Xhieda ta’ Marvin Gaerty – 5 ta’ Marzu 2021
Fl-Atti tal-Inkjesta datata 19 ta' Novembru 2019, rigward skont it- Termini ta’ Referenza ta’ l-Inkjesta Pubblika dwar l-Assassinju ta’ Daphne Caruana Galizia.
Seduta miżmuma llum il-Gimgha 5 ta’ Marzu, 2021
Il-Kummissarju tat-Taxxi Interni Marvin Gaerty, riprodott, bil-Malti bil- gurament jghid:
Imh. M. Mallia : Sur Gaerty smajtha din id-diskussjoni bejn l-avukati. Marvin Gaerty : Ehe.
Imh. M. Mallia : Issa inti dispost taghti dik l-informazzjoni li konna qeghdin nitolbu jew le? Ghandek dik id-diskrezzjoni.
Marvin Gaerty : Sinjuri Imhallefin, jiena ma nafx jekk hux possibli, jiena fil- kwiet qghadt nahseb u ktibt l-ideat, mhux l-ideat, dak li nhoss jien u nixtieq nghaddihulkom. Nista’ naqrah jekk joghgbok?
Imh. M. Mallia : Mela le.
Imh. A. Lofaro : Aqrah kollu fil-microphone please. Marvin Gaerty : Grazzi. U ktibtu ghax bhalissa . . .
Imh. A. Lofaro : Ma jimpurtax sewwa ghamilt, sewwa ghamilt.
Marvin Gaerty : Ghandi rispett kbir lejn il-Qorti, lejkom Sinjuri Imhallfin, lejn is- sinjura Daphne Caruana Galizia u l-familja taghha u dan jafuh u bla dubju fl-interess tieghi u tal-poplu kollu li ssir il-gustizzja u kontra totalment kull tip ta’ ostakolu biex dan isir. Imma nahseb bl- umilta kollha fl-interess ta’ kullhadd ukoll il-proccess li naraw li ssir il-gustizzja b’mod li ma jwegga’ hadd fil-process. Li l- awtoritajiet jimxu mal-Ligi u ma nigix exposed ghal kawzi u pieni kriminali u civili u qed inqajjem dan il-punt sempliciment ghax din ir-request ta’ l- informazzjoni hija stordinarja fin-natura taghha u l- ewwel ta’ din ix- xorta u ha nispjega ghalxiex. L-ewwel nett hemm Ligi li tghid car hafna li biex nizvela l-informazzjoni fuq taxxa rrid, kif dejjem kien il- kaz sal-bierah, Sinjuri Imhallfin, il-
permess tal-Prim Ministru. Hemm ukoll policy cara li dejjem imxejna maghha, qabel naghmlu rakkomandazzjoni lill-Prim Ministru biex jaghtina l-awtorizazzjoni, li jkollna d-dettalji cari tal- persuna fuq min qed tintalab l- informazzjoni, nkluz l-ID Card tal- persuna, l-perjodu relevanti u raguni minghajr hafna dettal zejjed li tistabilixxi u tiggustifika t-talba biex nevitaw li jkun hemm min jitlob informazzjoni minghajr ebda bazi ghal skopijiet ulterjuri u mhux gustifikati. Naccertaw ruhna li l-informazzjoni hi b’xi mod relevanti ghall-iskop li qed tinghata. U rrid niccara li mhux qed nirreferi ghal din it-talba. Dan qed nitkellem fuq il-policy. Ukoll qatt ma kellna request li tinkludi tant kbir, numru kbir ta’ persuni kemm individwi u entitajiet. Nixtieq nigbed l- attenzjoni li fil-lista ta’ persuni hemm ismijiet minghajr ID Card infromazzjoni biex ahna nidentifikaw il-persuna min hi. Il-Ligi taghna hija stretta hafna fuq is-segretezza. M’ghandniex il-kultura ta’ pajjizi fejn hu normali li jigu ppublikati dikjarazzjonijiet ta’ ndividwi. Tajba jew hazina ahna bound mal-Ligi u hemm exposure ta’ criminal liability personali fuqi jekk ma nirrispettax din il-Ligi. Nitlobkom minn qalbi li tifhmu li jien bl-ebda mod ma jien qed inservi ta’ ostakolu, anzi nixtieq hafna li nkun f’pozizzjoni li naghti din l-informazzjoni tant li ga tlabt lill-Avukat ta’ l-Istat biex jiggarantili li jekk nghaddiha ma nkunx exposed ghal pieni kriminali ghax l-avukat qed jghidli li japplika certu Artiklu li minn nineteen forty eight (1948) sa llum fl-ebda kawza quddiem Qorti, fl-ebda talba ma giet applikata din.
Dr. Soler : . . . . (speaking off microphone) . . . Marvin Gaerty : Ha nkompli jekk joghgbok, please. Imh. A. Lofaro : Diga . . .
Marvin Gaerty : U ghamilt dan . . .
Dr. Soler : . . . . (speaking off microphone) . . . Imh. A. Lofaro : Ghandu ragun Dr. Soler hux.
Marvin Gaerty : Jiena ma nafx Sinjuri Imhallfin, imma nahseb jiena il-Ligi tahti taqa’. Jien jekk jigi xi hadd u jghidli isma ghamel hekk nahseb fid-dover li nara li xorta qed nosserva l-Ligi. Imma ha nkompli.
Dr. Soler : . . . . (speaking off microphone) . . .
Imh. M. Mallia : Imbaghad staqsih. Ha jispicca d-dikjarazzjoni tieghu.
Marvin Gaerty : Wara li l-Avukat ta’ l-Istat tanti dak il-parir, jiena tlabt lill- Avukat ta’ l-Istat biex jiggarantili li jekk nghaddiha l-informazzjoni ma nkunx exposed ghall-pieni kriminali u civili. Ifhmuni Sinjuri Imhallfin, jiena saqsejt mela inti qed tghidli ok ta’hekk trid taghmel. Pero’ spjegawli kif jiena saqsejt lill-Avukat ta’ l-Istat ma tanix risposta . . .
Dr. Soler : . . . . (speaking off microphone) . . .
Xhu: . . . ghax jiena ppretendejt ir-risposta ta’ l-Avukat kienet tistaqsix lili mur ghand l- Attorney General u l-Attorney General qalilna li jien ma taqax tahdi din. Jiena ppretendejt Sinjuri Imhallfin, ippretendejt li jkolli risposta cara – iva qed naghtik parir u qed nissejvjagwardja lilek, m’intix ha tkun espost ghal pieni kriminali. Pero’ ha nkompli.
Dr. Soler : . . . . (speaking off microphone) . . .
Marvin Gaerty : Jien ilni tletin (30) sena nipprattika u nghallem it-taxxa. L- avukat tad-Dipartiment u anke esperti tat-taxxa assolutament ma qablux ma’ din l-interpretazzjoni. Kieku dan kien il-kaz Sinjuri Imhallfin ilna minn nineteen forty eight (1948) nahdmu hazin u nahlu l-hin. Sa llum kull informazzjoni li tinghata lill-Pulizija, lis- Secret Service, Inkjesti, Qrati tkun dejjem kif kienet approvata mill- Prim Ministru, imma din id-darba le ma kienetx. Tant qed naghmel minn kollox Sinjuri Imhallfin biex nobdi din it-talba li ga ghamilt it-talba lill-avukati tad-Dipartiment biex jigbru din l- informazzjoni biex inkun qed nidher li mhux qed nahli l-hin biex kif ikun il-waqt tinghata mill-ewwel. Pero’ zgur li nemmen li kullhadd jaqbel li jrid ikun hemm is-safe gourds necessarji. Fil-fatt interessanti hafna, nteressanti hafna, ghadu kemm ghadda bill, bill li jnehhi l- preskrizzjoni minn fuq il-Prim Ministru u din hija kruccjali ghal dan il-punt, bill li jnehhi u jitfaghhha fuqi. Dan kien requirment tal- Moneyval ghaliex hass li trid titlaq. Allura spjegawli Sinjuri Imhallfin x’ghaddejnieh naghmlu dan il-bill? X’qeghdin nahlu l-hin biex nghaddu din il-Ligi jekk il-Prim Ministru m’ghandux obbligu li jaghtini l-ezenzjoni lili. Grazzi Sinjuri Imhallfin.
Dr. Soler : Sur Imhallef irrefera ghal parir tieghi li jiena ghidt certi affarijiet fil- parir li mhux minnu jew qal parti mill-verita. Jiena nitolbu sempliciment jikkonferma li l-parir huwa dak, jista’ jara l-firma tieghi jekk joghgbok lid-Deputata . . .
Imh. A. Lofaro : Tista tiehu l-parir please ta’ l-avukat ta’ l-Istat?
Dr. Soler : . . . u jesebih la darba rreferea ghalih l-parir ta’ l-Avukat ta’ l-Istat. Jesebih ha naraw hux il-parir ezattament u li jirrifletti dak li qed jghid hu. Tgharfu l-parir sur Gaerty, ghal dan qed tirreferi?
Marvin Gaerty : Iva dan hu l-parir.
Dr. Soler : Nistghu nesebuh fl-atti jekk joghgbok? Imh. A. Lofaro : Tista tesebih jekk joghgbok?
Dr. Soler : Esebih fl-atti jekk joghgbok.
Dr. T. Comodini Cachia : Sinjuri Imhallfin . . .
Marvin Gaerty : Sur Avukat ta’ l-Istat tghaddilhom ukoll ir-risposta . . .
Imh. M. Mallia : Sur Gaerty ismaghni ftit. Ahna m’ahniex interessati fl- ispecifics. Ara nibdew minn hawn – inti semmejt illi jkollok informazzjoni mill- Pulizija, all right, mis-Secret Services u entitajiet ohra u inti dejjem tirrikorri ghal Prim Ministru biex jaghtik il-permess biex inti tkun tista’ taghmel l-investigazzjonijiet fuq dak li gie mitlub. F’dan il-kaz partikulari li jikkoncerna Daphne Caruana Galizia u l-kumpaniji illi semmiet hi fil-pubbliku, voldieri fil-blog taghha, li huma fid-dominu publiku dawn, fuq dawn saru nvestigazzjonijiet? Tlabt permess biex dawn jitmexxew u jsiru dawn l-investigazzjonijiet?
Marvin Gaerty : Ma nistax, in generali, in generali, in generali meta jkun hemm . . .
Imh. M. Mallia : In generali diga ghidtilna, issa ahna qeghdin insaqsuk fuq l- Egrant, fuq Hernville, whatever, fuq dawn il-kumpaniji li ssemmew.
Marvin Gaerty : Sinjuri Imhallfin din mistoqsija nteressanti u nirrispondih. Jiena ghandi diversi dipartimenti tahti. Ghandi d-dipartiment ta’ l- Investigation, ta’ l-Operations, jiena nidhol fuq policy in generali. Jiena qatt ma mmur fuq id-DG u nahseb Alla hares kien il-kaz, jien in generali iva ghidtlu lid-DG u nista’ tikkonferma li kif jissemmew, kif jissemmew, tajjeb, kumpaniji u ismijiet, Panama Papers etc,
ghandkom obbligu no stone unturned, investigaw. Fil-fatt dejjem ghidtha jien, anke meta saqsewni l-media dejjem nghidilhom iva kollha ghax id-direzzjoni tieghi hija kollha. Pero’ ma nistax nghidlek li dik il-kumpanija u dik il-kumpanija tlabt biex issir investigazzjoni ghax lanqas inhoss li huwa sewwa li nidhol hemmhekk. Dak huwa jaqa’ taht il-kompetenza tad-DG Tax Compliant u nispera, nispera u ma ghandix dubbju li d-direzzjoni tieghi li kull ma jissemma fil-media mportanti jigi nvestigat, li ttiehdet u m’ghandix dubju fiha.
