ha
tinghalaq. Ghax jien kont ha nitrasferixxit – Dr. Comodini Cachia, jien kont ha nitrasferixxi l-holding company tieghi ta’ Malta fi trust New Zealand kif ghidtha kemm ‘il darba.
Dr. T. Comodini Cachia : Meta tghidli d-decizjoni ta’ l-awdituri li jifthulek an asset company fil-Panama, jigifieri inti m’oggezzjonajtx meta dawn qalulek ara sur Chief of Staff, l-asset company tieghek se tkun fil-Panama mhux fi New Zealand, mhux fl-Awstralja, mhux f’Malta, mhux fl-Italja. Ma oggezzjonajtx?
Keith Schembri : Temoranja kienet ha tkun. Temoranja kienet ha tkun.
Temoranja kienet ha tkun.
Imh. J. Said Pullicino : Sorry ta’ ghax f’dan is-suggett injorant jiena bilfors irrid nirrikorri ghandek. Mela temporanja. Imma fil-fatt imbaghad jekk niftakar tajjeb saru sforzi kbar biex nifthu kontijiet f’banek . . .
Imh. A. Lofaro : Kontijiet fil-banek ehe.
Imh. J. Said Pullicino : . . . u kien hemm diffikulta kbira.
Keith Schembri : Fil-fatt ha nghidha ghax jien meta bdejt nara dan kollu, ghax qatt ma tghajt l-awtorizazzjoni biex jinfethu, kont mort fuq Nextia BT u ghidtilhom please iefqu.
Imh. A. Lofaro : Imma kien hemm hafna attentati ta’! Xi tmienja (8) jew ma nafx.
Keith Schembri : Tinsiex li jien la qatt kont ikkopjat u lanqas kont naf. Imh. A. Lofaro : Ma jghidulekx dawn x’qed jaghmlu?
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri bit-tentattivi taghhom biex jifthu kontijiet bankarji f’hafna pajjizi, ma qalulekx?
Imh. A. Lofaro : Forsi ma nifhimx ta’, ma nafx.
Keith Schembri : Kumpanija jkollha kont bankarju, pero’ jekk kienu qed jippruvaw kont bankarju wiehed u waqfu hemm, imma kullhadd beda jghidilhom PEP, PEP, PEP, ghidtilhom isma ieqfu.
Imh. A. Lofaro : U ma qalulekx isma kullhadd qed jghidilna din tal-PEP. Lanqas qalulek dawn xejn?
Keith Schembri : Xejn. Imh. A. Lofaro : U le!
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri jiena fhimtek sew meta ghidt kumpanija bilfors irid ikollha kont bankarju.
Imh. A. Lofaro : Ehe dik iva hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri ghall- ftuh ta’ l-ewwel kont bankarju, l-ewwel application ghall-ewwel kont inti kont taf biha u accettajt u tghajt l- istruzzjonijiet biex jinfetah.
Keith Schembri : Ma kontx naf f’liema bank.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma inti tajthom struzzjonijiet biex iva jistghu jifthu kont bankarju?
Keith Schembri : It’s come naturally.
Imh. A. Lofaro : Ghax bilfors hux vera sur Schembri, bilfors. Dr. T. Comodini Cachia : Hija ovvja bilfors.
Keith Schembri : Bilfors.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura meta tghajthom dawk l-istruzzjonijiet ovvji u bilfors biex il- kumpanija jkollha kont bankarju . . .
Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Kienet ovvja u bilfors ghalik illi dak il-kont bankarju mhux se jkun f’Malta?
Keith Schembri : Bilfors.
Dr. T. Comodini Cachia : Bilfors. Keith Schembri : Bilfors.
Dr. T. Comodini Cachia : Kienet ovvja ghalik fejn se jkun dak il-kont bankarju? Keith Schembri : Le ma kienetx. Ma kienetx.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri meta qabel ghidtilna li l-parir li tawk il-Maltin u l-Inglizi bhala advisors kien illi tiftah il-kumpanija . . .
Keith Schembri : Sorry it-trust.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . u t-trust. Keith Schembri : It-trust.
Dr. T. Comodini Cachia : Li tiftah it-trust f’Commonwealth Country . . . Keith Schembri : New Zealand. Agreed.
Dr. T. Comodini Cachia : F’Commonwealth Country, inti nsistejt ma’ Nextia BT biex anka l-kont bankarju jkun f’Commonwealth Country?
Keith Schembri : Le, le, le ma kellix ghalfejn ninsisti. Keith Schembri : Inti tajthom card blanche lil Nextia BT?
Keith Schembri : Card blanche. Card blance li jifthu l-asset temporanju biex inkun nista’ nibda nitrassferixxi l-holding company tieghi minn Malta kif kont ha naghmel bit-trust ghal trust tieghi New Zealand, it-trust tal-Bank of Valletta.
Imh. J. Said Pullicino : Qed niftakar, qed niftakar mhux biss inti ftaht il-kont New Zealand imma anke l-Imhallef Mizzi kellu . . .
Keith Schembri : L-Imhallef le ta’. Imh. J. Said Pullicino : Eee?
Keith Schembri : L-Imhallef le ma fethux.
Imh. J. Said Pullicino : Mhux Imhallef, Konrad Mizzi wkoll kellu l-istess idea li jiftah . . .
Keith Schembri : Nahseb il-parir li taw lili . . . .
Imh. J. Said Pullicino : Imma kif tispjega li Nextia BT f’zewg progetti taghkom indipendenti . . .
Keith Schembri : Jiena nista’ . . .
Imh. J. Said Pullicino : Isma d-domanda. Kif tispjega kif Nextia BT, tajjeb, mexxew iz-zewg progetti taghkom b’mod parallel, ma kellhom x’jaqsmu xejn ma xulxin, ghaliex imxew parallel ma’ xulxin meta kienu daqshekk distinti. Ghax inti ghan-negozju, l-iehor ghal familja. Jigifieri x’inhi r-rabta bejniethom dawn?
Keith Schembri : Jiena nista nahliflek fuq gurament, din naf li qieghed under oath li z-zewg (2) strutturi jien qatt ma tghajt direzzjoni ta’ l- istruttura tieghi biex tkun bhal ta’ Konrad Mizzi.
Imh. J. Said Pullicino : Imma tkellimtu bejnietkom? Keith Schembri : Ma kellix ghalfejn nitkellem mieghu.
Imh. J. Said Pullicino : Qatt staqsiek parir Konrad Mizzi . . .
Keith Schembri : Mela jiena ha noqghod nghid l-affarijiet tal-kumpanija lil Konrad Mizzi, bir-rispett kollu.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri ha nghidlek ha nkun daqsxejn ragonevoli. Dr. Mizzi sa fejn nafu ahna xehed ukoll hawn, mhux negozjant, jigifieri fuq dawn l- affarijiet jidher li ma kellux idea bazikament. Jigifieri minn x’imkien dan l-idea ta’ kif jahdimha din trid tigi bilfors. Issa forsi kellu hu n-Nextia BT u qalulu ha naghmlu hekk . . .
Keith Schembri : Minn ghandi zgur ma gietx.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri inti qed tghid li fl-ebda mument ma tkellimtu bejnietkom?
Keith Schembri : Minn ghandi zgur ma gietx. Serrah rasek li ma kien fl-ebda interess tieghi li huwa l-ovvju li ha noqghod nghidlu x’ha naghmel jien.
Imh. J. Said Pullicino : Jien saqsejtek biss tkellimtu jew le? Keith Schembri : Le.
Imh. J. Said Pullicino : Le. Keith Schembri : Le.
Imh. J. Said Pullicino : All right.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela t-trust fi New Zealand u l-asset company fil- Panama ghidtilna kemm ‘il darba li kienet purposed biex taghmel – ghax kellek pjan li titrasferixxi l-assits tieghek li kienu fi trust fil- Bank of Valletta fiha.
Keith Schembri : Ezattament.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela dak il-pjan ta’ trasferimant ta’ dawk l-assets fuq kemm il- zmien kellu jinghalaq jew isir?
Keith Schembri : Ma nafx inwiegbek. Imma ha nghidlek biex iccaqlaq holding company . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ghax is-soltu meta jigu klijenti biex jifthu trust jew jitrassferixxu l- assets ikun hemm pjan car ta’ zmien. Allura peress li int qed tinsisti li kein hemm pjan li titrasferixxi dawn l-assets fil- kumpanija . . .
Keith Schembri : Iva, iva, iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Nixtieq inkun naf fuq kemm kien hemm dak il-pjan?
Ghal kemm zmien kien?
Keith Schembri : Jiena ha nerga’ – I take you through it. Il-pjan kien li ncaqlaq il-holding company tajjeb? F’gurisdizzjoni taht New Zealand trust. Il-kumpaniji ‘l ohra lokali, l-holding hija shareholder fihom jibqghu registrati hawn Malta. Issa kemm tghidli zmien jien ma nafx. Kemm jghagglu New Zealand, imma it was an immediate decision li konna hadna, mill-ewwel.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri t-trust fil-BOV kellha biss il-holding company jew kellha l- holding company u kumpaniji ohra?
Keith Schembri : It-trust fil-Bank of Valletta kellha l-assi finanzjarji tieghi u kont bdejt naqleb il-holding company, kont qed naqleb il- kumpaniji kollha ftit, ftit, kont bdejt. Imbaghad meta nqala’ li
nqala’ u pari passu maghha l-Bank of Valletta ddecieda li jwaqqaf it-trust u jaghtihom lil Gando and Associates, jien hadt id-decizjoni li mmur New Zealand. Issa kemm kienet ha ddum u ma ddumx, imma tant huma affarijiet teknici li ma nafx nirrispondik.
Dr. T. Comodini Cachia : Issa billi l-asset company fil-Panama kellha tkun temporanja, inti ftehemt ma Nextia BT kemm kien se jkun iz-zmien temporanju?
Keith Schembri : L-inqas zmien possibli, dik kienet id-direzzjoni tieghi. Dr. T. Comodini Cachia : Ma kontx taf kemm pero’?
Keith Schembri : Tinsiex li ma dawn jien ikolli ghoxrin (20) siegha kulljum li rrid niehu decizjonijiet bhala Chief of Staff tal-gvern. L-iktar haga facli tieghi taf x’kienet tkun Dr. Comodini Cachia, li kont inkun persuna ok Chief of Staff normali, li l-assi tieghi, all right, u l-health certificates tieghi u tal-familja tieghi kollha ma jigux imperca minn kullimkien, li nhossni ma nistax naghmel pass f’Malta ghax il-hin kollu spotlights fuqi. U l-ispotlight dak iz-zmien forsi jiena llum rabbejt qoxra, dak iz-zmien kienet iddejjaqni hux.
Dr. T. Comodini Cachia : Jiena jidhirli li l-Bord staqsiek jekk iddekjarajtx il-ftuh tal-kumpanija fil-Panama u t-trust fi New Zealand lill-Kummissarju tat-Taxxi mal-gurnata tal-ftuh taghhom.
Imh. A. Lofaro : Le qal li ma kellux ghalfejn. Keith Schembri : Ma kellix ghalfejn.
Imh. A. Lofaro : Wegibha din. Dik wegibha.
Dr. T. Comodini Cachia : Fhimtek sew illi l-unika darba allura li s-CIR sar jaf bihom u li int avvicinatu ghal tax audit kien wara l-Panama Papers meta kollox sar maghruf?
Keith Schembri : Iva u ha nerga’ . . . Imh. A. Lofaro : Diga wegibha dik ta.
Keith Schembri : Ghax il-ligi tghid lanqas kelli ghalfejn nghidilhom, sakemm jiena ma nirripartijax xi flus minn offshore company ghal Malta jien lill-Kummissarju tat-Taxxa lokali, la nkun qed inhallas it-taxxa barra minn Malta, ma ghandix ghalfejn ninfurmah. Ma kellix ghalfejn naghmilha ghax qatt ma kelli flus barra minn Malta.
Imh. J. Said Pullicino : Il-problema li ghandna sur Schembri ara hi li fil-waqt li wiehed jista’ jikkunsidra bhala kredibbli r-raguni tieghek illi ftahtu
fil-Panama minhabba n-negozju tieghek personali biex tkun tista’ tkompli tahdem. U ghandu jkun forsi illi Dr. Mizzi fetah il- kumpanija tieghu ghall- ragunijiet familjari biex ikun jista’ jpoggi l- assets tieghu familjari. Dana nistghu naccetawh b’xi mod jew iehor. Imma mbaghad wara jkollna lil 17 Black u 17 Black u anke fil-Panama Papers hemm indikazzjoni minn fejn gejjin, tajjeb, il- flus li ha titfghu f’dawn il-kumpaniji. Allura kif tispjegah dan? Ghax normalment ma kienx ikun hemm dan it-tip ta’ sources, bhal fejn naf minhabba tiehu l-commissions minn certu xoghol li ftit jew wisq mhix il-linja tieghek, imma . . .
Keith Schembri : Niskuza ruhi, imma jekk il-kumpanija mhix tieghi, jien n’ghandix konjessjoni minn fejn, dak affari ta’ haddiehor mhux tieghi . Jiena ghidt li ha jkun potential client li wara li nitlaq mill- politika ha naghmel negozju mieghu mhux go Malta. X’dahal flus fil-kont tieghu la jimportani u lanqas jinteressani.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri dan li kiteb Nextia fil-konfront tieghek dak kollu ivvintah hu?
Keith Schembri : Le, le, le. Li kiteb in-Nextia x’ha naghmel fil-business plan ta’ 17 Black jidher bic-car li ma hemm l-ebda negozju ma Malta, ghax jekk trid temmen bicca trid temmen kollox imbaghad.
Imh. M. Mallia : Ma nafx potential client jircievi zewg miljun Dollari? Imh. J. Said Pullicino : U minn xiex.
Mm. U minn xiex?
Imh. A. Lofaro : Minn xiex, dik hi. Imh. M. Mallia : Potential client.
Keith Schembri : Iz-zewg miljun Dollaru facli tista’ tifhem ghax diga spjegajtha hemmehkk.
Imh. M. Mallia : All right.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri nghid sew illi qabel Tillgate, inti kien diga kellek offshore company barra minn Malta.
Keith Schembri : Iva, iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Fosthom fid-BVI, le?
Keith Schembri : Kelli kumpanij Cipru u kumpaniji l-Ingliterra. Dr. T. Comodini Cachia : U kumpaniji?
Keith Schembri : L-Ingliterra.
Dr. T. Comodini Cachia : L-Ingliterra, jigifieri qed tindkludi l-British Virgin Islands?
Keith Schembri : Le l-Ingliterra kelli kumpanija, ghax ahna kellna operation li ghalaqt kif dhalt fil-politika, l-istess generu ta’ xoghol li konna naghmlu Malta konna naghmluh Ashford, Kent. Kellna stores hemmhekk u mpjegati hemmhekk u kellna kumpanija Cipru li tisservisja l-bqija tal-Mediterran u so on and so forth. Ovvjament kumpaniji barra minn Malta jrid ikollok kontijiet barra minn Malta.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri kumpaniji fil-BVI, fil-British Virgin Islands kellek ukoll qabel it-twenty thirteen (2013)?
Keith Schembri : Ukoll, mhux kumpaniji, kontijiet. Dr. T. Comodini Cachia : Kontijiet mhux kumpaniji, Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : U dawk il-kontijiet kienu f’isem min? Keith Schembri : Nahseb f’ismi.
Dr. T. Comodini Cachia : Personali.
Keith Schembri : Jew f’ismi jew f’isem il-kumpanija. Nimmagina f’ismi imma. Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri jekk insemmilek il-Calls and Services Limited?
X’konnessjoni ghandek maghha?
Keith Schembri : Nafu l-isem imma ma nafx, ma nafx jekk hix tieghi l-Calls and Services, ghax tant hemm ismijiet ta’ kumpaniji ma nafx jekk Calls and Services.
Dr. T. Comodini Cachia : Taf kemm ghandek kumpaniji?
Keith Schembri : Bejn wiehed w iehor naf. Pero’ hemm hafna minnhom li ghalqu wkoll hu.
Dr. T. Comodini Cachia : U tkun taf x’jisimhom? Keith Schembri : Mhux bilfors.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri ma tafx l-ismijiet tal-kumpaniji tieghek kollha?
Keith Schembri : L-operational hawn Malta nafhom kollha, l-affarijiet l-ohra le, mhux bilfors.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti qabel fil-mistoqsijiet semmejt il-hlas ta’ mitt elf (100,000) u tghajtna kwotazzjoni ta’ nofs sentenza mir-rapport tal- Magistrat Inkwirenti.
Keith Schembri : Ehe.
Dr. T. Comodini Cachia : Fhimtek sew meta – ara jekk fhimtx sew illi minkejja dik is-sentenza illi inti kkwotajtilna . . .
Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-pulizija ghidtilna li xorta ghadhom qed jinvestigaw dik il-mitt elf (100,000)?
Dr. E. Gatt : Just to make the records clear, il-klijent – ix-xhud ghazel li jwiegeb ghal dak kollu pero’ dawn fejn hemm suggerrit . . . . (speaking off microphone) . . . ma kienx hemm u ma rrizultatx u l-Qorti tat- rakkomandazzjoni . . .
Imh. A. Lofaro : Lil Inkjesta hux.
Dr. E. Gatt : Lil Inkjesta, biex b’termini mhux ha noqghod nihol, l-Inkjesta ghextha, hdimtha, biex dak li ma sabitx il-Qorti jew dak li l-Qorti kellha riservi dwaru . . .
Imh. A. Lofaro : Ikomplu jinvestigaw il-pulizija. Dr. E. Gatt : Ikomplu jinvestigaw il-pulizija.
Imh. A. Lofaro : Dik nafu biha ta’. Dr. E. Gatt : Dik ghadha suggetta . . .
Imh. A. Lofaro : Imma jiena ghidtlu li kull domanda li ssirlu ghandu dritt ma jwegibx.
Dr. E. Gatt : Qed iwiegeb. Id-domandi jekk ha jsiru strettament fuq investigazzjoni l- pulizija tghidilna ghadha pendenti, jara l-Bord.
Imh. A. Lofaro : Le, jiena ghidtlu. Ghinielu ahna.
Dr. T. Comodini Cachia : Id-domanda kienet biex Dr.Gatt jaghti din l- informazzjoni. Jiena tlabtha lix-xhud imma qalha l-kollega. Ma ghandix diffikulta.
Imh. J. Said Pullicino : Inti ghandek ragun ghax il-Bord irid joqghod attent li ma jippregudikax.
Imh. A. Lofaro : Mhux hekk.
Dr. E. Gatt : . . . . (speaking off microphone)
Imh. A. Lofaro : Sur Schembri, ghandek dak id-dritt kull darba li ssirlek domanda.
Imh. M. Mallia : Dr. Comodini . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Peress li semmiha qabel ridt sempliciment konferma illi tas- sitwazzjoni kif inhi.
Imh. M. Mallia : Ghaddi ghal domanda ohra.
Imh. A. Lofaro : Imma jekk hemm l-investigazzjonijiet pendenti allura le hu. Dr. T. Comodini Cachia : Jiena ghamiltha peress li semmiha.
Imh. A. Lofaro : Ghandek ragun imma jwegibiex.
Dr. T. Comodini Cachia : Fil-bidu Sur Schembri semmejt fix-xiedha tieghek illi kont Campain Manager u ghidt illi Campain Manager ta’ l-elezzjoni tal-kampanja elettorali tal-Partit Laburista u ghidt kelli kontroll totali tal- kampanja. Imbaghad sarulek ukoll mistoqsijiet fil- konfront tal- proposti dwar l-energija . . .
Imh. J. Said Pullicino : Qabel din id-domanda, ghax inkella tisfuggieli. Ha nistaqsik domanda halli nghalqu dak il-kapitku. Inti naturalment ghidtilna li kont habib tal-Prim Ministru mindu kont tfal. . .
Imh. A. Lofaro : Iva.
Imh. J. Said Pullicino : . . . u ghadek habib mieghu sa llum. Qamet il-kwistjoni tal-Panama Papers u inti ddiskutejt mieghu. Meta ddiskutejt mieghu tghajtu l- informazzjoni li qed taghti lilna issa jew inkella ma tafx . . .
Keith Schembri : Tghajtu l-informazzjoni li rrepitejt lilkom illi dawn huma strutturi li jien mhux ha nuzahom Malta u jien ha nzomm wara l- istint, perjodu zghir li kelli fil-politika.
Imh. J. Said Pullicino : Imma kien konxju l-Prim Ministru illi inti kellek dawn id-diversi rabtiet legittimi ta’ negozju barra minn Malta, tajjeb, biex ikopru n-negozju tieghek?
Keith Schembri : Minn hemm tlaqt. Jigifieri jien dejjem kont naghmel negozju Malta u barra minn Malta, jigifieri kien jaf hu, ovvjament li kien jaf, ovvjament li kien jaf.
Dr. T. Comodini Cachia : Ha nkompli fuq il-Panama Papers imbaghad naqleb fuq ‘l ohra. Jigifieri int qed tghidilna li hija ovvju li l-Prim Ministru Muscat kien jaf illi inti kellek strutturi barra minn Malta?
Keith Schembri : Qabel dhalt fil-politika? Dr. T. Comodini Cachia : Iva.
Keith Schembri : Ha nsaqsik mistoqsija lura. Dr. T. Comodini Cachia : Le.
Keith Schembri : Ma nistax.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-mistoqsijiet mhux int taghmilhom.
Keith Schembri : Ma nara xejn hazin li businessman ikollu strutturi barra minn Malta. Hawn tliet kwarti tan-negozju ghandhom strutturi barra minn Malta.
Imh. A. Lofaro : Iva diga qalha fil-fatt.
Imh. M. Mallia : Id-domanda kienet jekk il-Prim Ministru kienx jaf.
Imh. J. Said Pullicino : Il-problema mhux int, il-problema mhux int. Il- problema jekk fil-politika ghandux ikun hemm din it-tali struttura, tajjeb? Mhux qed nghidlek li hi hazina, li tista’ taghti lok ghal certi sitwazzjonijiet . . .
Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri l-Prim Ministru Joseph Muscat meta sar jaf l- ewwel darba bl-ezistenza ta’ Tillgate u ta’ H… tust fi New Zealand? Meta?
Keith Schembri : Jien mal-Prim Ministru kont bqajt li dak kollu li ma ghandux x’jaqsam mal-politika u dak kollu li m’ghandux x’jaqsam m’ghandix ghalfejn ninfurmah . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Uza l-microphone. Keith Schembri : Sorry?
Dr. T. Comodini Cachia : Uza l-micropohne.
Keith Schembri : Ghax dan zghir wisq. Qed narak tidhak!
Dr. T. Comodini Cachia : I am not laughing. It is not a laughing matter. Keith Schembri : Thank you. Naprezza.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela l-Prim Ministru Joseph Muscat meta sar jaf bl- istrutturi tieghek fil-Panama u fi New Zealand?
Keith Schembri : Meta hargu nfurmajtu mill-ewwel. Talabni spjegazzjoni u tajtielu. Talabni spjegazzjoni u tajtielu.
Imh. M. Mallia : Jigifieri wara li hargu l-Panama Papers? Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Wara li hargu l-Panama Papers, l-ewwel darba li kellmek infurmajtu mmedjetament illi wiehed mill-main clients tieghek kien 17 Black u kien hemm Macgridge wkoll?
Keith Schembri : 17 Black.
Dr. T. Comodini Cachia : Infurmajtu b’17 Black mall-ewwel.
Keith Schembri : Ma tantx – ahna tkellimna u ghidna, tajjeb, li dak kollu li ma ghandux x’jaqsam ma negozjati hawn Malta, tajjeb, jien ma
ghandix – spjegajtlu li n- negozju tieghu irid jibqa ghaddej. Jien ma rridx, ma kellix ghalfejn mhux ma rridx, ma kellix ghalfejn ninfurmah biha. Pero’ tghajtu background ta’ x’hemm u x’ma hemmx.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri hargu l-Panama Papers, gie zvelat illi inti kellek il-kumpaniji fil-Panama u Trust fi New Zealand . . .
Keith Schembri : Ehe.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . u nfurmajtu li wiehed mill-main clients tieghek kien 17 Black.
Keith Schembri : Ma dhalniex f’dak id-dettal.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela meta dhaltu fid-dettal dwar is-17 Black bhala klijent tieghek?
Keith Schembri : Ma nafx id-data ezatt imma as it went along. Imh. A. Lofaro : Wara li harget il-media forsi?
Keith Schembri : Ifhimni . . .
Imh. A. Lofaro : Tahseb li wara li harget? Keith Schembri : Mija fil-mija.
Imh. A. Lofaro : Ok.
Keith Schembri : Mija fil-mija.
Dr. T. Comodini Cachia : Jekk wara li harget fil-media, inti nfurmajtu lil Joseph Muscat min kien il-UBO ta’ 17 Black?
Keith Schembri : Wara li harget fil-media? Iva nfurmajtu. Imh. J. Said Pullicino : Kien jaf min huwa, min kien . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Il UBO ta’ 17 Black jigifieri li kien Yorgen Fenech. Imh. A. Lofaro : L-ultimate benefical owner.
Imh. J. Said Pullicino : Yorgen Fenech hux hekk? Dr. T. Comodini Cachia : Iva.
Imh. J. Said Pullicino : Li kien . . . dak iz-zmien.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri din id-diskussjoni, jew din il-konverzazzjoni mal-Prim Ministru Joseph Muscat fejn int infurmajtu illi sid 17 Black kien Yorgen Fenech sehhet kemm ‘il boghod mill-izvelar tal- Panama Papers?
Imh. M. Mallia : Kemm wara.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri kellna twenty sixteen (2016) gew ippubblikati l-Panama Papers. Minn twenty sixteen (2016) sa meta rrezenjajt
inti, meta nfurmajtu lill-Prim Ministru li 17 Black kienet ta’ Yorgen Fenech?
Keith Schembri : Ma nafx ezatt. Ma nafx nirrispondik.
Imh. A. Lofaro : Pero’ jekk niehdu illi hu qal li meta harget fil-media, nistghu naslu ghaliha, le?
Dr. T. Comodini Cachia : Meta harget fil-media . . . . Imh. A. Lofaro : Tas-17 Balck.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . xiex, jigifieri meta harget fil-media . . . Imh. A. Lofaro : Skont ix-xhud.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . illi l-main client tieghek kien 17 Black jew meta harget fil-media illi l-UBO ta’ 17 Black huwa Yorgen Fenech?
Imh. A. Lofaro : Hemm differenza issa hawnhekk. Keith Schembri : Ma nafx. Ma nafx nirrispondik.
Imh. A. Lofaro : L-ewwel darba li harget xi haga fil-media per ezempju? Keith Schembri : Ma nafx nirrispondik. Ma nafx nirrispondik.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri ma tafx tirrispondini imma l-Prim Ministru thalla ghal sentejn, tlieta jirrispondi lill-gurnalisti li hu ma jafx u jirrispondi lill-gurnalisti li lilek ma kellmekx ghax ma kellux ghalfejn ikellmek fuqha?
Keith Schembri : Ghax dejjem ghidtlu li dik il-kumpanija mhux ha taghmel negozju minn Malta u ma ghandiex x’taqsam xejn ma’ Malta.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma meta ghamilt tliet (3) snin shah tara l-Prim Ministru, li inti hdimt biex ikun Prim Ministru, jigi mistoqsi u rajt dawn il-konsegwenzi negattivi fuq il-Gvern li inti tant issilit ghalih u ghamilt sagrificcji ghalih, qatt f’dawk it-tliet (3) snin ma hassejt il-bzonn qabel ma jigi zvelat mil-media min hu sid 17 Black li tinfurmah lill-Prim Ministru, li kien Yorgen Fenech, habib tieghek u habib tieghu?
Keith Schembri : Serrah rasek li jien qatt ma ghamilt xejn minn wara dahar il- Prim Ministru tieghi.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri int qed tghidli illi l-Prim Ministru kien jaf hafna qabel . . .
Keith Schembri : Le ma kienx jaf hafna qabel. Inti qed titfali l-kliem . . . Dr. T. Comodini Cachia : Mela meta kien jaf?
Keith Schembri : Ma nafx ezatt. Dawn ghaddew dawn is-snin, dawn ic- cirkostanzi kollha, dawn l-events kollha u qed tipprova tippinjani biex nghidlek data li ma nafx naghtihielek I am very sorry.
Imh. J. Said Pullicino : Ok sur Fenech . . . Keith Schembri : Schembri please.
Imh. J. Said Pullicino : Sorry. Data preciza ma tistax taghtina. Keith Schembri : Ma nistax naghtik.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ qed nitkellmu li inti, s-sur Fenech u l-Prim Ministru hbieb. Meta nghidu hbieb, hbieb sew mhux kwistjoni ta’ hbieb . . .
Keith Schembri : Le hemm differenza bejn hbieb u hbieb sew. Jien ma ndahhalx lil kullhadd fil-kamra tas-sodda tieghi. Hemm min indahhlu fil-kcina, hemm min indahhlu fil-kamra ta’ barra u hemm min indahhlu gewwa. Hbiberija fiha diversi rati ta’ hbiberija.
Imh. J. Said Pullicino : I see. Sewwa ehe, ehe. Imma kontu hbieb sal-punt li inti u l-Prim Ministru, illi fil-fatt hu mill-ewwel iddefendiek u qal inti responsabilta’ tieghu u ma jrid bl-ebda mod li inti tigi sanzjonat illi mhux jekk irid hu. Inti ma kellekx rwol politiku, kont person of trust tieghu.
Keith Schembri : Ma kellix, hekk hu.
Imh. J. Said Pullicino : Decizjoni tieghu ma jindahallix. Pero’ qed naraha stramba hafna jiena kif, f’livell politiku issa, tajjeb, ghax ahna f’dak il-livell qeghdin tajjeb u hazin, jghidu x’jghidu, ghandna sitwazzjoni fejn ghandek Chief of Staff involut tajjeb u hazin, ma nafux, jigifieri l-verita hadd ma jafha, f’dawn ic-cirkostanzi u l-Prim Ministru ma jiehux azzjoni biex huwa jikkoregi l-affarijiet u inti ma thossx l- obbligu li tinformah bid-dettalji kollha tac-cirkostanzi kif inhuma. Ghax donnu ma kienx importanti li l-Prim Ministru jkun jaf min kien jew ma kienx l-owner ta’ 17 Black, meta kont taf illi hu jaf illi kien habib tieghu. Jiena ma tantx qed taghmel sens din is- sitwazzjoni, ghaliex ir-raguni tghidlek hares hawn problema kbira ha nsolvuha b’dan il-mod u nghidlu jiena lil Prim Ministru li huwa habib tieghi u habib tieghu: hawnhekk din ghandna din, dan qed jghid affarijiet fuqi u jiena ma ghandix x’naqsam, tajjeb? Ara kif taghmel biex tikkoregiha dik, hu passi. Dan ghaliex ma garax?
Ghaliex ma garax? Ghaliex inti bqajt lura jew il- Prim Ministru baqa’ lura, ma nafx. Ghax il-hsara politika, l-Partit, l-pajjiz u lilek personali u l-kullhadd nahseb, kienet kbira, hux hekk? Kif ahna ma nifhmux malajr lil Dr. Mizzi … biex jaghtuh punishment u inti bqajt, qed tifhem, spjegalna halli nkunu nafu.
Keith Schembri : Le jiena ma nistax nispjegalek ghalfejn zammni l-Prim Ministru. Nimmagina, ma nistax nispjega fuq decizjoni ta’ haddiehor, nimmagina li kont qed naghti kontribjut siewi hafna ghat-tmexxija tal-pajjiz, tajjeb? Il-bqija ma nistax naghti raguni ohra. Li nista’ niggarantilek jien u din ghidtha u harget kemm ‘il darba fil- kampanja elettorali tat-two thousand and seventeen (2017), kont bghatt e mail lil Malta kollha, lil min kelli l-email addreses kollha, jien kont ghidt li tghajt ir-rizenja tieghi diversi drabi. Kont tghajt ir-rizenji tieghi ghandi numru ta’ ragunijiet. Raguni wahda meta kelli l-cancer. Kien zmien jigifieri li kien ghalija ppakkjajt u qghadt id-dar, zgur li ma kellix mohh dawn l-affarijiet. Minn xiex kienet ghaddejja jien, l-familja u l-genituri kollha tieghi. Unfortunately in January kont ghadni hiereg jew kien ghad fadalli xi ftit chemotherapy, kienet saret il-hijack ta’ l-Afrakia Air. Cempilli qalli : Keith kif qieghed? Ghidltu, qalli : tiflah tilbes jeans? Ghidltu
: ehe nista’ nilbes. Qalli : ghandi bzonnok hawn. Ghax jaf li naf nitkellem bl-Gharbi, jaf li nista’ naghti kontribut u nzilt. From then on I was engulfed back into the system. Imma apparti hekk tghajt drabi ohra u ghidt, urejt ix-xewqa drabi ohra, jista jghid kull min gie jiltaqa’ mieghi fl-ufficcju li isma: this is too much, it’s not worth it. Jigifieri dik hi l-verita.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela ha mmur lura ghad-dokumentazzjonijiet ta’ Carl Cini u Nextia BT fil-konfront ta’ Tillgate. L-iskop ghal ftuh ta’ din il- kumpanija ta’ Tillgate, ndikajtulu inti lil Carl Cini jew hadmu Carl Cini wahdu?
Keith Schembri : Jiena lil Carl Cini ghidtlu l-istess affarijiet li qed nghid lilkom hawn. Issa x’kiteb, forsi ried jasal ghall- punt li jien ma nistax nifhem kif jista jasal ghalih, imma jien m’iniex awditur, ghalhekk inqabbad u nhallas in-nies, jien xi rrid naghmel.
Dr. T. Comodini Cachia : U x’ghidtlu?
Keith Schembri : Jien ghidtlu x’irrid naghmel.
Dr. T. Comodini Cachia : U x’ghidtlu li trid taghmel?
Keith Schembri : Jien ghidltu li rrid naghlaq it-trust mil-Bank of Valletta li fil- fatt ghalaqtu, tajjeb? Niftah trust, suggeriment li niftah trust fi New Zealand jew f’Singapore biex imbaghad immexxi l-holding company. Imbaghad ovvjament nibda ncaqlaq l-affarijiet wahda wara ‘l ohra. Hu qalli ghandna bzonn asset company u jien hallejt f’idejh. Jien dawn kienu awdituri tieghi minn mindu kelli sbatax
(17) –il sena. Kbirt maghhom u nafdahom, qed tifhem? Issa . . .
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri l-problema taghna issa fuq Nextia BT hija illi huma, kif ghandhom dritt jaghmlu, ghazlu li ma jirrispondu xejn. Allura l-Bord qed isaqsik domandi biex nivverifikaw . . .
Keith Schembri : Jien hassejt li kelli nigi hawn u nixhed u noqghod ghal kull domanda li ssirli. Ma ghandi xejn x’nahbi.
Imh. A. Lofaro : Tista’ dejjem tghazel li ma twegibx. Keith Schembri : Naf u napprezza.
Imh. A. Lofaro : Qed nerga’ nghidlek.
Dr. T. Comodini Cachia : Ara sur Schembri, l-ewwel skop ghall- ftuh ta’ din il- kumpanija kien dikjarat hekk : provision of consultancy and management services. The main sorce of income will be in the form of consultancy services to various entities around the world. Inti kont issuggerejtu dak l-iskop?
Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Le?
Keith Schembri : Nimmagina that is standard ta’ hafna mill-kumpaniji li nfethu, nimmagina.
Dr. T. Comodini Cachia : Dak l-iskop wara tbiddel ghal dan li gej. Recycling, remote gaming, infrastructure projects, maritime and fisheries turisim. Inti kont issuggerejtu t-tieni skop?
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura bejn l-ewwel skop u t-tieni skop, kif iddecidejt li tbiddlu jekk inti lanqas biss kont taf x’kienu nizzlu fl-ewwel wiehed?
Keith Schembri : Meta tixtri shell company Dr. Comodi Cachia inti dejjem tixtriha bl- memorandum and articles of association li jigu
prezentati bihom. Imbaghad eventwalment tbiddel il-memos and articles, l-iskop of trading.
Imh. A. Lofaro : Mela l-ewwel wahda kienet kif xtrajtha. Keith Schembri : Kif xtrajtha imbaghad biddiltha kif ridtha jien. Imh. A. Lofaro : Ok.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri . . .
Keith Schembri : Li qed taqra hemmhekk ma hemm xejn relatat ma’ Malta.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri inti kont rajtu allura l-memorandum and articles ta’ Tillgate?
Keith Schembri : Le ma kontx rajtu. Kienu staqsewni . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Allura kif taf x’kien fih il-memorandum and articles ta’ Tillgate?
Keith Schembri : Kienu saqsewni x’ha jkun il-main scope of business tal- kumpanija. Ma jfissirx li rajt il-memorandum and articles kif kien qabel.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura qed tassumi illi consultancy and management services kienet xi haga generali ghal dawn il-kumpaniji?
Keith Schembri : Dik mhux jien tajtielhom. Jien tajthom dak li kont ha naghmel biha.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri dak it-tieni sorce of income daka hareg wara li sibtu diffikulta biex tifthu l-banek?
Keith Schembri : Le, le, le, le, le, le, le. Il-banek ma jifthux kont fuq l-iscope of business tal-kumpanija.
Imh. J. Said Pullicino : Ehe, pero’ nahseb jiena, ma nafx, id-diffikulta li seta’ kien hemm mal- banek kienet li intom kontu PEPs u li x-xoghol li kont qeghdin tesigu – . . .
Keith Schembri : Sorry mhux intom, inti. Imh. J. Said Pullicino : Eee?
Keith Schembri : Mhux intom, inti.
Imh. A. Lofaro : Hu mhux ha jitkellem fuq haddiehor. Mhux hekk? Keith Schembri : Jien mhux ha nitkellem fuq haddiehor.
Imh. A. Lofaro : Hu fuqu qed jixhed.
Imh. J. Said Pullicino : Le, le, le jiena fuqek – qed insaqsik fuqek jien, jigifieri biddilt l-iskop.
Keith Schembri : Ma biddiltux ta’.
Imh. J. Said Pullicino : Ma biddiltux, tghajtu l-iskop. Keith Schembri : Tghajtu l-iskop, ezatt.
Imh. J. Said Pullicino : Tghajtu l-iskop. Tajjeb. Daka tghajtulhom ghaliex kien hemm diffikulta . . .
Keith Schembri : Le, le, le, le, le. Mhux relatati xejn, mhux relatati. Imh. J. Said Pullicino : Min talbek allura?
Keith Schembri : Gew talbuni u qaluli l-iscope of business x’inhu u tajthom l- iscope of business.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax kellek il-hsieb taghmel dawk l-operazzjonijiet. Keith Schembri : Ezatt. Ezatt, ezatt, ezatt.
Dr. T. Comodini Cachia : Ara inti l-ewwel insistejt maghna illi Tillgate Inc. kienet asset company li kellha tkun temporanja hafna.
Keith Schembri : Temporanja. Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : U rrepetejtha issa li kellha tkun temporanja. Keith Schembri : Iva. Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghall- kawza daqshekk temporanja, ghal kumpanija daqshekk temporanja, x’gieghelek taghzel skopijiet daqshekk precizi ghaliha?
Keith Schembri : Ghalfejn ma kellix nghid l-iskopijiet vera?
Dr. T. Comodini Cachia : U dawn l-iskopijiet vera allura x’kien bihsiebek taghmel bhala negozju f’infrastructure projects, recycling, remote gaming, maritime and fisheries and turisim?
Keith Schembri : Mela l-ewwel nett ahna wahda mill-ikbar kumpaniji tar- recycling hawn Malta, tajjeb? Ghax xtaqt nuza l-experties tieghi barra minn Malta, affarijiet ohra mill-experties li hadt mix-xoghol tieghi fil- Gvern, tajjeb, ghidt li jiena nternazzjonalment irrid nghafas fuq dawn it-tip ta’ negozju.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma kif stajt tghafas fuq dan it-tip ta’ negozju b’kumpanija temporanja? Ghax dan mhux negozju li taghmlu f’xahar, gimgha?
Keith Schembri : Jiena ha nghidlek ghax qed tidhol f’hafna dettalji Dr.
Comodini Cachia . ..
Dr. T. Comodini Cachia : Qed nidhol fid-dettalji ta’ kemm nista’ nemmen lix- xhieda.
Keith Schembri : Dawn talbuni l-iskop tal-kumpanija u jien tghajthom l-iskop tal- kumpanija. Issa l-kumpanija temporanja, dik ghalkemm hija temporanja, xtaqt naghti l-iskop ta’ x’kienet ha taghmel. Qed tifhem? Imma ma kienetx ha taghmlu attwalment.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri dan it-tip ta’ xoghol . . . Keith Schembri : Tajjeb, tajjeb, tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Recycling, remote gaming, infrastructure projects kellek il-hsieb li taghmlu b’Tillgate le?
Keith Schembri : Le, eventwalment le.
Dr. T. Comodini Cachia : Eventwalment jew meta tghajthom l-iskop?
Keith Schembri : Il-kumpanija nfethet b’mod temporanju. Issa l-iscope huma qaluli xi scope ha taghmel fil-kumpanija, l-internattional business li ha taghmel fil-kumpanija tieghek u tajthom ix-xoghol internazzjonali li kont ha naghmel.
Imh. J. Said Pullicino : Li kont ha taghmel waqt li kont ser tkun ghadek Chief of Staff jew wara li tispicca?
Keith Schembri : Wara, wara. Jien qatt ma mmaginajt li ha ndum daqshekk Chief of Staff.
Dr. T. Comodini Cachia : Kellek pero’ . . .
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ hloqt hafna nkwiet ta’ xejn allura? Keith Schembri : Ghalija personali imma.
Imh. J. Said Pullicino : Ghalik personali.
Keith Schembri : Ghalija personali u ghalija personali iva pero’ nkun wahdi Sur Imhallef u nghid kienet worth it? U nghid le ma kienetx worth it. Pero’ meta nara l-pajjiz f’seba’ (7) snin kemm mar ‘il quddiem u dawn numri li ma jista’ jmerihom hadd. Kullhadd isemmi korruzzjoni, korruzzjoni, korruzzjoni Sur Imhallef u Sinjuri Imhallfin, pero’ l- ebda Gvern korrott mo johloq erba’ (4) surpluses wara xulxin, tajjeb? It- tnejn ma jmorrux ma’ xulxin. Gvern li hu korrott ma johloqx surplus. Gvern li hu korrott – jiena meta dhalna fil-Gvern Sur Imhallef l-ewwel sitt (6) xhur, seba’ (7) xhur kullhadd gej: ghandi bzonn job, ghandi bzonn job, ghandi bzonn job, ghandi bzonn impjieg, ghandi bzonn impjieg. Fl-ahhar spiccajna ma nistghux insibu niex biex jahdmu. Ma nistghux insibu nies biex jahdmu. Sempliciment driver, ha nsemmi kumpanija tieghi ghax
ghandi konjizzjoni taghha, fit-two thousand and thirteen (2013) meta ftahna l-kumpanija driver bis-C license kien jiehu eight hundred and twenty (820) Euros fix- xahar. Meta tlaqt minn hemm, ghax lanqas stajt nemmen b’ghajnejja b’one thousand and three hundred (1,300) ma ssibx. You are mentioning an increse of seventy percent (70%) fis-salarji.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri, daka mhux diskuss, tajjeb? Mhux il- mertu taghna u wiehed jista’ . . .
Keith Schembri : Le ghax inti ghidtli l-inkwiet. L-inkwiet ghalija iva u ninkwieta lill- familja u ninkwieta lill-genituri, mhux ovvja l- inkwiet.
Imh. J. Said Pullicino : Iz-zewg affarijiet ma jmorrux ma xulxin jigifieri inti l- korruzzjoni . . .
Keith Schembri : Mhux kollox f’keffa wahda trid titfa’ Sur Imhallef.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax il-korruzzjoni mhux bilfors tkun ghal Gvern kollu, jkollok pocket qed tohloq certi problemi. Allura ma jfissirx illi bilfors il-Gvern imbaghad imur ghall-bahar, tajjeb, jigifieri wiehed izomm prespettiva.
Keith Schembri : Hekk hu.
Imh. J. Said Pullicino : Issa ahna qeghdin hawn ghal certu xoghol. L-iehor nistghu naqblu mieghek u forsi nikkondividuh ukoll.
Keith Schembri : Grazzi.
Imh. J. Said Pullicino : Fuq l-istess suggett ghalissa Dottoressa.
Dr. T. Comodini Cachia : Iva. Id-dikjarazzjoni illi saret ghal Tillgate, jigifieri d- dikjarazzjoni ta’ provision of consultancy ghal management services dik saret ukoll l- istess dikjarazzjoni ghal New Zealand trust?
Keith Schembri : Ma nafx nghidlek. Ma nafx nghidlek.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri jekk nurik id-dokument tat-Trust illi jindika . .
.
Keith Schembri : Ma nafx nghidlek.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . activity products and or services provided and important events li jghid provision of consultancy and management services, ma tafx tghidli jew tista’ tikkonferma?
Keith Schembri : Jista’ jkun li wahda . . .
Imh. J. Said Pullicino : Dottoressa jekk ghandek dokument urihulu.
Dr. T. Comodini Cachia : Irrid nipprintjah Sur Imhallef biex ma nurihx il- mobile. Jigifieri meta f’dan id-dokument kif se tara jghid: sources of the assets – the company is a new setup and there are no assest being put into it. The main source of income will be in the form of consultancy services to various entities around the world. It is envisaged that the company will start operating immediately. Kif tispjega dan kollu? Jigifieri terga tikkonferma darbtejn ohra . . .
Keith Schembri : Inti ghat-trust qed titkellem hux hekk? Dr. T. Comodini Cachia : Iva ghat-trust.
Keith Schembri : The company – meta jien kont ha ncaqlaq il-holding company minn Mlata ghal hemmhekk din kienet ha tiehu ovvjament il-business li kien ghaddej Malta. It will start operation immediately hux.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma allura l-business tieghek li ghaddej Malta huwa consultancy services?
Keith Schembri : Hemm minnu li iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Hemm minnu iva. Keith Schembri : Ehe, hemm minnu iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma inti qed tghidilna li kont se ccaqlaq il-business kollu.
Keith Schembri : Kollu. Kont ha ncaqlaq il-holding company. Issa meta din kienet ha tibda tahdem? Ghax l-affarijiet fin-negozju ma jxirux bhal l-affarijiet legali Dr. Comodini Cachia. Inti tiftah trust imbaghad as you go along you start changing memos and articles, you start changing hafna affarijiet, diretturi, you sart changing fiduciaries, you start changing kif ha jinqasmu l-affarijiet fit-trust, you start changing min ha jehodhom id-decizjonijiet fit-trust. Jien ghamiltha wkoll, jien ghandi numru ta’ kumpaniji Dr. Comodini Cachia u ghandi zewgt (2) itfal u rajt hafna negozji jitkissru. Ghandi zewg (2) tfajliet wahda ta’ seventeen (17) u wahda ta’ fifteen (15). Sa issa l-ikbar hbieb li jezistu fid-dinja dawn it-tfal. Jista’ jkun li jghaddu erba’ (4) snin . . .
Imh. A. Lofaro : Ghandek ragun fuqha din.
Keith Schembri : . . . u dak kollu li bnejt ikissruhuli. Dak kien l-iskop tieghi.
Imh. A. Lofaro : Kif jiedhlu l-partners fin-nofs.
Keith Schembri : Ma kien xejn out of this world hu. Isiru b’mod normali jigifieri anke l-ligi Maltija Dr. Comodini Cachia li inti vers ghaliha, toffrih dan is- servizz ta’ family planning u family trusts. Jiena ma stajtx naghmlu Malta minhabba min jien, ghax Keith Schembri ma stajtx naghmlu Malta. Kelli nitlaq barra mill-pajjiz.
Dr. T. Comodini Cachia : Ara . . .
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri dana kollu veru w kollu minnu. Preo’ jibqa l-fatt il-problema tieghek mhix hemm. Il-problema tieghek hija illi dawk il-kumpaniji kellhom jigu funded minn source li jidhru daqsxejn bid-dell, ha naghmluhom hekk.
Keith Schembri : Imma . . .
Imh. J. Said Pullicino : Tghidli jiena ma nafx, dika kollox sew, pero’ dawn huma l-fatti li ghandna quddiemna.
Keith Schembri : Imma huwa fatt, sorry ta’ ma rridx inkun, skuzani ghandi l- ikbar rispett, imma huwa fatt li mhux ibbazat fuq verita’ u ha nispjegalek ghalfejn. Immagina wahda mill-kumpaniji tieghi qed taghmel affarijiet illeciti, tajjeb? U klient tieghi, target client qed jaghmel business mieghi. Dan x’tort ghandu li l-kumpanija tieghi qed taghmel affarijiet illeciti? Ma nista’ nifhimha qatt jien.
Imh. J. Said Pullicino : Inti qed tghid illi kull ma sar, jew kull ma qed jghidu li sar, ghax ma nafux ahna, dak huwa kollu bla ma kont taf int.
Keith Schembri : U jien ghalfejn ghandi nkun nafu? Imh. J. Said Pullicino : Iva jew le?
Keith Schembri : Le u zgur le. Imma jien ghalfejn ghandi nkun nafhom dawn l- affarijiet? Ma ghandix ghalfejn inkun nafhom dawn l-affarijiet hux.
Dr. T. Comodini Cachia : Ha nurik dokument . . . .