Imh. M. Mallia : Jigifieri nifhmek sew illi din id-deskrizzjoni tieghek mela giet delegata lid-DG u hu jsaqsi lill-Prim Ministru?
Marvin Gaerty : Le, le, le. Le, lill-Prim Ministru jiena nsaqsih.
Imh. M. Mallia : Issa f’dan il-kaz partikulari, dawn il-kazijiet partikulari li semmejt, dawn il-kazijiet illi hargu wara 17 Black, inkuz 17 Black, dawn tlabt permess inti minn ghand il-Prim Ministru?
Marvin Gaerty : Kollha. Il-lista kollha li nghatat minn Dr. Comodini dik ghamilna talba lill-Prim Ministru. Tghajnih il-lista biex jaghtina l- exemption kif dejjem inghatat anke mill-istess Prim Ministru Sinjuri Imhallfin.
Imh. J. Said Pullicino : Id-domanda hi jekk id-Dipartiment ghamilx l- investigazzjonijiet li kellu jaghmel fil-mument illi hargu l- allegazzjonijiet. Mhux issa, issa nafuha dik . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ara fil-konfront ta’ dawk il-kumpaniji li ghandek f’dik il-lista inti mall-ewwel bdejt taghmel investigazzjoni kif gew ippublikati dawk l-ismijiet?
Marvin Gaerty : Ma nafx. Tridu ssaqsu lid-DG Tax Compliance, jien ma nkunx naf . . .
Dr. T. Comodini Cachia : X’jigifieri nistaqsi lid-DG Tax Compliance? Marvin Gaerty : Jien ma nidholx fl-investigations.
Dr. T. Comodini Cachia : . . . meta mbaghad naghtu . . . Imh. M. Mallia : Ma tidholx imma l-permess inti titolbu. Marvin Gaerty : Lill-Prim Ministru.
Imh. M. Mallia : Iva.
Marvin Gaerty : Le, le, le, le. Ma nitlobx permess biex issir investigation Sur Imhallef.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri l-Kummissarju tat-Taxxa, jigifieri meta gew ippublikati l- Panama Papers, il-Kummisssarju tat-Taxxa ma jaghmel xejn?
Marvin Gaerty : Le, le, le l-Kummissarju tat-Taxxa obbligat . . . Dr. T. Comodini Cachia : Mela x’jaghmel?
Marvin Gaerty : . . . obbligat li jara li d-Dipartiment qieghed jinvestiga u jara dak kollu li johrog fil-media.
Imh. M. Mallia : Fil-fatt sar?
Dr. T. Comodini Cachia : Inti meta bdejt tinvestiga?
Marvin Gaerty : Nemmen li sar iva. Nemmen li sar u ghadu jsir. Dr. T. Comodini Cachia : Id-Dipartiment tat-Taxxa mmexxi minnek. Marvin Gaerty : Hekk hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela meta bdejt?
Imh. J. Said Pullicino : L-informazzjoni hija accessibli ghalik, jekk fil-fatt saritx investigazzjoni jew le . . .
Marvin Gaerty : Iva.
Imh. J. Said Pullicino : . . . accessibli ghalik?
Marvin Gaerty : Accessibli. Accessibli ghax nitlobha, pero’ jien qatt ma ntilobha.
Imh. J. Said Pullicino : Imma inti mhux suppost tara kif id-Dipartiment miexi?
Imh. A. Lofaro : Mamma mia.
Marvin Gaerty : In generali, jien ma nistax noqghod, dan ikun hemm eluf ta’ kazijiet Alla hares . . .
Imh. A. Lofaro : Imma din kienet qed tinkwetak. Ktibtilna statement bhal dak.
Marvin Gaerty : Le, le, le qed nitkellmu fuq is-segretezza. Imh. A. Lofaro : U ejja, come on!
Dr. T. Comodini Cachia : Sinjuri jekk tipermettuli inhalli din il-glieda pwerili ftit mal-genb . . .
Imh. A. Lofaro : U vera pwerili ta!
Dr. T. Comodini Cachia : ‘Il ghaliex fl-istqarrija li ghamel is-sur Gaerty beda billi jghid illi ghandu rispett kbir lejn Daphne Caruana Galizia.
Imh. A. Lofaro : Hekk qal iva. Ehe.
Dr. T. Comodini Cachia : U nghidlek il-verita ma tantx nizlet daqshekk tajjeb mieghi ‘l ghaliex meta xi hadd jirreferik ghal persuna bhala s- sahhara, inti ghal min tifhem li qed jghidlek?
Marvin Gaerty : Jiena ma nafx ghal min nifhem. Jiena li nixtieq nghid Sinjuri Imhallfin . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ghal min tifhem li qed jghidlek specjalment meta tirrispondih tinkwetax brother?
Marvin Gaerty : Jiena trid tara . . . Imh. A. Lofaro : Ahjar tirrispondi ta’.
Marvin Gaerty : . . . l-ambitu. Jiena nixtieq nispjega. . .
Dr. T. Comodini Cachia : Nibda naqralek l-ambitu jekk trid sur Gaerty jekk m’intix tiftakar.
Marvin Gaerty : Pero’ int staqsejtni rigward . . .
Imh. A. Lofaro : Ghamlitlek domanda inti ma wegibtiex hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Inti ghiditlna fl-istqarrija tieghek li ghandek rispett kbir lejn dan il- Bord u rispett kbir lejn Daphne Caruana Galizia u l- familja taghha. Mela meta xi hadd jghidlek u jirreferi ghas- sahhara ok, inti ghal min kont qed tifhem bhala s-sahhara?
Marvin Gaerty : Jiena ma kont qed nifhem ghal hadd. Jiena li zbaljajt u nammetti, nammetti, jiena bniedem bhal haddiehor, jigifieri li komplejt. Jahasra nista’ nispjegaha din, jiena ltqajt ma din il- persuna bhal ma xhedt l-ahhar darba f’Jannar . . .
Imh. A. Lofaro : Il-persuna ma nafux min hi ta’. Dr. Therese ma semmitiex. Dr. T. Comodini Cachia : . . . jaf min hi, jien m’ghidtx min hi.
Marvin Gaerty : Ghal Yorgen Fenech qed nghid.
Sp: U jekk jista’ jkun Dottoressa d-data fil-kontest ta’ meta saret. Imh. A. Lofaro : Is-sur Fenech, all right.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela fil-hdax (11) ta’ Frar elfejn u dsatax (2019) jidher illi x-xhud ircieva messagg li jghid hekk : taf li dawk ta’ barra biex gibthom u ddikjarajthom elfejn u sittax (2016) u hallast taxxa full (is-soltu taghna lol) u dik is-sahhara harget l-ewwel darba fl-elfejn u sbatax (2017). Li kont naf sew qabel kont nahdem mod iehor ghax inwaqqaghhom ghan-nejk ikrah. Dan il-messagg fil-hdax (11) ta’ Frar, elfejn u dsatax (2019). Meta inti rcivejt dan il-messagg, sahhara ghal min fhimt?
Marvin Gaerty : Jien tista’ terga’ . . .
Imh. A. Lofaro : Tista’ terga’ tirrepetiha jekk joghgbok? Marvin Gaerty : . . . jiena ma fhimt xejn biex nehles . . . Imh. A. Lofaro : Ma fehemx.
Imh. J. Said Pullicino : Tehles, ara x’se tghid din il-persuna. Il-persuna min hi?
Marvin Gaerty : Mela l-persuna ma nafx semmietx. Il-messagg baghtuli Yorgen Fenech. Is-sur Yorgen Fenech, ghax din hija relevanti jekk joghgobkom Sinjuri Imhallfin. Dana persuna li ltqajt mieghu . . .
Imh. A. Lofaro : Jekk hux relevanti ahna narawh ta’ mhux inti. Marvin Gaerty : Skuzawni.
Imh. A. Lofaro : All right, kompli, kompli.
Marvin Gaerty : F’Jannar tat-two thousand and nineteen (2019) fejn jiena hadt it-tifla u hu kien hemmhekk mal-familja tieghu, nahseb ha t- tfal tieghu wkoll. Kien hemm rehearsal ir-Rabat u nzerta ltqajna f’din l-okkazjoni hemmhekk u ghamilna xi siegha, siegha u nofs nistennew it-tfal u nitkellmu. Minn dakinhar ‘l hemm bdejt nircievi l-messaggi.
Imh. A. Lofaro : Tghajtu n-numru tieghek? Marvin Gaerty : Le kien ghandu n-numru tieghi. Imh. A. Lofaro : Diga kellu l-mobile tieghek?
Marvin Gaerty : In-numru tieghi peress li huwa tax-xoghol qieghed ghand hafna.
Imh. A. Lofaro : Il-mobile tieghek ghax per ezempju jiena m’ghandix ta’ ghalhekk.
Marvin Gaerty : Iva.
Imh. A. Lofaro : Inkomplu, nkomplu, iva. Kompli.
Marvin Gaerty : Le zgur ma tajtulux dak inhar, kien ghandu. Imh. A. Lofaro : All right, ok.
Marvin Gaerty : U ovvjament ghamilna hin niddiskutu. Fil-fatt hafna mill- affarijiet li ddiskutejna mbaghad f’daqqa wahda din il-persuna li qatt kif dejjem ghidt jien li qatt ma’ ltqajt mieghu tajjeb, hlief f’dik il-gurnata u hu semmejt l-ahhar darba fejn kien hemm issues ta’ taxxa u ddiskutejnihom, ghidtha l-ahhar darba, bdiet tibghatli l- messaggi. Il-persuna kienet emozjonata, jien m’ghandix crystal
balls, jiena qed nara Direttur, qed nara owner ta’ wiehed mill-iktar gruppi illi hawn Malta, a listed company, tajjeb. Ovvjament iddiskutejt mieghu din il-persuna u beda jibghati l-messaggi.
Imh. A. Lofaro : Fuq xoghol tkellimtu? Tkellimtu fuq xoghol dikinhar?
Marvin Gaerty : Le li tkellimna nista; nghidlek Sinjuri Imhallfin fuq xiex tkellimna. Tkellimna bazikament fuq is-sistema tat-taxxa Maltija. Hija xi haga li jitkellmu n-negozjanti kollha fuqha, ghaliex urtat kif il-barranin hawn Malta jhallsu bil-hamsa fil-mija (5%) u n- negozjant Malti jhallas bil-hamsa u tletin (35%).
Imh. A. Lofaro : Sewwa.
Marvin Gaerty : Kif irridu nibdlu din is-sistema u ma nibdlux din is-sistema, tajjeb? Bazikament fuq hekk kellimni . . .
Imh. A. Lofaro : . . .
Marvin Gaerty : . . . nista’ nghid ukoll ma niddejjaqx. Qalli : tkun trid tigi tahdem maghna qalli ejja . . .
Imh. A. Lofaro : Offrielek job jigifieri.
Marvin Gaerty : Iva u jiena li nista’ nghidlilkom ilni ghoxrin (20) sena d- Dipartiment, mhux ha nghid kull gimgha Sinjuri Imhallfin imma nahseb kull xahar jew kull xahrejn dejjem ikun hemm jghiduli. Jiena llum . . .
Imh. A. Lofaro : Joffrulek job jigifieri.
Marvin Gaerty : Jiena kwalifikat. Illum ghandi hamsin (50) sena kieku rrid nahdem mal-privat ilni zmien. Ikkwalifikat fl-accounts tajjeb, nahseb id-dar ma nafx nasal imma fit-taxxa nifhem. Jigifieri hafna audit firms, hafna kumpaniji Maltin.