Imh. J. Said Pullicino : Inti ma kontx taf u jekk inti din taghmillek daqshekk hsara, kif din ma ddiskutejtiex mal-Prim Ministru fil-mument gust? Ghax din tinkwetana ahna. Harget l-ahbar tas-17 Black, hemm akkuza specifika tajjeb, tinvolvi lilek u tinvolvi lis-sur Fenech tajjeb jew hazin, ma niggudikawx, u inti dan il-fattur, veru jew mhux veru, ma tiddiskutix mal-Prim Ministru biex jiehu l-passi li ghandu jiehu, amministrattivament u ghal gid tal-pajjiz, mhux ghal
kriminali jew htija u mhux htija. Dawn kif ma ddiskutejthomx bhala Chief of Staff? Ahna din lilna ma . . .
Imh. A. Lofaro : Fuq amminstrazzjoni qed jghidlek issa, adminstration.
Imh. J. Said Pullicino : Ahna dak li jinteressana amminstrazzjoni, kontabilita. Imh. A. Lofaro : Administration biss.
Dr. T. Comodini Cachia : Ara inti ghidtilna kemm ‘il darba . . .
Imh. A. Lofaro : Dr. Gatt trid tghid xi haga? Fil-microphone please ta’.
Dr. E. Gatt : Hu lest li jwiegeb ghad-domanda tas-Sinjorija tieghek pero’ bil- maghluq.
Imh. A. Lofaro : Ok, all right.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela nhalluha ghal wara.
Imh. A. Lofaro : Bil-maghluq. Fuq l-adminstration eee biss. Fuq l- administration, hu nota please ta’.
Dr. E. Gatt : . . . . (speaking off microphone) Imh. A. Lofaro : Ehe ok.
Imh. J. Said Pullicino : Biex inkunu cari wkoll Dottore, bil-maghluq ma jfissirx illi ahna l- informazzjoni ma nuzawhiex ghar-rapport taghna ta’ ghax inkella kullhadd jahseb li l-maghluq huwa xi sigriet ta’ l-istat.
Dr. E. Gatt : . . . . (speaking off microphone)
Imh. J. Said Pullicino : Ifisser li ma jkunx hemm accessibilita ghall-pubbliku at this stage.
Imh. A. Lofaro : Ezatt, ok.
Dr. E. Gatt : . . . . (speaking off microphone) Imh. A. Lofaro : Ok.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela d-dokument illi qed jipprintja u li se nurik dalwaqt, huwa d- dokument illi bih, kif ghidtli sew inti, Tillgate kellha bzonn tiftah bank account. Mela dan huwa d-dokument illi mlejtu sabiex Tillgate tiftah dan il-kont bankarju.
Keith Schembri : Ma mlejtux jien.
Dr. T. Comodini Cachia : Nassumi illi . . . Keith Schembri : Tassumix.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . illi kif ghidt tghajt card blanche lil Nextia BT tghajthom card blanche fuq din ukoll.
Keith Schembri : Tassumix imma, ghax qed tassumi. Ghidtha inti stess.
Dr. T. Comodini Cachia : Tikkonferma terga li tghajthom card blanche jew le?
Keith Schembri : Qed tghid inti stess. Jimporta nara d-dokument ghax qed tassumi. Alla hares nassumi jien.
Dr. T. Comodini Cachia : Kif jigi printjat id-dokument nurihulek.
Keith Schembri : Ghax kieku kelli nassumi jien nasal ghal hafna konkluzjnijiet. Imh. A. Lofaro : Sur Schembri taf min? Taf min? L-awdituri? Ma nafx.
Keith Schembri : Ha narah ftit id-dokument.
Dr. T. Comodini Cachia : Id-deputata qed tipprintjah Sur Imhallef. Imh. A. Lofaro : Le jrid jarah hux mhux hekk.
Imh. J. Said Pullicino : Dak importanti li jkollna specjalment jekk hemm xi firma tieghu jew xi haga hekk.
Imh. A. Lofaro : Irid jara d-dokument hux.
Dr. T. Comodini Cachia : Ara Sinjuri Imhallfin, ha naghmel domandi ohra u mbaghad nerga’ nigi ghal din tinkwetax ghandi . . .
Imh. A. Lofaro : Aghmel domanda ohra u kif tkun printed.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela konna qed nitkellmu fuq it-tieni skop illi tghajthom inti lil Nextia BT li kien jinvolvi maritime and fisheries, infrastruttura. Inti kellek interessi fil-Bangladesh fir-rigward ta’ progetti fl-infrastruttura, maritime and fisheries?
Keith Schembri : Il-Bangladesh semmejtha ghax flimkien ma’ numru ta’ pajjizi ohra, tajjeb, rajt l-opportunita li pajjiz ghadu qed jizviluppa u hemm hafna affarijiet xi jsir fih. Semmejt Bangladesh ukoll ghax naf li s-sur Fenech kien ha jaghmel xi haga Bangladesh u wahda mir-ragunijiet kienet li nesplojtaw il-kuntatti li kellu hemm.
Dr. T. Comodini Cachia : Semmejt ir-remote gaming bhala skop preciz ukoll minhabba dak li kont taf inti fuq in-negozju tas-sur Fenech?
Keith Schembri : Le ma ghandu x’jaqsam xejn.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura kif gejt rappurtat meta xehedt x’imkien iehor illi semmejt remote gaming ghal dik ir-raguni?
Keith Schembri : Ir-raguni kienet fuq remote gaming li jiena naf il-growth li kien hawn Malta, smajt minn numru ta’ nies li qeghdin fis-settur, fis-suq, tajjeb, tkellimt anke mal-membri tal-Gaming Authority, tajjeb, just biex naghtik idea s-settur Bet 13 u s-17 tar-remote gaming hawn Malta iktar minn irdoppja minn five hundred (500) million tela’ one point one (1.1) billion. Jien nara li dak huwa suq kbir u jiena bhala enterpreneur rajt li hemm hekk nista’ ninvesti.
Dr. T. Comodini Cachia : Jiena fhimtek sew tghidli li c-chief of Staff tkellem ma’ l-awtoritajiet tal-Gaming Authority u hemmhekk induna illi hemm suq wiesa x’jiftah fuq ir-remote gaming?
Keith Schembri : Bir-rispett kollu dawn l-ammonti, l-figuri li tghajtek jien hija public knowledge.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura ghalfejn kellek bzonn titkellem ma’ l- awtoritajiet? Ghax hekk ghidt.
Keith Schembri : Jien xogholi nitkellem ma’ hafna awtoritajiet. Inkun prezenti meetings u nibda nisma figuri u ma jfissirx li ha naghmilhom hawn Malta dawn l-affarijiet u anqas kieku kelli naghmilhom hawn Malta wara li nitlaq, sorry ta’, jigifieri . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri c-Chief of Staff jisma’ nformazzjoni f’laqghat u juzaha ghan-negozju privat tieghu?
Keith Schembri : Le ma wzajtx ghan-negozjati. Ha nghidlek haga, Alla hares meta jien Chief of Staff nibda nisma’ certu ammonti ghax inkun ebete li lili ma jinteressawnix mhux biex niehu vantagg minnhom, biex nifhem is- suq imma, fejn qed jespandi s-suq fid-dinja hu. Jigifieri kieku inti tkun persuna fin-negozju, li trid tifrex in-negozju tieghek u tisma’ erba’ setturi li qed jisplodu madwar id-dinja ma jinteressakx tinvesti fihom?
Dr. T. Comodini Cachia : Id-differenza hija li dan in-negozjant ma kienx biss negozjant imma kien ukoll Chief of Staff li jidhol ghal laqghat ma Awtoritajiet Pubblici minn dak li qed tghidli.
Keith Schembri : Le stajt ma kontx Chief of staff. Dak huwa pubbliku dawk l- affarijiet. Dak jien nattendi seminars ta’ l-MGA per ezempju u jaghtu dawn il-figuri. Jigifieri jien ma nistax? Jigifieri jien spiccat hajti ghax dhalt Chief of Staff?
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ d-domanda hi, kollox sew sur Schembri, ifhimni meta inti hadt over bhala Chief of Staff ghidtilna li gustament iddecidejt illi inti jkollok ic-cans tibqa’ ghaddej pero’ ridt taqta’ . . .
Keith Schembri : Id-directorships kollha.
Imh. J. Said Pullicino : . . . qed tifhem? Allura issa kif tispjega li inti qed tikkontempla donnok illi tidhol fin-negozju, fir-remote gaming meta kont ghadek Chief of Staff?
Keith Schembri : Le, le, le, le, le. Le, le, le. Dak huwa l-izball, jien in-negozju kont dejjem ha naghmlu u nifthu wara li nitlaq minn Chief of Staff.
Imh. J. Said Pullicino : Wara. Wara.
Keith Schembri : Wara. Dejjem wara. Dejjem kienet premura . . .
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ inti ma kontx taf kemm se ddum hemmhekk?
Kapaci kont iddum tlieta (3), erba’ (4) snin.
Keith Schembri : Serrah rasek li le. Imh. J. Said Pullicino : Eee?
Keith Schembri : Serrah rasek li le.
Imh. J. Said Pullicino : Ma kontx ‘il boghod. Ma tafx id-data x’kient din, meta kienet?
Keith Schembri : Li kien ghalija tlaqt qabel.
Imh. J. Said Pullicino : Il-problema hija li mbaghad issa li hemm certi koincidenzi ‘l hawn u ‘l hemm li jibdew jinkwetak, imma nsomma.
Dr. T. Comodini Cachia : Fir-rigward ta’ l-interessi u ghalfejn semmejt il- Bangladesh, inti ghidt ghax is-sur Fenech kellu kuntatti fil- Bangladesh u ridna niehdu l- opportunita’ minn dawn il-kuntatti. Jigifieri inti diga kellek negozu mas-sur Fenech?
Keith Schembri : Le qatt ma kelli negozju.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura kif ridt tiehu vantagg mill-kuntatti tas-sur Fenech?
Keith Schembri : Jigifieri jiena, ma rridx insemmi nies, ma rridx insemmi nies Dr.Comodini Cachia, tajjeb, imma l-fatt li persuna li kien jahdem fid- dekasteru ta’ Austin Gatt u spicca CO ta’ smart City, jien nghid sewwa ghamel. Ma jfissirx li ha vantagg dak iz-zmien fid-dekasteru ta’ Austin Gatt, imma kien close ma Smart City. Allura dawn billi offrewlu job hemmhekk ghamel xi haga hazina?
Dr. T. Comodini Cachia : Yorgen Fenech kien fid-dekasteru ta’ Austin Gatt jew kien habib tieghek?
Keith Schembri : Le, le, le, le ma ghandux x’jaqsam li qed tghid ta’. Dr. T. Comodini Cachia : Eee, le?
Keith Schembri : Ma ghandux x’jaqsam li qed tghid. Totalment m’ghandux x’jaqsam li qed tghid.
Imh. J. Said Pullicino : Kien habib tieghek? Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Kien habib tieghek is-sur Fenech? Keith Schembri : Ghandi hafna hbieb jien.
Imh. J. Said Pullicino : Le, le, le.
Keith Schembri : Kien habib tieghi u qatt ma nnegajt li kien habib tieghi.
Imh. M. Mallia : Pero’ llum li nafu 17 Black ta’ min hi u x’kellha taghmel 17 Black insibu li din ir-rabta hija ferm iktar vicin tieghek milli qed tghidilna hawn. 17 Black li kellha taghti flus lil Tillgate. Tillgate hija tieghek.
Keith Schembri : Ma kelliex taghti flus. It was a potential client, ma taghtix. Imh. M. Mallia : Potential, potential. Dejjem tghidilna potential.
Dr. T. Comodini Cachia : It was a main client skont id-dikjarazzjoni . . .
Keith Schembri : It’s a client, klijent. Jien ma ghandi l-ebda klient li jaghtini l- flus. Jiena l-klienti nbehhilhom u jaghtuni l-flus, imma hadd ma jaghtini flus ghalxejn.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela ghalxiex kien se jaghtik il-flus minn Bangladesh Yorgen Fenech allura?
Keith Schembri : Ma kellux x’jaqsam. Qed tipprova titfali l-kliem f’halqi. Dr. T. Comodini Cachia : M’iniex qed nitfalek il-kliem f’halqek.
Keith Schembri : Iva hekk qed taghmel. Hekk qed taghmel.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti ghamilt stqarrija u ghidt li l-progett tieghek f’Bangladesh kien biex tiehu l-opportunita’ mill-interessi u mill- konnessi li kellu Yorgen Fenech f’Bangladesh. Qed nitolbok tispjega dawk il-konnessjonijiet li Yorgen Fenech kellu f’Bangladesh. Kif kien il-progett tieghek ta’ negozju mieghu fil- Bangladesh? Inti ghidtilna li kellek . . .
Keith Schembri : He nispjegalek wahda. Ha nispjegalek wahda. Inti meta jkollok kuntatti, tajjeb, kif kienu jsiru maghna Malta, tmur gol- pajjiz u tghid dan il-pajjiz x’ghandu bzonn, tajjeb? Fejn nista’ nidhol f’negozju jiena? Be it maritime, be it a number of things. Being infrastructure projects. Illum ghandi esperjenza hafna ta’ kif jahdmu gvernijiet u pajjizi. Jien wara li nitlaq ovvjament ghandi kull interess li nesplojtahom dawk il-kuntatti u l-knowledge li ghandi hux.
Imh. M. Mallia : Qed tirrispondi b’mod generali. Id-domanda kienet differenti u kienet aktar specifika. Jekk joghgbok irrispondiha.
Keith Schembri : Mela erga’ staqsihieli please. Imh. M. Mallia : Erga’ ghidielu.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti ghidtilna illi kellek interessi u hsibijiet . . . Keith Schembri : Hsibijiet mhux interessi.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . ta’ negozju f’Bangladesh. Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : U ghidtilna wkoll illi dawk kienu bbazati biex inti tisfrutta l-interessi u l-konnessjonijiet li Yorgen Fenech kellu fil- Bangladesh. X’kien in-negozju li inti kellek ma’ Yorgen Fenech biex stajt tisfrutta l-konnessjonijiet tieghek fil-Bangladesh?
Keith Schembri : Jien ma kelli l-ebda negozju ma Yorgen Fenech. Ghidtielek erba’ (4) darbiet. Jien ma kelli l-ebda negozju . . .
Dr. T. Comodini Cachia : X’kien il-pjan tieghek biex tisfrutta l-konnessjonijiet ta’ Yorgen Fenech fil-Bangladesh?
Keith Schembri : Dr. Comodini Cachia qed turini vera kif ma tafx kif jahdmu business plans, all right. Business plans isiru fuq, mhux tad-dahq, business plans isiru . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Tad-dahq hafna . . . Keith Schembri : Le mhix. M’ijhiex.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . illi c-Chief of Staff jigi hawnhekk u jippretendi illi jghidilna illi kien se jisfrutta l-konnessjonijiet li Yorgen Fenech kellu fil- Bangladesh u mbaghad tigi hawnhekk u ma tafx kif kont se tisfruttahom dawk l-interessi. Dak tad-dahq ghax qed tidhaq bil- pajjiz sur Schembri.
Keith Schembri : Hazin tidhaq bil-pajjiz. Jiena taf x’jien, jiena proud mill- pajjiz tieghi, ma mmurx barra nghid kontrih kif jaghmlu n-nies taghkom. Qatt ma dhaqt b’pajjizi jien.
Imh. M. Mallia : Tidholx . . .
Keith Schembri : Le hi dahlet fil-personal. Gabitha politika hu, jew politika gabitha hu.
Imh. A. Lofaro : Le, le, le, le, le, le.
Keith Schembri : Sorry ta! Gabitha politika hux. Imh. A. Lofaro : Le, le, le din il-linja trid tieqaf eh.
Imh. M. Mallia : Id-domanda ma kien fiha xejn politiku.
Keith Schembri : Imma hi gabitha. Mhux ghalikom ta’. I am sorry.
Imh. M. Mallia : Id-domanda ma fiha xejn politiku. Keith Schembri : Ir-risposta taghha kienet.
Imh. M. Mallia : Ir-risposta tieghek ghad irridu naraw. Ghax ghadek ma rrispondejtiex. X’kellek f’mohhok meta ridt tmur il-Bangladesh?
Keith Schembri : Jien kelli f’mohhi nuza l-kuntatti li kelli jien . . . Imh. M. Mallia : Inti kellek il-kuntatti?
Keith Schembri : Kelli wkoll kuntatti. Sorry wahda ta’.
Imh. M. Mallia : Irrispondi. All right tuza l-kuntatti tieghek.
Keith Schembri : Il-kuntatti tieghi jien kull meta nitilghu United Nations u hekk ikolli kuntatti ma hafna nies. Mhux just Bangladesh, Vietnam, up coming market.
Imh. M. Mallia : Imma Bangladesh issemmiet.
Keith Schembri : Il-Bangladesh issemmiet ghax il-habib tieghi Yorgen Fenech tajjeb, l ikien habib ta’ hafna nies dak iz-zmien ma ninsewhiex . . .
Imh. M. Mallia : All right. All right.
Keith Schembri : U li kien stmat hawn fuq dak iz-zmien ma hafna nies, hafna nies, tajjeb, hafna nies, mhux just minn din in-naha, hafna nies . . .
Imh. A. Lofaro : M’ghandix dubju.
Keith Schembri : . . . u nigi ghaliha aktar tard ok. Jiena dan kullhadd irid jaghmel bicca negozju mas-sur Fenech dak iz-zmien. Is-sur Fenech kien . . .
Imh. A. Lofaro : It-Tumas Group hux. Mhux ovvja t-Tumas Group. Imh. M. Mallia : X’idea kellek ghal Bangladesh?
Keith Schembri : Bangladesh konna qed – kont tkellimt mieghu forsi naraw affarijiet infrastruttulari u ta’ maritime, Bangladesh.
Imh. A. Lofaro : Maritime u infrastructural ok. Imh. M. Mallia : Allura Maria kien hemm bzonn . . . Imh. A. Lofaro : Issa qalilna ejja all right. Ejja, ejja . . . Imh. M. Mallia : All right ghidtilna.
Imh. A. Lofaro : Ejja nkomplu.
Keith Schembri : Anqas haqq il-battikata.
Imh. A. Lofaro : Dibattitu politiku le ta’. Zgur li le.
Dr. T. Comodini Cachia : Meta ddikjarajt bhala main client 17 Black, inti kont taf diga x’negozju kont se taghmel ma’ 17 Black?
Keith Schembri : Ghadek kif staqsejtni u semmejtlek Bangladesh.
Imh. J. Said Pullicino : Lis-sur Fenech ghidtlu li inti semmejtu jew se ssemmieh?
Keith Schembri : Iva mela.
Imh. J. Said Pullicino : Kien jaf jigifieri? Keith Schembri : Kien jaf.
Imh. J. Said Pullicino : Kien jaf. Keith Schembri : Kien jaf.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri hawnhekk qed nghidu illi meta saret dik id- dikjarazzjoni fit- two thousand and fifteen (2015) jidhirli, s-sur Fenech u inti kontu diga tafu illi se taghmlu dan in-negozju fil- Bangladesh u s-sur Fenech ghalhekk kien jaf li inti ddikjarajtu bhala main client ta’ Tillgate.
Keith Schembri : Iva imma hemm differenza kbira Dr. Comodini Cachia. Ha nerga’ nirrepetiha ghaxar (10) darbiet.
Imh. A. Lofaro : Sur Schembri fil-microphone please.
Keith Schembri : Sorry. Ghax ghandi dan il-file u rrid nirrispondiha u nerga’ nirrepetiha ghaxar (10) darbiet. There is a difference between a potential client and a business plan, tajjeb, ghal affarijiet ohra. Jigifieri jekk tkellem kull bank li jezisti fid-dinja, aqbad il-banek l- Bank of Valletta, HSBC, Banif Bank u ara l-business plans li jigu prezentati. Minn ghaxra (10) jirnexxi wiehed (1). Minn ghaxra (10) jirnexxi wiehed (1). Ma jfissirx li ahna kellna f’mohhna li naghmlu hekk. Taf kemm kelli f’mohhi naghmel affarijiet fin-negozju mbaghad f’daqqa wahda tghid din mhix worth it.
Imh. A. Lofaro : Ehe.
Keith Schembri : Ghax we are taking things out of proportion issa hu.
Imh. J. Said Pullicino : Inti kellek il-pjani li kellhom jirrendu zewg miljuni pero’ dawk il-pjani setghu ma rnexxewx, jigifieri ma ghandniex xi nghidu.
Keith Schembri : Ehe hekk huma l-affarijiet.
Imh. J. Said Pullicino : U dawk il-pjani nifhem li anke kienu diskussi mas-sur Fenech?
Keith Schembri : Iva mela, ghax jiena kont nghidlu: isma jiena sakemm qieghed f’din il-pozizzjoni ma nistax naghmel negozju mieghek. Once li nitlaq ikun pjacir tieghi . . .
Imh. A. Lofaro : Once li nirtira mill-politika.
Keith Schembri : Ikun pjacir tieghi li naghmel in-negozu mieghek. Kif kien pjacir ta’ hafna nies li ghamlu negozu mas-sur Fenech. Pero’ s-sur Fenech lili qatt ma tani xejn u qatt ma tani xejn ghal xejn u nixtieq nigi ghaliha dan il-punt. Nixtieq li jkolli l-opportunita nitkellmu fuq dak il-punt ghax jien hemm hafna affarijiet li nixtieq nghid meta nara certu affarijiet li ntqalu fl-Inkjesta Publika, li kultant nispera li nofs in-nies li gew hawn ma halfux fuq is-salib ghalxejn, but anyway, pleasures yet to come.
Imh. A. Lofaro : Jekk thoss li ghandek tghidulna ghidulna. Keith Schembri : Pleasures yet to come. Pleasures yet to come. Imh. A. Lofaro : Ghidulna sur Schembri.
Keith Schembri : Pleasures yet to come ghax facli tivvinta fuq Keith Schembri, tharref fuqu ghax jien qatt ma kont hawn biex niddefendi ruhi tajjeb, imma l-affarijiet ma grawx hekk.
Imh. A. Lofaro : Ghandek dritt illi tispjega li tghidilna inti issa.
Keith Schembri : U jiena forsi sabu li jiena persuna li qatt ma tkellimt, allura facli hu. U ija dak always in the background itfa’ fuqu, itfa’ fuqu.
Imh. J. Said Pullicino : Ahna l-opportunita li inti tesprimi ruhek fil-parametri li qed nitkellmu . . .
Imh. A. Lofaro : Ghandu kull dritt. Ghandu kull dritt.
Keith Schembri : Kieku ma sasejtnix kont ha nitlob jien li nitla nixhed. Imh. A. Lofaro : Mhux ovvja imma, mela, mela.
Imh. J. Said Pullicino : Hekk hu le, le din hija mportanti. Imh. A. Lofaro : Ghandek dritt.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri inti hassejt il-htiega li tigi tixhed hu, fair enough.
Imh. A. Lofaro : Mhux hekk.
Imh. J. Said Pullicino : U ahna sakemm tkun within the parameters ta’ l- inkjesta taghna, naghtuk l-opportunita . . .
Imh. A. Lofaro : Issa jekk intqalet xi haga fuqu ghandu dritt li jirribattiha hux. Keith Schembri : Nixtieq, nixtieq.
Imh. J. Said Pullicino : Inti s-sur Fenech ghenek f’certi affarijiet jew le? Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Inti ghentu lis-sur Fenech f’certi affarijiet, le?
Keith Schembri : F’liema sens?
Imh. J. Said Pullicino : L-ewwel ghidtli li ghentu lil xulxin b’xi mod. Hekk qed nifhem jien.
Keith Schembri : Ghentu f’liema sens imma?
Imh. J. Said Pullicino : Le, le ma nafx. L-ewwel semmejt li inti lis-sur Fenech ghentu, kont se nsaqsik, hu ghenek?
Imh. A. Lofaro : Hu qal ma tanti xejn b’xejn.
Keith Schembri : Xejn b’xejn. Ghenni f’support. Support kif ghenuni hafna hbieb ohra tieghi ta’ jigifieri, pero’ he was always there.
Imh. J. Said Pullicino : Iva ma hemm xejn hazin li wiehed jghin lil iehor. Keith Schembri : Alla hares ma nghinux lil xulxin.
Imh. J. Said Pullicino : Kont ser insaqsik jekk inti ghentux pero’ wkoll. Ghax hu ghenek, issa init ghentu?
Keith Schembri : Gie li talabni pariri. Gie li talabni pariri bhal ma talbu pariri hafna nies ohra. Jien meta tlajt fil-gvern u forsi dik kienet ghal nies zball, ghal nies fehmuha. Ahna dejjem dhalna from day one – elventh (11th) March two thousand and thirteen (2013), li ahna nahdmu ma kullhadd u nghinu lil kullhadd. Jiena mhux ha noqghod nistahba wara u ghajruni biha, t-tieni gimgha li konna fil- Gvern kont bghatt, ha nsemmieh, nista’ nsemmi isem, ghas-sur Zaren Vassallo li kullhadd jaf li mhux xi persuna li jdoqq il- bandiera. Ghidltu : Zaren, ghidltu : minn qalbi qed nghidlek ibqa’ ahdem, ibqa’ ohlom, ibqa’ mpjega n-nies, inti wiehed mill-ikbar gruppi li hawn Malta. Dan l- ufficcu ghalik miftuh il-hin kollu, and that is the way li konna nahdmu ahna jigifieri. U naghti pariri, jigi jghidli ha ninvesti hawn, nghidlu isma ccekkja naqra jekk hux worth it tinvesti hawn kif qeghdin l-affarijiet. Ha ninvesti jien naf f’dar tax-xjuh – isma hemm daqshekk fil-waiting list . . .