Imh. A. Lofaro : Offrielek job insomma bhal ma offrewlek nies ohrajn.
Marvin Gaerty : Ovvjament irringrazzjajtu kif nahseb kont fid-dover li naghmel, pero’ zgur li m’ghandix hsieb illum ta’ hamsin (50) sena, ta’ wiehed u hamsin (51) immur nahdem fil-privat. Kieku ridt immur nahdem fil-privat ilni li mort nahdem fil-privat. Jekk tippermettuli wkoll nixtieq nghid xi haga li hija nahseb relevanti ghal qalba ta’ din l-inkjesta minhabba li qed nitkellmu fuq is- sinjura Caruana Galizia tajjeb? Hija relevanti hafna. Nahseb tajjeb li nghid jien ir-relazzjoni wkoll tieghi mas-sinjura Caruana Galizia u
ghalhekk semmejt l-ittra u dana hawn Dr. Peter Caruana Galizia, jigifieri jekk jiena qed nghid xi haga nahseb jista’ jitkellem.
Imh. A. Lofaro : Kompli, kompli.
Marvin Gaerty : Jiena din il-persuna mhux kont nirrispettaha, kont nirrispettaha mmens. Din il-persuna tliet (3) snin shah, tliet (3) snin shah nilqaghha fl-ufficcju tieghi u nitkellmu, tajjeb, ghax kif tafu intom mhu qed nikxef l-ebda sigriet ghax dan qalitu is-sinjura Caruana Galizia fil-blog taghha stess li kellha investigation mad- dipartiment.
Imh. A. Lofaro : All right.
Marvin Gaerty : Tliet (3) snin shah nismaghha tajjeb, qatt, jiena nahseb li kien l-unika kaz mar-revenue li jiena assistejt persuna mill-bidu sa l-ahhar, sa llum, jekk qed nigdeb hemm Dr. Peter Grech, huwa l- kaz tas-sinjura Caruana Galizia u ghalxiex hassejt li kelli l-obbligu, iva kelli l-obbligu. Il-persuna kienet thoss li forsi mhux qed jnimxu sew maghha jew ma kienux u hassejt li kelli l-obbligu li jien insegwi l-kaz taghha, assistejtha mill-bidu sa l-ahhar. Nista’ nghidilkom jumejn qabel, tliet (3) ijiem qabel, qabel hallietna s-sinjura Caruana Galizia baghtitli u cemplitli u kont ha niltaqa’ maghha jien. L-istess fuq il-bicca xoghol taghha tax-xoghol. Jigifieri jekk tahsbu li jien nipprova nassisti persuna jew ohra qed nghidilkom il- persuna, l-persuna ta’ l-inkjesta tliet (3) snin shah nassistiha u ghamiltu minn qalbi u kburi li ghamiltu . . .
Imh. A. Lofaro : Kienet iccempillek fuq il-mobile u tibghatlek messaggi fuq il- mobile? Kienet tibghatlek fuq il-mobile?
Marvin Gaerty : Iva kienet iccempilli iva.
Imh. A. Lofaro : U tibghatlek il-messaggi wkoll? Marvin Gaerty : Iva, iva, iva.
Imh. A. Lofaro : All right.
Sp: Jigifieri Sur Gaerty qed tghidilna li trid il-permess tal-Prim Ministru biex tixhed u ma tixhidx u nifhimha, imma qed tghidilna hafna fuq persuna issa. Jigifieri din ma nistax nifhem jiena ghaliex fuq is- sinjura Caruana Galizia, ghamilt sew qed tghidilna napprezzawh u x- xoghol li ghamilt maghha nahseb li huwa apprezzat ukoll. Imma l-punt mhux dan, il-punt hu li fuqha qed titkellem liberament u
tghidilna kollox. Fuq haddiehor qed taghmel dan il-Qorti kollu, dana ma rridx . . . argument imma dana osservazzjoni nahseb gusta hu.
Imh. A. Lofaro : Ghandek punt.
Marvin Gaerty : Sinjur Imhallef fil-fatt ghalhekk jiena semmejt li qed nghid dan ghax is-sinjura Caruana Galizia kitbet hi stess personali, jigifieri mhux mill-media, hi stess kitbet tispjega kif id-dipartiment
. . .
Imh. A. Lofaro : Imma inti xotra suppost ghandek bzonn il-permes tal-Prim Ministru.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela allura Brian Tonna, Keith Schembri, Konrad Mizzi wkoll kitbu b’mod ufficjali u fil-pubbliku, sahansitra fuq stqarrijiet li hargu anke jidher mid-DOI illi huma mieghek issetiljaw. U allura bl-istess mod x’diffikulta ghandek li tghidilna jekk hux vera ssetiljaw mieghek? Inti dawn ma rajthomx ghax fil- kaz nergghu ntellewk u nuruhomlok allura.
Marvin Gaerty : Le li bniedem jghid li ssetilja hija mod. Li bniedem jispjega ezatt li mar id-Dipartiment tat-Taxxa u d-Dipartiment tal-Vat u jispjega ezatt il-process kollu, tajjeb, u kif gie trattat hija xi haga li hija pubblika.
Dr. T. Comodini Cachia : Mela ha nerga’ nirrepeti l-ewwel domanda tieghi.
Meta xi hadd irreferik ghal sahhara ghal min fhimt?
Sp: Mhux ghaliha din?
Marvin Gaerty : Jista jkun dak il-hin pereo’ ma nafx x’fhimt, jigifieri pero’ jekk hu hekk jien jiddispjacini, jiddispjacini Dr. Comodini Cachia.
Sp: Sorry ta’ sur Gaerty. . . Dr. Vella : Sinjuri Imhallfin . . .
Dr. T. Comodini Cachia : . . . x’ridt tirreferi?
Sp: Fil-kuntest ta’ l-e mail kif inhi miktuba inti bilfors fhimt ghal min qed jirreferi, jigifieri ma tistax tghidli nahseb li forsi . . . din u m’hemm xejn hazin li tghidli iva imma jien hekk kont . . .
Marvin Gaerty : Jista’ jkun iva jista’ jkun, jista’ jkun Dr. Comodini.
Dr. Vella : Sinjuri Imhallfin peress li ovvjament hawn il-gurnalisti qed jinstema xi affarijiet huwa possibli li forsi naghmlu t-talba li jinstemgha bil-maghluq f’dan l-istadju?
Dr. T. Comodini Cachia : Ghalfejn? Ghalfejn?
Sp: Jien m’ghandix diffikulta, jekk thossu hekk. Imh. A. Lofaro : Hu mhux se jaccatta.
Sp: . . . jixhed u li jixhed bil-maghluq nifhimha.
Imh. A. Lofaro : Pero’ mhux se jghid ghax qal ghandu bzonn il-permess tal- Prim Ministru le?
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri jiena nifhem li l-Bord se jaghti l-ordni biex ikun hemm ix- xiedha?
Imh. J. Said Pullicino : Id-domandi li qed taghmel li jikkoncernaw lilu personali dawk jistghu jsiru fil-puvbliku. Id-domandi li se jsiru fuq il-privat, fuq individwi u fuq kumpaniji dawk isiru bil-maghluq ghax dawk jinteressaw ix-xoghol tieghu bhala Kummissarju.
Imh. M. Mallia : Huma dawk id-domandi fuq kumpaniji li diga qeghdin fid- dominju pubvliku hemm bzonn . . .
Imh. A. Lofaro : Billi nkunu fil-maghluq ma gara xejn.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ dak li ghandek x’tistaqsi fuq il-kompartament tieghu personali dawk . . .
Imh. A. Lofaro : Mhux hekk.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Gaerty fl-ahhar xiedha tieghek konna staqsejniek dwar ir- relazzjoni tieghek ma’ persuni fin-negozju u inti ghidtilna li iva gie li tiltaqa’ maghhom sabiex tiddiskuti kwistjonijiet ta’ taxxa, pero’ din ir-relazzjoni ma’ uhud mill-persuni fin-negozju hija relazzjoni illi tmorru tieklu ta’ spiss?
Marvin Gaerty : Le, le, le.
Dr. T. Comodini Cachia : Le? Hija relazzjoni li jkun hemm messaggi tard bil- lejl?
Marvin Gaerty : X’kontroll ghandi Dr. Comodini? Imh. A. Lofaro : Ghidlu ma tergax per ezempju. Dr. T. Comodini Cachia : . . .
Marvin Gaerty : Dik hija era, nista’ nghid hija era fejn il-persuna kif qed nghidlek iltqajt maghha, rajt persuna nkwetata, jien hekk hassejt. Issa jien m’ghandix crystal ball. Jekk tara z-zmien hemmhekk fejn tlift lil missieri, kont zmien emozzjonat immens tajjeb. Jiena nammetti tista’ tghidli etikament, nammetti jigifieri m’ghandix dubju. Pero’ jiena haga nghid u nghidha b’wicci minn quddiem li
mhux Yorgen Fenech, la qatt accettajt rigali, la qatt mort niekol ma’ Yorgen Fenech, tajjeb, la qatt kelli – dak li qed tara Dr. Comodini vera zbaljajt, qed nammetti, nammetti pero’ dak huwa kollu li qed tara. Qed tara forsi karattru, karattru vera I am a friendly person kif jaf kullhadd. Jien nixtieq nghid ukoll li trabbejt .
. .
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Gaerty m’inhiex qed nistaqsik fuq kemm inti friendly. Kullhadd jaf li inti friendly. Qed nistaqsi lil persuna li tokkupa l-ufficcju l- kariga ta’ Kummissarju tat-Taxxi li taghti parir lil xi hadd u tghidlu tpaxxi lil hadd.
Imh. A. Lofaro : Qallu tpaxxi lil hadd? F’liema kuntest qallu tpaxxi lil hadd Dr. Comodini Cachia?
Dr. T. Comodini Cachia : Tiftakar tispjega, tista’ tispjega ruhek?
Marvin Gaerty : Emminni rajthom ukoll jien, Dr. Comodini, nammetti qednkun onest.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghalhekk qed nitolbok tispjega. . . Imh. A. Lofaro : F’liema kuntest tpaxxi lil hadd?
Dr. T. Comodini Cachia : Ghalhekk qed naghtik ic-cans tispjega ruhek.
Marvin Gaerty : Nerga’ nghidlek zmien emozzjonat esegerat. Ghidtlek dak huwa zmien ezatt fejn tlift lil missieri, persuna tghidli m’hemmx skuza u iva nifhem skuzawni forsi. Nerga’ nghid rajt persuna li ghamilt siegha u nofs nitkellem maghha li hija l-persuna, l-owner ta’ l-ikbar group go Malta, listed company, tajjeb, forsi ma rajtiex li jiena fl-opinjoni personali tieghi, persuna nkwetata esegerat u forsi jien, jien u sewwa jghidu l-qalb il-hanina tmut miskina jew il- miskina. Li persuna ppruvajt inkompli maghha.
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Gaerty hadd ma hu qieghed hawnhekk jistaqsik fuq kemm int hanin jew jiddubita fuq il-hniena tieghek. Hawnhekk qeghdin nistaqsuk biss fuq il-mod kif kap tad-dipartiment bhala kariga pubblika jirrelata ma nies illi jkollhom kwistjonijiet ta’ taxxa, ok? Jigifieri hadd m’hu qieghed jiddubita mill-personalita tieghek, mill- karattru tieghek, mill-genwinta tieghek u tista’ tghidli fuq il- pendana tax-xiedha jekk inti thossok hekk, qalulna kemm il- wiehed fuq dik il-pedana illi kont tradut jew kont zvijat, jekk inti thossok hekk. Imma jiena qed nipprova naghtik ic-cans illi inti
tispjega hawnhekk kif wiehed jista’ jaghmel differenza bejn l- amministrazzjoni kif tagixxi jew kif agixxiet u tispjegahom flimkien, tikkombacjhom flimkien. U ghalhekk qed nistaqsik tispjega kif taghti parir lil xi hadd hekk – tpaxxi lil hadd, jew kif tixtieq siehbi lesti kollox u niffirmalek, li ghandek bzonn ghidli ha tehlisha.
Marvin Gaerty : Dik ghax kienet fuq ir-ruling.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghalhekk, jigifieri r-rulings ghandek, ir-rulings inti tarahom personalment?
Marvin Gaerty : Le, le, le hemm . . . li jarahom imma fl-ahhar jiena niffirmahom.
Dr. T. Comodini Cachia : Fl-ahhar inti tiffirmahom. Allura kemm ir-ruling tohrog kull sena?
Marvin Gaerty : U mijjiet ta’ rulings.
Dr. T. Comodini Cachia : U l-procedura biex xi hadd jiehu ruling minn ghandek x’inhi?
Marvin Gaerty : Il-procedura hija li jaghmlu submission, jarawha n-nies imbaghad ovvjament dawn ikunu teknici, jigifieri gie li jkun hemm l-awdituri. Per ezempju fil-kaz ta’ li qed tara hemmhekk jekk niftakar sewwa r- ruling mhux hu ikun issabmittjha jkunu ssabmittjawha l- awdituri tieghu, jigifieri mhux huwa u jekk niftakar sewwa kienu . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Jekk tiftakar sewwa ma kienux l-awdituri tieghu li ssabmittjawha din ir-ruling imma kienet ruling, draft mibghut lilek personali.
Marvin Gaerty : Draft imma, imma ruling finali l-awditur fil-fatt dik lanqas intbghatet, dik ir-ruling finali – lanqas giet iffirmata jekk niftakar sew.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ sur Gaerty tidher infurmat, tidher infurmat. Jigifieri ahna minn dan kollu ma nafu xejn, kollox gej ghalina gdid. Imma inti tidher infurmat. U ma nistax nifhem jien ghaliex u hemm donnu certa familjarita’ mal-persuna.
Imh. A. Lofaro : Ehe.
Imh. J. Said Pullicino : Kien hemm certa familjarita’ ma’ din il-persuna. Marvin Gaerty : Sur Imhallef nista’ nispjega xi haga?
Imh. J. Said Pullicino : Mela le.
Imh. A. Lofaro : X’kien hemm? Tpaxxihomx hux, tpaxixhomx hux? Marvin Gaerty : Biex . . . l-upbringing tieghi tajjeb, f’ghoxrin (20) sena . . .
Imh. A. Lofaro : Jigifieri hekk tkellimhom lin-nies jigifieri jien naf kieku kellimtek jien, tghidli tpaxxihomx?
Marvin Gaerty : Ha nghidlek illum kullhadd . . . Imh. J. Said Pullicino : Bravu.
Marvin Gaerty : . . . jara l-messaggi u hekk. Imh. A. Lofaro : . . . domanda ghamiltlek jien.
Marvin Gaerty : Forsi ejja I went out of line Sinjura Imhallef.
Imh. A. Lofaro : Le jien ghamiltlek domanda u ma wegibtnix. Lill-ohrajn hekk kont tirrispondihom, nies li ghandhom hafna kumpaniji u hekk?
Marvin Gaerty : Forsi bl-istess mistoqsija ma nistax nghidlek lil ohrajn . . .
Imh. A. Lofaro : Int ghidtilna hafna nies jibghatulek messaggi. Hekk ghidtilna l-ewwel.
Marvin Gaerty : Le jien qed nghid li jiena dejjem assistejt. . . Imh. A. Lofaro : Xorta ma rrispondejtnix ta’.
Marvin Gaerty : . . . ghoxrin (20) sena . . . Imh. A. Lofaro : Ma rrispondejtnix.
Marvin Gaerty : Nista’ nispjega?
Imh. A. Lofaro : Le ma rridx spjegazzjoni. Irrid risposta. Marvin Gaerty : Sorry jimporta Sinjura Imhallef.
Imh. A. Lofaro : Ghidtlek li kieku bghattlek jien, jien m’ghandix xi hafna kumpaniji u negozji, bniedem normali mhux Imhallef. Bghattlek domanda bl- e mail hekk, ghandi dik il-familjarita mieghek fil- hinijiet tard kif qed tghid Dr. Comodini Cachia, twegibni b’dak il- mod? Tghidli tpaxxix lin-nies, hekk tirrispondihom lin-nies is-soltu inti?
Marvin Gaerty : Forsi iva jista jkun li dak il-hin biex dak li jkun . . . Imh. A. Lofaro : Mela le. Imma dak il-hin qalet hekk, dak il-hin biss. Marvin Gaerty : Mhux dak il-hin. Jista’ jkun filghodu, filghaxija.
Imh. A. Lofaro : Le m’ahniex nifthemu jahasra, inti rreagixxejt ma dan il- bniedem kif tagixxi man-nies normali?
Marvin Gaerty : Iva, iva.
Imh. A. Lofaro : Hekk tkellimhom? Habib u affarijiet hekk, ok, all right.
Imh. J. Said Pullicino : Id-diffikulta’ hija . . .
Imh. A. Lofaro : Mhux inti qed tixhed bil-gurament! Ok.
Imh. J. Said Pullicino : Il-problema hija oltre dan. Id-diffikulta hi illi l-avukat qed tghid illi xi hadd illi ghandu relazzjoni ta’ tax payer jibghatlek draft hu u inti tiddeciedi fuq dak li jghidlek hu. I mean dana m’inhiex qed nifhem.
Imh. A. Lofaro : Lanqas jiena ta’ ma nistax nifhem.
Marvin Gaerty : Li jigri huwa, din tigri hafna, normali. Jibghatu draft tar- request, tajjeb, imma meta tkun xi haga li jiena nkun rajt, ha naghtik ezempju, jkun hemm diversi tip ta’ rulings. Issa xi kulltant ikun hemm rulings semplici hafna li inti taf li dawn ikunu bazikament ha jghaddu, qed tifhem? Dhax jien mill-esperjenza tieghi naf id-dipartiment. Allura dak li jkun qed tifhimni jghidlek isma naghmel submission taghha, hemm problema? Issa gie li meta jkun hemm problema niltaqghu ma’ l-awdituri kif ghamilna f’dan il-kaz, tajjeb, u niddiskutu dik ir-ruling.
Imh. J. Said Pullicino : Imbaghad id-draft jghamluh l-awdituri u inti . . . Marvin Gaerty : Ezatt, imbaghad tigi submitted it-technical unit imbaghad fl-
ahhar tohrog ir-ruling. Dawn Sinjuri Imhallfin, dawn . . .
Imh. J. Said Pullicino : Id-dettalji ma nafuhomx ahna jigifieri.
Marvin Gaerty : . . . qed jidhru kbar fl-ambitu tas-sitwazzjoni li qeghdin ghax dawn it-tip . . .
Imh. J. Said Pullicino : Le, le ahna mhux qeghdin niddiskutu l-persuna, ta’ dan it-tax payer partikulari . . .
Imh. A. Lofaro : Seta’ kien min kien.
Imh. J. Said Pullicino : Ahna qed niehdu dan bhala ezempju, ghax imbaghad hemm ohrajn li forsi inti mxejt maghhom bl-istess mod, jigifieri ahna la qed nindegaw lilek u lanqas lis-sur Fenech. Ahna qed nindegaw il-procedura amministrattiva jekk hix korretta jew le.
Imh. A. Lofaro : Is-soltu jkun hemm din il-familjarita’ qed tghidilna. Normali li jkun hemm din il-familjarita hux? Iva jew le?
Marvin Gaerty : Ifimha, nerga’ nghid, nerga’ nghid vera nemmen, jien mhux ha noqghod indur mal-lewza jiena . . .
Imh. A. Lofaro : Mela mhux normali hux? Hux hekk trid tghid? Marvin Gaerty : Zbaljajt qed nammetti.
Imh. A. Lofaro : Mela qed tammetti illi inti s-soltu ma taghmilx hekk ma’ negozjanti ohrajn, ma nies normali li m’ghandhomx x’jaqsmu f’negozju hux?
Marvin Gaerty : Skont jekk nghidlek iva jew le inkun qed nigdeb.
Imh. A. Lofaro : Anqas int stess ma taf x’ghamilt int stess, ahseb wara jien kemm naf x’ghamilt int.
Marvin Gaerty : X’nista’ nghidlek, allura x’nista’ naghmel iktar minn hekk?
Imh. J. Said Pullicino : Sur Gaerty ha nghidlek, meta saru dawn l-exchanges diga kienet tezisti 17 Black?
Marvin Gaerty : Jista’ jkun, m’ghandix idea, ma nafx. Dr. T. Comodini Cachia : U zgur, u zgur.
Imh. A. Lofaro : Two ow one nine (2019) zgur.
Imh. J. Said Pullicino : Le, le ghax jekk kienet tezisti 17 Black allura inti suppost kont allertat minn din il-problema li dan il-persuna partikulari kellu problema.
Marvin Gaerty : Ghandi risposta Sinjuri Imhallfin jekk ma jimpurtax. Imh. A. Lofaro : Ghidilna.
Marvin Gaerty : Ha nispjegalek. Mela ha nitkellem fuq l-ambjent il-policy tal- Gvern, sewwa, ghax minn hemm trid titlaq, li trabbejt fih jien ghoxrin (20) sena fit-taxxa, tajjeb. Ahna llum qed nohduha bi kbira ghax naraw persuni li ghandhom kumpaniji barra minn Malta, tajjeb? Issa jekk hix 17 Black – ha nitkellem fuq l-ambjent li trabbejt fih jien fid- Dipartiment tat-Taxxa. In-negozjanti ta’ Malta ‘l bicca l-kbira, ghadhom sa llum mis-sittin u s-sebghajnijiet hafna kollha bil- kumpaniji barra minn Malta. X’jigri?
Imh. J. Said Pullicino : Naqblu. Anke persuni privati dawn, naqblu all right.
Marvin Gaerty : U issa ha nghidlek narawha kbira llum li persuna, l-gvern hames (5) amnestiji Sinjuri Imhallfin, hames (5) amnestija hargu. . .
Imh. A. Lofaro : . . .
Marvin Gaerty : . . . biex kull min ghandu kumpanija.
Imh. J. Said Pullicino : Naqblu u dik ukoll parti mill-impunita li mhux suppost hawn fil- pajjiz.
Marvin Gaerty : Qisek qed tghidu Sinjuri Imhallfin li ilu jbahhar ghal ghoxrin
(20) sena fuq il-bahar u tghidli inti jdejqhek il-maltemp, ghax jien trabbejt f’dan l-ambjent.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ sur Gaerty sorry ftit ta. Imma l-ambjent nafuh, nafu li mhux hawn Malta biss forsi imma s-sens ta’ mpunita jestendi fuq kollox u dan li qed tghid inti dawn l-iskemi jghinu, bhal tal-Planning, kollox jghin.
Imh. A. Lofaro : Ezatt.
Imh. J. Said Pullicino : Imma mhux dan il-punt. Il-punt huwa li 17 Black meta giet ippublikata l-ahbar kellha certa importanza fil-pajjiz u kien hem mukoll akkuzi specifici li jirrigwardjaw anke l-finianzi, jigifieri dawn inti bhala Kummissarju, nimmagina, li kont konxju taghhom. Din ma kienetx kumpanija komuni dawn, mhux wiehed kellu kumpanija barra u nghidu dan ara x’ghamel baghat il-flus barra. Mhux din kienet, kien hemm akkuzi specifici u ahna ghalina, ghal dan il-Bord hija krucjali tajjeb, informazzjoni bhal din. Inti kif bqajt b’din ir-relazzjoni familjari mieghu meta kont taf b’dan il- background? Jiena kont nippretendi li inti taqbad il-file tieghu, tghid lid-direttur jigi ghadek u tara x’qed jigri, hekk kont nimmagina jien f’pajjiz normali. Ma nafx issa.