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri dan joqghod fil-kuntest ta’ business friendly u ma hemm xejn hazin u ta rizultati u l-problema hi mbaghad kemm tkun qrib tas-sitwazzjoni u jekk xi hadd japprofitta ruhu ghax hawn . . .
Keith Schembri : U serrah rasek li l-greed li konna naraw iggib ghajnejk wara widnejk, ghax kultant in-nies taghtihom subgha u johdulek idejk kollha.
Imh. J. Said Pullicino : Hekk hu, hekk hu. Issa l-problema taghna ghax mhux se narawha llum ghax mhux ser inlahqu llum zgur, imma l- kwistjoni kollha qieghda illi hux se jigri illi meta jkun hemm sitwazzjonijiet bhal dawn, ikun hemm zbilanc bejn l-interess tal- pajjiz u l-interess tal-persuna.
Keith Schembri : Jien f’kull decizjoni li hadt dejjem l-interess tal-pajjiz zammejt quddiem ghajnejja, dejjem. Kieku r-rizultati ma gewx hekk. Il-pajjiz jigi mkejjel bir-rizultati li jattjieni. Jiena bir-rispett kollu, kullhadd jitkellem meta tlajna fit-two thousand thirteen (2013), l-ewwel gimgha tljat mas-sur Alfred Camilleri, mal-Prim Ministru u ma Louis Grech. Ghadni ma nista’ ninsiha qatt meta kienu ha jdahhluna fl-excessive deficit procedure u qed jghidulna isma tridu tghodllu t-taxxi, tridu taghmlu hekk, tridu taghmlu hekk biex tohrogu mill-excessive procedure. Hareg il-Prim Ministru qalli
: Keith jiena ma jien ha nghodlli l-ebda taxxa, ara kif ha noholqu l- gid biex inzidu r-revenue tal-pajjiz. Issa hadt shortcuts? Iva hadt shortcuts. Ghamilt zball hadt shortcuts? Tistghu tghidu li hadt zball li hadt shortcuts imma kont proud li hadt is-shortcuts u llum il-pajjiz qieghed fis-sitwazzjoni finanzjarja . . .
Imh. J. Said Pullicino : Sakemm is-shortcuts tehodhom – sakemm is- shortcuts tehodhom fil-parametri tar-regoli m’hemmx problema ta’ xejn, anzi huwa validu ghax toqtol il-borukrazija u jkun hemm l- avvanz. Pero’ ahna mhux din qed naraw. Ahna qeghdin naraw daqsxejn id-dellijiet hu l-ewwel ghidna, ghax il-problema din hi illi .
. .
Keith Schembri : Imma d-dell taf kemm hu facli toholqu Sur Imhallef hu? Taf kemm hu pacli tohloq id-dell hu? Facli hafna tohloq id-dell. Jiena kulltant noqghod nara l-kitbiet, per ezempju whatever hu, erba’
(4) snin kick back, kick back, tohrog il-prova no kick backs. Qatt ma harget dik. Kelli nigi nohrogha jiena u llum din l-inkjesta ma tohrogx allura. Ha nghid xi haga ohra u forsi ha tigu ghaliha iktar – ma nistax nixhed fuqha ghax hemm investigazzjonijiet, inkjesti ghadhom ghaddejjin. Bir-rispett kollu jhamguni, jhamguni, jhamguni fuq l-inkjesta . . . .
Imh. J. Said Pullicino : Fejn hemm l-inkjesti ahna ma nidhlux.
Keith Schembri : Fuq l-inkjesta ta’ Adrian Hillman tat-Times. It-Times ghadha sa llum ma ppublikatx l-inkjesta, l-inquiry li ghamlu huma. Dik hi t- trasparenza li tferrex il-media. Ghamilt inquiry biex tara jien – taf x’ma kienux isibu t-Times dak iz-zmien li jien tajthom magna b’zewg miljun irhas, il-kumpanija tieghi taghthom magna b’zewg miljun irhas, audited mil-PWC ir-rapport kollu, tajjeb, u nqala dan il- proglom kollu, facli, facli, jigifieri facli thammeg, facli thammeg.
Imh. J. Said Pullicino : Dawn huma issues li jinqalghu meta jkun hemm, ifhimni ftit, inti ghidt ma hemm xejn li huwa irrikonciljabbli bejn negozjant u CEO, imma fil-verita mbaghad tant hemm minn dawn l-incidenti illi necessarjament ghax inti tahdem trid u fin-negozju kont qabel u bqajt ghaddej wara ghax anke din jigifieri u llum qed jinholqu dawn is-sitwazzjonijiet. Issa w ahna qeghdin hawn biex naraw jekk dawn is-sitwazzjonijiet inholqux f’certi ambjenti.
Keith Schembri : Jiena if I may, if I may, jien bl-ebda mod, bl-ebda mod ma rrid nindahal lil Bord, ghax min jien biex nindahal lill-Bord, tajjeb. Imma jekk kont fhimt sew fit-termini ta’ l-Inkjesta, tajjeb, wahda mill- affarijiet kien fuq impunity li setghet inholqot mill-Istat.
Imh. A. Lofaro : Ehe.
Keith Schembri : Jien ghadni sorpriz u perpless kif persuna li kienet tokkupa t- tmien l-ghola kariga fl-istat tal-pajjiz, Kap ta’ l-Oppozizzjoni, Dr. Adrian Delia, tajjeb, li s-sinjura Caruana Galizia, Alla jahfrilha, kienet qalet fil-kitbiet taghha, tajjeb, kien jaghmel xi ADDs in Soho prostitution, kellu offshore bank account in Jersey which receives proceedes from prostitution, dan mhux mill-maritime jew mill- Bangladesh, tajjeb, u f’artiklu ts-sinjura Caruana Galizia fi Frar ta’ l- elfejn u sbatax (2017), sorry f’Marzu ta’ l-elfejn u tmintax (2018) it-Times of Malta rraportat that the FIAU found sufficient information to conclude that Adrian Delia and his bank account in Jersey may have been used for money laundering. Dan it-tmien l- ghola kariga fl-istat. Jien nahseb li din kienet contribution ukoll ghal impunity.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri, l-Bord ikkonsidra u ghadu jikkonsidra jekk hux il-kaz illi Dr. Delia nressquh, dik haga taghna niddeciedu
ahna. Pero’ l-problema tieghek, mhux tieghek , il-problema qieghed hawn . . .
Keith Schembri : Nista nkompli bicca? Iva naf, naf. Ha nkompli bicca ohra jekk joghgbok?
Imh. J. Said Pullicino : Il-problema qieghda hawn biss illi Dr. Delia ma jirrizultax sa issa minn imkien li b’xi mod remotatiment inkluz fl- omicidju, tajjeb. Issa din l-istorja kollha, s’issa.
Keith Schembri : Le, le, le, le. Le, le, le, le, le.
Imh. J. Said Pullicino : . . . u mhux se ninvolvi lilek, pero’ jirrizulta, tajjeb, sa llum, ghax jista’ jkun hemm ukoll toroq ohrajn, imma sa llum it- triq li ghandna li twassal ghar-rizoluzzjoni ta’ l-assassinju hija differenti, ma tolqotx, u allura sa hemm il-kumplament kollu validu li ghit int issa, tajjeb, u ma hemm xejn xi jzommna . . .
Keith Schembri : U ha nkompli bicca ohra . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ma nafx nistax inkompli bid-domandi fuq il-Panama Papers.
Imh. A. Lofaro : Ma hemm xejn xi jzommna.
Keith Schembri : Ha nkompli bicca ohra jekk joghgbok. Ha nkompli bicca ohra jekk joghgbok?
Dr. T. Comodini Cachia : Ma nafx jekk nistax . . .
Keith Schembri : Ha nkompli bicca ohra jekk joghgbok. Fi Frar ta’ l-elfejn u sbatax (2017), tajjeb, f’artiklu iehor ta’ Mrs. Caruana Galizia bit- titlu Michael Falzon a fraud, a liar and a cheat and his failure about right and wrong and his failure to understand detail. Din qed tghid li waqt li Michael Falzon, l-ex Ministru, li l-ex Ministru Ninu Zammit fi Swiss Leaks li intom naf qed tippruvaw iggibu l- informazzjoni, dawn instabulhom tliet miljuni u nofs Euro fil- kontijiet fl-Isvizzera u rripatrihawhom fl- amnestija li hareg Gvern Laburista fit-two thousand and fourteen (2014).
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri nerga’ nghidlek, nerga’ nghidlek, dawn li qed issemmi inti kollha maghrufin mill-Bord. Il-kwistjoni kollha mhix dik, kif jaqghu dawk fit-termini ta’ referenza taghna marbuta ezattament ma’ l-assassinju. Jigifieri ahna . . .
Keith Schembri : Impunity imma, l-impunity kollha . . .
Imh. J. Said Pullicino : Zomm daqsxejn impunity ehe, impunity f’certu zmien tal-hajja tal-bniedem.
Keith Schembri : This is February two thousand and seventeen (2017) ta’.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri fhimtek sew tghid kif taf illi dan il-Bord qed jipprova jsib informazzjoni fuq is-Swiss Leaks? Minn fejn sirt taf illi dan il- Bord qed ifittex informazzjoni fuq is-Swiss Leaks?
Keith Schembri : Ghax qrajtha. Jiena kollha, tlabtu lill-Kummissarju tat-Taxxi Interni.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti taf illi l-Prim Ministru Robert Abela oggezzjona, rrifjuta illi jaghti dik l-awtorizazzjoni lis-sur Gerthy?
Keith Schembri : Jiena he nghidlek jiena mhux qieghed hawn biex niddiskuti l-Prim Ministru . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Imma taf?
Imh. J. Said Pullicino : Ahna li qed nghidulek huwa li n-nies li qed issemmi inti huma nies imsemmijin fil-lista li ahna tlabna li jkollna. Issa dina apparti ghax imbaghad ahna niddeciedu l-provi li ghandna bzonn, tajjeb. Li qed issemmi inti . . .
Keith Schembri : Hija decizjoni taghkom. Ma nistax nindahal. Imma ghalija this is a form of impunity.
Imh. J. Said Pullicino : Dik hija veduta tieghek u nifhimha . . .
Keith Schembri : A form of impunity meta, sorry, l-ex Kap ta’ l-Oppozizzjoni, hija dokumentata ghax jien tlajt nixhed, tlajt nixhed ok fl-Inkjesta li fetah l-Onorevoli David Thake quddiem Doreen Clarke fejn dan bil- WhatsApp Chat ma’ Yorgen Fenech kien qed jiehu ammont ta’ flus b’mod regolari. Huwa u Pierre Portelli, jigifieri that’s not an impunity?
Imh. J. Said Pullicino : Jiena m’ghandix dubbju li dan li qed tghid int u hafna nformazzjoni ohra harget u ghad trid tohrog, imma ahna mhux dak il-punt taghna, ahna qeghdin fuq certu triq u dik it-triq irridu nghazlu, tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri inti tikkonferma – jien fhimtek sew meta inti ghidt il-main clients dikjarati minn Carl Cini li ddikjara biss tnejn (2), 17 Black u Macbridge inti terga’ tikkonferma illi 17 Black tghajtielu inti.
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma Macbridge ma tafx minn fejn gabha? Keith Schembri : Zgur li le. Ma nafx minn fejn gabha.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura fit-tmintax (18) ta’ April elfejn u tmintax (2018)
. . .
Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghalfejn inti hrigt press release u ha nikkwotahhielek. Keith Schembri : Ghandi qieghda quddiemi m’ghandekx ghalfejn.
Dr. T. Comodini Cachia : Qieghda quddiemek u ha nikkwotahielek xorta. Keith Schembri : Qieghda quddiemi.
Dr. T. Comodini Cachia : Nikkwotahielek xorta sur Schembri. Keith Schembri : Tajjeb, tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Press release by Keith Schembri, Chief of Staff at the Office of the Prim Minister. 17 Black and Macbridge were included in draft business plans for my business group as potential clients. My companies make dozens of business plans such as these, however it is a fact that neither 17 Black nor Macbridge ever became clients of my business group and no transactons were ever recorded with these companies or with me personally.
Keith Schembri : Hekk hu.
Dr. T. Comodini Cachia : I have no knowledge of the transfers referred to, nor any knowledge to the alledged payment. Issa l-mistoqsija tieghi hi din . . .
Keith Schembri : Tista’ terga’ taqraha imma? Dr. T. Comodini Cachia : . . . liema hi l-verita’ . . .
Keith Schembri : Tista’ terga’ taqraha imma ha nghidlek fejn qieghda l-verita’.
Erga’ aqraha.
Dr. T. Comodini Cachia : Liema hi l-verita’ . . .
Keith Schembri : Erga’ aqraha ghax inkella nerga naqraha jien hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri jimporta turi ftit rispett ghax inkella ha nitlob il-Bord.
Imh. A. Lofaro : Imma inti ghandek quddiemek le sur Schembri? Keith Schembri : Urejt hafna rispett.
Imh. M. Mallia : Imxejna tajjeb, ma nkissrux kollox fl-ahhar.
Dr. T. Comodini Cachia : L-istqarrija harigha hu mill-Ufficcju tal-Prim Ministru imma press release by Keith Schembri Chief of Staff at the Office
of the Prim Minister. Darbtejn jirrepeti illi 17 Black and Macbridge were included in draft business plans for my business group as potential clients. U allura nitlob ix-xhud in vista ta’ dak li ddikjara fit-tmintax (18) ta’ April, elfejn u tmintax (2018) u ta’ dak li ddikjara issa quddiem dan il-Bord, liema hija l-verita dwar Macbridge.
Keith Schembri : Macbridge nerga’ nsostni, ha naqrahhielek nerga – 17 Black and Macbridge were included . . .
Imh. A. Lofaro : Were included.
Keith Schembri : . . . not by me, were included. Imh. M. Mallia : Din l-ispjegazzjoni tieghek voldieri? Keith Schembri : Were included.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri fl-elfejn u tmintax (2018) meta l-Prim Ministru u inti tirreferi ghaliha bhala – ahna konna fil-Gvern, ahna gejna eletti fil-Gvern, jigifieri inti thossok parti minn dak il-Gvern sew.
Keith Schembri : Alla hares le.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura meta fl-elfejn u tmintax (2018) dak il-Gvern kien ilu sentejn mil-inqas jaqla’ fuq wiccu minhabba d- dikjarazzjonijiet tieghek, il-ftuh ta’ Tillgate u t- trust fi New Zealandu ta’ Konrad Mizzi, minkejja dan fi stqarrija li inti hrigt mill- OPM ma hassejtx il-htiega li tghid isma 17 Black iva imma Macbridge le.
Keith Schembri : Le ma hassejtx.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma kif tispjegaha din?
Keith Schembri : Le ma hassejtx u ha tibqa; tghid naqilghu fuq wiccna u naqilghu fuq wiccna . . .
Imh. J. Said Pullicino : Zomm sekonda sur Schembri. Dakinhar meta hrigt l- istatement inti assument il-paternita ta’ Macbridge.
Keith Schembri : Le, ha naqrahhielek Sur Imhallef . . .
Imh. J. Said Pullicino : Zomm sekonda, mhux li hi tieghek ta’. Mhux li hi tieghek. Illi hi kumpanija illi inti kont taf x’se taghmel, tajjeb, tant hu hekk illi inti chadt.
Keith Schembri : Le, le, le ha nerga naqrahielek Sur Imhallef.
Imh. A. Lofaro : Imma xi tfisser were included? Sur Schembri, xi tfisser allura? Were included.
Keith Schembri : Were included, not I included. They were included. Imh. A. Lofaro : By whom?
Imh. J. Said Pullicino : Mhux inti allura nkulejthom . . .
Keith Schembri : Pero’ nahseb l-iktar haga mportanti f’din l-istqarrija taf x’inhi Dr. Comodini Cachia, tajjeb, no transactions were ever . . .
Imh. J. Said Pullicino : No, no, no . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ix-xhud jindika lil Bord ghax . . .
Imh. J. Said Pullicino : Ifhimni ftit, hemm id-delitt u hemm it-tentattiv tad- delitt tajjeb? Jigifieri tghid li ma kienx hemm transazzjonijiet ghalija ma tfisser xejn, tajjeb? Ghaliex ghalija . . .
Dr. E. Gatt : . . . . (speaking off microphone)
Imh. J. Said Pullicino : Dottore, ix-xhud jixhed hu. Dr. E. Gatt : . . . . (speaking off microphone)
Imh. J. Said Pullicino : Ix-xhud qed jghid illi d-difiza tieghu hi li l-ebda transazzjoni ma saret f’dawk il-kumpaniji.
Dr. E. Gatt : . . . . (speaking off microphone)
Imh. A. Lofaro : Ix-xhieda tieghu. Ix-xhieda tieghu.
Imh. M. Mallia : Inti tibqa tghid illi dwar Macbridge mhux int ktibtha? Keith Schembri : Mhux jien.
Imh. A. Lofaro : U meta ghidt were included . . . Imh. M. Mallia : . . . stqarrija.
Keith Schembri : Hekk hu.
Imh. M. Mallia : Were included mhux inti dahhaltha mela fl-istqarija anqas? Imh. A. Lofaro : Le hu kitibha dik, zgur.
Keith Schembri : Mhux jien imma apparti, nerfaghha jien. 17 black and Macbridge were included, included but not by me included.
Imh. M. Mallia : Not by you. Keith Schembri : Not by me.
Imh. M. Mallia : U tridna nemmnuha dik imbaghad. Keith Schembri : Dik decizjoni taghkom.
Imh. A. Lofaro : Hekk qed tixhed bil-gurament.
Keith Schembri : Dik hija x-xhieda tieghi u nahlef li hija l-verita. Imh. A. Lofaro : Hekk qed jixhed bil-gurament.
Imh. J. Said Pullicino : Il-verita’ ma hemmx x’tahseb fuqha ta.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri ha nurik id-dokument li konna qed nistennew biex jigi printjat.
Imh. A. Lofaro : Ehe, dak id-dokument iva. Dak li semmejna qabel hux dan ? Dr. T. Comodini Cachia : Iva. Dan huwa dokument forsi l-Bord jista jarah fuq il- monitor taghhom. Id-dokument ta’ l-iskeda jigifieri dan. Qed
naraw dokument ta’ – ahna nsejhulu l-KYC, know your client, biex jinfetah bank account.
Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Legal name of the company Tillgate Inc. Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Incorporaton date ta’ Tillgate Inc. twenty thirteen (2013), country of incorporation, Panama, shareholders and participation Orient Trust, New Zealand Limited as trustee of Hust Trust. Hundred percent (100%) bhala percentage of participation, activity products and services, provision of consultancy and management services. Sources of the assets, the company is a new setup and there are no assets being put into it. Inti ma ghadekx kif tghidilna li ghamlit din l-istruttura to actually place all your assets in the structure?
Keith Schembri : In the trust, not in the company.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri din inti fhimtha illi hija biss qed tirreferi ghall- kumpanija Tillgate?
Keith Schembri : Mhux hekk qieghda hawnhekk Tillgate ija.
Dr. T. Comodini Cachia : Pero’ tikkonferma illi l-unika share holder ta’ Tillgate hija t-trust?
Keith Schembri : Hija t-trust. It-trust. Imma l-assi fit-trust irrid nitfaghhom, l- assi fit-trust trid titfaghhom mhux fil-kumpanija. Il-kumpanija ma jkolliex assi.
Dr. T. Comodini Cachia : Issa kwistjoni ohra imma relatata ma din. L- International Consortium of Investigitve Journalists qatt baghtulek mistoqsijiet biex tirrispondihom dwar l-istrutturi tieghek fil- maPana u New Zealand?
Keith Schembri : Ma niftakarx. Li niftakar li ktibtilhom jien. Dr. T. Comodini Cachia : Ktibtilhom inti?
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : U ghndek kopja ta’ xi ktibtilhom? Keith Schembri : Iva, tridha?
Dr. T. Comodini Cachia : Iva.
Imh. A. Lofaro : Tista’ taghtihielna jew naghmlu fotokopja? Keith Schembri : Tistghu zzommuhom ta’.
Imh. A. Lofaro : Ok.
Keith Schembri : Araa jiena wzajt il-kumpanija Shillings biex nibghat zewg (2) ittri. Shillings is a reputation managemnet.
Imh. A. Lofaro : Yes, nafu, nafu diga.
Keith Schembri : Tajjeb, mela Shillings bghatt ittra lil Mossak Fonseca, tajjeb, fejn qed nitlobhom visability ta’ x’hemm, ghax jien ma kellix idea x’hemm. Jigifieri qed nitlobhom all documents crated by you for our clients, all corrispondence, any corrispondence refering to our clients, right.
Imh. A. Lofaro : Mela dak id-dokument qed jesebih.
Keith Schembri : U ittra lil ICIJ, tajjeb, fejn qed nitlobhom – now requires to provide full copies of any documentation and all corrispondence. L-istess haga li tlabt lil Mossak Fonseca, tajjeb? Ovvjament giet ikkowtata l-Ligi Ewropeja.
Imh. M. Mallia : Sixth (6th) May, sixteen (’16)? Keith Schembri : Sixth (6th) May.
Imh. A. Lofaro : Sixth (6th) May.
Keith Schembri : Tajjeb? Li ghaliha rrispondew MDR, Law. LLC li jirraprezentaw Center for Public Integrity, fejn they declined u kkowat ligi Amerikana.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela, jiena ghandi wkoll kopji ta’ l-ittri illi inti nkarigajt lil Shillings bihom u ghandi wkoll il-client mandate illi inti tghajt lil Shillings. Il-clients mandate huwa gurnata qabel id-data li ntbaghtu l-ittri, ffirmat fil-hamsa (5) ta’ Mejju, elfejn u sittax (2016). Kif tispjega sur Schembri illi lil Shillings inkarigajtuha kemm inti kif ukoll il-Ministru Konrad Mizzi biex jaghmlu ezatt l- istess affarijiet, specjalment fid-dawl illi l-istrutturi tieghek u l- istrutturi ta’ Konrad Mizzi huma wkoll identici. Jigifieri hawnhekk ghandi l-ittri identici ta’ Shillings li Shillings baghtu ghan-nom tieghek u ghan-nom tas-sur Mizzi. U mbaghad ghandna minn
naha ‘l ohra fil-Panama Papers l-istess strutturi ghalik u ghas-sur Mizzi mill-istess kumpanija?
Keith Schembri : Nahseb ghandek zball. K-ittri mhux identici. Dr. T. Comodini Cachia : X’inhuma?
Keith Schembri : L-ittri mhux identici.
Dr. T. Comodini Cachia : Trid tara l-ittra tas-sur Schembri? Keith Schembri : Tas-sur Mizzi jekk joghgbok.
Dr. T. Comodini Cachia : Trid tara l-ittra ta’ Dr. Mizzi? Keith Schembri : Yes please.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela le. Qed naghtik l-ittra kemm tieghek kif ukoll ta’ Dr. Mizzi halli tkun tista’ tikkomparhom.
Keith Schembri : Jekk m’inhiex sejjer zball hemm ittra ohra tas-sur Mizzi.
Dr. T. Comodini Cachia : Kif taf x’hemm fl-ittri tas-sur Mizzi jekk qatt ma ddiskutejtu n-negozju taghkom?
Keith Schembri : Ghax it is public source. Jekk taghmel search. Dr. T. Comodini Cachia : Fejn hi public source?
Keith Schembri : Issa nidhol fl-internet u nsibielek. Dr. T. Comodini Cachia : Fittixha fil-kaz.
Keith Schembri : Mhux issa ta’.
Dr. T. Comodini Cachia : X’fiha l-ittra ‘l ohra ta’ Dr Mizzi illi m’hijiex din? Keith Schembri : Fittixha u tara inti.
Dr. T. Comodini Cachia : Le skuzani ta’.
Keith Schembri : Le, le, l-ewwel nett ma tirrigwardjax lili . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ix-xhud irrisponda illil-ittri mhumiex l-istess, meta jiena wrejt lix-xhud l-ittra tieghu, miktuba ghan-nom tieghu u l- ittra miktuba ghan-nom ta’ Dr. Mizzi, x-xhud induna li huma l- istess. Ghalhekk ix-xhud irrisponda u qal imma hemm ittra ohra ta’ Dr. Mizzi li m’hijiex l-istess. Mela x-xhud jaf sew x’fiha l-ittra ‘l ohra u jista’ jixhed dwarha. X’fiha l-ittra ‘l ohra?
Keith Schembri : Jiena qed nghidlek li hemm ittra ohra, inti kif fittixt dawk u sibthom nahseb li huwa d-dmir tieghek li ssib l-ittra ‘l ohra.
Imh. J. Said Pullicino : Le, le, le. Keith Schembri : Le?
Imh. J. Said Pullicino : Ha nghidlek ghaliex. Keith Schembri : Mela issa nohrog u nsibha.
Imh. J. Said Pullicino : Ghaliex id-domanda kienet intiza biex naraw kienux flimkien l-operazzjonijiet. L-operazzjonijiet jirrizulta minn dawk id- dokumenti li jidher li huma l-istess, pero’ inti qed tghid li hemm ittra ohra illi inti trid tipproduciha issa, mhux huma.
Keith Schembri : Ma nistax insibha issa ovvjament, ma nistax insibha issa. Imh. M. Mallia : Tikkonferma li l-ittri huma l-istess.
Imh. J. Said Pullicino : Dawk iva.
Keith Schembri : Imma hemm iktar li m’humiex l-istess. Imh. M. Mallia : Hemm ittra ohra.
Keith Schembri : Hekk hu.
Imh. J. Said Pullicino : Jekk iggibilna nemmnuk altrimenti ma nemmnukx. Keith Schembri : Hekk hu.
Imh. M. Mallia : L-unika haga differenti illi wahda tirrisondi ghal certa Gillian
… u l-ohra tirrispondi ghal . . . .. Anke n-nies kwazi l-istess.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri l-ittra ‘l ohra li inti taf biha ta’ Dr. Mizzi x’fiha? Keith Schembri : Insibha u nghaddiha lil Bord.
Imh. J. Said Pullicino : Inti ghidtilna inti stess, skuzi ta’ ghax issa inti ghidtilna li mhux l-istess. Mela fiex m’humiex l-istess?
Imh. M. Mallia : Fejn hemm differenti?
Imh. J. Said Pullicino : Ma nistghux nemmnu bicca u ohra le – irridu nghattuha.
Imh. M. Mallia : Fejn qieghda d-differnza?
Keith Schembri : Nahseb issemmiet is-sinjura Caruana Galizia. Imh. A. Lofaro : Fil-blog taghha?
Keith Schembri : Nimmagina, imma . . . Imh. J. Said Pullicino : Ma fhimtx ta’.
Imh. A. Lofaro : Semmietha s-sinjura Caruana Galizia fil-blog.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti ghal liema ittri qed tghid ta’ Dr. Mizzi . . . Keith Schembri : Shillings.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . illi Shillings baghtu ghan-nom tieghu . . . Keith Schembri : Shillings, Shillings.
Dr. T. Comodini Cachia : L-ittri li Shillings baghtu ghan-nom tieghu lil Mossak Fonseca jew l-ittri li baghtu ghan-nom tieghu lill- ICIJ?
Keith Schembri : ICIJ.
Dr. T. Comodini Cachia : Lill- ICIJ. Jigifieri dawn ta’ Mossak Fonseca taqbel mieghi illi huma identici, kemm l-ittra li baghtu ghalik kif ukolll- ittra li kitbu ghal Dr. Mizzi?
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : L-ittri li baghtu ghan-nom tieghek lill- ICIJ u l-ittra li baghtu ghan-nom ta’ Dr. Mizzi lill- ICIJ qed tghidli li huma differenti?
Keith Schembri : Wahda minnhom tidher li hija l-istess imma jekk hemm ohrajn trid tara x’inhuma l-ohrajn hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Le inti ghidtilna li hemm ohrajn.
Keith Schembri : Jien m’ghandix ohrajn, Jien dawk biss ghandi. Dr. T. Comodini Cachia : Issa l-ewwel ghidtli li hemm ohrajn.
Keith Schembri : Jien ghidtlek li dawk biss ghandi Dr.Comodini Cachia.
Dr. T. Comodini Cachia : Le inti ghidtli illi issa mmur infittixhom jien u naghmel xogholi sew u nfittixhom ghax open source.
Keith Schembri : Open source.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela jekk inti rajthom ghax taf fejn qeghdin, qrajthom nifhem?
Keith Schembri : Qrajthom.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura x’inhi d-differenza taghhom sempliciment fir- referenza ghal Daphne?
Keith Schembri : Qed nghidlek, ma dhaltx fiha fid-dettal. Jien li rajt li mhux bhal tieghi, ghalhekk ghidtlek li mhux l-istess. Imma issa qed turini li l-istess.
Imh. M. Mallia : F’liema sens ma kienux bhal tieghek? Keith Schembri : Sorry?
Imh. M. Mallia : F’liema sens ma kienux bhal tieghek?
Keith Schembri : Kien hemm ittra minnhom li qed issemmi l-familja Caruana Galizia. F’tieghi jien qatt ma semmejt il-familja Caruana Galizia.
Imh. A. Lofaro : Kien hemm dak id-dettal.
Imh. J. Said Pullicino : Meta tghid open source ghax deheret fil-blog ta’ Caruana Galizia?
Keith Schembri : M’ghandix idea fejn imma issa ngibielkom. Dr. T. Comodini Cachia : Fil-blog qatt ma dehret.
Imh. J. Said Pullicino : Ma nafx.
Imh. A. Lofaro : Jien zgur ma nafx.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti semmejt kemm ‘il darba r-rapport ta’ l-inkjesta ta’ l-Egrant. Dan jghid hekk, f’paragrafu 142 jghid hekk: Firstly there is the incorporation of three (3) new BVI companies, Willerby, Blu Sea and Allbridge. For Brian Tonna, in barckets or the Nextia BT partnership, Ivan Camilleri and Chen Cheng respectively and the restructring of three (3) existing BVI companies, Colson, Lester and Selson for Schembri, Hillman and Scerri and the purchase of three (3) brand new Panama companies Tillgate, Hearnville and Egrant which compleated in July twenty thirteen (2013). We donnot know for certain if these three (3) companies were purchased in twenty thirteen (2013) specifically for Schembri and Mizzi and some other third party or whether Brian Tonna is correct in his testimony that all three (3) companies were purchased as shelf companies and then only two (2) were then assigned to Schembri and Mizzi. Issa d-domanda hija din: inti qabel meta saqsejtek il-kumpanija Calson fil-BVI hijiex tieghek ghidtli li ma tiftakarx.
Keith Schembri : Ma niftakarx.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura issa tiftakar jekk Colson, Lester jew Selson humiex tieghek?
Keith Schembri : Wahda minnhom zgur milli qed tghidli inti. Dr. T. Comodini Cachia : Wahda minnhom zgur.
Keith Schembri : Ma ghandix ghalfejn niddubita, la qed jghid hekk l-Imhallef issa Aaron Bugeja.
Dr. T. Comodini Cachia : U ma tiftakarx l-isem taghha?
Keith Schembri : Bejniethom it-tlieta (3) nahseb Colsons, ma nafx. Dr. T. Comodini Cachia : X’inhuwa?
Keith Schembri : Ghidtlek bejniethom it-tlieta (3), imma qed nahseb, Colsons
– bejniethom it-tlieta (3), nahseb imma.
Dr. T. Comodini Cachia : L-ahhar zewg (2) domandi fuq dak li xehed sa issa x- xhud ghax imbaghad hemm suggetti ohra. Ha mmur lura ghal pre twenty thirteen (2013) u l-involviment tieghek fil-politika fejn inti ghidt illi kellek kontrol totali tal-kampanja elettorali.
Keith Schembri : Mexxejt il-kampanja elettorali.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-kliem tieghek kien kontroll totali. Keith Schembri : Kontroll, kontroll.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela f’dak iz-zmien inti kont tmexxi wkoll working groups dwar policy u wiehed minn dawk il-working groups kien dwar l-energija?
Keith Schembri : Ma kontx immexxi. Kont membru fih.
Dr. T. Comodini Cachia : Kont membru tieghu. Min izjed kien membru fih dak il-working group?
Keith Schembri : Dan iltaqa’ tliet (3) darbiet biss fit-two thousand and thirteen (2013). Nies ma niftakarx min kien hemm izjed fih.
Imh. A. Lofaro : Dr. Mizzi forsi?
Keith Schembri : Le, le zgur li le. Dak sirt nafu fit-two thousand and twelve (2012). Imma nies innokwi jigifieri u ma nafx jekk ghandix insemmihom, wiehed niftakru zgur imma . . .
Imh. J. Said Pullicino : Kien hemm negozjanti fih dan? Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Kien hemm negozjanti?
Keith Schembri : Le, le, le. Nista’ nsemmi, esperti fl-energija. Imh. J. Said Pullicino : Fl-energija.
Keith Schembri : Ma nafx jekk hux . . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Mela fix-xhieda tieghek inti ghidt ukoll – actually m’iniex certa jekk fhimtekx sew, imma inti ghidt illi meta gejt mitlub toqghod bhala – tokkupa l-kariga ta’ Chief of Staff, inti kont iddecidejt illi ma tibqax tiehu progetti u xoghol tal-gvern?
Keith Schembri : Li ma kontx niehu qabel.
Dr. T. Comodini Cachia : Li ma kontx tiehu qabel.
Keith Schembri : Per ezempju tenders tal-karta, dak huwa l-bread and butter taghna tenders, jigifieri ilni nehodhom minn mindu kelli tmintax
(18) –il sena, jigifieri ma nahsibx li, pero’ xoghol tal-gvern xejn, progetti u hekk.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri tikkonferma illi waqt li inti kont Chief of Staff allura sad-disgha u ghoxrin (29) ta’ April, elfejn u tmintax (2018), inti hadt ‘il fuq minn erba’ mitt elf (400,000) kuntratti mill-OPM, l- Ufficcju tal-Prim Ministru.
Keith Schembri : L-Ufficcju tal-Prim Ministru hemm l-istamperija tal-gvern.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri dawk kienu kollha ta’ l-istamperija tal- Ggvern?
Keith Schembri : Kollha tenders dawk, tenders. Tenders kif nahseb hadt iktar taht Gvern Nazzjonalista milli taht Gvern Laburista.
Dr. T. Comodini Cachia : Tikkonferma wkoll illi fin-negozju illi kien anke ffirma l-Prim Minstru Joseph Muscat fir-rigward ta’ Crane Currency, tikkonferma wkoll illi inti kont involut fil-kumpanija tieghek Kasco, kienet involuta ma’ Crane Currency biex taghtiha?
Keith Schembri : Ma konniex involuti ma’ Crane Currency. Crane Currency ghazlu makkinarju li fuqu jigu pprintjati l-flus, tajjeb? U ahna naghmlu kellna numru ta’ technicians trenjati fuq il-komori, tajjeb, li naghtu servizz ta’ maintenance, kif naghtu wkoll lil numru ta’ stamperiji bhal De La Rue per ezempju. Kont proud li dak il- progett gie Malta, hafna kont proud.
Imh. J. Said Pullicino : Innegozjajtu int fil-fatt hu? Keith Schembri : Kont involut.
Imh. J. Said Pullicino : Fin-negozjati.
Keith Schembri : Ghax ix-xoghol tieghi nafu, qed tifhem x’qed nghidlek. Jigifieri dak nahseb tliet mitt (300) impjieg jekk mhux erba’ mitt
(400) impjieg, very well paid people, qed tifhem. Jien nahseb l- ikbar problema nqalghet mal-klijenti l-ohra kollha ghax hadu l- istampaturi kollha minn ghand l-istampaturi ‘l ohra kollha.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri inti tikkonferma dak li l-Prim Ministru Joseph Muscat kien qal illi ddiskreviek bhala catalis in making sure things got done when the deal to bring Crane Currency to Malta was first inked in September twenty sixteen (2016)?
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Kif involvejt ruhek biex iggibi dan in-negozju Malta? U dan kien parti mix-xoghol tieghek mit-terms and reference tieghek ta’ Chief of Staff u mhux tal-Ministru li kellu l-Malta Enterprise fuqu?
Keith Schembri : Jiena kont qed niddiskuti mal-Malta Enterprise dak iz-zmien
, mas-sur Mario Galea. Kien jaf li jien ghandi knowledge tajjeb f’dan is-suq, tajjeb? Tghajtu zewg (2) idejat, faqqajna l-idejat ma’ xulxin, gibtlu naqra swat analyses ghalfejn dawn jistghu jigu Malta
u ma jghazlux postijiet ohra, ghax dawn telqu minn Sweden biex ghamlu l-production line hawn Malta, tajjeb? U mhux hekk biss, konna qed nahdmu biex il-production line tigi rduppjata, tajjeb? Hu ta l-input tieghu, jien tghajt l-input tieghi. Zammejt lill-Prim Ministru nfurmat b’dak li qed jigri u rnexxielna nghalqu a huge achievement for the country.
Dr. T. Comodini Cachia : Ezempju iehor kienet it-tender ta’ l-MCAST li kien ukoll xoghol tal-Gvern. Din kienet xi haga li kont taghmel qabel ma’ sirt Chief of Staff minn dejjem?
Keith Schembri : Dejjem, MCAST, Central Bank, Bank of Valletta, APS, Lombard, ahna nissuplixxu il-copier paper lill- pajjiz, jigifieri ghandna iktar minn sixty percent (60%) tas-suq u dejjem b’tender Dr. Comodini Cachia.
Dr. T. Comodini Cachia : L-ahhar mistoqsija minn naha tieghi fuq il-kwistjoni tal-Panama Papers. Ghandi dokument li huwa dokument source of funds wealth to decleration form, li huwa dokument fuq il-letter head ta’ Mossak Fonseca, name of applicant for business beneficial owner Keith Schembri, datat sitta u ghoxrin (26) ta’ Lulju – date of birth sorry . . .
Keith Schembri : Dik id-date of birth. Hekk kont ha nghidlek.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . kont ha nikxef kemm ghandek zmien.
Keith Schembri : Ikxef, ikxef mux problema, mhux problema. Forty five (45).
Dr. T. Comodini Cachia : Name of company Tillgate Inc., company activity eventually management consultancy and brokerage, din id-darba wkoll. Il- kwistjoni li mbaghad minn consultancy daret ghal brokerage, dika inti kont taf biha jew din xi haga ohra li ma li mhux
. . .
Keith Schembri : Jiena l-unika haga li tghajt u kif tidher fic-car, li tghajt input fiha hija dik il-conditions tal-memorandum and articles of Association li qrajt l-ewwel, tal-maritime and so on and so forth, infrastructure so on and so forth.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri l-kelma ta’ brokerage dika dahhluha huma allura?
Keith Schembri : Iva. Pero’ jiena ma kontx privy ghaliha, ghalhekk jiena meta bghatt lil Mossak Fonseca through Shillings ghidtilhom jien nixtieq
inkun naf x’hemm, ghax jien ma kontx privy ghal dawn dawn l- affarijiet hu. Jien bdejt nara fuq il-media l-affarijiet tilghin li jien qatt ma ffirmajt ghalihom jien.
Imh. J. Said Pullicino : Imma intom negozjanti serji hux! Ma nistax nifhem jien kif wiehed jidhol ma’ socjeta estera f’dan it-tip ta’ negozju minghar ma jkun jaf ezatt x’qed jigri.
Keith Schembri : Jiena ma dhaltx ma’ socjeta estera. Jien dhalt ma l-awdituri tieghi hawn Malta.
Imh. J. Said Pullicino : Imma mbaghad huma qabbduk ma – ghax imbaghad dawn . . .
Keith Schembri : Fil-fatt ghalhekk ktibt lill-Mossak jien.
Imh. J. Said Pullicino : U jidher li nvolvew lil Malta f’problemi kbar, anke ta’ l-Egrant all right, imma hemm allegazzjonijiet ta’ firem foloz, ta’ nies. I mean din x’serjeta ta’ pajjiz hu.
Keith Schembri : Qed niehu pjacir li qed issemmi firem foloz Sur Imhallef.
Niehu pjacir, niehu pjacir.
Imh. J. Said Pullicino : Iva imma ssemmiha l-public knowledge.
Keith Schembri : Qed niehu pjacir, qed niehu pjacir. Inti l-ewwel semmejtli dellijiet. Meta tibda tara dawn il-movimenti kollha, l-hin kollu, gideb sfrenat, bicca minn daqshekk, jien ghalija Keith Schembri issa, jien ghalija issa, fuqi nista’ nitkellem, jien ghalija li jkolli offshore structure nixtieqek iggib negozjant hawn, kellek negozanti hawn, kieku saqsejthom jekk kellhomx offshore structure kullhadd jghidlek iva, kellu offshore structure.
Imh. J. Said Pullicino : Imma inti l-karta iffirmajtha kollha int hu? Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Inti l-instructions iffirmati kollha minnek jew mill- awditur tieghek? Ma hemmx firem iffalsifikati, huma ta’ min huma.
Keith Schembri : Le u zgur li le.
Imh. J. Said Pullicino : Allura l-problema din hi.
Keith Schembri : Imma inti semmejt il-falsification tal-firem hu. Fl-Egrant giet irrapurtat li kien hemm falsifikazzjoni ta’ firem.
Dr. T. Comodini Cachia : F’Tillgate u fl-e mails u l-firem kollha illi kien hemm fil- konfront tieghek, hemm xi falsifikazzjoni?
Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Le.
Imh. J. Said Pullicino : Mhux hekk hu. Dr. T. Comodini Cachia : Mela . . .
Keith Schembri : Nahseb le.
Dr. T. Comodini Cachia : Fuq dan id-dokument, inti komplejt tiddikjara illi source of funds/wealth the origin of the monies being used by the applicant for business to execute the specific transaction with Mossfon. U inti ndikajt personal assets u ndikajt ukoll proceeds from business trade.
Keith Schembri : Proceeds from business? Dr. T. Comodini Cachia : Trade.
Keith Schembri : Trade.
Dr. T. Comodini Cachia : Trade.
Keith Schembri : Dak li naghmel kulljum hawn Malta.
Dr. T. Comodini Cachia : Pero’ din ma kienx dak li taghmel kulljum. Din kienet ghal Tillgate Inc. li suppost kellha tkun kumpanija temporanja.
Keith Schembri : Temporanja, ezatt.
Dr. T. Comodini Cachia : Issa kif tispjega allura illi hawnhekk qed tghidilna u tinsisti illi f’Tillgate Inc. ma kellekx tghaddi assest, imma fid- dikjajrazzjoni tas-source of funds and wealth inti tghid lol Mossak Fonseca nizzilt personal assets proceeds from business trades.
Keith Schembri : Biex niftah bank account fil-kumpanija li trid asset, bilfors irid isir transfer mill-local money li ghandi mal-Bank of Valletta hawn Malta.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri allura kellek l-intenzjoni li tuzaha din il- kumpanija?
Keith Schembri : Kelli l-intenzjoni li nibdiha biex naghlaqha, imma ma nahsibx li qed tifhimni ta’.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri sakemm tibdiha mbaghad taghlaqha l- interimm period titfa’ Trust, titfa’ l-assest fiha, tghaddi affarijiet fihom . . .
Keith Schembri : Le mhux assest – l-affarijiet jahdmu hekk. Inti biex tiftahha go kont tghid taqbad hamsin elf (50,000) Euro u tiftahha, account. Imbaghad dik xogholha tkun ghamlitu l-kumpanija. Imbaghad
tinghalaq u x- xoghol, l-kumpanija, l-holding tieghi li townja l- kumpaniji ‘l ohra kollha timxi lejn New Zealand.
Imh. A. Lofaro : Il-holding company.
Keith Schembri : Il-holding company ghax il-holding company hija share holder fil- kumpaniji ‘l ohra kollha.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri hija skorretta l-percessjoni generali tajjeb . . . Keith Schembri : Ehe.
Imh. J. Said Pullicino : Illi dan ic-caqlieq ta’ kumpaniji, wahda wara ohra, wahda tghatti lill-ohra, hija ntiza biex speci titlef it-tracca tal-flus.
Keith Schembri : Le, le, le zgur li le, zgur li le, zgur li le. Zgur li le. Imh. J. Said Pullicino : Ghax il-percessjoni . . .
Keith Schembri : Ha nghidlek jien, il-percessjoni ta’ nies fil-business, ha naghtikom idea per ezempju. Ghalfejn inholqu dawn l-affarijiet. Issa jien kont liebes il-kappell ta’ Chief of Staff, Chief of staff li naf l-s-servizz finanzjarju jikkontribwixxi hafna ghall- pajjiz u kelli dilemma. Kelli dilemma kbira ghax jien kont ukoll fin-negozju. Mela jigi negozjant minn barra, jiftah kumpanija hawn Malta, jhallas thirty five (35), naghtuh thirty point three (30.3) lura, jhallas four point seven percent (4.7%). Kumpaniji, negozjanti Maltin li dejjem afdaw f’dan il-pajjiz, investew f’dan il-pajjiz, haddmu l-Maltin hawnhekk, ihallsu thirty five percent (35%), tajjeb? Issa hafna mill-Maltin qed jghidu isma vera nafu li din qed thalli hafna flus fil-pajijz, vera nafu imma it is not fair li jien qed nikkompeti ma ta’ bieb mieghi dan ihallas hamsa fil-mija (5%) taxxa u jien inhallas hamsa u tletin fil-mija (35%) taxxa. U ghalhekk beda jsir bil-maqlub. Jiena meta ftaht il-kumpaniji tieghi Cipru, tajjeb, hemmhekk kont inhallas nine percent (9%) taxxa u hawn Malta nhallas thirty five (35).
Imh. J. Said Pullicino : Sur Fenech, imma ghax kien hemm bzonn . . . Keith Schembri : Keith Schembri.
Imh. J. Said Pullicino : Skuzani! X’kien hemm bzonn dan ix-xenarju, tajjeb, naqbel mieghek jien li tiftah kumpanija fil- Panama mhux mill- ewwel ftahtha fi New Zealand hux?
Keith Schembri : In hindsight, jien qaluli ha nifthu xi haga temporanjament. Jiena I didn’t need a company in Panama. I didn’t need it. Jiena l-
foramentis tieghi hija igri nehhi t-trust min nhawn Malta. Jien il- mistoqsija li rrid insaqsi daqshekk, jigifieri ghalfejn il-Bank of Valletta hass li kellu jibghatli dik l-ittra li qed jikkonfermali li kellu leaks minn go l-accounts tat-trust tieghi, hu? Dik il-verita’, dik il- verita’.
Imh. J. Said Pullicino : Imma ghadek ma rrispondejtnix ghaliex kien hemm bzonn inti tiftah, ghax ftahtha l-Panama bil-firma tieghek hu? X’kien hemm bzonnha jekk inti stajt tiftah direttament fi New Zealand, hu?
Keith Schembri : Fejn stajt niftaha? Ma stajtx niftah kumpanija. Dik il-parir li tawni. Jien ma nifhimx. Ma stajtx niftah kumpanija New Zealand. Qaluli have to find a company li hija facli tinfetah, tinfetah f’jumejn, tliet ijiem hu.
Imh. J. Said Pullicino : Mhux ghax il-Panama difficli titrejsjhom jigifieri? Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Mhux ghaliex il-Panama kien difficli hafna titrejsjhom il-kumpaniji?
Keith Schembri : Le, le, le lanqas xejn, lanqas xejn. Hawn hafna iktar nahseb gurizdizzjonijiet kif kullhadd jaf li facli titlef it-trace taghhom u nimmagina li fethuha Panama ghax Mossak Fonseca hija kumpanija mill-Panama, nimmagina.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Schembri d-dikjarazzjoni ta’ source of funds/wealth declaration form lil Mossak Fonseca ghamilha Carl Cini fuq struzzjonijiet tieghek jew ghamiltha inti meta ddikjarajt illi f’Tillgate Inc. kont ser titfa’ personal assets u proceeds from business trade?
Keith Schembri : Ma nafx. Nahseb ifhem . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Mela ha nurik dokument u ara taghrafx il-firma tieghek.
Keith Schembri : Dak li ghadek kif saqsejtni, it folds exactly within dak li ilni dejjem nghid.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-firma fuq dak id-dokument hija tieghek?
Keith Schembri : Tieghi, tieghi. Il-kitba le imma l-firma iva. Company still not trading, personal assets, proceeds from business trades.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri inti meta ffirmajt din id-dikjarazzjoni wkoll kellek il-hsieb li titrasferixxi personal assets u proceeds from business trades f’Tillgate Inc.?
Keith Schembri : Ga spjegajtlek li biex tiftah bank account irid ikun hemm flus. Bank account bla flus ma jistax isir. Il-flus kont ha nibghathom il- kumpaniji tieghi hawn Malta u nitfaghhom hemmhekk, ammont zghir kemm titlaq il-kumpanija. Imbaghad naghlaqha u nimxi kif ilni nghidlek u nghidlek u nghidlek x’ha naghmel.
Imh. J. Said Pullicino : U tinsiex dan id-diskors kollu jerga jgiebna ghal 17 Black eh.
Keith Schembri : Roundabout.
Imh. A. Lofaro : Ser nergghu nduru? Niehdu break zghir. Dr. T. Comodini Cachia : Imqar kwarta. Grazzi.
Depozizzjoni sospiza.
Tkompli x-xhieda ta’ Keith Schembri iben Alfio u Josephine nee’ Gauci, imwieled San Giljan u residenti Mellieha, bil-Malti u bil-gurament :
Imh. M. Mallia : Dr. Azzopardi ghandek id-domandi? Dr. J. Azzopardi : Jekk jghogbok. Mhux fit-tul.