Marvin Gaerty : Serrah rasek Sur Imhallef li jiena zgur li tista’ tghiduli fil- kliem, pero’ l-ghemil tieghi kif kelli nagixxi agixxejt dejjem skont il- Ligi, dejjem u qatt ma hadt rigali, qatt ma tghajt rigali. Dana qed nghidu u lanqas vera, vera hemm tista’ tara forsi tghidli mort, lanqas qatt ma mort niekol ma’ Yorgen Fenech jien, l-unika darba li ltqajt mieghu jien . . .
Imh. A. Lofaro : Issa hadd mhu jsaqsik ta’. Ma jinteressaniex.
Imh. J. Said Pullicino : Sur Gaerty biex inkun car ghalik u ghal kullhadd . . . Dr. T. Comodini Cachia : Ahna l-procedura jinteressana.
Imh. J. Said Pullicino : . . . m’ahniex niddiskutu Sur Gaerty biex inti sserrah mohhok, ahna m’ahniex niddiskutu t-taxxa jew il-problemi li kellu s-sur Fenech. Dak ma jinteressaniex tajjeb, li jinteressana bhala policy . . .
Imh. A. Lofaro : Il-procedura kif tmexxu intom.
Imh. J. Said Pullicino : . . . tad-Dipartiment, kif agixxejt mieghu jista’ jkun li agixxejt ma ghaxra (10) ohra.
Imh. A. Lofaro : Fil-fatt il-hin kollu nsaqsik fuq ohrajn jien, mhux fuqu.
Imh. J. Said Pullicino : Dana ezempju, ghalhekk qed nghidlek tista’ tixhed bil- liberta ghax m’ahniex insemmu xejn fuq . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ara Sur Gaerty meta persuna tkun stabbilit kumpanija barra minn Malta u tkun trid tigi tiddikjara dik il-kumpanija hawn Malta mieghek bhala Dipartiment tat-Taxxa, inti lil dik il-persuna titlobha prova li dik il-kumpanija hija taghha?
Marvin Gaerty : L-ewwel nett tajjeb nghidu li ma hemm l-ebda obbligu li persuna tigi tiddikjara kumpanija barranina ma’ l-Inland Revenue. Huwa punt importanti dan ghaliex sfortunatament il-ligi tghid jekk tiftah Trust barra minn Malta trid tiddikjarah pero’ jekk tiftah kumpanija m’ghandex ghalfejn tiddikjaraha.
Imh. J. Said Pullicino : Lanqas l-income li jidhol minn hemm? Marvin Gaerty : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Lanqas l-income li jidhol minn hemm ma jiddikjara?
Marvin Gaerty : Dr. Comodini saqsietni tiddkjara jekk ghandekx kumpanija barra minn Malta.
Dr. T. Comodini Cachia : Ejja nghidu jkun hemm xi hadd qalbu tajba u jigi jiddikjaraha.
Marvin Gaerty : L-income, l-income tal-kumpanija.
Dr. T. Comodini Cachia : Ehe jigi jiddikjara l-income tal-kumpanija.
Marvin Gaerty : Tajjeb. Issa jekk jiena ghandi kumpanija barra minn Malta u dik il-kumpanija qed tircievi income hi diretta, kull ma hi jien share holder by default dak l-income mhuwiex diklarabli Malta, dak l- income huwa diklarabli fil-pajjiz fejn hija dik il-kumpanija. Hemm eccezzjonijiet, jigifieri jekk tkun bazikament qed taghmel xi tip ta’ skema tigi attakkata etc. Issa jekk persuna, bazikament hawn tliet
(3) issues li hawn li nahseb li huma mportanti, wahda huwa kif qed nghid hawn hames (5) skemi fejn hafna, hafna ddikjeraw kumpaniji share capital taht l- iskemi . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Gaerty dan kollu ghidtulna fl-ahhar xiedha. Ghidtulna fl-ahhar xiedha. Id-domanda tieghi kienet verament preciza. Kull min juza xi wahda minn dawn l-iskemi, xi sitwazzjoni ohra, xi skema ohra, xi procedura ohra, kwalunkwe procedura li persuna li trid tiddikjara l-qliegh taghha minn kumpanija barranija hawn Malta, inti bhala Dipartiment titolbu prova ta’ ownership ta’
dak l-assi? Jew nigi ghandek nghidlek jiena qlajt miljun minn din il- kumpanija u nhallas it-taxxa u inti ma jinteressakx?
Marvin Gaerty : Mela generalment jekk gie xi hadd ovvjament ma nistax nigi jien nghid isma hemm kumpanija XYZ Limited, irid ikollok konness mal- kumpanija. Jigifieri nahseb generalment trid tkun Direttur ta’ dik il- kumpanija. Jigifieri dak li jkun . . .
Imh. M. Mallia : Issa li qieghda titolbok hi, inti titlobha dik l-informazzjoni?
Marvin Gaerty : Le diga qieghda hemmhekk ghax min ha jaghmel it-talba ma jistax jigi xi hadd ikellimna lilna – nerga’ naqbez fuq is-segretezza, fuq xi kumpanija jekk ma jippruvax li hija tieghu. Jigifieri jekk gie jitkellem fuq it-taxxa tieghu . . .
Imh. M. Mallia : Jigifieri bilfors trid issir din? Marvin Gaerty : Bilfors.
Imh. M. Mallia : Bilfors trid issir.
Dr. T. Comodini Cachia : Jigifieri sur Gaerty il-Kummissarju tal-Pulizija jew il- Pulizija m’ghandhomx prova ta’ min huma certu kumpaniji barranin, imma dawk il-kumpaniji barranin li l-income taghhom huwa dikjarat mieghek inti ghandek il-prova tas-sid, ta’ l- ownership. Hekk hi?
Marvin Gaerty : Jista’ jkun.
Dr. T. Comodini Cachia : Jista’ jkun. U allura f’dik is-sitwazzjoni meta inti tkun taf illi l-pulizija qeghdin jinvestigaw biex isibu l-ownership taghha inti tinfurmahom illi ghandek dik . . .
Marvin Gaerty : . . . obbligu zgur, jiena nemmen, jien ma nafx fil- . . .
Imh. J. Said Pullicino : Hemm ir-reat kriminali wkoll, investigazzjoni tar-reat obbligat taghti nformazzjoni.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura fl-investigazzjoni, issa ha naghti ezempju, per ezempju f’investigazzjoni ta’ 17 Black, ta’ Hearnville, ta’ Egrant, ta’ kull kumpanija bhal dawn illi l-Gvern dejjem qalilna li hadd ma jaf min hu sidhom inti kont taf min hu sidhom? Jew id-dipartiment kellu nformazzjoni fuq min hu sidhom?
Marvin Gaerty : Jiena zgur li le pero’ nemmen, jiena nemmen, nemmen, u importanti din, li jekk id-Dipartiment tal-Compliance u Investigations u nghidha b’wicci minn quddiem, jekk kellhom din l-
informazzjoni nahseb li kellhom obbligu kbir li jghidu lili u li nghadduha lill-pulizija jigifieri . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Meta tghidli inti zgur li le jigifieri ghandi nifhem li minkejja il-frakass kollu li ghadda dan il-pajjiz minhabba dawn l- erba’ (4), nofs tuzzana kumpaniji inti bhala l-Kummmissarju tat- Taxxa ma fittixtx jekk inti bhala dipartiment ghandekx din l- informazzjoni?
Marvin Gaerty : Le, jien nippretendi, imma nahseb ahjar we don’t jump into conclusion nahseb ahjar ingib … u nara jekk hemmx dan.
Dr. T. Comodini Cachia : Ghalhekk qed insaqsi lilek so I don’t jump into conclusion.
Imh. J. Said Pullicino : . . . pero’ jiena nifhem allura din l-informazzjoni mitluba tista’ tkun ghandek jekk ghamlu xi return?
Marvin Gaerty : Ezatt, ezatt.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax jekk ma ghamlux return qatt ma tkunx taf. Marvin Gaerty : Jien nippretendi n-nies tieghi li qaluli.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma hemm hafna minnhom li stqarrew fil-pubbliku li ghamlu return.
Imh. J. Said Pullicino : Iva, iva l-ewwel irridu nistabilixxu dak ghax jekk hemm ir-returns imbaghad . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ezatt.
Imh. J. Said Pullicino : Dana . . . hemm xi haga ohra bhala personali?
Imh. M. Mallia : Mela ha naghmlu dan id-digriet. Ghal kull buon fini, l-Bord jawtorizza lis-sur Marvin Gaerty biex jaghti nformazzjoni relevanti ghal mertu li qed jinvestiga dan il-Bord . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Inti ghandek xi haga ohra li trid tghid fil-pubbliku?
Le?
Imh. M. Mallia : . . . in vista tad-dikjarazzjoni u tal-parir ta’ l-Avukat ta’ l-Istat. Mela biex nirrikapitilaw ftit Sur Gaerty, jekk dawn il-kumpaniji li ssemmew fid-dominju pubbliku ghamlu xi returns inti awtomatikament inti ser tkun taf is-sid ta’ dawn il-kumpaniji min huma, bilfors. Issa jekk dawn ma ghamlu xejn, ma jaghmlux returns, ma jaghmlu xejn u int issir taf fid-dominju pubbliku illi jezistu jew allegatament jeziztu dawn il-kumpaniji, kif fil-fatt sar, ghax inti minn hemm sirt taf mid-dominju pubbliku illi
allegatament kienu jezistu dawn il-kumpaniji. Issa minn naha tieghek inti taghti ordni lil Compliance Unit biex jinvestigaw, hux hekk?
Marvin Gaerty : Le. Imh. M. Mallia : Le?
Marvin Gaerty : Le ma naghtix ordni specifically kumpanija kumpanija, ghax dak Alla hares kellu . . .
Imh. M. Mallia : Mela l-Compliance Unit awtomatikament ghandu d- deskrizzjoni illi jinvestiga hu.
Marvin Gaerty : Ezatt, Alla hares le. Imh. M. Mallia : Issa, l-konsegwenza . . .
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ qed nitkellmu fuq kumpaniji dawn li holqu tahwid fil-pajjiz hu, illi l-Prim Ministru kellu jaghmel il-kawza l- Qorti.
Imh. A. Lofaro : Panama Papers.
Marvin Gaerty : Pero’ ahna ovvjament ikkoncernati fit-tax evasion.
Imh. J. Said Pullicino : Iva, iva imma inti bhala Kummissarju ma segwejtx?
Marvin Gaerty : Iva u jiena appuntu Sur Imhallef – ghalhekk jiena tghajt direzzjoni araw li taraw kollox.
Imh. J. Said Pullicino : In konnessnoni ma dawn . . . Imh. M. Mallia : Il-kumpaniji.
Imh. J. Said Pullicino : . . . il-kumpaniji partikulari.
Imh. M. Mallia : Issa r-rizultat, ir-rizultat ta’ dawn l-investigazzjonijiet gew ghandek?
Marvin Gaerty : Issa ovvjament jiena staqsejthom ghax kelli t-talba, tajjeb? Ma ghandix dubju li ghamlu xogholhom u jekk il-bambin irid inkun nista’ nghaddilkom l-informazzjoni minn qalbi.
Imh. M. Mallia : All right.
Marvin Gaerty : Jigifieri nixtieq hafna.
Imh. M. Mallia : Jigifieri l-Compliance Unit tad-dipartiment tieghek ghamlet investigazzjoni ta’ dawn il-kumpaniji?
Marvin Gaerty : . . . taghmel tinsiex ir-rizorsi hemmhekk qed nitkellmu fuq tmintax (18) –il ruh, ghadhom jaraw il-Panama Papers illum, ghandek il-Lux Leaks . . .
Imh. M. Mallia : Ma jimpurtax, ma jimpurtax. Jiena li jinteressani illi dawn kellhom direzzjoni, l-Compliance Unit, kellha direzzjoni biex dawn il- kumpaniji li ssemmew fid-dominju pubbliku bdew jigu nvestigati.
Marvin Gaerty : Hekk hu.
Imh. M. Mallia : Issa l-konkluzjoni ta’ din l-investigazzjoni jista’ jkun li ghadha ma saritx u jista’ jkun illi saret.
Marvin Gaerty : Sur Imhallef nista’ naghmel parentasi zghira? Wahda mill- hurdles kbar li nsibu sfortunatament, per ezempju nimmagina li ha ssibu li niktbu certi pajjizi fejn ma ghandniex tax treaties maghhom, ma jaghtukx informazzjoni.
Imh. M. Mallia : Granted. Jiena mhux dik jinteressani. Jien li jinteressani huwa illi l- Compliance Unit, id-Dipartiment bdiet tinvestiga dawn u ghandha l-ghodda biex tinvestiga. Issa l-konkluzjoni ta’ dik l- investigazzjoni tigi ghandek bhala Kummissarju.
Marvin Gaerty : Le, le. Imh. A. Lofaro : Le?
Imh. M. Mallia : Ma tigix?
Marvin Gaerty : Qatt, qatt, qatt, qatt, qatt. Imh. M. Mallia : Fejn tmur mela?
Marvin Gaerty : Xejn ovvjament tinsiex hemmhekk qed nitkellmu fuq administrative procedures, jigifieri dak li jkun issir investigation, jekk l-income jidhirlu li hu taxxabli Malta mela ovvjament ikollu jaghmel adjustment form, jekk le nohorgu assessment. Jigifieri dak huwa l- process. Imbaghad ikun hemm il-hlas tat-taxxa u tieqaf hemm. Jigifieri kif nafu llum, anke minhabba l-Moneyval, ma qed nghid xejn, every day news li mexjin iktar illum ghal tax criminalization, jigifieri hija nteressanti din.
Imh. M. Mallia : Dika nifhimha, dika nifhimha. Dika tapplika ghandi nifhem fil-dawn ic-cittatini privati ta’ Malta li kellhom kumpaniji barra minn Malta. Issa jiena qed insaqsik pero’ ghal dawn il-kumpaniji li skossew lil Malta meta harget l-informazzjoni fuqha din. Illi kienu Maltin, allegatament kienu Maltin all right u li kellhom dawn il- kumpaniji. Issa int qed tghidli li t-Tax Compliance Unit kellhom ordni, kellhom direzzjoni illi jinvestigaw.
Marvin Gaerty : Hija l-policy bazikament, il-policy hija . . .
Imh. M. Mallia : . . . issa nerga’ nsaqsik, il-konkluzjoni ta’ din l-investigazzjoni x’sar minnha? Saret?
Marvin Gaerty : Ta’ liema wahda Sur Imhallef?
Imh. M. Mallia : Ta’ dawn il-kumpaniji li ssemmew fid-dominju pubbliku.
Marvin Gaerty : Naraw, ovvjament hemm kazijiet li nimmagina nghalqu u hemm kazijiet illi ghadhom ghaddejjin, hemm dak li nghidulu pre- audit review, jigifieri jkun bdew jigbru l-informazzjoni, jigifieri nimmagina ha ssib kull stadju.
Imh. J. Said Pullicino : Ha nsaqsik haga ghax qabel forsi tibda fil-privat. Il- kumpanija Egrant li tista’ tixhed fuqha liberament ghax m’hi ta’ hadd, m’int ha tikxef l-ebda sigriet . . .
Imh. A. Lofaro : Tas-sur Tonna, mhux ta’ Brian Tonna.
Imh. J. Said Pullicino : . . . ghax ahna, sa fejn nafu ahna jigifieri, dina hija kumpanija illi fil-fatt saret inkjesta u l-inkjesta qalet li mhix tal- Prim Ministru Muscat u mhix tal-mara tieghu fair enough. Imma meta inti f’din is- sitwazzjoni kieku inti kellek informazzjoni ta’ min hi din il- kumpanija, ghax sa issa hadd ma ha paternita tnehhi forsi, halli ma nsemmuhx, jigifieri din il-pozizzjoni. Inti f’sitwazzjoni bhal din il-Prim Ministru ta’ dak iz-zmien infurmajtu x’inhi l-pozizzjoni fuq din il-kumpanija?
Marvin Gaerty : Sorry?
Imh. J. Said Pullicino : Lill-Prim Ministru Muscat infurmajtu x’inhi l-pozizzjoni minn naha tad-Dipartiment fuq din il-kumpanija? Li ma kienet ta’ hadd, li qajmet dak l-istorbju kollu u ma nafux x’gara. X’inhi s- sitwazzjoni?
Marvin Gaerty : Jekk m’iniex sejjer zball ma nafx, Egrant hija kumpanija ffurmata barra minn Malta.
Imh. J. Said Pullicino : Sewwa.
Marvin Gaerty : Dubai jekk mhux sejjer zball? Imh. J. Said Pullicino : Ma ghandix idea. Panama. Imh. A. Lofaro : Panama, Panama.
Marvin Gaerty : Ezatti, ktibna ahna. Ktibna – it-Tax Compliance jigifieri dan ghandna c-channels tal-kitba. Is-sabiha hija din li nimmagina
hemm min hu b’sahtu u ghandu awtorita hafna iktar minni, nimmagina per ezempju l-FIAU etc, nimmagina. . .
Imh. J. Said Pullicino : Sewwa.
Marvin Gaerty : . . . jigifieri dawn ghandhom hafna iktar sahha minna biex jitolbu nformazzjoni taht channels ohrajn. U sa fejn qrajt jien fil- media lanqas huma ma gabu l-informazzjoni.
Imh. J. Said Pullicino : Fair enough. Jigifieri inti nformazzjoni m’ghandekx u ovvjament return tat-taxxa m’ghamlitx ovvjament.
Marvin Gaerty : Kumpanija barranija m’ghandiex obbligu . . .
Imh. J. Said Pullicino : Tista’ ma taghmilx ehe jekk ma jkunx hemm income.
Marvin Gaerty : Ghalina emminni qishek qed titkellem fuq il-bahh. Kull ma ghandek isem pero’ m’ghandek xejn iktar.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma sur Gaerty jiena fhimtek sew meta ghidt illi jista’ jkun, inti ghidt qrat mill-gazzetti illi l-FIAU m’ghandhomx din l-informazzjoni imma ghidt xi haga li . . .
Imh. A. Lofaro : Iktar f’sahhithom minna qal.
Dr. T. Comodini Cachia : Ehe imma inti ghidt ukoll, irreferejt ghal gazzetti biex inti tkun taf informazzjoni fuq x’ghandhom l-FIAU.
Marvin Gaerty : Le, le, le m’ghidtx hekk ta’.
Dr. T. Comodini Cachia : Le m’ghidx hekk? Mela ha nsaqsik domanda mod iehor.
Marvin Gaerty : Nista’ nispjega xi haga? Dr. T. Comodini Cachia : Iva mela.
Marvin Gaerty : Jien ghidt li hemm channels ohra li ghandhom iktar powers minna u jien m’inhiex aware.
Imh. A. Lofaro : Bhall-FIAU ghidtilna.
Marvin Gaerty : Ezatt, ezatt, ezempju li nimmagina milli qrajt nahseb lanqas dawn ma gabu l-informazzjoni ahseb w ara ahna.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma li l-Kummissarju tat-Taxxa jimmagina milli qara li lanqas huma ma gabu din l-informazzjoni, jigifieri jien ghandi nifhem illi kordinazzjoni fuq financial crime bejn l-FIAU, l- Kummissarju tat-Taxxa u l-Economic Crimes, l-FCID ma hemmx?
Marvin Gaerty : Iva, mela ma hemmx.
Dr. T. Comodini Cachia : Allura jekk hemm kif . . .
Imh. A. Lofaro : Allura ghalfejn ghandek bzonn toqghod timmagina, suppost jghidulek le?
Dr. T. Comodini Cachia : . . . jekk hemm inti tkun taf x’ghandhom, huma jafu x’ghandek.
Marvin Gaerty : Le, le kieku hemm ghax dina wkoll interessanti llum. Illum qed nitkellmu fuq – ghax din hija kruccjali, fuq Tax Criminalization, jigifieri flok kazijiet nimxu minn nineteen forty eight (1948) imxejna b’administrative procedures. Illum qed nahsbu fuq criminalization, jigifieri qeghdin fi transition period interessanti hafna u nghdha din, ghaliex kwazi kwazi persuna llum jaqblilha tmur adminstrivally. Erbat ijiem ohra nigu akkuzaati ahna inti ghalfejn imxejt administrative fuq dak u kriminali fuq ‘l iehor. This is very, very interesting. Ir-raguni hija li qed nghidu isma inti ghamilt investigazzjoni, qed nigi mistoqsi jien. Jiena nahseb erbat ijiem ohra jistaqsuni bil-kontra, x’fettillek ghamit adminstrative u ghax ma mexxejtx kriminali. Jigifieri qeghdin in a very transition period, period sensettiv hafna, jigifieri li gejjin minn hemm ahna qbadna qed naraw li ghamilna xogholna u kif tajt direzzjoni jien u ftahna u qed ninvestigaw lil tal-Panama. Imma xorta taqlaghha minn naha l-ohra. Ghax forsi xi hadd isaqsik mistoqsija, ta’ fuq li inti qbat tax payer u tlabtu l-informazzjoni kolla mbaghad ma tistax tiftahlu kriminali, jigifieri kwazi kwazi trid toqghod attent illum ghax bniedem tibghat ghalih administrative taf tkun qed taghmillu pjacir.
Imh. J. Said Pullicino : U din tapplika wkoll ghal VAT din hux hekk? Marvin Gaerty : U zgur ghal kollox.
Imh. A. Lofaro : Ezatt.
Marvin Gaerty : F’dik il-perjodu qeghdin, fil-fatt issa ghamilna unit. . . Imh. A. Lofaro : Transition period hux?
Marvin Gaerty : Ezatt, habba … biex noqghodu b’sebgha ghajnejn li nghazlu fejn hemm kazijiet fejn iridu jmorru kriminali lanqas ittra ma nibghatulhom ghax jekk ifettillu jigi t-tax payer u dan igibilna l- kotba u l-affarijiet, sfortunatament ma nistghux immexxu kriminali. Jigifieri we are in a very, very sensitive . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Gaerty jiena nifhem u napprezza your future looking outlook, pero’ sfortunatament din l-inkjesta it’s past looking. We look back, ok? U nifhem ukoll illi fil-glieda kontra l- kriminalita’ finanzjarja mhux int biss ghandek iggorr ir- responsabilta’ imma hemm ohrajn u allura ha nerga’ npoggilek il- mistoqsija li ghamiltlek, il-kordinazzjoni bejn id-dipartiment tieghek, l-FIAU, l-FCID kif tahdem u jekk xi hadd minnkom ghandu bzonn informazzjoni, tmorru ghand xulxin biex titolbuha? Taghtuha lil xulxin?