Imh. J. Said Pullicino : Liema section? Dr. J. Azzopardi : Panama.
Keith Schembri : Nista’ fuq li kellmitni Dr. Comodini Cachia, fuq l-ittra ‘l ohra ta’ Shillings . . . .
Imh. A. Lofaro : L-ittra ‘l ohra ta’?
Keith Schembri : Ta’ Shillings. Jiena sibt waqt li hrigt . . .
Imh. A. Lofaro : Dr. Comodini Cachia qed iwegbek ta fuq xi haga.
Keith Schembri : Inti waqt li kien fix-xiedha ta’ Konrad Mizzi, tajjeb, qed nikkwota mit-Times, a letter from London, Comodini Cachia brings up Shillings, a Law Firm in London, briefed by Mizzi to send a letter
to the Internationa Consorsium of Investigative Journalists. She asks how he was introduced bla, bla, bla. She reads the last paragraph of a seven (7) page letter, li m’ghandkomx hemmhekk. The title is Matthew Caruana Galizia one of ICIJ employees – ghal dik kont qed nirreferi, din hija x-xiedha tieghek meta ghamilt il- cross examination ta’ Konrad Mizzi. Mhux qed nghid hekk, just hsibt li qed nohlom.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura biex insaqsik l-istess domanda li saqsejt lil Dr.
Konrad Mizzi lil Shillings min introduciekhom maghhom?
Keith Schembri : Le, le dik diga ghaddejna minnha. Jien qed nghidlek li l-ittri taghna mhux kollha l-istess. I just wanted to make one point clear.
Dr. T. Comodini Cachia : Ehe, imma min inntroduciek ghal firm Shillings? Keith Schembri : Shillings is and international brand hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri sibtha inti f’public source? Imh. A. Lofaro : Sibtha on line per ezempju?
Keith Schembri : Le staqsejt. Insaqsi hu, liema huma wahda mill-ahjar kumpaniji mill- – fuq dan ix-xoghol.
Dr. T. Comodini Cachia : Kollega.
Imh. A. Lofaro : Issa Dr. Azzopardi l-ewwel tghid lilna please.
Dr. J. Azzopardi : Yes, mela xtaqt insaqsi lis-sur Schembri jikkonfermax u jispjega li kien irrifjuta li jiltaqa’ mal-Pana Comittee tal-Parlament Ewropew fi Frar ta’ l-elfejn u sbatax (2017) fejn kellu jew kien ikollu l-opportunita jaghti l-ispjega illi dalghodu ta fuq is-suggett li staqsejnieh dwaru?
Imh. M. Mallia : X’kien dan il-committee?
Dr. J. Azzopardi : Pana Committee. Pana Committee huwa kumitat imwaqqaf. Pana, P – A – N – A, il-kumitat imwaqqaf mill-Parlament Ewropew wara l-Panama Papers.
Imh. A. Lofaro : Pana Committee.
Dr. J. Azzopardi : Gew hawn Malta. Kien hawn delegazzjoni, tliet (3) MEPs u is on record is-sur Schembri kien ta dikjarazzjoni illi ma riedx jiltaqa’ ma dan il-kumitat u kien hemm insomma, kontroversja.
Keith Schembri : Iva vera u nista’ nghaddilkom l-ittra li kont ghaddejt lil Pana Committee.
Dr. J. Azzopardi : Id-domanda allura Sinjuri tal-Bord, filwaqt ili qed jikkonferma, hija ‘l ghaliex halla l-opportunita tghaddi illi jaghmel l-ispjega li ta llum, meta mbaghad kien hemm certa kritika fuq Malta minhabba dak ir-rifjut ta’ Chief of Staff tal-Prim Ministru li jikkollabora ma’ kumitat parlamentari tal-Parlament Ewropew.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ ahna, jinteressana ahna ta’ jigifieri, pero’ jekk ghandekx xi risposta?
Keith Schembri : Le jiena ghandi rispett enormi lejn il-Qrati Maltin, tajjeb. Jiena I was a position of trust. Ma kontx bniedem politiku. Elenkajt kif hemm fl-ittra r-ragunijiet ghalfejn ma kellix nattendi and I stand by what I said at that time.
Dr. J. Azzopardi : Domanda dwar – jekk fhimtu sew is-sur Schembri qal li ma jsibx diffikulta sa fejn jirrigwardja dawk il-mistoqsijiet illi l- Kummissrju tat-Taxxi jaghti l-informazzjoni lil Bord, jekk fhimt sew, hux hekk, hux hekk? Iva?
Keith Schembri : Iva.
Dr. J. Azzopardi : Mela d-domanda ancillari, jkun f’pozizzjoni li jezenta mis- sigriet professjonali ghal kull buon fini lil Nextia BT ghall-istess skop?
Keith Schembri : Lil min?
Dr. J. Azzopardi : Ghal kull buon fini . . . Keith Schembri : Ehe.
Dr. J. Azzopardi : Jekk ikun il-kaz u jekk il-Bord ihoss il-htiega . . . Keith Schembri : Ehe.
Dr. J. Azzopardi : Tezenta mis-sigriet professjonali, ghax ovvjament int klijenet, lil Nextia BT ghal l-istess skop, ghall-istess affarijiet?
Keith Schembri : Jien ma ghandix problema ta’ xejn, pero’ kif taf in-Nextia BT waqfet topera.
Imh. J. Said Pullicino : Dottore, anke jekk . . .
Imh. A. Lofaro : Jekk qed jigu nvestigati ma nistghux.
Imh. J. Said Pullicino : Le, le, jekk ghandhomx dritt ghas-sigriet professjonali. Keith Schembri : Ghax mhux jien innehhilhom – nahseb.
Imh. J. Said Pullicino : Le ghax inti bhala klijent taghhom, tista’ taghtihom il- permess illi jixdhu hu.
Imh. A. Lofaro : Huma ma jridux jixdhu.
Dr. J. Azzopardi : Imma as far as he is concerned.
Keith Schembri : Jien ma ghandix problema. Jiena ma ghandix problema li jixdhu.
Imh. M. Mallia : . . . kummenti mis-sigriet professjonali. Imh. J. Said Pullicino : Minn naha tieghu jixdhu.
Dr. J. Azzopardi :. Minn naha tieghu qed jghid illi . . . Keith Schembri : Hekk hu.
Imh. A. Lofaro : Il-problema li huma ma jridux jixdhu.
Dr. J. Azzopardi : 17 Black jistax is-sur Schembri jiftakar u jghid meta kien l- ewwel darba li sar jaf, gie nfurmat, min kien is-sid ta’ 17 Black? Mhux il-gurnata ta’, imma mqar perjodu ta’ sena, f’sena?
Keith Schembri : Ma niftakrax ezatt, imma . . . Dr. J. Azzopardi : Skuzani?
Keith Schembri : Ma niftakrx ezatt, imma jien dejjem nibqa ezatt ma dak li ghidt. Jien kont ha naghmel negozju fil-futur ma – jigifieri meta harget kont naf.
Dr. J. Azzopardi : Mela, ejja naghmlu jekk il-Bord jippermettili. Mela fil- pubbliku ghal John citizen harget l-ewwel darba February two thousand and seventeen (2017) meta Daphne Caruana Galizia tellghet dak il-post.
Imh. A. Lofaro : Ehe imma ma qalitx ta’ min hi. Dr. J. Azzopardi : Ma qalitx ta’ min hi.
Imh. A. Lofaro : Ezatt.
Dr. J. Azzopardi : Issa, nista’ naghmel din id-domanda? Jekk norbtu ma dak il- perjodu ta’ Frar two thousand and seventeen (2017), is-sur Schembri kien jaf diga min kien is-sid ta’ 17 Black?
Imh. M. Mallia : Ta’ 17 Black. Keith Schembri : Iva kont.
Dr. J. Azzopardi : Kont taf. Allura jekk issa stabbilejna punt determinanti ta’ l- istorja, tempistika, li Frar elfejn u sbatax (2017) kont taf, nistax insaqsi jekk lill-Prim Ministru qallux jew giex mistoqsi mill-Prim Ministru fuq is-sid ta’ 17 Black?
Keith Schembri : Mela ha nerga’ nirrepeti. Kif diga ghidt il-Prim Ministru jien kont ghidtlu li dak kollu li hemm fil-Panama Papers, tajjeb, huwa xoghol li mhux relatat ma’ Malta, mhux relatat . . .
Imh. M. Mallia : Granted, granted. Dr. J. Azzopardi : Sur Schembri . . . .
Imh. M. Mallia : Imma d-domanda mhux hekk qieghda.
Keith Schembri : Ghandu ragun. Le ma kellix ghalfejn nghidlu.
Imh. M. Mallia : Id-domanda hija jekk February two thousand and seventeen (2017) . . .
Keith Schembri : Ma staqsinix. Imh. A. Lofaro : Ma staqsieks.
Imh. M. Mallia : Ma hassejtx il-bzonn li tghidlu inti? Keith Schembri : Ma staqsinix.
Imh. A. Lofaro : Ma staqsiekx.
Dr. J. Azzopardi : Ma staqsiekx u ma hassejtx il-bzonn li tghidlu? Keith Schembri : Ma kellix ghalfejn nghidlu.
Imh. A. Lofaro : Ok.
Imh. J. Said Pullicino : Imma mhux ok ta’, ghax ma hassejtx il-bzonn inti u l- Prim Ministru apparentament lanqas hass il-bzonn li jsaqsik. Imma f’dawn ic-cirkostanzi allegazzjonijiet ta’ din in-natura ma kienx fl- interess tal-pajjiz illi intom tesplorawha din u taraw x’inhi l-istorja? I mean persuna . . .
Keith Schembri : L-istorja rajna li ma – sorry, sorry.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri ha nghidlek inti persuna, habib tat-tnejn kont qed tghid, tajjeb. Involut b’xi mod involut fuq xi haga li hemm allegazzjonijiet gravi, gravissimi, tajjeb, ghax tati sustanza li dak li kien hemm allegat fil-Panama Papers. Forsi mhux veru, imma dak l-incidnet taha sustanza. Issa jiena nghidlek ma hassejtx il-bzonn lill-Prim Ministru, anke hu ta’, hawnhekk x’inhi din l-istorja . . .
Imh. A. Lofaro : Ma jistax jirrispondik ghal Prim Ministru.
Imh. J. Said Pullicino : . . . inti taf ta’ min hi dik? Hix ta’ dak u ghandna din il- problema ha nsolvuha. Imma din ma gratx din ‘il bicca xoghol?
Keith Schembri : Ma kien hemm xejn xi ssolvi. Imh. J. Said Pullicino : Eh?
Keith Schembri : Ma kien hemm xejn xi ssolvi.
Imh. J. Said Pullicino : Le kien hemm hafna xi ssolvi ghax dak iz-zmien ma kienx hemm delitti ghad. Dak iz-zmien ma kienx ghad hemm id- delitti, ftehimna? Allura kien hemm xi ssolvi. Kieku dak iz-zmien
ittiehdu l-passi li kellhom jittiehdu, tajjeb, id-delitt, il-probabilta’ l- kbira hi li ma kienx isir ftehimna, ha nifthemu tajjeb.
Keith Schembri : Ma nistax nifhem kif waslatu ghal din il-konkluzjoni. Ma nafx. Ma nista nifhem kif wasaltu ghal din il-konkluzjoni.
Imh. J. Said Pullicino : Imma n-ness qieghed hemm. Issa naraw, tajjeb?
Imma inti sadanittant qed tghidilna li ma hassejtx dan il-bzonn.
Keith Schembri : Ma hassejtx li kien hemm ghalfejn. Jiena I down played it for obvious reasons f’mohhi, jigifieri issa jekk ghamilt zball hemm ghamilt zball u nkun l-ewwel wiehed li nghid skuzani ghamilt zball. Imma jien f’mohhi potential client, ha naghmel negozju mieghu wara li nitlaq mill-dik politika, kif kien ha jaghmel hafna – issa inzertajt Chief of Staff, vera ghamilt zball etiku? Jista’ jkun.
Imh. J. Said Pullicino : Taghmel negozju ma persuna ma jfissirx li tahfer id- dnubiet kollha ta’. Ghax il-fatt li taghmel negozju ma’ persuna, legittimu . . .
Keith Schembri : Hekk hu.
Imh. J. Said Pullicino : . . . ma jfissirx li tahfer id-dnubiet kollha li jkun hemm, jekk ikun hemm dnubiet.
Keith Schembri : Mhux hekk. Imh. M. Mallia : Domanda ohra.
Dr. J. Azzopardi : Jekk nista’ kif jghidu bl-Ingliz to jog the memory, ghax nifhem li tkun ghaddejt minn hafna affarijiet u allura biex wiehed jippinpontja zmien forsi jkun difficli, pero’ ara nkunx ta’ ghajnuna b’dan il-mod. Mela, stabbilit li Frar elfejn u sbatax (2017) ghalik no news. No news. Jekk ikollna mmorru lura minn Frar elfejn u sbatax (2017) inti f’pozizzjoni li lill-Bord tindikalu kemm il-xahar qabel Frar elfejn u sbatax (2017) sirt taf, kont taf min kien is-sid? Jekk nista’ nghinek . . .
Keith Schembri : Diga rrispondejtek Dr. Azzopardi.
Dr. J. Azzopardi : . . . qabel Frar elfejn u sbatax (2017) kellek April elfejn u sittax (2016) meta hareg il-Panama Papers madwar id-dinja. Jigifieri jekk ikolli nghidlek bejn April elfejn u sittax (2016) u Frar elfejn u sbatax (2017) f’dak il-perjodu kont diga taf?
Keith Schembri : Mija fil-mija. Dr. J. Azzopardi : Skuzani?
Keith Schembri : Mija fil-mija. Dr. J. Azzopardi : Mija fil-mija.
Keith Schembri : Ma ghandix ghalfejn nigdeb. Mija fil-mija hu.
Dr. J. Azzopardi : Issa fuq domandi tad-Dottoressa, Sinjuri Imhallfin ejja nghidu a bocca baciata kif kien jghidilna xi hadd, l-ispjega li ta s-sur Schembri as regards the involvement of Nextia BT u jekk fhimt sew is-sinjur, is-sur Schembri qed jghid isma’ daka l-awditur tieghi, kumpanija ta’ l-awdituri, ghamlu certu affarijiet. Il-Bord staqsieh imma kif waslu ghal certi kalkoli? Kif waslu ghal certu cifri? Imma skuzi dak il-kumpanija mhux jiena, qal is-sur Schembri. Dato ma non concesso kif nghidu, wiehed jassumi ghall- grazzja ta’ l- argument dak li qal is- sur Schembri d-domanda hija din. Huwa fatt illi kif jghid kemm il- darba s-Sur President, gabu terremot fuq Malta, fuq ir-reputazzjoni tal-pajjiz b’dawk l-ahbarijiet. Jistax is-sur Schembri jispjega ghala l-Gvern baqa’ jaghti hafna direct orders lil Nextia BT minkejja l-fall out, minkejja l-isem hazin li dawn l- awdituri gabu fuq Malta u ghamlu hsara lil Partit fil-Gvern u ghamlu hsara lil Prim Ministru?
Keith Schembri : Ma nistax nirrispondi hux, ma nistax nirrispondiha din. Imh. J. Said Pullicino : Ma tistax tirrispondiha.
Keith Schembri : Ma nistax nirrispondi ghalfejn Ministeri . . .
Dr. J. Azzopardi : Imma sur Schembri, ara inti ma tistax twiegeb ghal Ministeri ohra.
Keith Schembri : Hekk hu. Dr. J. Azzopardi : Naqblu. Keith Schembri : Naqblu.
Dr. J. Azzopardi : Sa certu punt. Keith Schembri : Ghalfejn?
Dr. J. Azzopardi : Ghaliex fl-elfejn u hmistax (2015) u sittax (’16) kien hemm anke mistoqsijiet fil-Parlament li statistikament l-OPM kien l-iktar Ministeru li ta direct orders lil Nextia. At one point eight hundred thousand (800,000) f’sena. Id-domanda – kien hemm xi obbligazzjoni lejn Nextia BT?
Keith Schembri : Lanqas xejn.
Imh. J. Said Pullicino : Ha nghidlek hawn sar diskors ukoll forsi tilluminana ftit illi Nextia BT kellhom xi ufficcju . . .
Keith Schembri : Serrah rasek li mhux hekk. Kull meta naqrha nidhaq. Mhux vera xejn, mhux vera xejn.
Imh. A. Lofaro : Jew forsi kien ikunu hemmhekk spiss, kienu jkunu Kastilja spiss?
Keith Schembri : Bhal numru ta’ awdituri ohra. Ahna timijiet minn financial services dehlin u hergin hemm gew.
Imh. A. Lofaro : Kienu jigu?
Keith Schembri : Mhux ovvjament.
Dr. J. Azzopardi : Domanda dwar the fastest route. Is-sur Schembri fuq domanda tad- Dottoressa ta spjega illi the fastest route, hux hekk sur Schembri, kellha tkun it-trust fi New Zealand. That would have been the fastest route biex taghmel ippjanar illi xtaqt taghmel?
Keith Schembri : Le, le ha nikkoregik ftit. Dr. J. Azzopardi : Mela ehe.
Keith Schembri : Mela jien kelli t-trust il-Bank of Valletta li ejja nghdu giegheluni jew whatever nghalqu, tajjeb? Dak it-trust jien ftaht trust New Zealand. Issa biex trust jahdem, filfors irid ikollu . . . go fih u l- . . . Monsak Fonseca taw parir lil Nextia BT li tinfetah a company li ha tkun temporanja biex imbaghad jien nibda l- process, jekk joghgbok, li nibda nitfa’ l-assi tieghi minn Malta hemmhekk, tajjeb.
Dr. J. Azzopardi : Id-domanda kienet din – peress li kellek diga kumpanija f’gurizdizzjoni barranija . . .
Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. J. Azzopardi : Il- British Virgin Islands.
Keith Schembri : Le kont BVI. Kumpanija kelli biss Cipru u l-Ingliterra. Dr. J. Azzopardi : Ok. Ma stajtx tuza dawk?
Keith Schembri : Le ma stajtx. Dr. J. Azzopardi : Issa . . .
Keith Schembri : Il-pariri kienu li ma stajtx, kont tigini hafna inqas.
Dr. J. Azzopardi : Issa, sur Schembri hawnhekk ghandi e mail li giet ippublikata m’hu xejn sigriet, minn Carl Cini lil Mossak Fonseca fit- tmienja (8) ta’ Awwissu, two thousand and fifteen (2015). Subject
: request for documents Tillgate and Harnville u hawnhekk f’din l-e mail, nghaddijielek issa qed jghidlu: we are in the process of opening a bank account in Dubai for two of our Pnama companies. The bank is asking for the following documents which need to be attested from the UAE Ambassy of Panama. They will attest them further in Dubai. The companies for which we need the document are Tillgate and Harnville u jaghtih hames (5) affarijiet li ghnadu bzonn, certificate of incorporation, incombuncy letter, passport copies, can you kindly assist. Tiftakarha din?
Keith Schembri : Rajtha minn fuq il-media. Qatt ma giet a konjazzjoni tieghi. Dr. J. Azzopardi : Qatt ma giet a konjazzjoni tieghek?
Keith Schembri : Qatt. Fil-fatt jekk tara l-ittra li baghat Shilling lil Mossak jien, tlabthom id-dokumenti kollha ghax jien ma kelli xejn minn dan kollu.
Dr. J. Azzopardi : Allura tippermettili domanda. Ma kontx taf, rajtha fil-media, wara din ma tibghatx ghal Carl Cini . . .
Keith Schembri : Bghatt.
Dr. J. Azzopardi : . . . taghtih hasla tad- . . .
Keith Schembri : Eqq! Bghatt, bghatt u waqqaftu.
Dr. J. Azzopardi : U twaqqaflu x-xoghol kollu li l-Gvern qieghed jaghtih? Keith Schembri : Le, le. Jien ma nistax inwaqqaf ix-xoghol kollu tal-Gvern. Dr. J. Azzopardi : Ok.
Keith Schembri : Dik mhix konjezzjoni tieghi. Imh. A. Lofaro : Imma almenu li taghtih inti.
Keith Schembri : Jien ghidtlu isma waqqfu dawn l-affarijiet kollha. Imh. A. Lofaro : U xorta imma zammejtu?
Keith Schembri : Zammejtu fejn?
Imh. A. Lofaro : Bhala awditur tieghek personali.
Keith Schembri : Mhux facli li taqbad u tiswiccja awdituri. Imh. A. Lofaro : Diga ghidtli, diga ghidtli.
Keith Schembri : Ma hi facli xejn, ma hi facli xejn.
Dr. J. Azzopardi : Ok. Sur Schembri ha naghmel – ha nipprezentalek dikjarazzjoni ta’ Konrad Mizzi fejn tissemma inti. Mela x’inhu l- kuntest? Is-sur Schembri kien mistoqsi mill-Bord u mid-Dottoressa
qabel u qal illi hu ma ddiskuta xejn, ikkoregini, ma ddiskuta xejn ma’ Konrad Mizzi.
Keith Schembri : Ma ddiskutejt xejn fl-ambitu ta’ dan kollu u . . . Dr. J. Azzopardi : Fl-ambitu ta’ tal-Panama companies.
Keith Schembri : Hekk hu, hekk hu, hekk hu.
Imh. A. Lofaro : Le ta’ minghalija qal li kienu tkellmu hux? Le, le, jien minghalija li hekk qal.
Keith Schembri : Imma aghtini l-kuntest.
Dr. J. Azzopardi : Il-kuntest kien illi inti ghidt ma kellix ghalfejn jien nghidlu x’inhuma l-bzonnijiet tieghi.
Keith Schembri : Hekk hu. Dr. J. Azzopardi : Mhux hekk? Keith Schembri : Hekk hu.
Imh. A. Lofaro : Dik iva imma mhux li ma ddiskutew xejn. Dik ma qaliex ta’. Dr. J. Azzopardi : Niskuza ruhi.
Imh. A. Lofaro : Ok.
Dr. J. Azzopardi : Allura . . .
Keith Schembri : Is-sur Mizzi kien qal waqt Dissett li kien staqsa lili x’ghamilt, imma billi jsaqsini x’ghamilt ma jfissirx li jaghmel bhali.
Dr. J. Azzopardi : Mela d-domanda hija hawnhekk. Hawnhekk ghandi artikluli li fih rassenja ta’ events fuq il-Panama companies the Loving Malta, May the fourth (4), two thousand and eighteen (2018). Ha jigi prezentat ghal kull buon fini. Mizzi said that he was persuaded to set up a New Zealand trust to manage family assests after Schembri informed him about his own plans. Schembri had been consulting his advisors and I decided to do likewise with the same advisors he said. Dan kikkonfermah?
Imh. A. Lofaro : Qrajtu dak ehe.
Dr. J. Azzopardi : Fis-sens li dan li qal Mizzi hawnhekk tikkonfermah?
Keith Schembri : Jiena Dr. Azzopardi mhux lil Mizzi biss ghidt x’ghamilt. I was always transparent. U forsi dik wahda mill-problemi li kelli li ghidt isma kelli problema bil-Bank of Valletta, kont hadtha bi kbira hafna li l-Bank of Valletta ammettew li llikjawli affarijiet mit-trust tieghi u ghidt jien mhux ha nafda l-banking system aktar hawn Malta u
kont qed nitkellem mieghu. Fuqha mhux mieghu biss tkellimt ma’ nies ohra fuqha. Issa dan hass il-bzonn li jaghmel bhali.
Dr. J. Azzopardi : Issa . . .
Imh. J. Said Pullicino : Ifhimni jien nifhem illi l-iktar persuna knowlegeable fin-negozju fil-Kabinett jew vicin il-Kabinett kienet int u kienu jikkonexxuk bhala persuna ta’ dawn l-affarijiet. Kienu bread and butter ghalik.
Keith Schembri : Ghax ghexthom imma.
Imh. J. Said Pullicino : Allura naturali li xi hadd isaqsik domanda. Hares jiena nista’ naghmel hekk? Din id-domanda u int tghidli iva tista’ taghmel hekk u issa ghamel hekk, ghamel bhali.
Keith Schembri : Le jien mhux hekk ghidtlu. Ghidtlu hekk ghamilt mhux tista’ taghmel, mhux ha niehu reponsabilta’ bhal dik.
Imh. J. Said Pullicino : Int qed tghidlu hekk ghamilt . . . Keith Schembri : Jien hekk ghamilt.
Imh. J. Said Pullicino : Hekk ghamilt ifisser kumpanija l-ewwel saret tieghu imbaghad saret tieghu.
Keith Schembri : Le, le, le mhux hekk jien ghamilt, le, le, le. Imh. J. Said Pullicino : Mela?
Keith Schembri : Jien ftaht trust ghidtlu, tajjeb.
Imh. J. Said Pullicino : Ahna fuq it-trust qed nitkellmu.