Marvin Gaerty : . . . ghaliex qed nghidu llum jekk il-pulizija jistaqsuni nformazzjoni rrid noqghod immur ghand il-Prim Ministru. Jigifieri dawn huma hurdels li issa, fil-fatt ghadda l-bill jekk mhux sejjer zball il-one nine nine (119) biex inehhi d-deskrezzjoni tal-Prim Minsitru u tigi fuqna.
Dr. T. Comodini Cachia : X’ghandha x’taqsam id-deskrezzjoni tal-Prim Ministru ma dak li qed insaqsik sur Gaerty? Jien qed insaqsik pero’, jigifieri inti sa llum, qed nifem sew illi sa llum inti kont qieghed f’pozizzjoni illi minkejja illi l- FCID qeghdin jinvestigaw reat ta’ money laundering, ta’ korruzzjoni, inti seta’ kellek dik l-informazzjoni kollha li huma ilhom snin ifittxu u inti m’ghandekx l-obbligu li taghtijielhom?
Marvin Gaerty : Le, le Alla hares le.
Dr. T. Comodini Cachia : Ma nghidux Alla hares le sur Gaerty il ghaliex il- Panama Papers ilhom mit-twenty sixteen (2016), aktarx hemm minnhom dikjarati mieghek u allura inti ghandek il-proof of ownership u l-FCID hawnhekk jigu jghidulna li ghadhom m’ghandhomx il-proof of ownership u allura m’iniex qed naghmel domanda fis-shab.
Marvin Gaerty : Le jiena nahseb ilkoll qed narawha naqra one sided ukoll. Jiena nahseb ukoll, jien ilni nghid mindu hargu l-Panama Papers li qed naghmlu nvestigazzjonijiet. Nahseb jigifieri l-entitajiet l-ohra kollha jafu li qed naghmlu l-investigazzjonijiet taghna u kull min ried l-informazzjoni semplici hafna jikteb ghall-ezenzjoni u jehodha. L-FIAU ma ghandhomx ghalfejn jiktbu. Il-Ligi taghhom
taghtihom permess li jiehdu l-informazzjoni diretta, jigifieri s- sharing of information anke x’hemm available nahseb . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Gaerty qed nipprova nghinek fis-sens tar- responsabilta jien qed nghid r-responsabilta hija mill-inqas ta’ tlieta (3), inti, l-FIAU u l-FCID. Issa fejn hemm dawk il-kazijiet illi kienu msemmijin fil-Panama Papers illi gew iddikjarati mieghek inti, ha nkun izjed specifika, l- FIAU lilek talbuk dik l-informazzjoni? L-FCID lilek talbuk dik l- informazzjoni?
Marvin Gaerty : Jitolbuha lid-DG tal-Compliance mhux lili.
Dr. T. Comodini Cachia : Imma d-DG tal-Compliance jaqa’ tahtek? Marvin Gaerty : Ehe mela.
Imh. A. Lofaro : Allura ma jghidlekx?
Dr. T. Comodini Cachia : Inti tkun taf jekk talbuhielhomx jew le? Marvin Gaerty : Ma nkunx naf. Daqs kemm jikkomunikaw . . . Dr. T. Comodini Cachia : Ma tkunx taf inti?
Marvin Gaerty : . . . illum qeghdin jahdmu hand in hand mal-Pulizija. Alla hares jien irrid nopera dipartiment administrative issues noqghod nidhol fihom.
Imh. A. Lofaro : Imma lanqas fuq il-Panama Papers ma jinfurmawkx. Marvin Gaerty : Kollox importanti Sinjura Imhallef.
Imh. A. Lofaro : Iva imma anke minhabba tal-Moneyval. Marvin Gaerty : L-Inland Revenue taf kemm hu mportanti.
Imh. A. Lofaro : Imma tal-Moneyval nghid jien ma jinfurmawkx?
Marvin Gaerty : Fuq Moneyval qieghged sa llum jien imma fuq adminstrative issues.
Imh. A. Lofaro : Panama Papers ma taf xejn hux x’qed jigri? Marvin Gaerty : Li naf . . .
Imh. A. Lofaro : Inti qed tixhed hux.
Imh. J. Said Pullicino : . . . hu ma jafiex sa llum. Issa naraw daqsxejn ezattament x’informazzjoni ghandna bzonn u nillimitaw dejjem, nirrestringu l-ammont ta’ individwi, qed tifhem.
Dr. T. Comodini Cachia : Agreed. Imh. A. Lofaro : All right.
Dr. J. Azzopardi : Zewg (2) domandi verament zghar fattwali, biex tghin lil Bord meta jigi biex ilesti r-rapport tieghu invista ta’ l-esperjenza
tieghek tmexxi dan id-dipartiment. Hemm areas li inti thoss illi ghandhom ikunu mtejba kwantu ta’ hidma, modus operandi, kollaborazzjoni jew nuqqas taghha, jew tishieh ta’ kollaborazzjoni bejn id-dipartiment tieghek, l- FIAU u l-FCID tal-pulizija? Jigifieri l- iskop tad-domanda kif inhi s-sitwazzjoni hija wahda tajba hafna m’hemmx lok ta’ titjib jew hija hemm areas fejn wiehed jista jtejjeb billi jaghmel oggett partikulari?
Marvin Gaerty : Bla dubbju dejjem ikun hemm lok ghal titjib. Dr. J. Azzopardi : Dejjem.
Marvin Gaerty : Dejjem, dejjem.
Dr. J. Azzopardi : Imma hemm mod konkret li tista’ tghid lil Bord xi haga partikulari li kieku ssir izzid?
Marvin Gaerty : Heqq jiena dejjem ilni nghid, jigifieri jien naf fejn jidhlu r- rizorsi . . .
Imh. A. Lofaro : Iktar nies?
Marvin Gaerty : Rizorsi ta’ nies. Jien per ezempju . . .
Imh. A. Lofaro : Nies kwalifikati ghandi nifhem nimmagina.
Marvin Gaerty : Nies kwalifikati, issa forsi, ma nafx forsi oppurtunita minn kull hazin, forsi nsibu iktar nies minhabba l-pandemija u hekk. Tghidli x’ghandha x’taqsam, sfortunatament jonqos ix-xoghol barra forsi nkunu nistghu ningaggaw . . .
Imh. A. Lofaro : Imma nies li jkollhom certu kwalifiki dawn? Marvin Gaerty : Iva jkunu awdituri, avukati jigifieri mportanti. Imh. A. Lofaro : Professjonisti.
Marvin Gaerty : Professjonisti. Imh. A. Lofaro : All right.
Imh. J. Said Pullicino : Wahda mill-affarijiet li tista ssir u qed issir l-abbozz ta’ Ligi li sar biex id-diskrezzjoni tal-Prim Ministru ha tnehhuha ghidt.
Marvin Gaerty : Ezatti.
Imh. J. Said Pullicino : Xi haga fuq dawn il-linji hemm iktar minn dik ghax dika taghmel, hija krucjali.
Marvin Gaerty : Ehe per ezempju jiena dejjem tlabt issa ma nafx, per ezempju investment registrations schemes. Nahseb m’ghandhomx, jien qed nitkellem l-opinjoni tieghi personali Sinjuri Imhallfin, johorgu iktar ghax dawn jikkrejaw certu expectations fil-
pajjiz. Jigifieri isma ma nhallsx it-taxxa mbaghad jghaddu erba’ (4) snin, hames (5) snin . . .
Imh. A. Lofaro : Tohrog amnestija hux. Marvin Gaerty : Amnestija.
Imh. J. Said Pullicino : L-ewwel tibni mbaghad taghmel sanction.
Marvin Gaerty : Dawn kollha kontrina, jien niftakar kont nahdem fl- investigation, taghmel xi tliet (3) xhur, erba’ (4) xhur taghmel investigation imbaghad jigi t-tax payer bil-kwiet il-kwiet fl-ahhar jghidlek ghandi kollox registrat, jigifieri amnestiji nahseb ovvjament li – hemm irridu ndahhlu certu safeguards ukoll, illum semmejt iktar qabel per ezempju li l-Ligi titlob requirement li jirregistraw trust pero’ ghal xi raguni qatt ma dahhalna li trid tigi rregistrata kumpanija. Ghax le? Ghax ma ghandux ikun hemm requirement li jekk negozjant jew persuna fethet kumpanija barra minn Malta tavzana? Ghax irid jinqala xi haga biex inkunu nafu? Jigifieri dawn nahseb huma kollha mportanti.
Imh. J. Said Pullicino : Ghaliex jista’ jitfa’ l-income minn hemm jigi Malta u m tkunx taf bih.
Marvin Gaerty : Ezatt, ezatt. Per ezempju din xi haga li nghidha u ilni nghidhom dawn tghidli ha ssemmi l-iskemi. Din, ghax nerga’ nghid tas-sajjied li ilu jistad fil-dan u mbaghad ma jibzax mill-bahar – registrations schemes li saru mis-Central Bank dawn. Fejn qatt smajnihom registration schemes is-Central Bank ghamilhom. X’jigifieri r-revenue? Jekk dawn huma ta’ taxxa, skemi ta’ taxxa x’jigifieri ahna ma nkunux nafu bl- informazzjoni? Qed nghidha b’wicci minn quddiem. Nahseb illum jinstemghu hekk dawn l- affarijiet, pero’ nhoss obbligu lejn il-pajjiz jien ghax dawn dejjem iggilidt ghalihom jien. X’jigifieri skemi tar-registration scheme fejn ahna m’ghandniex access ghall- informazzjoni ta’ min irregistra. Mela l-Ligi tghidlek lilek isma inti ghandek obbligu biex tgawdi mill- iskema l-ewwel tiddikjara dak l-income, iva tajjeb pero’ ahna ma nafux x’income hu dan, ma nafux minn fejn hu gej. Jigifieri biex nghidilkom dawn l-affarijiet iridu jinqatghu. Jigifieri hallast five percent (5%) jien tajjeb u shielded tajjeb. Ohra, registration scheme kemm ‘il darba tlabt jien wara l-ewwel wahda nghidilhom
dahhlu provediment li min jiehu wahda ma jistax jerga jiehu ohra biex ghall-inqas fejn xi hadd evada t-taxxa pacenzja tajnieh amnestija, imma dan jista jiehu l-amnestija ta’ wara u ta’ wara? Jigifieri ghamel provediment fil-Ligi biex it-tax payer all right tghajnieh wahda imma ma jistax igawdi mill-ohra halli jekk ghandu jhallas it-taxx dan id-darba jhallasha. Jigifieri jiena ghamilt hafna, hafna, specjalment meta kont nahseb wiehed mill-iktar jien nahseb l-industrija – tkellmu ma l-industrija hemm barra u ma audit partners, l-iktar wiehed li kont indahhal anti-abuse provisions, li nahseb dejjaqthom. Insib it-toqob fil-Ligi, jigifieri jekk tistaqsu fuqi fl-industrija kont immur fil-budget jien. Jigifieri ilni niehu sehem jienfil-budgets l-ahhar hmistax (15) –il sena, l- ahhar hmistax (15) -il sena tajjeb u dejjem nipprezenta emmendi biex naghlqu t-toqob. Imma sfortunatament meta ghandek pajjiz bhal taghna li qed nitolbu, tajjeb, ghandek industrija fejn qed iggib
– nitolbu li jigu l-kumpaniji barra minn Malta, tkun dejjem limitat biex taghmel dawn is-safeguards, biex tibza ghall-industrija.
Imh. J. Said Pullicino : Ghandek ragun hafna.
Dr. J. Azzopardi : L-ahhar domanda b’mod fattwali wkoll. Unexplained wealth orders. Fl-ahhar xhur gejtx jew le ikkonsultat mill-Gvern dwar jekk kelliex issir Ligi ta’ l-unexplained wealth order li hija holqa essenzjali fil- glieda kontra l-hasil tal-flus. Id-domanda hija fattwali jekk gejtx ikkonsultat jew qattx tkellimt jew attendejt ghal . . .