Keith Schembri : Fuq it-trust. Fuq it-trust. Fuq it-trust. Fuq it-trust. Imh. J. Said Pullicino : Mhux fuq il-Panama qed nitkellmu
Keith Schembri : Trust, trust, trust. Jiena l-kulmini ta’ kollox, ghalija l- importanti t-trust. It-trust huwa importantissimu kif ghidtilkom ghal futur tal- kumpaniji tieghi kollha.
Imh. J. Said Pullicino : Imma li gieb l-inkwiet huwa l-Panama Papers mhux it- trust.
Dr. J. Azzopardi : Domanda biex is-sur Schembri jikkonfermah jew jispjega jekk huwa minnu. Kien hemm artiklu illi gie mnebbah minn e mails li hargu fil-Panama Papers. Qed nirreferi ghal l-artiklu ta’ Jacob Borg tal-hmistax (15) ta’ Mejju, elfejn u sittax (2016). Title: Mizzi, Schembri wanted to avoid alerting Maltese banks about trust, Schembri reacts. U l-jist huwa, mhux ha noqghod nghamel dan l- artiklu twil hafna illi sia Mizzi u sia Schembri wanted to avoid
informing Maltese banks. Hawn e mail exchanges. Dan tikkonfermah? Ghaliex il-bzonn tas-segretezza u ta’ . . .
Keith Schembri : Jiena ma nafx x’hemm hemmhekk. Jiena l-haga li gratli ghax jien tlift il-fiducja fil-banek Maltin hux. I am very sorry. Jien tlift il- fiducja. Jiena ha naghtik idea per ezempju. Unfortunately jien, ha nghid xi haga personali, niddejja nghidha imma personali, l-ID Card number tieghi ghal zmien kien blocked minn fuq is-sistema ta’ l- isptar. Hadd ma jista jidhol u jsib il-health documents tieghi, you know. Jigifieri l-istess haga, I lost trust, I am very sorry I lost trust. Fil-fatt kelli x’naghmel iktar jigifieri that’s one of the reasons why, jien ghddejt minnha personalment.
Dr. J. Azzopardi : Jigifieri l-ispjega tieghek ghal dan l-insistenza ta’ Maltese banks should not be allerted hija li qed tghid issa.
Keith Schembri : Mija fil-mija hu.
Imh. J. Said Pullicino : Ma ghandiex x’taqsam ma din just tahrabli, l- gurnalista Jacob Borg tafu inti?
Keith Schembri : Gera xi zewg girjiet warajja. Ghidtlek gera xi girjiet warajja. Imh. J. Said Pullicino : Gera warajk?
Keith Schembri : Bil-microphone.
Imh. J. Said Pullicino : Inti qatt grejt warajh? Keith Schembri : Qatt grejt warajh?
Imh. J. Said Pullicino : Eh.
Keith Schembri : Ghaliex ghandi nigri warajh?
Imh. J. Said Pullicino : Le qed insaqsik biss, mhux personalment ta’. Keith Schembri : Zgur li le. Ma nilhqux ghax hu twil.
Imh. J. Said Pullicino : Inti qatt ma qabbadt lil xi hadd jigri warajh? Keith Schembri : Le, zgur li le.
Imh. J. Said Pullicino : Ok. Keith Schembri : Zgur li le.
Dr. J. Azzopardi : Jekk intix f’pozizzjoni li taghti spjega fuq dan sur Schembri : fl-elfejn u hmistax (2015), dejjem f’Awwissu, Carl Cini baghat e mail lil Nextia, ahfirli lil Mossak, fejn jghidlu lil Juan Carlos kellu bzonn dokumenti originali ghal Tillgate u Harnville – my client will get them directly to the bank in original u fil-fatt Konrad Mizzi dik
il-gimgha mar Dubai. Issa int biex inkun lejali mieghek u mal- Bord, int ma tissemmiex li mort Dubai pero’ . . .
Keith Schembri : Ghax ma mortx.
Dr. J. Azzopardi : Pero’ d-domanda hija din: meta Konrad Mizzi ghamel dan it-trip sigriet ghal Dubai f’Awwissu u harget Sinjuri Imhallfin hafna wara fl-elfejn u dsatax (2019) mistoqsija parlamentari fil- Parlament allura ta’ Simon Busuttil lil Konrad Mizzi. Mar b’dokumenti f’bank Dubai. Ma naghmlux mod ghax id-dokumenti ghan-nom tieghek ukoll?
Keith Schembri : Zgur li le tieghi. Dr. J. Azzopardi : Zgur li le?
Keith Schembri : Zgur li le. Imma lanqas irrid minn hawn tohduha li qed nikkonferma li mar.
Dr. J. Azzopardi : Hu ma qallekx? Keith Schembri : Ma qallix.
Dr. J. Azzopardi : Ma kellimtux?
Keith Schembri : Inkun qed nigdeb jekk nghidlek li nfurmat li mar.
Dr. J. Azzopardi : Issa Bangladesh. Semmejt diga u mhux se noqghod nirrepeti l-business prospects ghal Bangladesh.
Keith Schembri : Iva.
Dr. J. Azzopardi : Tistax tikkonferma lill-Bord li s-sena li ghaddiet bejn wiehed w iehor fi Frar elfejn u dsatax (2019) kien hemm konversazzjoni jew konumikazzjoni bejnek u s-sur Fenech ghal fatt illi habib tieghu ha kariga mportanti hafna fil-gvern tal-Bangladesh . . . .
Keith Schembri : Ehe.
Dr. J. Azzopardi : Qed taghmel iva b’rasek. Kompli ghid lil Bord x’kienet jew x’qallek dwar din?
Keith Schembri : Li lahaq xi hadd kien habib tieghu, lahaq f’pozzjoni gholja fil- Bangaldesh.
Dr. J. Azzopardi : U mar il-Bangladesh.
Keith Schembri : Mar il-Bangladesh. It is common knowledge hu. Dr. J. Azzopardi : It is common knowledge pero’ kkonumikajtu wkoll. Keith Schembri : Ikkomunikajna f’liema sens?
Dr. J. Azzopardi : Jigifieri messaggi.
Keith Schembri : Ehe qalli li mar il-Bangladesh.
Dr. J. Azzopardi : Sewwa. Dak l-istess progett illi tkellimt dwaru meta kont qed tixhed ftit tal-hin ilu, dak hu l-istess . . .
Keith Schembri : Le m’huwiex. Dr. J. Azzopardi : M’huwiex?
Keith Schembri : M’huwiex.
Dr. J. Azzopardi : F’liema sens huwa differenti jekk joghgbok?
Keith Schembri : Ghax dak kien qieghed jitkellem fuq power station l-istess.
Fil-kaz tieghi m’huwiex.
Dr. J. Azzopardi : M’huwiex. Keith Schembri : Maritime zgur.
Dr. J. Azzopardi : Ok. Ghal kull buonfini biss u ghal kompletezza, inti ghidt li qatt ma ghamilt negozju ma’ Fenech.
Keith Schembri : Iva.
Dr. J. Azzopardi : Sar kuntratt ta’ bejgh ta’ art fil-Mellieha mitejn (200) metru kwadrat fit-tlieta u ghoxrin (23) ta’ Frar, elfejn u sbatax (2017) fl- atti tan-nutar Carmel Mangion bejn is-sinjuri Vella, is-sur Alfio Schembri u l-kumpratur Yorgen Fenech ghan-nom ta’ A&A Properties Limited. Nerga nghid Alfio Schembri ghan-nom ta’ FSV Limited . . .
Keith Schembri : Missieri.
Dr. J. Azzopardi : Mhux Keith Schembri biex inkun preciz mal-Bord u mieghek. Keith Schembri : Hekk hu. Hekk hu.
Dr. J. Azzopardi : Pero’ jekk tistax tikkonferma jekk tafx, jekk tafx b’dan il- kuntratt. Forsi tghidli: isma dan il-kuntratt ma nafx bih jien, pero’ tikkonfermax li fil-fatt kien hemm dan il-bejgh?
Keith Schembri : Nista narah jekk joghgbok? Dr. J. Azzopardi : Mela le.
Imh. J. Said Pullicino : Il-bejgh hemm il-kuntratt hux. Il-bejgh hemm il- kuntratt.
Dr. J. Azzopardi : Yes hemm il-kuntratt.
Imh. J. Said Pullicino : Ma hemmx ghalfejn jikkonferma. Irrelevanti din il- mistoqsija.
Imh. A. Lofaro : M’ijhiex relevanti ta’.
Imh. M. Mallia : X’relevanza ghandha din il-mistoqsija? Imh. A. Lofaro : Ma nafx x’relevanza hi din.
Dr. J. Azzopardi : Ghax peress li s-sinjur qal li ma kellux negozju. Keith Schembri : Din cessjoni imma mhux kuntratt. Cessjoni.
Dr. J. Azzopardi : Iva imma kien hemm negozju. Keith Schembri : Le ma kienx hemm negozju.
Dr. J. Azzopardi : Ma kienx hemm. Imh. A. Lofaro : Missieru mhux hu. Keith Schembri : Missieri.
Dr. J. Azzopardi : Iva qed nghidlu jekk jafx. Forsi jghidli ma jafx bih. Imh. A. Lofaro : Imma jekk mhux hu.
Dr. J. Azzopardi : Sur Schembri ma tafx biha? Imh. A. Lofaro : Ma ghandix x’taqsam ta’ din. Keith Schembri : Jiena din zgur . . .
Imh. J. Said Pullicino : Ma ghandiex x’taqsam mieghu. Imh. A. Lofaro : Ma ghandiex x’taqsam.
Dr. J. Azzopardi : Ok. L-ahhar haga. Is-sinjur qal, fhimt sew jew forsi smajt hazin jien, li fl-elfejn u sbatax (2017) ikkontemplajt rizenja?
Keith Schembri : Iva.
Dr. J. Azzopardi : Ktibt xi haga?
Keith Schembri : Qieghda pubblika u numru ta’ drabi jigifieri, hemm numru ta’ drabi fejn ghidt li rrid nirrezenja.
Dr. J. Azzopardi : Xejn aktar.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghandi xi erba’ (4) mistoqsijiet ohra l-istess fuq il- Panama Papers. Ara sur Schembri kull darba li staqsejniek fuq Colson Limited fuq BVI, jigifieri kull darba li ghamilna referenza ghal British Virgin Islands inti tinsisti li dan kien kont u mhux kumpanija li kellek?
Keith Schembri : Hekk minghalija li kont kien. Minghalija li kont kien.
Dr. T. Comodini Cachia : Pero’ meta staqsejtek jekk Colson, Lester jew kumpanija ohra fil-BVI hijiex tieghek inti ghidtli illi iva wahda minnhom hija tieghek u hija Colson.
Keith Schembri : Minghalija ghidtlek ukoll.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri fil-British Virgin Islands allura ghandna bank account u Colson Limited.
Keith Schembri : Ma nafx. Bank account zgur.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela hemm kwistjoni ohra. Jiena nifhem illi Nextia BT ilek inti ghidtli kbirt maghhom, kbirna flimkien, ilhom awdituri tieghek minn mindu kellek . . .
Keith Schembri : Seventeen (17) years.
Dr. T. Comodini Cachia : Seventeen (17) years. Mela ghalfejn tlabt lil Mossak Fonseca biex jghidulek l-informazzjoni u d-dokumenti kollha li kellhom f’ismek u mhux tlabt lil Carl Cini u lil Brian Tonna biex jaghtuk dawn id-dokumenti?
Keith Schembri : Ghax ridt naghmel wara li nqala’ dan kollu double checking. Dr. T. Comodini Cachia : Ridt taghmel?
Keith Schembri : Wara li nqala’ dan kollu ridt naghmel double checking. Imh. A. Lofaro : Double checking.
Dr. T. Comodini Cachia : Ridt taghmel double checking ghax Nextia BT kienu diga tawk kopja ta’ dawn id-dokumenti kollha?
Keith Schembri : Ridt naghmel double checking.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma jiena naghmel double checking ma’ xi haga li diga ghandi. Inti ma xiex taghmilha?
Keith Schembri : Jew ma xi haga li rajt. Dr. T. Comodini Cachia : Li rajt. X’rajt?
Keith Schembri : Bdew hergin dokumenti. Jien li ridt naghmel ghax jien bniedem naqra organizzat, OCD, hija li nigbor kollox u nibda nifhem x’intbghat u ma ntbghatx. Hemm affarijiet li ntbghatu li kont, li kelli konjezzjoni taghhom u hemm affarijiet li jien ma kontx naf. Jien tlabt lil Mossak biex jibghatuli kollox.
Dr. T. Comodini Cachia : Issa bhala bniedem organizzat tlabthom lil Mossak Fonseka, imma lill-awdituri tieghek ta’ ‘l fuq minn tletin (30) sena jew ta’ kwazi tletin (30) sena ma tlabthomlomx?
Keith Schembri : Kelli li tawni. I wanted to double check. Dr. T. Comodini Cachia : Kellek li tawk.
Keith Schembri : I wanted to double check.
Dr. T. Comodini Cachia : Kwistjoni ohra. Inti tirrepeti kemm ‘il darba li ridt, kellek bzonn it-trust fi New Zealand ‘il ghaliex kont iddejjaqt hafna bil-leak li kien hemm mill-Bank of Valletta.
Keith Schembri : U bl-ammissjoni.
Dr. T. Comodini Cachia : U bl-ammissjoni tal-Bank of Valletta li kellhom leak.
Keith Schembri : Ezatt, ezatt.
Dr. T. Comodini Cachia : U allura int qed tghidilna illi ridt titrasferixxi l-assets kollha mit-trust mil-BOV ghat-trust fi New Zealand.
Keith Schembri : Eventwalment iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Pero’ biex taghmel dak it-trasferiment . . . Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Lil BOV ma kellekx tindikalhom il-kumpanija fil- Panama jew it-trust fi New Zealand?
Keith Schembri : Le, ma kellix. Le, ma kellix.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura kif kont se taghmel trasferiment mill-assi tal- BOV ghal hemmhekk?
Keith Schembri : Meta jkolli fete comple. Ma ridtx nafda. I am very sorry ma rridtx nafda ghax ingdimt darba, darbtejn u tliet darbiet. Jien kont ha nibda l-migration tal-holding company tieghi minn Malta. F’dak il-punt il- migration tal-holding company il-bank ma kellux bzonn ikun jaf, pero’ ma bdejtiex kont.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-holding company tieghek qabel ma ghidtlix li kienet fit-trust tal-BOV?
Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Le. Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura fit-trust tal-BOV, kien hemm xi assets ta’ din il- holding company?
Keith Schembri : Kien hemm l-assi kollha. Kelli assi, flus, wahtever.
Dr. T. Comodini Cachia : Kien hemm l-assi kollha. Allura jekk it-trust fi New Zealand kellna bzonna biex naghmlu transfer ta’ l-assets kollha li kienu fit-trust tal-BOV . . .
Keith Schembri : Tajjeb. It was a group restructure Dr. Comodini Cachia. Dr. T. Comodini Cachia : Ehe imma lil BOV ma kellekx tghidlu isma . . .
Keith Schembri : F’dak il-punt le.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . ittrasferixxi l-assets li inti ghandek ghat-trust fi New Zealand?
Keith Schembri : Le, le, le, le, le. Ma jisrux hekk l-affarijiet. I am very sorry, ma jisrux hekk l- affarijiet.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura kif bank, BOV jitrasferixxi l-assets ta’ klijent, fejn jitrasferihom?
Imh. J. Said Pullicino : Fil-fatt gew trasferiti? Keith Schembri : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Fil-fatt gew trasferiti. Keith Schembri : Qatt ma tmess xejn. Qatt. Imh. J. Said Pullicino : Baqghu hawn Malta. Keith Schembri : Kollox hawn hawn.
Imh. J. Said Pullicino : Baqghu hawn Malta.
Keith Schembri : Li ghadda minn skrutinju ghal darba, darbtejn, tliet darbiet. Dr. T. Comodini Cachia : Imma l-intenzjoni tieghek kienet li titrasferihom.
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura fl-implimentazzjoni ta’ dik l-intenzjoni . . . Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Kont konxju li lil BOV trid taghtihom dettalji ta’ din it- trust fi New Zealand?
Keith Schembri : Eventwalment.
Dr. T. Comodini Cachia : Eventwalment. Issa l-ahhar domanda. F’e mail illi ntbaghtet intqal minn Nextia BT lil Mossak Fonseca fir-rigward tal- ftuh tal-kontijiet bankarji. Hemmhekk intqImh. A. Lofaro : Hi Daniel, some queries. If we provide a professional reference letter, do you also need two bank reference letters? It is not common to have more than one bank and my clients, u hawnhekk involvew anke l-kumpanija tieghek u allura lilek, would like to avoid informing their banks here. Din il-bicca nifhimha ghax ma ridtx tghid lil BOV.
Keith Schembri : Hekk hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Tikkonferma li ma ridtx tghidilhom? Keith Schembri : Mija fil-mija hux.
Dr. T. Comodini Cachia : One banking reference letter could be ok if we can have two reference letters. Is this possible? Ir-raguni ghalfejn ma ridtx tinforma l-banek Maltin, kienet biss il-leak mit-trust tal-BOV?
Keith Schembri : Carissimu. Lanqas ghandi ghalfejn nirrispondi, iva hux. Immagina jkollok trust, trust ma’ bank, ma’ l-ikbar bank f’Malta u
jigi llikjat. Tibqa’ tafdaha s-sitwazzjoni bankarja? Le ma tistax hu. I am very sorry, ma tistax hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Ma kellekx kontijiet ma banek ohra f’Malta li stajt iggib reference letters minn ghandhom minflok mill-BOV?
Keith Schembri : Wara imma ftaht.
Dr. T. Comodini Cachia : Wara l-ippublikar tal-Panama Papers irnexxielek tiftah kontijiet bankarji f’banek f’Malta?
Keith Schembri : Iva.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma mhux tbiddel l-awditur? Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Ok, grazzi.
Keith Schembri : Hija hafna iktar facli wahda mill-ohra.
Dr. T. Comodini Cachia : Fuq dan is-suggett ma ghandix iktar imma fuq suggetti ohra iva.
Imh. J. Said Pullicino : Anke jien. Pero’ mhux certifikat tajjeb ghal banek Maltin dan hu.
Keith Schembri : Ma xtaqt qatt li nasal sa hawn. Imma l-verita hu. Hija l- verita. Jiena dik kient ir-raguni meta ma ftahtx kawza lil Bank of Valletta meta kont Chief of Staff. Ghax il-Prim Ministru qalli: isma Chief of Staff ha jiftah li sar leak. Qalli min ha jibqa jafda l-banek hu, and that is the truth hu, I am very sorry.
Imh. J. Said Pullicino : Dawn huma l-problemi li jinqalghu meta jkun hemm sitwazzjonijiet bhal tieghek hux u tkun Chief of Staff fl-istess hin. Domandi fadal hux hekk?
Imh. A. Lofaro : Ghad fadal domandi?
Dr. T. Comodini Cachia : Ehe imma fuq suggetti ohrajn u affarijiet relatati ma l- amministrazzjoni jigifieri . . .
Imh. A. Lofaro : Mhux ahjar inkomplu?
Dr. T. Comodini Cachia : Ahjar ehe. Jiena nista’ nkompli jigifieri.
Imh. A. Lofaro : Inkomplu ftit iehor ta’ mbaghad niefqu u nkomplu halli jekk jista’ jkun nehilsuha llum din.
Keith Schembri : Jekk jghogbok. Ahjar.
Imh. A. Lofaro : Ghandkom xi haga wara nofsinhar? Dr. T. Comodini Cachia : Le jiena nista’.
Imh. A. Lofaro : Nkomplu le, nkomplu ahjar.
Dr. T. Comodini Cachia : Ma nafx il-Bord iridx jaghmel id-domandi, ghandux domandi hu fuq suggetti ohra mbaghad jien inkompli jew ma nafx kif irid jimxi l-Bord.
Imh. J. Said Pullicino : L-idea hi wara li forsi ghamilna l-Electrogas, forsi jkun utli li nsaqsu fuq progetti ohrajn.
Dr. T. Comodini Cachia : Qabel il-break.
Imh. J. Said Pullicino : Ehe ghax imbaghad l-involviment ma’ l-omicidju. Dr. T. Comodini Cachia : Ok.
Imh. J. Said Pullicino : Jekk forsi niehdu l-Vitals jekk forsi kienx b’xi mod involut.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela, fir-rigward ta’ progetti nazzjonali matul il-hatra tieghek bhala Chief of Staff, inti kont mistenni taghti direzzjoni politika jew kont ukoll involut fit-twettieq tal-progetti u decizjonijiet ezekuttivi fir-rigward taghhom?
Keith Schembri : Jien xogholi kien li nesegwixxi d-decizjonijiet li jiehu l- Kabinett. Jigifieri xogholi kien li nara, naghmel inter ministerial fasilitation, ghax hafna drabi progetti kbar ikollhom tlieta (3), erba’
(4) Ministeri fihom u hafna drabi kont inlahhaq maghhom u nara x’hiccups hemm biex nghagglu kemm jista jkun. Bazikament dak kien xogholi. Dak kien xogholi, jigifieri naghmel cert li t-tweghid li sar fil-manifest elettorali jintlahaq u jintlahaq fi zmien relattivament qasir.
Dr. T. Comodini Cachia : Fejn jidhol it-tfassil ghall-hsieb ghall- progett u negozjati illi kienu jsiru ghal dawk il-hsibijiet u ghal dawk il- proposti ta’ progetti, inti kont tkun involut?
Keith Schembri : Involut imma skont f’liem tier tkun involut. Dr. T. Comodini Cachia : Skont?
Keith Schembri : Skont f’liem tier ta’ nvolviment.
Dr. T. Comodini Cachia : F’liem tier ta’ nvolviment kont tkun?
Keith Schembri : Mela l-ewwel haga, meta jsir progett il-persuna li taghmel progett generalment, mhux generalment, bilfors irid jigi fil- Kabinett. Generalment issir presentation fil-Kabinett minn nies teknici, tajjeb? Il-Kabinett imbaghad japprova jew ma japprovax jew jghid isma: din naqblu mal-hsieb imma jrid isir xi tibdil. Meta tittiehed dik id- decizjoni, tajjeb, ikun hemm numru ta’ nies li
jaraw li jrid jigi esegwit dak il-process. Jien generalment inkun hames (5), sitta (6), seba’ (7), ghaxar (10) progetti, hmistax (15) –il progett, jista’ jkun progett ta’ nteress nazzjonali u jista jkun progett ta’ nteress lokali li jkolli r-remit, jaghtuni r-remit jghidli ara dan trid tara li jsehh, tara li jsir u operationally nghafas il- buttuni biex il-progett isir.
Imh. M. Mallia : Kont tattendi regolarment il-Kabinett? Keith Schembri : Sorry?
Imh. M. Mallia : Kont tattendi l-Kabinett?
Keith Schembri : Dejjem. Kull Chief of Staff jattendi Kabinett.
Dr. T. Comodini Cachia : Per ezempju meta gie ffirmat l-MOU tal-Vitals, ta’ l- isptarijiet . . .
Keith Schembri : Tajjeb.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti kont involut fin-negozjati ta’ dak l-iffirmar ta’ l- MOU?
Keith Schembri : Le fil-fatt ghandi affidavit li hadt u li gie prezentat kemm lil NAO u kemm lil-media jekk nista naghtih lil Bord jekk jghogbok. Bazikament niddikjara li dan l-MOU ma nnegozjajtux jien, ma ktibtux jien u ma ffirmajtux jien u ma kelli l-ebda nvolviment fih. Nghid bil-gurament li l-involviment tieghi kien biss fuq talba tal- Ministeru ta’ l- Ekonomija u tal-Malta Enterprise. Ipprovdejna kamra f’Kastilja biex jigi ffirmat dan l-MOU li ghamlu huma u xejn iktar. Jien nichad b’mod assolut li servejt bhala xi id mohbija kif gie rrapurtat minn mezzi tax-xandir. Nispjega li lanqas biss naf x’kompla jigri dwar dan is-suggett ghajr dak li kont nisma’ waqt id- diskussjonijiet fuq il- kwistjoni Vitals fil-laqghat tal-Kabinett.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ issa veru niehdu l-kontenut kif inhu, pero’ jirrizultalna issa mix-xiedha tal-Ministru Scicluna f’kawza ohra, li l- Kabinett sar jaf bil-progett meta gie, kien lest. Jigifieri dan qed jikkontesta dak li qed tghid inti li l-ewwel jigi diskuss fil-Kabinett imbaghad . . .
Keith Schembri : Le jiddispjacini. L-ebda process ma jinghata l-go ahead jekk ma jkunx hemm il-go ahead tal-Kabinett. Ma jista l-ebda Ministru jidhol ghal xi haga, xi progett li qed nitkellmu progetti sostanzjali.
Imh. J. Said Pullicino : Hekk suppost ikun jigifieri. Hekk suppost ikun.