Marvin Gaerty : Iva, iva iva, iva, gejt ikkonsultat. Xi haga li nixtieq insemmi jigifieri, qed nghidlek, nghidhom dawn ghax dawn affarijiet importanti. Importanti li ndahhlu dawn il-ligijiet, importanti unexplained orders, forfeiture ta’ assi etc, etc. Pero’ nahseb importanti li wkoll kif nikkontrollawhom dawn l-affarijiet. Jigifieri sbieh il-ligijiet u mportanti li jkun hemm il-ligijiet. Pero’ nahseb irid ikun hemm kontroll kif nuzawhom dawn il-ligijiet ukoll, jigifieri
. . .
Imh. J. Said Pullicino : Billi jkollok il-ligijiet u ma napplikawhomx tajjeb jista’ ma jkollok xejn.
Marvin Gaerty : Dik hi, dik hi, nahseb . . .
Dr. J. Azzopardi : Qed insaqsik fuq l-unexplained wealth orders ghaliex huwa fid-dominju pubbliku li s-sena li ghaddiet kien hemm proposta illi ma gietx accettata mill-Kabinett. Qed nitkellem xi haga fil-pubbliku u kien hemm l-Oppozizzjoni din ipproponietha. Inti temmen li l- unexplained wealth orders ghandhom rwol importanti biex tiggieled il-kriminalita organizzata jew il-hasil tal-flus?
Marvin Gaerty : Iva nemmen li ghandhom rwol jekk jintuza tajjeb. Xi haga li nixtieq nelabora fuqha. Nerga’ nghid dawn huma tajbin hafna, dawn huma ghodda tajbin hafna. Pero’ qeghdin fi zmien irridu nzommu f’mohhna u qed nghidha din ghax importanti ghall-pajjiz. Fejn sa sena ilu, tajjeb, ma kellna xejn minn dan, sa sena ilu n- negozjant hemm barra kien qed jistenna skema, sa sena ilu kont all right evadejt, fetahlek audit it-Tax Compliance Unit, qabduk u hallast it- taxxa, tajjeb. Il-kultura Maltija, il-kultura Maltija nahseb irridu noqghodu attenti, irridu noqghodu attenti. Jien mhux qed nghid jekk in-negozju ghamel hazin, ghamel hazin – jekk it-tax payer ghamel hazin, pero’ tant qeghdin isiru changes f’daqqa u hawn qed nitkellem ahna – jiena ppruvajt nghidha din f’ghoxrin
(20) sena l-policy tal-Gvern kienet ejja dejjem nedukaw in- negozjant, ejja dejjem nedukaw lin-negozjant. Jigifieri mhux ninzlu b’id tal-hadid ghax in-negozjant ihaddem in- nies, in- negozjant irid ihallas it-taxxa etc, etc. Jigifieri dik hija l-kultura u tirrifletti ruhha. Jien naf jekk ghamilna mela konna qed ninvestigaw unexplained rents, forsi tafu li r-rent f’daqqa wahda nizzilniha fifteen percent (15%) u hrigna skema tar-renti tajjeb. Niftakar zmien fejn it-Tax Complaince Unit kienu jghamlu agreements mat-tobba, agreements mal-mechanics. Dawn kollha huma – jahasra kollha huma ghodda fil- kultura taghna fejn darrejna lit-tax payer biex jimxi lejn din it-triq li hija frustranti. Issa tghidli tajbin dawn? U zgur li huma tajbin, hafna tajbin. Pero’ nahseb kif ha jigu applikati issa. Kif ha jigu applikati, jigifieri mportanti li jkun hemm diskussjoni fejn jigu applikati ghax jiena dan qisek qed tghid tifel hallejtu ghaxar (10) snin ikissirlek id-dar kollha u f’daqqa wahda qomt filghodu ghax waqalek vazun tajtu xeba’ u tfajtu fil-kamra.
Imh. J. Said Pullicino : Il-konvenjenza tirbah. Marvin Gaerty : Hekk hu Sur Imhallef.
Imh. J. Said Pullicino : Ghax inti responsabli ghal VAT, ghall-income. Marvin Gaerty : Hekk hu.
Imh. J. Said Pullicino : Il-fatt hu illi entitajiet kbar, kumpaniji kbar bl-iskuza ghax ihaddmu hafna nies isibu l-mod kif jghidu ahna ma nhallsux.
Marvin Gaerty : Ezatt.
Imh. J. Said Pullicino : Allura hu ma jhallasx u jtella kontijiet ta’ National Security, ta’ Income Tax u x’naf jien, tajjeb, u l-povru ndividwu li jkollu jaghti ammonti zghar daka . . .
Marvin Gaerty : Ezatt.
Imh. J. Said Pullicino : Jigifieri dana qed tghid il-kultura imma about time li wiehed jaghmel xi haga fihom.
Marvin Gaerty : Sur Imhallef sfortunatament, b’weggha ta’ qalb nghidha u ma niddejjaqx nghidha – dejjem il-haddiem jispicca jhallas it-taxxa, ghax il-haddiem tinqatalu mill-paga.
Imh. J. Said Pullicino : U allura d-domanda tigi – apparti dak li rrizultalna fuq is-sur Fenech bhala hbiberija, hbiberija fis-sens illi avvicinament, ha nghidu hekk, kellek l-istess bhalu ma’ haddiehor?
Marvin Gaerty : Ma nahsibx. Nahseb kien zmien fejn, nerga nghid kont emozzjonat hafna tlift lil missieri.
Imh. J. Said Pullicino : Imma fir-rigward ta’ dik il-persuna biss jew kien hemm persuni ohrajn ghall-ragunijiet differenti . . .
Marvin Gaerty : Le, le, le. Nahseb dik kienet, I went off on a tangent, nammetti I went off on a tangent u ammettejtu dan.
Dr. T. Comodini Cachia : Hemm kwistjoni dwar l-impunita’ illi tirrelata dwar Ufficjali li ghandhom, li jgorru fuqhom l-interess pubbliku, qed nirreferi ghal per ezempju nutara. Ok? Ghandna kwistjoni fejn nutara jigbru il-hlas ta’ taxxa minn ghand persuni u suppost jghadduh lilek.
Marvin Gaerty : Hekk hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Hemm ftit almenu kazijiet fejn it-taxxa qatt ma tigi mghoddija lilek . . .
Marvin Gaerty : Weggha kbira dik. Iva, iva u naf bihom Sinjuri. Imh. J. Said Pullicino : . . .
Marvin Gaerty : Misappropriation hu nahseb.
Dr. T. Comodini Cachia : Misappropriazzjoni ezatt. F’dak il-kaz ir-rwol tieghek bhala dipartiment u l-poteri taghkom x’inhuma? U jekk – ghax din tikkreja wkoll kwistjoni ta’ mpunita mod iehor – kif jagixxi d- dipartiment u jekk ghandkomx bzonn iktar setgha?
Marvin Gaerty : Hija l-policy tal-Gvern, kif il-Gvern ovvjament ha jimxi fuq dawn il-kazijiet sewwa. Jigifieri hawnhekk qed nitkellmu fuq kazijiet fejn persuni minghalihom ghandhomm l-ownership tad- dar. . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ezatt.
Marvin Gaerty : .. . . jigifieri ltqajt ma’ nies hekk, jigu biex ibieghuha wara li hallsuha bil-bank gieli u bil-loan u qattghu hajjithom kollha dawn, jigu forsi biex ibieghuha, biex japgrejdjaw u jbieghu u jiehdu l- ikbar xokk ta’ hajjithom kwazi fl-aghar zmien ta’ hajjithom fejn dawn suppost ihallsu etc. Hija sitwazzjoni jiena nahseb li l- gvernijiet obbligati li jaraw din is-sitwazzjoni. Jiena li nista’ nghid, opinjoni personali, jekk nista’ nghidha, jigifieri sa fejn naf jien in- nutar huwa extention tal- gvern, huwa ufficjal. Option biex ihallas x’imkien iehor forsi ma kellux, jigifieri dan seta’ jhallas direttament id-dipartiment ghax forsi ma jafdax lin-nutar dan nahseb jien. Jigifieri ma nafx opinjoni personali, pero’ li hu zgur, li hu zgur, nahseb f’gieh kemm hemm ghal dawn in-nies irridu nsibu s- soluzzjonijiet. Jigifieri jiena ltqajt iva ma dawn in- nies u emmnuni genwinament tkun l-ikbar daqqa li jiehdu f’hajjithom fejn mohhhom mistrieh hajjithom kollha jahdmu biex jixtru r-residenza taghhom. Ghax kieku jiena forsi, u xorta hazin ta’, forsi tghidl jekk tghidli xi hadd ghamel kuntratt u ghandu xi sitt (6) residenzi ohra, pero’ dawn hafna minnhom tkun l-uniku residenza li jkollhom. Immagina li tispicca f’hajtek ma ghandek xejn inti, jigifieri nahseb li zgur li hija issue li tkellimna fuqha u nahseb li trid tissolva.
Imh. M. Mallia : Grazzi sur Gaerty.
Imh. J. Said Pullicino : Nahseb li rridu naghmlu, tirrevdedi l-lista tieghek tispecifika dawk illi fil-verita’ ghandna essenzjalment – u nillimitaw
. . .
Dr. T. Comodini Cachia : Sur Imhallef jista’ jkun li jafhom diga ghax jekk jiena nigi ordnata nillimita l-persuni hawnhekk jew il-kumpaniji hawnhekk jiena mill-ewwel nista’ nillimitahom, fis-sens ta’ nispicca nillimitahom ghal dawk l-iktar vicin l-Istat.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ jiena nahseb li jkun ahjar li hu jikkonsulta mad- DG u jigi b’informazzjoni korretta.
Imh. A. Lofaro : Hekk hu. Irid jikkonsulta md-DG qal. Dr. T. Comodini Cachia : Ok.
Dr. Vella: Apparti jrid ikollna xi forma ta’ ID Card jew kumpanija ghax inti per ezempju . . .
Imh. A. Lofaro : ID card bhala number hu nimmagina. Dr. Vella: . . . b’isem biss . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ghax access … jien biss ghandi.
Dr. Vella: B’isem biss il-problema taghna jekk qed insemmi Maria Borg, meta s-sistema taghtiha Maria Borg din ittellalek mitejn u hamsin (250).
Imh. J. Said Pullicino : Ghandek ragun.
Dr. Vella: Irid ikollna ID Card jew C number. Ahna m’ghandna xejn minn dan, m’ghandna xejn. M’ghandna xejn ghandna just per ezempju persuna famuza, imma persuna famuza?
Imh. J. Said Pullicino : Ghandek ragun u nahseb illi . . . Imh. A. Lofaro : Bis-C number hu.
Dr. T. Comodini Cachia : Chen Cheng nahseb ma tantx hawn hawn Malta. Dr. Vella: Ehe imma.
Imh. J. Said Pullicino : Pero’ irrevedi l-lista.
Dr. Vella: Dik kienet id-domanda li staqsejt lil kollega. Imh. A. Lofaro : Ok, all right, ok. Fair enough.
Imh. J. Said Pullicino : L-avukatessa fir-risposta taghha fir-rikors indikat x’tahseb li ghandhom ikunu l-elementi. Aghmel il-lista qasira to the point u mbaghad jitla s-sur Gaerty darba ohra jigi bihom . . .
Dr. T. Comodini Cachia : Ok, pero’ hemm l-ordni issa jigifieri s-seduta li jmiss suppost illi nimxu.
Imh. A. Lofaro : Ok.