Keith Schembri : Irid ikun hemm it-timbru tal-Kabinett. Hija decizjoni kollettiva bilfors.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ l-Ministru Scicluna mhux hekk xehed. Fil-fatt ha nitlob li jkollna kopja ta’ dik ix-xiedha ghaliex ghalina kienet rivelazzjoni. Jigifieri l-Minsitru Scicluna hawn hekk xehed b’certu mod, ftit jew wisq l-istess haga xehed, imma meta xehed f’kawza ohra, tajjeb, xehed b’mod iktar ezatt, specifiku u dana kategorikament qal dan il-progett qatt ma gie quddiem il-Kabinett. Jigifieri din hija xi haga ghalina kienet serja hafna. Allura almentu rridu konferma minn ghandek li dan il-progett tela’ quddiem il- Kabinett.
Keith Schembri : Bilfors kull progett kbir irid jitla’ Kabinett. Imh. J. Said Pullicino : Tghidix bilfors. Dak tela’ jew ma telax? Keith Schembri : Tela’ Kabinett dak.
Imh. M. Mallia : Tela’.
Keith Schembri : Tela’ Kabinett dak. Issa forsi ma attendiex il-Profs, ma nimmaginax, dejjem ikun hemm xi hadd minfloku meta jigri xi haga hekk.
Dr. T. Comodini Cachia : Ara per ezempju fil-kaz ta’ l-isptarijiet inti iltqajt ma’ Ram Tumuluri?
Keith Schembri : Iltqajt darba meta kienet qed issir presentation tal- communiction kif attenda kullhadd.
Dr. T. Comodini Cachia : Meta kienet qed issir il-presentation?
Keith Schembri : Il-presentation biex nifhmu x’inhu l-progett, jigifieri communication meeting.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri dan kien qabel ma gie – ma nghatat il- koncessjoni?
Keith Schembri : Wara.
Dr. T. Comodini Cachia : Wara? Keith Schembri : Wara.
Dr. T. Comodini Cachia : Kif tipprova tifhem x’inhu l-progett wara li taghti l- koncessjoni u mhux qabel?
Keith Schembri : Ghax gie prezentat Kabinett.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri qabel din il-presentation inti ma kontx taf – il- Kabinett ma kienx jaf x’kien se jkun il-progett?
Keith Schembri : Mela, meta progett jitla’ Kabinett ma jitlax u jigi approvat mil-ewwel. Ikun hemm isma irridu mmorru ninnegozjaw din, erga mur nnegozja din, erga mur nnegozja din, tajjeb? U fl-ahhar jigi accettat.
Imh. J. Said Pullicino : Imma l-progett tal-Vitals ma jidhirx skont Scicluna almenu ma jidhirx li gara hux .
Keith Schembri : Le, le, le ma jistax ikun. Zgur, zgur li le u hemm Ministri ohra li jikkonfermawh dan. Kull decizjoni ta’ xi haga, progett hekk kbir bilfors trid tkun decizjoni kollettiva hu.
Imh. J. Said Pullicino : Iva dak li suppost nafu imma x’gara f’dan il-kaz . . .
Keith Schembri : L-anqas tghaddili minn mohhi li l-Prim Ministru ihalli, ma tarax, ma tarax.
Dr. T. Comodini Cachia : Pero’ d-domanda tieghi kienet meta int iltqajt ma’ Ram Tumuluri u inti rriferrejtin ghall-presentazzjoni li saret fil- Kabinett . . .
Keith Schembri : Le, le ma ghidtx hekk, ma ghidtx hekk. F’tal-communication. Dan meta jghaddi progett, tajjeb, meta naghtu go ahead mbaghad irridu nohorguh fil-pubbliku u hemmhekk, in nitty gritty, il- presentation taghha jigu foreign architects, tobba minn barra, so on and so forth, saritilna presentation u hemmhekk iltqajt ma’ Ram Tumuluri.
Dr. T. Comodini Cachia : Mark Edward Pawley?
Keith Schembri : Smajt bih jista’ jkun kien fil-kamra imma ma nafux. Dr. T. Comodini Cachia : Axokrate Hali (?)
Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Ambridge Gupta (?) Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Assad Ali Shawkat (?) Keith Schembri : Assad iva iltqajt mieghu . . . Dr. T. Comodini Cachia : Fl-istess laqgha?
Keith Schembri : Ehe fl-istess laqgha, zaghzugh, English speaking ehe. Imh. J. Said Pullicino : Dawn il-persuni nvoluti fil-progett tal-Vitals?
Dr. T. Comodini Cachia : Iva msemmijin kollha fir-rapport ta’ l-NAO ghalhekk qed nistaqsi ghax minn hemmhekk hadthom.
Dr. T. Comodini Cachia : Rapprezentanti ohra ta’ Port Pool Investments Limited?
Keith Schembri : Ma nafx.
Dr. T. Comodini Cachia : Bluestones’s Special Situation For Limited? Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Global Health Care?
Keith Schembri : Ta’ Malta l-Global Health Care? No. Le, le, le, le. Dr. T. Comodini Cachia : Astar Health Care?
Keith Schembri : No.
Dr. T. Comodini Cachia : Bluestone Investments Malta Limited? Keith Schembri : No.
Dr. T. Comodini Cachia : AGMC Incorporated? Keith Schembri : No.
Dr. T. Comodini Cachia : Global Assets Holdings Limited? Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Medical Health Managment and Consulting Limited? Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Healthcare Information and Technology Consulting Group?
Keith Schembri : Lanqas. Lanqas.
Dr. T. Comodini Cachia : Crafts Range Holdings Limited? Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Gozo Global Healthcare Limited? Keith Schembri : Zuu. Xejn.
Dr. T. Comodini Cachia : U Gozo International Care Limited? Keith Schembri : Le ma nafx min huma.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri ma dawn inti qatt ma’ ltqajt hlief ma Ram Turuluri u dawk li ghidtilna li kienu prezenti?
Keith Schembri : Ezattament.
Dr. T. Comodini Cachia : Issa inti ghidtilna illi l-laqghat ghan-negozjati biex jigi ffirmat l-MOU, inti kull ma ghamilt hejjejtilhom kamra f’Kastilja.
Keith Schembri : Ezattament, ezattament. Li kienet tigri ta’ sikwit eh.
Dr. T. Comodini Cachia : Kif tispjega allura illi r-rapport ta’ l-NAO jghid hekk: additionally the NAO was informed that the meeting was convened by the former Chief of Staff OPM . . .
Keith Schembri : Li jien chadtha.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . and it preceeded the MOU dated tenth (10th) October, twenty fourteen (2014).
Keith Schembri : Nixtieqek taqra l-affidavid tieghi. L-ewwel haga t-talba biex immur nixhed quddiem l-NAO harget gurnata qabel hareg ir- rapport u dik qieghda guramentata. Lili qatt ma semghuni u l- verzjoni tieghi u li mbaghad ikkonfermajtha ma’ numru ta’ nies, ahna kull ma ghamilna l-OPM tghajna l-kamra fejn jiltaqghu. Ma nafx jekk ghandekx kopja ta’ l-affidavit f’idejk.
Dr. T. Comodini Cachia : Liema iktar MOUs gew iffirmati f’Kastilja u inti hejjejt kamra ghalihom?
Keith Schembri : AUM. Laqghat kbar, per ezempju meta gew iz-zewg (2) fazzjonijiet tal-Libja dejjem naghtu l-kmamar taghna, meta gie ffirmat il-kuntratt tax-Shanghai Electric gewwa Kastilja, ma nafx imma jkun hemm hafna, jkun hemm hafna ghax ghandna l-ikbar swali u ta’ prestigju, ghax ahna meta jkun hemm affarijiet hekk, anke meta Crane gew Malta, Kastilja qed tifhem. Ehe ghandi team tieghi jlestu l-affarijiet ovvjament hu, meta specjalment ikollok Dinjitarji gejjin minn barra. Tinsiex li Kastilja sar ukoll kull CHOGM u Presidenza Ewropea kollox Kastilja sar, jigifieri it was used in that line.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghal dawn il-laqghat u ghal dawn in-negozjati kontu zzommu minuti jew records?
Keith Schembri : Jekk ma nkunx partecipi fihom le hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghal dawn il-laqghat kont qed tippartecipa? Keith Schembri : F’liema laqghat?
Dr. T. Comodini Cachia : Li wasslu ghall-MOUs? Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Le? Keith Schembri : Le.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-progett tal-Vitals, ta’ l-isptarijiet, kien progett li hareg bl-idea l-gvern jew gie propost lilkom minn terzi, negozjanti?
Keith Schembri : Le ahna – mela nibdew bicca bicca. X’wasal quddiemna irridu nghidu, tajjeb. Quddiemna gie, hareg tender, tajjeb, ghall-
isptarijiet tal- Gvern, tajjeb. Dak it-tender ghadda mill-iskrutinju normali ghal kull tender iehor li johrog, tajjeb. Kien f’idejn il- Ministeru tas-Sahha li esegwixxa dak it-tender.
Dr. T. Comodini Cachia : L-MOU mhux qabel it-tender gie ffirmat?
Keith Schembri : Sekonda wahda. L-MOU mill-informazzjoni li ghandi u li ha tara hemmhekk mhuwiex relatat mat-tender.
Dr. T. Comodini Cachia : Anzi mill-informazzjoni li tana l-NAO u hareg fir- rapport tieghu huwa mhux talli relatat, talli huwa one in the same process.
Keith Schembri : Jien mhux dik l-informazzjoni li ghandi.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma inti meta l-NAO sejjahlek, ma mortx.
Keith Schembri : Mhux ma mortx. Sorry,sorry, sorry, sorry, ha nikkoregik.
Baghtli ittra gurnata qabel hareg ir-rapport.
Dr. T. Comodini Cachia : U ma nfurmajtux wara illi trid tikkoregi r-rapport tieghu?
Keith Schembri : Da zgur ghamilt affidavit u bghattulu. Jiena pretendejt li jerga’ jibghat ghalija.
Dr. T. Comodini Cachia : Sorry Sur Imhallef, kont ser tistaqsi xi haga?
Imh. J. Said Pullicino : Ghax jiena mohhi jahdem bil-mod. X’kont ser nghid? Dana l-progett tal-Vitals hareg tender, imma t-tender hareg skont il-politika tal-Gvern.
Keith Schembri : Skont il ?
Imh. J. Said Pullicino : Skont il-politika tal-Gvern. Il-Gvern ta indikazzjoni, ghax dana mhux kumpanija privata.
Keith Schembri : Iva.
Imh. J. Said Pullicino : Dana qed nitkellmu fuq il-privatistion ta’ parti kbira tas-sahha hawn Malta.
Keith Schembri : Iva.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri dan hareg skont il-politika tal-Gvern. Issa t- tender min fasslu?
Keith Schembri : Ma nafx ezatt min fassal it-tender. Imh. J. Said Pullicino : Minn liema dipartiment?
Keith Schembri : Nimmagina dak iz-zmien Health hu. Imh. J. Said Pullicino : Mill-Health.
Keith Schembri : Mill-Health ikun hareg.
Imh. J. Said Pullicino : U l-Health kien il-Ministru Mizzi hux hekk? Il-Ministru Mizzi.
Keith Schembri : Dak iz-zmien Mizzi ehe. Dak iz-zmien Konrad Mizzi ehe.
Imh. J. Said Pullicino : Taf ghax qed nghidlek hekk ghax is-sur Mizzi qal li huwa l-Ministru tas-Sahha imma dak li kien Segretarju Permanenti, Segretarju Parlamentari l-Ministru Fearne illum, dak qalilna li ma kien jaf xejn. Jigifieri dan it-tender allura ghamlu l- Ministeru. Ghamlu l-Ministeru fuq direttiva tal-Kabinett? Jigifieri l-Kabinett iddecieda ahna ha nipprivatizzaw St. Lukes, whatever, dawn l-isptarijiet, almenu daqshekk iddecieda l-Kabinett kien?
Keith Schembri : Bilfors trid tkun decizjoni mill-Kabinett, bilfors. Imh. J. Said Pullicino : Bilfors x’jigifieri?
Keith Schembri : Ha nghidlek ghalfejn. Ghax mela l-ewwelnett inti ghandek inter ministerial, inti f’dan il-kaz ghandek il-Lands Department involut ghaliex l-art hija tal-Gvern, ghandek il-finanzi bilfors ghax il-budget huwa tal-Gvern tajjeb.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri inti qed tghid li dik id-decizjoni hadha l- Kabinett.
Keith Schembri : Il-Kabinett.
Imh. J. Said Pullicino : Allura kif ma jaf xejn il-Ministru Fearne? Keith Schembri : Staqsi lilu mhux lili hux.
Imh. J. Said Pullicino : Insaqsi lilu. Dr. T. Comodini Cachia : Staqsejnih. Imh. A. Lofaro : Staqsejnih.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax ghalina mportanti dan hu minn fejn beda x- xoghol.
Keith Schembri : Issa jiena ma nafx forsi nikkonsulta ma l-avukati tieghi. Jien ma nafx jekk nistax nitkellem fuq affarijiet li saru go Kabinett eh.
Imh. J. Said Pullicino : Le l-Kabinett ha nghidlek, jien ghalija . . . Keith Schembri : Ghax inkunu qed niksru l-ligi hekk jigifieri.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Schembri ha nghidlek inti llum cittadin privat, pero’ ghal darba ohra ifhem, jekk veru tpoggini hawn biex nindaga fuq il-komportament ta’ l-entitajiet pubblici kollha fosthom allura l-Kabinett, fosthom allura l-Qrati whatever, kullhadd huwa taht l- iskrutinju tal-Bord u tkun stramba li tigi, l-ahhar darba semmiha
wkoll l-ex Prim Ministru, speci l-Kabinett. Imma l-Kabinett int poggejt mieghu biex nindaga, nindaga kollox anke dak li ntqal fil- Kabinett sakemm ma jkunx ta’ sigurta nazzjonali. Issa hawn qed nitkellmu fuq oggett . . .
Keith Schembri : F’dak il-kaz jekk tridu tikkonfermaw x’sar u ma sarx forsi titolbu l-minuti tal-laqghat tal-Kabinett. Hemmhekk hemm kollox. Min kien hemm, min kien prezenti, mbaghad dik tara min qed x’qed jghid u min qed jghid hu. Dik hija l-verita.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax inti ma tixtieqx tghidilna u fil-fatt qed tghidilna, ghax qed tghidilna din il-parti zgur iddiskutejniha fil-Kabinett.
Keith Schembri : Jien nitlobkom, jekk xi hadd jaghtikom via li taraw in-noti tal- Kabinett, il-minuti tal-Kabinett hemmhekk tarw min qed jghid il- verita u min mhux qed jghid il-verita. Jista’ jkun x’imkien fin- nofs biex ma nitfa dell ikrah fuq hadd ghax jiena lil-kollegi tieghi dejjem ipprotegejthom kemm stajt.
Imh. J. Said Pullicino : Jien ma rridx ingellidkhom, ma rridx ingellidkhom jien. Imma jien irrid nara l-verita x’inhi hu, x’inhi l-verita?
Imh. M. Mallia : Il-procediment fil-Kabinett mhux kollu kunfidenzjali? Ma tistax tkun taf.
Keith Schembri : Imma jekk titolbu l-minuti kif qal is-sur Imhallef , ma nafx jekk hix parti mir-remit li tistghu titlobu l-minuti. Ma ghandix idea.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela ha mmur lura ghal Memorandum of Understanding illi gie iffirmat fl-ghaxra (10) ta’ Ottubru, elfejn u erbatax (2014) fuq il-kwistjoni ta’ l-isptarijiet. Ir-rapport ta’ l-NAO jghid illi dan kien progett illi l-gvern fuqu rcieva proposta minn terzi nteressati. Jghid ukoll illi mill-proposta ta’ terzi nteressati l- gvern mexa ghall-MOU f’Ottubru elfejn u erbatax (2014), imbaghad kien biss f’Marzu ta’ l-elfejn u hmistax (2015) illi l-Gvern hareg ir-request for proposals, l-RFP. L-MOU la darba jigi ffirmat, min izomm kopja tieghu?
Keith Schembri : L-MOU l-entita’ li ffirmatu.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri l-Ufficcju tal-Prim Ministru ma jzommx kopja tieghu?
Keith Schembri : Ma jzommx, ma jzommx.
Dr. T. Comodini Cachia : Il-Kabinett ma jinghatax kopja tieghu?
Keith Schembri : Ma jinghatax ghax huwa MOU, mhux kuntratt. Minn jaf kemm il-MOU jiffirma l-Gvern.
Dr. T. Comodini Cachia : Dak iz-zmien, dan il-progett kien qieghed jitmexxa mill-Malta Enterprise jew mill-Ministru li kien Ministru fl-Ufficcju tal-Prim Ministru?
Keith Schembri : Jiena nahseb kien hemm – sa MOU stage kien taht il- Ministru ta’ l-Ekonomija u hemmhekk waqa’ kollox. Imbaghad mexa, pero’ dejjem jekk m’iniex sejjer zball ghax ma rridx nitfa’ dellijiet fuq hadd, mexa fuq il-Ministru tas-Sahha.
Imh. J. Said Pullicino : Jiena nghid sew li mhux il-kaz li Ministru jiffirma MOU minghajr ma jkun jaf il-Prim Ministru hu, ta’ din il-kwalita?
Keith Schembri : MOU jisimhom binding document hu.
Imh. J. Said Pullicino : Iva, imma jien ma nafx jien. Mhux koncepibbli ghalija li Ministru se jaghmel forma ta’ ftehim preliminari, … ma xi hadd. .
.
Keith Schembri : Non committed.
Imh. J. Said Pullicino : Non committed imma bla ma jkun jaf il-Prim Ministru.
Naraha difficli, issa jien ma nafx issa, issa jekk hu hekk . . .
Keith Schembri : Ma nafx nghjidlek, ma nafx nghidlek. Inkun qed nigdeb jekk nghidlek iva jew le.
Imh. J. Said Pullicino : All right.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti bhala Chief of Staff fl-Ufficcju tal-Prim Ministru, kont aware illi l-NAO, l-Awditur Generali, kien qed jitlob kopja ta’ dan l-MOU anka mill-Ufficcju tal-Prim Ministru?
Keith Schembri : Ma kontx ghadni Chief of Staff dak iz-zmien. Dr. T. Comodini Cachia : Taf ghal meta qed nghid?
Keith Schembri : Mhux issa minhabba l-NAO report. Dr. T. Comodini Cachia : Le.
Keith Schembri : Eee, le. Ok.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghal meta hareg l-ewwel rapport u l-ewwel rapport fuq tal-Vitals inhareg waqt li inti kont ghadek Chief of Staff.
Keith Schembri : Le m’iniex infurmat.
Dr. T. Comodini Cachia : M’intix infurmat b’din id-domanda?
Keith Schembri : Tinsiex hemm differenza Dr. Comodini Cachia bejn ic-Civil u l-amministrativ politiku, jigifieri jista’ jkun li affarijiet hekk jintbghatu mic-Civil, risposti.
Dr. T. Comodini Cachia : Kemm kienet tinzamm din id-differenza fil-vesti tieghek ta’ Chief of Staff bejn ir-rwol politiku u rwol tac-Civil meta inti tghidilna illi kont tinghata sturzzjonijiet anke mill-Kabinett biex timplimenta l-progetti, li kienu progetti li suppost kienu jigu mplimentati mic-Civil?
Keith Schembri : Le, ghalfejn qed tghid hekk? Ghalfejn qed tghid hekk?
Dr. T. Comodini Cachia : Kif kienet tahdem dan r-rwol bejn ic-civil u rwol tieghek politiku? Kif kont tisseparah?
Keith Schembri : Ir-rwol politiku ahna kif konna nimxu c-civil ghandu sezzjoni ta’ afffarijiet li jmexxi affarijiet tal-haddiema tac-Civil u numru ta’ affarijiet ohra. Mill-att taghna tajjeb, ahna bhala OPM, konna a glorified project management to a certain extent, tajjeb. Jigifieri ahna konna naqbdu l-manifest elettorali and we push, push, push li dan il-manifest jigi mwassal.
Imh. J. Said Pullicino : Ifhimni, hawnhekk kien hawn Ministri illi sostnew, issa Chief of Staff taht kull amministrazzjoni ghandu sahha, ghandu poteri, kullhadd jahdem b’modi differenti jigifieri, pero’ sostnew illi kellek sahha wisq u allura harget l-idea tal-famuz kitchen cabinet, li ma hu kitchen cabinet xejn, imma jigifieri . . .
Keith Schembri : Nista’ nitkellem fuq il-kitchen cabinet? Imh. J. Said Pullicino : Kif?
Keith Schembri : Nista’ nitkellem fuq il-kitchen cabinet.
Imh. J. Said Pullicino : Iva halli niccaraw daqsxejn l-arja fuqu.
Keith Schembri : Ha nghidlek ghalfejn. Ma kien jezisti qatt kitchen cabinet, pero’ jien bhala Chief of Staff, tajjeb, inqis li kien hemm il-Kabinett maqsum fi tliet (3) partijiet. Kien hemm numru ta’ Ministri li huma kellhom dak l-orgolu, dik l-inizjattiva li jridu jkunu jafu ezatt x’qed isir mill-Gvern, kellek serje ta’ Ministri u Segretarji Parlamentari kellhom dik l-inizzjattiva u l-orgolu fuq id-dekasteru taghhom biss, imbaghad bhal kollox, bhal f’kollox kien hemm numru ta’ Ministri u Segretarji Parlamentari li trid tippuxxja, tippuxxja, tippuxxja biex tiehu dak li trid minn ghandhom. Jien li tghallimt f’management
jekk ikun ihobbok kullhadd ghandek problema kbira. Jigifieri ehe gie li kont iebes, in a nice way u nghidilhom isma dead line sal- Gimgha trid taghtihieli. Imma – ma hemmx imma sal-Gimgha trid taghtihieli, qed tifhem. Issa jekk dehert ikrah, forsi rfist xi swaba – parti minn xogholi. Kieku dahaqli kullhadd . . .
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri … u Ministru mhux daqshekk malajr.
Keith Schembri : Bad-dinja kollha. Bhat-tfal, ikollok tliet (3) itfal, it-tlieta (3) differenti. Jigifieri they all mean well eh, biex naghmlu l-affarijiet cari. They all mean well.
Imh. J. Said Pullicino : Il-Prim Ministru Muscat ukoll qalilna li l-famuz kitchen cabinet li ma huwied, kien jikkonsisti f’team ta’ nies biex naghtihom illi kienu jahdmu flimkien. Kien hemm nies estrani ghal Kabinett li kienu hemm?
Keith Schembri : Le. Mela inti f’kull progett dejjem irid ikollok il-Ministru tal- Finanzi, dejjem. Inti meta tiehu decizjoni kbira l-finanzi dejjem hemmehkk. Imbaghad jiddependi, per ezempju ha nitkellmu skejjel, edukazzjoni ma’ l-edukazzjoni. Generalment ikollok bicca mill-ambjent qed tifhem. Jigifieri ahna wara kull Kabinett, nahseb spjegaha tajjeb il- Prim Ministru, l-Prim Ministru kien jghajjat per ezempju lil Ministri kollha. Kont inkun prezenti jien. Jien kull laqgha li dhalt ghax gejt mistieden. Qatt ma dhalt laqghat – I never gate crushed meetings, tajjeb, fl-ebda ambitu. U niltaqghu, per ezempju: isma housing ghandn a sitt (6) siti fejn wasalna, ippuxxja iktar, fejn wasalna, ippuxxja iktar. Ovvjament kull decizjoni tittiehed minn hafna lati differenti. Ghandek – ovvjament ahna politici konna qed tifhem. Jigifieri gejjin l- elezzjonijiet, tird tippuxxja, mis-surveys taf x’qed jghidu n-nies, fejn qed igorru n- nies, fejn qed iweggghu n-nies, we try to push those Ministers that can make difference.
Imh. J. Said Pullicino : Ehe, imma min dak li qalilna l-Prim Ministru Muscat donnu hadna l-impressjoni illi hu kien … nies teknici jew barra mill- Kabinet. Kien hemm mnn dawn it-tip.
Keith Schembri : Mija fil-mija li kien hemm u kien hemm il-Prim Ministru . . . Imh. J. Said Pullicino : Ifhimni bhala group – il-Prim Ministru hemm fuq kollu.
Keith Schembri : Ifhimni l-Prim Ministru huwa bniedem, jigifieri l- ammirazzjoni li ghandi kbira ghal Prim Ministru, ghal Prim Ministru li kellna ghax hawwadtha, hija dejjem jahdem f’dak li nghidlu triangle, tajjeb, jigifieri pyramid scheme jahdem. Jigifieri hu qieghed fuq u linji tahtu, mhux bilfors li kullhadd ikun jaf x’qed jigri
. Jigifieri jekk per ezempju Ministru qallu : isma ghandna problema ghax din ma tistax issir, he doesn’t take it at face value. Jibghat messaggi lil nies li huma professjonali f’dawn l-affarijiet u jitlob parir taghhom. Ma jfisirx li huwa kitchen cabinet, jigifieri these are . . .
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri mhux li kien hemm group vicin tieghu . . . Keith Schembri : Le, le xejn, xejn, xejn, xejn.
Imh. A. Lofaro : Niehdu break biex niehdu xi haga?